29/3/09

G20: Είκοσι ηγέτες εναντίον της κρίσης

Την επόμενη Πέμπτη, στο Λονδίνο, καλούνται να ξεπεράσουν τις διαφορές τους και να συμφωνήσουν σε βασικά θέματα

Του Λεωνιδα Στεργιου
Σήμερα τα πράγματα στην παγκόσμια οικονομία δεν είναι τόσο μαύρα όσο μπορούν να γίνουν αν δεν καταλήξει σε κανένα αποτέλεσμα η σύνοδος των «20» (G20) που πραγματοποιείται στο Λονδίνο, την Πέμπτη 2 Απριλίου. Μέτρα δεναναμένεται να ληφθούν, αλλά οι ηγέτες θα πρέπει να συμφωνήσουν σε βασικά θέματα για την αντιμετώπιση της μεγαλύτερης κρίσης μετά το 1930.
Το σενάριο της αποτυχίας δεν μοιάζει απίθανο. Η διάσταση απόψεων για ένα νέο πακέτο στήριξης και αύξησης των κρατικών δαπανών χωρίζει τις ΗΠΑ από την Ευρώπη, ενώ ο προστατευτισμός αποκηρύσσεται, αλλά απ' ό,τι φαίνεται μόνο στα λόγια. Δεν είναι απίθανο οι ΗΠΑ να συνεχίσουν να λαμβάνουν μέτρα στήριξης, τα οποία τελικά να καταλήγουν μόνο στις δικές τους τράπεζες και να δημιουργούν θέσεις εργασίας μόνο εντός των συνόρων τους. Η ΕΚΤ δεν αποκλείεται να συνεχίσει να αντιστέκεται στη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Επίσης, δηλώσεις, όπως του Τσέχου πρωθυπουργού Μίρεκ Τοπολάνεκ, που κατήγγειλε ότι η δημοσιονομική πολιτική των ΗΠΑ οδηγεί στον «δρόμο προς την κόλαση», μπορούν να τινάξουν τη διάθεση για συναίνεση στον αέρα. Την ίδια στιγμή, το G20 αποτελεί και πεδίο πολιτικής ισχύος. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν το βλέπει ως ευκαιρία για ανάληψη πρωτοβουλιών κατά της κρίσης, ώστε να αναστραφεί η πτωτική του πορεία στις δημοσκοπήσεις. Η Κίνα το βλέπει ως ευκαιρία να πιέσει τις ΗΠΑ κυρίως στο θέμα του εμπορίου.
Ωστόσο, οι 20 ηγέτες είναι πολιτικοί και γνωρίζουν ότι μετά τις γενικές δεσμεύσεις της προηγούμενης συνόδου στην Ουάσιγκτον τον περασμένο Νοέμβριο, τώρα πρέπει να συμφωνήσουν τουλάχιστον σε δύο σημεία:
Πρώτον, να καταλήξουν σε κάτι χρήσιμο. Η διάσταση απόψεων για τη δημοσιονομική χαλάρωση μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης μπορεί να ξεπεραστεί μέσω της ενίσχυσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Δεύτερον, να συμφωνήσουν, κάνοντας πράξη τα μέτρα κατά του προστατευτισμού. Μολονότι οι ηγέτες των «20» είχαν δεσμευθεί για το ίδιο θέμα το Νοέμβριο, η Παγκόσμια Τράπεζα εντόπισε ότι από τότε μέχρι σήμερα 17 χώρες έχουν δημιουργήσει 47 νέους περιορισμούς που εμποδίζουν το παγκόσμιο εμπόριο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου προβλέπει πτώση του διεθνούς εμπορίου φέτος κατά 9%.
Αν καταλήξουν σε συμφωνία, τότε θα αποτραπούν τα χειρότερα. Ομως, δεν θα ξεπεραστεί η κρίση. Αυτό έχει σχέση με την εφαρμογή και την αποτελεσματικότητα των μέτρων στην πράξη.

