Ανδρέας Λοβέρδος: "Αλλαγή τακτικής"

Την ανάγκη να υπάρξει «αλλαγή τακτικής» στην εξωτερική πολιτική, ενδεχομένως και αλλαγή στρατηγικής, αναφορικά με τις ελληνοτουρκικές και ευρωτουρκικές σχέσεις, επισημαίνει, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Πολιτικός Εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, αρμόδιος για την Εξωτερική Πολιτική, Ανδρέας Λοβέρδος. Σε κάθε περίπτωση, τονίζει, έχουμε υποχρέωση...«να προβούμε σε νέες επεξεργασίες».
Ο κ. Λοβέρδος θεωρεί ότι η επίσκεψη Ομπάμα στην Τουρκία είναι αποτέλεσμα της επιτυχημένης προσπάθειας της γειτονικής χώρας «να αναχθεί σε περιφερειακή δύναμη», άρα μια δικαιολογημένη επίσκεψη. Στον αντίποδα, κατηγορεί την κυβέρνηση της ΝΔ ότι «σπατάλησε το διπλωματικό και πολιτικό κεφάλαιο που είχε συσσωρευτεί επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ» και το υπουργείο Εξωτερικών ότι εξαντλείται σε διεθνείς δημόσιες σχέσεις.
Σχετικά με την ανακάλυψη ομαδικών τάφων αγνοουμένων στην Κύπρο, τονίζει ότι αποδεικνύεται πως αποδεικνύεται ότι «δεν υπάρχουν αγνοούμενοι, αλλά δολοφονημένοι». Και εκφράζει την απορία του για τη στάση της κ. Μπακογιάννη στο θέμα και την αφωνία του υπουργείου Εξωτερικών.
Για το ζήτημα των Σκοπίων αναφέρει ότι η κυβέρνηση το χειρίσθηκε σωστά στο Βουκουρέστι, αλλά «στη συνέχεια δεν υπήρξε λάθος που να μην έκανε».
Προσδιορίζει ως πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, στην εξωτερική πολιτική, την «επαναφορά της Ελλάδας στον ευρωπαϊκό κεντρικό συσχετισμό, και την αλλαγή τακτικής στα ευρωτουρκικά και ελληνοτουρκικά θέματα».
Σχετικά με τη συνάντηση των κ.κ. Παπανδρέου και Σημίτη, αναφέρει ότι ο ίδιος υπηρέτησε «τις καλές σημερινές εξελίξεις» και ότι «το ΠΑΣΟΚ προχωρά, χωρίς προβλήματα, προς την κατάκτηση της πολιτικής και κοινωνικής πλειοψηφίας». Και εκτιμά ότι τα «περιθώρια εξελίξεων» στις σχέσεις του ΠΑΣΟΚ με δυνάμεις του ΣΥΝ, «είναι πάρα πολλά».
Η συνέντευξη του Ανδρέα Λοβέρδου στον Βασίλη Μούρτη:

ΕΡ: Που αποδίδετε το γεγονός ότι με οποιαδήποτε αμερικανική ηγεσία αναβαθμίζεται ο ρόλος της Τουρκίας στην περιοχή;

ΑΠ: Μπορεί η αμερικανική στάση διαχρονικά να κρίνεται ως άκομψη ή και να είναι άκομψη, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν είναι ρεαλιστική. Η Τουρκία κατάφερε να αναχθεί σε περιφερειακή δύναμη και, συνεπώς, είναι απολύτως δικαιολογημένο η αμερικανική πολιτική να στραφεί προς αυτήν. Μόλις εξελέγη ο Ομπάμα, ως ΠΑΣΟΚ, είπαμε ότι η κυβέρνηση της Ελλάδας δεν αποτελεί προτεραιότητα για αυτόν γιατί τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση της Ν.Δ. σπατάλησε το διπλωματικό και πολιτικό κεφάλαιο που είχε συσσωρευθεί επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ. Αντιθέτως, η Τουρκία με τις πολιτικές που αναπτύσσει στη Μ.Ανατολή, στον Καύκασο, στα ενεργειακά αλλά και τελευταία στο Ιράκ συσσωρεύει διπλωματικό και πολιτικό κεφάλαιο. Δυστυχώς, το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών εξαντλεί την εξωτερική πολιτική της χώρας μόνο στις διεθνείς δημόσιες σχέσεις.

