«Το σχέδιο Ανάν είναι υπέρ της Τουρκίας»

Η αλληλογραφία των υπουργών Εξωτερικών τον Φεβρουάριο του 2004 αποκαλύπτει ότι στήθηκε για να ικανοποιήσει και να διευκολύνει την Αγκυρα.

Πέντε χρόνια μετά το δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου 2004 στην Κύπρο για το Σχέδιο Ανάν, έρχονται στη δημοσιότητα κρίσιμα στοιχεία που φωτίζουν τις πιο σκοτεινές πτυχές της διαδικασίας που ακολουθήθηκε, αποκαλύπτοντας ότι είχε διαμορφωθεί ένα στημένο σκηνικό, πολύ πριν από την επιδιαιτησία και τα δημοψηφίσματα, για να εγκλωβίσει τους Ελληνοκύπριους και να διευκολύνει και να «προστατεύσει τα ζωτικά στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας».
Μια μεθόδευση, η οποία κάθε άλλο παρά αντικειμενική ήταν, καθώς όπως αποκαλύπτει σήμερα το «Εθνος της Κυριακής» ήδη πριν ακόμη καθοριστούν τα τελευταία βήματα της διαδικασίας, ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Κόλιν Πάουελ με επιστολή στον Τούρκο ομόλογό του Αμπντουλάχ Γκιουλ (στις 18 Ιανουαρίου 2004) τον παρότρυνε να δεχθεί η τουρκική πλευρά την πρόσκληση για τη συνάντηση της Ν. Υόρκης (10 Φεβρουαρίου 2004), καθώς όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, το Σχέδιο Ανάν «προστατεύει τα στρατηγικά συμφέροντα» της Τουρκίας και διευκολύνει την Ουάσιγκτον να υποστηρίξει την ένταξη της χώρας στην ΕΕ.
Είχαν προηγηθεί οι επιστολές του Κόφι Ανάν στις δύο πλευρές στην Κύπρο, στην Αθήνα και την Αγκυρα για να προσέλθουν στη Νέα Υόρκη, με την Τουρκία να παζαρεύει μέχρι την τελευταία στιγμή (έχοντας βάλει μπροστά τον Ραούφ Ντενκτάς), επιτυγχάνοντας όπως αποδεικνύεται να αποσπάσουν δεσμεύσεις από τους Αμερικανούς.
Στην επιστολή Πάουελ, ο Αμερικανός υπουργός με τρόπο καθόλου διπλωματικό δηλώνει ότι το Σχέδιο Ανάν «προστατεύει τα νόμιμα στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας» και διαβεβαιώνει τον Τούρκο ομόλογό του ότι αρκεί να προσέλθουν στη διαδικασία του κ. Ανάν για να επιτευχθούν οι «επιζητούμενες αλλαγές» σε ζητήματα ιδιαίτερου τουρκικού ενδιαφέροντος όπως είναι οι μεγαλύτερες «εγγυήσεις για τη διζωνικότητα», όπως την έβλεπε η Τουρκία...
Με ύφος που θυμίζει ταπεινό παζάρι, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών εκλιπαρεί τον Τούρκο ομόλογό του να δεχθεί την πρόσκληση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουν να υλοποιηθούν όλα αυτά.
Ηταν η εποχή που η τουρκική πλευρά είχε αρχίσει ήδη να διαμορφώνει τη λίστα των 11 Σημείων Ζιγιάλ (με τις βασικές απαιτήσεις της Αγκυρας στη διαπραγμάτευση), η οποία ικανοποιήθηκε πλήρως στην τελική μορφή του Σχεδίου Ανάν που υποβλήθηκε στο δημοψήφισμα.

Παζάρι
Λίγες ημέρες μετά, αφού το παζάρι με την τουρκική πλευρά συνεχίστηκε και στη συνάντηση του Ερντογάν και του Γκιουλ με τον Μπους, η τουρκοκυπριακή αντιπροσωπεία δέχθηκε να μεταβεί στη Νέα Υόρκη, όπου με την απρόσμενη (όπως είχε θεωρηθεί τότε) στροφή του κ. Ντενκτάς δρομολογήθηκε η διαδικασία των προσχηματικών συνομιλιών της Λευκωσίας, η τελική μορφή του «πάρε-δώσε» και της επιδιαιτησίας στο Μπούργκενστοκ και η επιβολή του χρονοδιαγράμματος για την υποβολή του Σχεδίου Ανάν στα δημοψηφίσματα της 24ης Απριλίου 2004.
Ολες οι διευθετήσεις για να ικανοποιηθούν τα παράλογα αιτήματα της Αγκυρας έγιναν από τον τότε βοηθό ΥΠΕΞ Λιν Πάσκοε, ο οποίος σήμερα -από τη θέση του νούμερο 2 στη Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών- ρυθμίζει τα πάντα στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται στη Λευκωσία μεταξύ του προέδρου Δημήτρη Χριστόφια και του κατοχικού ηγέτη Μεχμέτ Αλί Ταλάτ.

Γραμματοκομιστής ο Γουέστον
Η επιστολή παραδόθηκε στην Αγκυρα από τον τότε ειδικό συντονιστή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για το Κυπριακό, Τόμας Γουέστον, ο οποίος είχε συνάντηση στις 21 Ιανουαρίου με τον Αμντουλάχ Γκιουλ. Ο Γουέστον είχε μεταβεί ινκόγκνιτο στην τουρκική πρωτεύουσα με εντολή του Λευκού Οίκου για να συνεργαστεί με τον κ. Ζιγιάλ επί των τουρκικών απαιτήσεων. Στη συνάντηση Γουέστον - Γκιουλ συμφωνήθηκαν και οι υπόλοιπες παραχωρήσεις προς την Τουρκία μέσω του σχεδίου Ανάν.

Πώς έγινε ο αποχαρακτηρισμός του εγγράφου
Το έγγραφο αποχαρακτηρίστηκε ύστερα από προσπάθειες δημοσιογράφων και ερευνητών της Ουάσιγκτον, ανάμεσά τους και ο ανταποκριτής του «Εθνους» και του «Εθνους της Κυριακής» Μιχάλης Ιγνατίου. Λογοκρίθηκε από τον κ. Λιν Πάσκοε.

Η δημοσίευσή του δεν παραβιάζει τους σχετικούς αμερικανικούς νόμους.
Το συγκεκριμένο, είναι μέρος μεγάλου πακέτου εγγράφων που κέρδισε η ερευνητική ομάδα. Αφορούν την περίοδο 1η Ιανουαρίου μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2004. Επίσης, έχουν αποδεσμευτεί με ενέργειες της ερευνητικής ομάδας χιλιάδες σελίδες συμβολαίων που υπέγραψαν οι αμερικανικές πρεσβείες της Αθήνας, της Λευκωσίας και της Αγκυρας με πολίτες της Ελλάδας, της Κύπρου και της Τουρκίας από το 1999 μέχρι το 2008.
ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ, ΜΙΧΑΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΥ - ΕΘΝΟΣ