Οι στόχοι, η ατζέντα και οι μεγάλες διαφορές

1. Ποια είναι η σημασία της συνόδου της Ομάδας των 20 (G20) στις 2 Απριλίου, στο Λονδίνο;

Οι στόχοι είναι μεγαλεπήβολοι. Βρισκόμαστε σε περίοδο παγκόσμιας ύφεσης και οι διοργανωτές πιστεύουν ότι το γεγονός αυτό θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στις προσπάθειες για τη διεθνή ανάκαμψη. Αλλά και για τον οικοδεσπότη, τον Γκόρντον Μπράουν, έχει μία επιπλέον σημασία. Η κυβέρνηση των Εργατικών, που υστερεί στις δημοσκοπήσεις, ελπίζει ότι η σύνοδος του G20 θα ενισχύσει, πολιτικώς, την τύχη της.

2. Ποια είναι τα κύρια θέματα της ατζέντας;

Λήψη μέτρων για τη σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας. Τα βασικά θέματα της ατζέντας περιλαμβάνουν: α) Μέτρα κατά του προστατευτισμού, β) αναμόρφωση ρόλου και διεύρυνση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, γ) αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας και εποπτείας των αγορών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος παγκοσμίως, δ) περιορισμό των φορολογικών παραδείσων, ε) νέο παγκόσμιο πακέτου στήριξης που θα αφορά και τις αναδυόμενες οικονομίες.

3. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες διαφορές;

Οι ΗΠΑ, σε αντίθεση με την Ευρώπη, προτείνουν ένα νέο παγκόσμιο σχέδιο στήριξης που θα συνοδεύεται με αυξημένες κρατικές δαπάνες. Η Ευρώπη πιστεύει περισσότερο στη δημοσιονομική πειθαρχία και στην αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τις αγορές και τα χρηματοπιστωτικά συστήματα, ενώ η Βρετανία εκτιμά πως θα πρέπει να αλλάξει, μεταξύ άλλων, και ο ρόλος του ΔΝΤ. Οι αναδυόμενες οικονομίες επιθυμούν να παίξουν αυξημένο ρόλο στη συζήτηση για την αντιμετώπιση της κρίσης.

4. Τι επιπτώσεις έχει η διάσταση απόψεων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης;

Οποιαδήποτε διεθνής συμφωνία στην παρούσα φάση για την αντιμετώπιση της κρίσης σε επίπεδο G20 απαιτεί την υποστήριξη των ΗΠΑ.

5. Ποιος ο ρόλος του ΔΝΤ στη σύνοδο;

Η Ευρώπη συμφωνεί στην οικονομική στήριξη των χωρών που θα αντιμετωπίσουν προβλήματα μέσω του ΔΝΤ και όχι μέσω ενός παγκόσμιου πακέτου στήριξης. Το ΔΝΤ προειδοποιεί για επερχόμενες κοινωνικές συγκρούσεις λόγω επιδείνωσης της κρίσης και ζητάει περισσότερα χρήματα από τα μέλη του, προκειμένου να είναι σε θέση να διασώσει κράτη που θα βρεθούν στο χείλος της πτώχευσης. Ηδη έχει χορηγήσει 50 δισ. δολάρια, ενώ ο επικεφαλής του, Ντομινίκ Στρος–Καν, δεν απέκλεισε σε πρόσφατες δηλώσεις να χρειαστούν οικονομική στήριξη από το ΔΝΤ ακόμα και κράτη της Δυτικής Ευρώπης. Η Ευρώπη έχει ήδη συμφωνήσει στην αύξηση των εισφορών ώστε να διπλασιάσει το ΔΝΤ τα αποθεματικά του, στα 500 δισ. δολάρια.

6. Θα συζητηθεί το θέμα του προστατευτισμού;

Η λήψη μέτρων κατά του προστατευτισμού θεωρείται μια προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της κρίσης, αφού αναμένεται να ενισχύσει το παγκόσμιο εμπόριο. Το θέμα ήρθε στην επιφάνεια, κυρίως μετά τις δηλώσεις του Γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί, πως οι γαλλικές αυτοκινητοβιομηχανίες πρέπει να διατηρήσουν την παραγωγή τους μόνον εντός της Γαλλίας, αλλά και από τη φράση «Αγόρασε Αμερικανικά» που περιλήφθηκε στο σχέδιο στήριξης των ΗΠΑ.