ΕΡ: Αν και το φθινόπωρο η Τουρκία θα αξιολογηθεί σε σχέση με τα κριτήρια ένταξης, επιμένει να προκαλεί στο Αιγαίο, δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, χώρα μέλος της Ε.Ε., δεν αποσύρει ούτε έναν στρατιώτη από τα κατεχόμενα και, παράλληλα, επεξεργάζεται σχέδια «άρση της απομόνωσης» των τουρκοκυπρίων. Πρέπει να υπάρξει ελληνική αντίδραση και ποια;

ΑΠ: Η στάση της Τουρκίας τόσο έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και στο Αιγαίο βγαίνει εκτός πλαισίου, όπως αυτό διαμορφώθηκε με τις αποφάσεις του Ελσίνκι το 1999 και της Κοπεγχάγης το 2002, και, συνεπώς, υπάρχουν ανάγκες για νέες επεξεργασίες. Τόσο στα ελληνοτουρκικά, όσο και στα ευρωτουρκικά. Δεν λέω ότι υπάρχει ανάγκη για ανατροπή της πολιτικής μας, αλλά αναφέρομαι στην υποχρέωσή μας να προβούμε σε νέες επεξεργασίες. Οι οποίες, οδηγούν όχι κατ’ ανάγκην σε αλλαγή στρατηγικής γενικώς, αλλά σε αλλαγή τακτικής.

ΕΡ: Καθημερινά σχεδόν ανακαλύπτεται ένας ομαδικός τάφος, στην Κύπρο, με δολοφονημένους αιχμαλώτους Ελλαδίτες και Κυπρίους. Τα στοιχεία αυτά θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από την ελληνική πλευρά, καθώς τα εγκλήματα πολέμου δεν παραγράφονται; Έχει γίνει κάτι μέχρι τώρα;

ΑΠ: Οι εξελίξεις μετά την κυνική ομολογία του Ολγκτάτς είναι ραγδαίες. Ομαδικοί τάφοι ανακαλύπτονται συνεχώς, οικογένειες θάβουν τους νεκρούς τους μετά από χρόνια. Επειδή παρακολουθούσα τον αγώνα και τις αγωνίες των οικογενειών των αγνοουμένων επί 34 χρόνια, τώρα το 35ο έτος μετά την εισβολή και την κατοχή, δυστυχώς, επιβεβαιώνονται οι φόβοι μας ότι δεν υπάρχουν αγνοούμενοι, αλλά δολοφονημένοι. Ενώ όλα αυτά τα τραγικά εξελίσσονται παραξενεύει η παγωμάρα που επικρατεί στην πολιτική ηγεσία της οδού Βασ. Σοφίας. Επειδή είναι βέβαιο πως δεν πρόκειται για βρετανικό φλέγμα, προκαλεί απορίες η στάση της κυρίας Υπουργού των Εξωτερικών. Από τις παγερές δηλώσεις Κουμουτσάκου επί Ολγκάτς έως και τη σημερινή αφωνία, όλα προκαλούν εύλογες απορίες.

ΕΡ: Το ΠΑΣΟΚ υποστηρίζει ότι ως κυβέρνηση είχε σωρεύσει ένα διπλωματικό-διαπραγματευτικό κεφάλαιο. Τι ακριβώς εννοείτε;

ΑΠ: Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, τόσο ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου, όσο και οι Κ. Σημίτης και Γ. Παπανδρέου στήριξαν τη θέση της χώρας στο διεθνές και κυρίως στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, συσσωρεύοντας πολιτικό και διπλωματικό κεφάλαιο που οι κυβερνήσεις της Ν.Δ. τα τελευταία χρόνια σπατάλησαν. Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα που ενδυναμώνει, όμως, τον εαυτό της, μόνο όταν συμμετέχει εντονότατα στον πυρήνα των εξελίξεων της Ε.Ε. και όταν εντείνει τις δράσεις της στις περιοχές για τις οποίες διαθέτει πληροφόρηση, γνώσεις και πολιτικές (π.χ. Παλαιστινιακό και αραβικός κόσμος, Βαλκάνια, Ν.Καύκασος).

