Ισοπέδωσαν τα χωριά τους, αλλά... δεν ξεχνούν

Οι εκτοπισμένοι κάτοικοι των χωριών Αγίου Γεωργίου, Αγίου Νικολάου και Καλού Χωριού πραγματοποίησαν και φέτος την καθιερωμένη πορεία στα κατεχόμενα χωριά τους, στοχεύοντας να κρατήσουν ζωντανή τη θύμιση, αλλά και τη σύσφιξη των μεταξύ τους σχέσεων.Αν και επισκέφθηκαν αρκετές φορές τα χωριά τους μετά την εισβολή, κάθε επίσκεψη προκαλεί συγκίνηση και ζωντανεύει τον πόθο τςη επιστροφής. Άνθρωποι όλων των ηλικιών είδαν από κοντά, ό,τι απέμεινε από τα σπίτια στα οποία μεγάλωσαν, οι ίδιοι, οι γονείς και οι παππούδες τους.
Ενα κεραμίδι από μια γκρεμισμένη στέγη, μια χούφτα χώμα από κάποιο χωράφι, ένα κλαδί από μια ροδιά σε κάποια αυλή και μερικά φύλλα από ένα ανθισμένο δέντρο. Για μερικούς ίσως αυτά να είναι άχρηστα, αντικείμενα χωρίς αξία και νόημα. Για τους ανθρώπους, όμως, που γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και έζησαν την εισβολή στα τρία κατεχόμενα χωριά της Σολιάς, καθετί το οποίο προέρχεται από τη γη που πρωτοπάτησαν έχει ξεχωριστή σημασία και ζωντανεύει ένα σωρό αναμνήσεις.
Οι εκτοπισμένοι κάτοικοι των χωριών Αγίου Γεωργίου, Αγίου Νικολάου και Καλού Χωριού πραγματοποίησαν και φέτος την καθιερωμένη πορεία στα κατεχόμενα χωριά τους, στοχεύοντας να κρατήσουν ζωντανή τη θύμιση, αλλά και τη σύσφιξη των μεταξύ τους σχέσεων.
Αν και επισκέφθηκαν αρκετές φορές τα χωριά τους μετά την εισβολή, κάθε επίσκεψη προκαλεί συγκίνηση και ζωντανεύει τον πόθο τςη επιστροφής. Άνθρωποι όλων των ηλικιών είδαν από κοντά, ό,τι απέμεινε από τα σπίτια στα οποία μεγάλωσαν, οι ίδιοι, οι γονείς και οι παππούδες τους. Σημειώνεται ότι στα τρία χωριά μετά την εισβολή ξέσπασαν τρεις πυρκαγιές, οι οποίες προκάλεσαν σοβαρές ζημιές.
Ο «Φ» επικοινώνησε με τον κοινοτάρχη του Αγίου Γεωργίου Ηλία Τσαμπρή, με τον κύριο Αντρέα από το Καλό Χωριό Σολέας και με τον Θάσο Πολυδώρου, πρόεδρο του Πολιτιστικού Ομίλου Αγίου Γεωργίου.
Αναπολούν στιγμές που έζησαν στα κατεχόμενα χωριά τους και προσδοκούν κάποια στιγμή, να καταφέρουν να τα επισκεφθούν, χωρίς να βρίσκονται υπό κατοχή.
«Ούτε που τα ξεχώριζες. Τα τρία χωριά ήταν σαν ένα. Αγαπημένοι όλοι οι κάτοικοι. Εάν δεν γνώριζες, δεν ξεχώριζες ποιος διέμενε πού. Ο Άγιος Γεώργιος και ο Άγιος Νικόλαος είχαν κοινή εκκλησία, αυτή του Αγίου Γεωργίου Σολέας. Κάτοικοι από το ένα χωριό περνούσαν ώρες ολόκληρες στο καφενείο του άλλου χωριού. Γενικά τα τρία χωριά ήταν σαν μια μεγάλη γειτονιά», δηλώνει ο κοινοτάρχης του Αγίου Γεωργίου, Ηλίας Τσαμπρής.
Η κατάσταση των χωριών με τις τεράστιες ζημιές που υπέστησαν από το πέρασμα του χρόνου, ειδικά μετά που περιήλθαν στην κατοχή του Τούρκου εισβολέα προκαλεί αγανάκτηση. Αυτοί που μεγάλωσαν όμως και γνωρίζουν καλά την περιοχή δεν ξεχνούν, και φροντίζουν να μεταφέρουν τις αναμνήσεις τους και στους νεότερους. «Ξέρουμε το κάθε σπίτι που είναι χαλασμένο και έπεσαν οι στέγες του, σε ποιο χωριανό ανήκει. Όσοι επισκέφθηκαν τα σπίτια τους απαθανάτισαν τους χώρους που γεννήθηκαν, έστω στην κατάσταση που βρίσκονται σήμερα, ώστε να τα δείξουν στα παιδιά και στα εγγόνια τους» λέει ο κ. Τσαμπρής.
Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Ομίλου Αγίου Γεωργίου Θάσος Πολυδώρου αρχικά αναφέρθηκε στα άτομα που κατοικούσαν στα κατεχόμενα: «Στον Άγιο Γεώργιο κατοικούσαν περίπου 400 άτομα, άλλοι τόσοι ήταν και οι κάτοικοι στο Καλό Χωριό, ενώ το πιο μικρό χωριό ήταν ο Άγιος Νικόλαος, στο οποίο διέμεναν γύρω στα 100 άτομα».
Από το 1985 οι εκτοπισμένοι κάτοικοι των τριών χωριών πραγματοποιούν οργανωμένες πορείες προς τις πατρογονικές τους εστίες. Κάθε χρόνο εκτυλίσσονται συγκινητικές στιγμές όταν κάτοικοι αντικρίζουν ότι απέμεινε στα κατεχόμενα χωριά τους. Ειδικά στο Καλό Χωριό, τίποτα δεν θυμίζει ότι εκεί κάποτε διέμεναν οικογένειες. Το χωριό θεωρείται στρατιωτική ζώνη αυστηρής επιτήρησης και τα κατοχικά στρατεύματα φρόντισαν να ισοπεδώσουν τα πάντα, ώστε το πεδίο προς τις ελεύθερες περιοχές να είναι ελεύθερο.
Ε/Κ ΣΠΙΤΙ ΟΥΤΕ ΓΙΑ ΔΕΙΓΜΑ
Τις πιο πολλές ζημιές από τα τρία χωριά υπέστη το Καλό Χωριό Σολέας. «Δεν υπάρχει ελληνοκυπριακό σπίτι ούτε για δείγμα. Γκρέμισαν τα πάντα τα κατοχικά στρατεύματα. Μοναδικά κτίσματα που υπάρχουν είναι αυτά που υπήρχαν στην τούρκικη γειτονιά του χωριού», αναφέρει ο κύριος Αντρέας από το Καλό Χωριό. Πάντως ο ίδιος, δηλώνει πως σε περίπτωση που λυθεί το Κυπριακό, θα επιστρέψειγια να ζήσει μόνιμα στο χωριό του.
Μικτά χωριά που έσφυζαν από ζωή
Το Καλό Χωριό και ο Άγιος Νικόλαος ήταν μικτά χωριά. Στον Άγιο Γεώργιο υπήρχε και τούρκικο σχολείο και ελληνικό. Όπως υποστηρίζουν εκτοπισμένοι κάτοικοι των χωριών, ουδέποτε δημιουργήθηκε κάποιο πρόβλημα στη συμβίωση με τους Τουρκοκύπριους. Αντίθετα είχαν αναπτύξει φιλίες. «Έρχονταν στα δικά μας καφενεία και πηγαίναμε εμείς στα δικά τους», σχολίασαν. Ωστόσο, οι Τουρκοκύπριοι εγκατέλειψαν τον Άγιο Γεώργιο μετά τα γεγονότα του 1964.
Τα χρόνια πριν από την τουρκική εισβολή τα τρία κατεχόμενα χωριά της Σολιάς δεν αριθμούσαν πολλούς κατοίκους, εντούτοις έσφυζαν από ζωή και προσέφεραν πολλά στην περιοχή. «Ήταν κόμβος από τον οποίο περνούσαν όλοι όσοι έρχονταν από τα ορεινά προς το Ξερό ή προς τη Σκουριώτισσα. Ακόμα και όσοι ακολουθούσαν την πορεία προς την Πάφο περνούσαν από τα χωριά μας. Οι νέοι παντρεύονταν στα χωριά. Υπήρχαν δουλειές στην περιοχή και έχτιζαν καινούργια σπίτια», ανέφερε ο κ. Θάσος Πολυδώρου. Ως επί το πλείστον, οι κάτοικοι της περιοχής εργοδοτούνταν στα μεταλλεία της περιοχής, ενώ παράλληλα ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
Τριανταπέντε χρόνια μετά, ύστερα από κάθε επίσκεψη οι πρόσφυγες ψάχνουν κάτι καινούργιο που να θυμίζει το κατεχόμενο χωριό τους. Κάτι που για τους ίδιους έχει ξεχωριστή σημασία. Όπως μας είπε ο κοινοτάρχης του κατεχόμενου Αγίου Γεωργίου, γριούλες που τους συνόδευσαν στην τελευταία τους πορεία, πήραν κεραμίδια απ’ ό,τι απέμεινε από τις στέγες των σπιτιών τους, ενώ κάποιες άλλες ζήτησαν κλαδιά δέντρων από τις αυλές τους.
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