Αξιολόγηση της Τουρκίας από την Ε.Ε.; Σκηνικό αναβολής

ΣΚΗΝΙΚΟ αναβολής της αξιολόγησης της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας τον Δεκέμβριο του 2009 στήνεται προσεκτικά στις Βρυξέλλες.
Την... μπαγκέτα κρατούν Βρετανία και Σουηδία, συνεπικουρούμενες από μια «συμμαχία προθύμων» που συγκροτούν τα κράτημέλη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Αν και προς το παρόν οι συζητήσεις διεξάγονται στο παρασκήνιο, το ενδεχόμενο αναβολής απασχολεί έντονα την Αθήνα και τη Λευκωσία. Ηδη έχουν διεξαχθεί υπηρεσιακές συσκέψεις στα υπουργεία Εξωτερικών των δύο χωρών για τον καλύτερο τρόπο συντονισμένης αντιμετώπισης αυτών των προσπαθειών. Το ζήτημα απασχόλησε άλλωστε τον πρωθυπουργό κ. Κ. Καραμανλή και τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Δ. Χριστόφια στην προ ολίγων ημερών συνάντησή τους στη Μεγαλόνησο.
Αν και αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν επίσημες προτάσεις και βολιδοσκοπήσεις, μια σειρά σεναρίων έχουν ήδη κυκλοφορήσει με σκοπό να απεμπλακεί η Αγκυρα από την υποχρέωσή της να εφαρμόσει το Πρόσθετο Πρωτόκολλο, ανοίγοντας τα αεροδρόμια και τα λιμάνια της στα αεροσκάφη και στα πλοία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Καθώς ο Δεκέμβριος είναι ακόμη μακριά, όλοι είναι προσεκτικοί. Οπως επισημαίνουν όμως έγκυροι διπλωματικοί κύκλοι, «ορισμένες ιδέες έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται». Σύμφωνα με πληροφορίες, τα σενάρια αυτά περιλαμβάνουν:
Πρώτον, μια αναβολή της τουρκικής αξιολόγησης για μια περίοδο που θα μπορούσε να φθάνει ως και τα δύο έτη (ως το 2011), με βασικό σκεπτικό ότι απαιτείται χρόνος για να ολοκληρωθεί η διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού. Οπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές με γνώση των κοινοτικών διαδικασιών, «μία προσεκτική ανάγνωση της απόφασης του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της 11ης Δεκεμβρίου 2006 με την οποία πάγωσαν οκτώ διαπραγματευτικά κεφάλαια καταδεικνύει ότι προτείνεται η αξιολόγηση της Αγκυρας θα λάβει χώρα κυρίως(“in particular” όπως αναφέρεται στο κείμενο) το 2007, το 2008 και το 2009, αφήνοντας παράθυρο για ελιγμούς» .
Δεύτερον, την πραγματοποίηση της αξιολόγησης αλλά όχι και την εφαρμογή κυρώσεων εις βάρος της Αγκυρας σε περίπτωση που αυτή δεν έχει υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ). Ο σουηδός υπουργός ΕξωτερικώνΚαρλ Μπιλντάφησε προσφάτως ανοιχτό το ενδεχόμενο αυτό, σε συνέντευξη που παραχώρησε κατά την επίσκεψή του στην Κύπρο.
Το τρίτο σενάριο είναι πιο «έξυπνο»: Αναφέρει ότι η Αγκυρα θα μπορούσε να ανοίξειέστω προσωρινά- ένα λιμάνι και ένα αεροδρόμιο για να δέχεται πλοία και αεροσκάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η εξέλιξη αυτή θα παρουσιαζόταν από τους υποστηρικτές της Αγκυρας ως ένα σημαντικό πρώτο βήμα συμμόρφωσης με όσα της ζητούν οι «27», ενδεχομένως και de facto αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Διπλωματικές πηγές πάντως σημειώνουν μιλώντας προς «Το Βήμα», ότι«προς το παρόν πάντως, δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη από την τουρκική πλευρά ότι προτίθεται να πράξει κάτι τέτοιο».