7. Γιατί είναι τόσο σημαντικό το θέμα του προστατευτισμού;

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η κρίση οδήγησε σε αύξηση του προστατευτισμού. Οι οικονομολόγοι της Παγκόσμιας Τράπεζας έχουν εντοπίσει 47 νέους περιορισμούς από το 2008. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν παρατηρηθεί σε χώρες του G20. Μολονότι το θέμα αυτό θίχτηκε στην προηγούμενη σύνοδο του G20, το Νοέμβριο, οι χώρες που επέβαλαν περιορισμούς δεν έχουν κάνει μέχρι τώρα τίποτα για την άρση τους. Ο προστατευτισμός έχει διάφορες μορφές, όπως για παράδειγμα η τραπεζική χρηματοδότηση μόνο προς εγχώριες επιχειρήσεις ή η επίκληση διαφόρων περιβαλλοντικών ή άλλων χαρακτηριστικών με στόχο να υπάρξουν εμπόδια στην εισαγωγή ξένων προϊόντων και υπηρεσιών.

8. Θα συζητηθεί το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός παγκόσμιου νομίσματος;

Πρώτα η Κίνα και μετά η Ρωσία, λίγες ημέρες πριν από την έναρξη της συνόδου, έφεραν το θέμα της δημιουργίας ενός παγκόσμιου νομίσματος υπό τη διαχείριση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, με στόχο την αντικατάσταση του δολαρίου και των κινδύνων του. Αν και το ΔΝΤ δεν έχει τοποθετηθεί επί του θέματος, δεν αναμένεται να συζητηθεί η δημιουργία ενός παγκόσμιου νομίσματος στη σύνοδο του G20. Ή, αν συζητηθεί, δεν αναμένεται να ληφθεί κάποια απόφαση, σύμφωνα με αναλυτές.

9. Γιατί προέκυψε το θέμα του παγκόσμιου νομίσματος παραμονές του G20;

Οι συζητήσεις για τα μέτρα κατά της κρίσης αποτελούν ταυτόχρονα πεδίο μάχης, επίδειξης ισχύος, διπλωματίας και διαπραγμάτευσης. Χώρες, για παράδειγμα, που δέχονται πιέσεις για άρση του προστατευτισμού, περνούν στην αντεπίθεση αμφισβητώντας την κυριαρχία του δολαρίου και ζητώντας ταυτόχρονα, π.χ., από τις ΗΠΑ να εγγυηθούν τις κινεζικές επενδύσεις από τη στιγμή που η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής του αμερικανικού χρέους.

10. Τι μπορούμε να περιμένουμε από τη σύνοδο;

H φετινή σύνοδος του Λονδίνου θα «χτίσει» πάνω σε αυτά που αποφασίστηκαν στην προηγούμενη, στην Ουάσιγκτον. Υπάρχει, όμως, μία βασική διαφορά. Η σύνοδος της Ουάσιγκτον πραγματοποιήθηκε την περίοδο των τελευταίων ημερών της προεδρίας του Τζορτζ Μπους, όταν η δημοτικότητά του βρισκόταν σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Με τον νέο πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, οι ΗΠΑ έχουν μία νέα ευκαιρία. Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Γκόρντον Μπράουν, θεωρεί τη φετινή σύνοδο μια σύγχρονη εκδοχή του Bretton Woods, όπου οι εργασίες κατέληξαν στην ίδρυση του ΔΝΤ και άλλων διεθνών οργανισμών. Oρισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι στο Λονδίνο δεν θα πραγματοποιηθούν όσα επετεύχθησαν στο Βretton Woods.

11. Mπορεί να ληφθούν αποφάσεις μέσα σε μία ημέρα;

Οχι. Οι αρχηγοί κρατών δεν είναι οικονομολόγοι ούτε τεχνοκράτες. Είναι πολιτικοί και γι’ αυτό αναμένονται αποφάσεις σε βασικές κατευθύνσεις και όχι μέτρα. Οι αναλυτές συγκλίνουν στην εκτίμηση πως το αποτέλεσμα της συνόδου θα είναι κατώτερο από αυτό που απαιτεί το μέγεθος της κρίσης.

12. Πότε είχε πραγματοποιηθεί η προηγούμενη σύνοδος του G20 και τι είχε αποφασιστεί;

Τον περασμένο Νοέμβριο στην Ουάσιγκτον. Οι 20 συμφώνησαν: α) Να καταβάλουν προσπάθειες και να λάβουν μέτρα για τη σταθεροποίηση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, β) να αναγνωρίσουν τη σημασία της νομισματικής πολιτικής, γ) να εφαρμόσουν δημοσιονομικά μέτρα τόνωσης, δ) να βοηθήσουν τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, ε) να ενισχύσουν το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα και άλλους διεθνείς οργανισμούς.