ΕΡ: Στο θέμα των Σκοπίων παρατηρείται μια στασιμότητα. Πιστεύετε ότι ο χρόνος τρέχει προς όφελος της Ελλάδας στο συγκεκριμένο θέμα; Αν όχι, γιατί;

ΑΠ: Η κυβέρνηση εκδήλωσε μια βασική αδυναμία της : να υποστηρίζει τις εθνικές μας θέσεις, δίχως να γίνεται μαύρο πρόβατο. Ενώ χειρίστηκε σωστά το θέμα του ονόματος στο Βουκουρέστι, στη συνέχεια δεν υπήρξε λάθος που να μην έκανε. Δεν επεδίωξε να διατηρήσει καλές σχέσεις με το λαό της FYROM , στέλνοντας τα κατάλληλα μηνύματα. Αμέλησε να δραστηριοποιηθεί σε όλα τα διεθνή φόρα και τώρα τρέχει και δεν φτάνει. Χειρίστηκε με αφελή τρόπο την επιστολογραφία του κ.Γκρούεφσκι , το καλοκαίρι του 2008. Έως τις 22 Μαρτίου , δηλαδή τις δημοτικές και προεκλογικές εκλογές στα Σκόπια, η κατάσταση θα είναι στάσιμη. Κι ακόμη, η προσφυγή των Σκοπίων στο Διεθνές Δικαστήριο, εξ αντικειμένου αδυνατίζει τις συνομιλίες. Και στο θέμα αυτό, λοιπόν, όλα δείχνουν πως γυρίσαμε πίσω.

ΕΡ: Πρόσφατα μια θαλάσσια περιοχή κοντά στην Κάρπαθο ανακηρύχθηκε θαλάσσιο οικολογικό πάρκο. Πιστεύετε ότι επεκτεινόμενη η εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου, μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα των «γκρίζων ζωνών» και στην τουρκική αμφισβήτηση για την ελληνική κυριαρχία σε ορισμένες περιοχές;

ΑΠ: Το θέμα των γκρίζων ζωνών ανέκυψε με τρόπο βίαιο στις αρχές του 1996. Το 2008 και στις αρχές του 2009, η Τουρκία προέβαλε εκ νέου τα ανυπόστατα επιχειρήματά της επιδεινώνοντας την ποιότητα των παραβάσεων και παραβιάσεών της στο Αιγαίο. Με τις διαπιστώσεις αυτές ευθυγραμμίζεται και το Υπουργείο Εξωτερικών. Κάθε σκέψη δια της οποίας, με ειρηνικό τρόπο, κερδίζονται πόντοι στη διαδρομή προς τη νόμιμη διευθέτηση των πραγμάτων στο Αιγαίο είναι θετική. Το μείζον ωστόσο θα κριθεί το τρέχον αλλά και τα επόμενα χρόνια στο Αιγαίο, μέσω των διαδικασιών έρευνας και διάσωσης (S.A.R.). Σε καμία περίπτωση βέβαια το μείζον δεν αποκλείει το έλασσον , αλλά πρέπει να έχουμε επίγνωση του μείζονος θέματος.

ΕΡ: Ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ σε περίπτωση νίκης του στις εκλογές;

ΑΠ: Τα πράγματα είναι πεντακάθαρα και σαφή. Πρώτον, η επαναφορά της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό κεντρικό συσχετισμό (Γαλλίας, Γερμανίας). Ο κ. Καραμανλής δεν απομακρύνθηκε από την παραδοσιακή αυτή ελληνική πολιτική διότι πίστευε κάτι αντίθετο, αλλά απομάκρυνε την Ελλάδα διότι ως πρωθυπουργός αυτοπεριορίστηκε στα ελάχιστα. Δεύτερον, η ενεργέστατη πολιτική της Ελλάδας στα Βαλκάνια, στη Μ.Ανατολή και στο Ν.Καύκασο από την οποία θα συσσωρεύσει και πάλι διπλωματικό και πολιτικό κεφάλαιο. Τρίτον, η ενεργός πολιτική μας για τα ευρωτουρκικά και ελληνοτουρκικά θέματα. Η τακτική μας εδώ θα αλλάξει. Η ετήσια πορεία της Τουρκίας προς την Ευρώπη, θα επηρεάζει τη στάση της Ελλάδας στο πλαίσιο της Ε.Ε. απέναντι στην Τουρκία. Η Ελλάδα δεν θα παρατηρεί απλώς, ούτε θα περιμένει το 2030 για να αξιολογήσει την Τουρκία. Στο πλαίσιο αυτό, και μέσα στα όρια που επιτρέπει η συνεργασία δύο ανεξαρτήτων κρατών, η Ελλάδα θα στηρίξει την Κύπρο με όλες τις τίς δυνάμεις. Τέταρτον, θα διαχειριστούμε το ζήτημα του ονόματος της FYRΟΜ συνδυάζοντας την εθνική κόκκινη γραμμή, με την ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία των λαών. Πέραν όμως των συγκεκριμένων αυτών πολιτικών για τις οποίες θα χαράξουμε τους στόχους μας με βάση ένα χρονοδιάγραμμα που θα ακουμπάει μέχρι την ελληνική προεδρία το 2014, θα επιχειρήσουμε να επανεξετάσουμε τη συνολική μας στρατηγική ως Ελλάδας , αφού τα βασικά προτάγματα της δεκαετίας του 1990 , μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, έχουν ήδη ξεπεραστεί. Επ’αυτών των θεμάτων ο κ.Παπανδρέου έχει μιλήσει και το 2006, αλλά και το 2009.