Η σουηδική προεδρία ήδη ανιχνεύει το έδαφος, όπως αποδεικνύουν οι πρόσφατες επισκέψεις του πρωθυπουργού της χώρας Φρέντρικ Ράινφελντστην Τουρκία και του υπουργού Εξωτερικών Καρ Μπιλντ στην Κύπρο. Σουηδοί διπλωμάτες έχουν επίσης επισκεφθεί συναδέλφους τους στη Βασιλίσσης Σοφίας για το ίδιο θέμα. Η επωδός που χρησιμοποιούν είναι ότι δεν πρέπει να εκτροχιαστεί η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας τώρα που το «μομέντουμ» στο Κυπριακό είναι ισχυρό. Ετερο κλασσικό επιχείρημα που προβάλλουν οι υποστηρικτές της τουρκικής υποψηφιότητας είναι ότι πρέπει να διευκολυνθεί η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν , η οποία ακόμη δεν έχει ξεκαθαρίσει τους... λογαριασμούς της με τον Στρατό ενώ πλήττεται και από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης (κάτι που αποτυπώθηκε στις πρόσφατες τοπικές εκλογές).
Παράλληλα, οι δύο χώρες που αντιμετωπίζουν τουλάχιστον χλιαρά την ευρωπαϊκή προοπτική της Αγκυρας, η Γαλλία και η Γερμανία, δεν εμφανίζονται σύμφωνα με πληροφορίες«έτοιμες να τραβήξουν το σκοινί τον Δεκέμβριο, ακόμη και αν οι Τούρκοι δεν συμμορφωθούν.Προς το παρόν βολεύονται βλέποντας την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας να σέρνεται και δεν πρόκειται να διακινδυνεύσουν τις σχέσεις τους με τους υπολοίπους για ένα ζήτημα που έχει ακόμη πολύ μέλλον μπροστά του». Αλλωστε, ειδικά η πρώτη, αισθάνεται ασφαλής κρατώντας «παγωμένα» πέντε διαπραγματευτικά κεφάλαια, τα οποία εφόσον άνοιγαν θα προδίκαζαν την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ.

Τι γίνεται με τα κεφάλαια
ΑΠΟ ΤΗΝ έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Τουρκίας- ΕΕ έχουν ανοίξει συνολικά μόλις 10 κεφάλαια. Μόνο ένα (το Κεφάλαιο 25 που αφορά την Επιστήμη/ Ερευνα) έκλεισε πριν από την απόφαση του Δεκεμβρίου του 2006. Η πρόοδος στο άνοιγμα κεφαλαίων κατά το 2008 ήταν αργή, αλλά σταθερή. Ανοιξαν συνολικά τέσσερα κεφάλαια, δύο ανά προεδρία: το 4 (Ελεύθερη Κυκλοφορία Κεφαλαίων), το 6 (Εταιρικό Δίκαιο), το 7 (Δίκαιο περί πνευματικής ιδιοκτησίας) και το 10 (Κοινωνία Πληροφορίας και ΜΜΕ).
Ωστόσο σύμφωνα με διπλωματικές πηγές φαίνεται ότι κατά τη διάρκεια της τσεχικής προεδρίας αυτό δεν θα συμβεί. Ενώ ο αρχικός προγραμματισμός ήταν να ανοίξουν και πάλι δύο κεφάλαια, αυτά για τη Φορολογία και την Κοινωνική Πολιτική καθώς και για την Απασχόληση, φαίνεται ότι πρόοδος θα υπάρξει μόνο στο πρώτο. Προβλήματα υπάρχουν και στα κεφάλαια που αφορούν Αλιεία, Εξωτερικές Σχέσεις, Ελεύθερη Κυκλοφορία Εργαζομένων, Δικαιοσύνη και Εκπαίδευση/Πολιτισμό. Το σκληρό πόκερ θα παιχθεί γύρω από το άνοιγμα του Κεφαλαίου 15 για την Ενέργεια, το οποίο εμποδίζει η Κυπριακή Δημοκρατία λόγω της προκλητικής συμπεριφοράς της Αγκυρας που επιχειρεί να παρεμποδίσει τη Λευκωσία να εκμεταλλευθεί τον ορυκτό πλούτο που υπάρχει στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη.
BHMA