13. Πόσοι θα παραστούν στη φετινή σύνοδο;

Πέρα από τους εκπροσώπους των 20 χωρών, θα παραστούν και άλλα δύο κράτη: η Ταϊλάνδη, που κατέχει την προεδρία της Οργάνωσης Οικονομικής Συνεργασίας των κρατών της Ασίας – Ειρηνικού (ASEAN), και η Αιθιοπία, υπό την ιδιότητα του προέδρου της Νέας Συνεργασίας για την Ανάπτυξη της Αφρικής (Νepad). Παρόντες θα είναι επίσης ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο. Επίσης, θα παραστούν και εκπρόσωποι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας.

14. Πώς εκπροσωπείται η Ευρωπαϊκή Ενωση;

Από τον ηγέτη του εκάστοτε κράτους που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία. Την περίοδο αυτή από την Τσεχία. Ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Τσεχίας, Μίρεκ Τοπολάνεκ, κατήγγειλε τη δημοσιονομική πολιτική (αυξημένες κρατικές δαπάνες) που ακολουθούν οι ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντάς τη «δρόμο προς την κόλαση». Η δήλωση έφερε σε δύσκολη θέση τους ομολόγους του και ανέδειξε το διχασμό και την αδυναμία συντονισμού στους κόλπους της Ε.Ε., εν όψει της συνόδου.

15. Τι αντιπροσωπεύουν οι χώρες του G20;

Tο 90% του παγκόσμιου ΑΕΠ και το 80% των διεθνών εμπορικών συναλλαγών.
KATHIMERINI

2 σχόλια:

  1. Ο χάρτης είναι λάθος.Η Ρωσία εμφανίζεται μισή!!!Μόνο το ασιατικό της τμήμα περιλαμβάνεται ενώ το ευρωπαϊκό έχει αποκοπεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ΤΙΠΟΥΚΕΙΤΟΣ είπε για G20: Οικονομικά γνωρίζω λίγα. Ωστόσο ο κ. Σάμερς (σύαμβουλος του Ομπάμα) ότανήταν υπουργός Οικονομικών του Κλίντον είχε δηλώσει (απαντώντας σε αίτημα αμερικανού γερουσιαστή να μειωθούν οι επιχορηγήσεις των ΗΠΑ στο ΔΝΤ)ότι η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ "είναι οι φτηνότερες επενδύσεις των ΗΠΑ στο εξωτερικό" και τα καλύτερα εργαλεία άσκησης της αμετρικάνικης πολιτικής. Απόδυνάμωσή τους, πρόσθεσε, θα "έθετε σε κίνδυνο" το επίπεδο διαβίωσης των αμερικανών.
    Συνεπώς η παραπομπή όσων χωρών κινδυνεύουν στο ΔΝΤ τις στέλνει στην αγκαλιά των ΗΠΑ. Για να κάνουν τι; Εκτός αν ανατραπούν οι συσχετισμοί στη διοίκησή του. Να το δούμε-και να μην το πιστέυουμε.
    Μέτρα κατά του προστατευτισμού (που ήδη εφαρμόζουν ορισμένοι -πλούσιοι- από τους G20)σημαίνει στην πράξη να μείνουν ανοιχτές οι αγορές των άλλων (των αδύναμων, πχ των ανατολικοευρωπαίων)για να τους πουλάνε πχ τα αυτοκίνητα της χρηματοδοτούμενης γαλλικής αυτοκινητοβιομηχανίας, κλπ.
    Στόχος αναλλοίωτος παραμένει η σωτηρία της νεοφιλελεύθερης Παγκοσμιοποίησης-δεν μπορεί να υπάρξει άλλη. Και γι' αυτό δεν μπήκαμε απλώς σε φάση ύφεσης αλλά βαδίζουμε μια μακρά πορεία αναταράξεων, πολιτικών, οικονομικών, γεωπολιτικών, δηλαδή και στρατιωτικών. Αρχή της η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Το τέλος;

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.