ΕΡ: Τι σηματοδοτεί η συνάντηση των κ.κ. Παπανδρέου και Σημίτη; Είναι η απάντηση του ΠΑΣΟΚ στη συνεργασία ΝΔ-ΛΑΟΣ;

ΑΠ: Όσο η Ν.Δ. κάνει βήματα προς την δεξιά «ολοκλήρωσή» της, τόσο η Κεντροαριστερά με τις πολιτικές , τα πρόσωπα και τους συμβολισμούς της θα διευρύνει τα όριά της και θα κατακτά την πολιτική πλειοψηφία. Πάντα ήλπιζα στην υπέρβαση των γεγονότων του Ιουνίου, όταν με την ευκαιρία της κύρωσης της Συνθήκης της Λισσαβώνας υπήρξε ένταση στις σχέσεις Παπανδρέου-Σημίτη. Υπηρέτησα ως στέλεχος του ΠΑΣΟΚ τις καλές σημερινές εξελίξεις. Υπήρξα ενωτικός, αλλά ποτέ δεν προσπάθησα να κουκουλώσω τα θέματα. Αυτή τη στιγμή το ΠΑΣΟΚ προχωρά χωρίς προβλήματα προς την κατάκτηση της πολιτικής και κοινωνικής πλειοψηφίας. Από την πλευρά της Ν.Δ., η στροφή 180 μοιρών σε ό,τι αφορά τις εκτιμήσεις της για τον ΛΑΟΣ του κ.Καρατζαφέρη είναι ενδεικτική του φόβου, που επικρατεί στην παράταξη αυτή για την τύχη της στις εκλογές.

ΕΡ: Χρησιμοποιείτε τον όρο «οικονομική διακυβέρνηση». Ποιο ακριβώς περιεχόμενο του δίνετε; Κινείται εκτός των ορίων της πολιτικής διακυβέρνησης;

ΑΠ: Η οικονομική διακυβέρνηση σαφώς και είναι μία από τις δύο μεγάλες πλευρές των βασικών υποχρεώσεων της πολιτικής διακυβέρνησης. Αναφέρομαι στον τομέα, δηλαδή, που το κράτος συναντά την οικονομία και η οικονομία το κράτος. Από την καλή λειτουργία του τομέα αυτού εξαρτάται αφενός η επιτυχής έκβαση της μάχης κατά της κρίσης και της ύφεσης και αφετέρου η υπέρβαση της μεταπολιτευτικής κακοδαιμονίας του ελληνικού κράτους που ταλαιπωρεί, εξευτελίζει, διαφθείρει τους πολίτες και καθυστερεί ή ακυρώνει τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας.

ΕΡ: Οι πρόσφατες διεργασίες στον ΣΥΝ πιστεύετε ότι μπορεί να φέρει πιο κοντά το ΠΑΣΟΚ και την «ανανεωτική πτέρυγα» του κόμματος; Και μέχρι ποιού σημείου;

ΑΠ: Υπάρχουν δυνάμεις στον ΣΥΝ με τις οποίες το ΠΑΣΟΚ είναι πάρα πολύ κοντά σε επίπεδο πολιτικών αρχών και θέσεων. Η θεσμική πτέρυγα του κόμματος αυτού έχει πολλά σοσιαλδημοκρατικά χαρακτηριστικά. Δηλαδή συνδυάζει τα προτάγματα της κοινωνικής δικαιοσύνης με αυτά της κρατικής αποτελεσματικότητας. Τα περιθώρια εξελίξεων όπως αντιλαμβάνεστε είναι πάρα πολλά.