24/8/09

1993: ΟΜΟΦΩΝΟ ΔΙΑΚΟΜΜΑΤΙΚΟ ΠΟΡΙΣΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΔΑΣΗ Ενα πόρισμα που δεν εφαρμόστηκε ποτέ

«Δεν ήξερες, δεν ρώταγες», προστάζει μια γνωστή λαϊκή ρήση. Στην περίπτωση των πυρκαγιών όμως, της τραγωδίας που έπληξε τη χώρα μας, οι κυβερνώντες δεν έχουν καν τη δικαιολογία ότι δεν ήξεραν... Από το μακρινό 1993 (επί κυβερνήσεως Μητσοτάκη) κάποια πράγματα ήταν γνωστά.


Κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών υπήρχαν ήδη στο χαρτί και μάλιστα σε ένα επίσημο χαρτί: το πόρισμα της διακομματικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για «τη μελέτη σε βάθος του προβλήματος των πυρκαγιών και την υπόδειξη τρόπων οργάνωσης και μέσων για τη μακροπρόθεσμη και αποτελεσματική αντιμετώπισή τους, που είχε ψηφιστεί ομόφωνα από το σύνολο των Ελλήνων βουλευτών. Το πόρισμα υπέγραφαν οι βουλευτές Διονύσης Μπεχράκης, (πρόεδρος της επιτροπής Ν.Δ.), Μόσχος Γικόνογλου (ΠΑΣΟΚ), Αντώνης Σκυλλάκος (ΚΚΕ) και αν είχε έστω και εν μέρει εφαρμοστεί, είναι πολύ πιθανόν η έκταση τής ίσως μεγαλύτερης οικολογικής καταστροφής που έπληξε ποτέ την Ελλάδα να είχε περιοριστεί σημαντικά.

Το πόρισμα διαπίστωνε το πρόβλημα της μείωσης της δασοκάλυψης από τις τεράστιες καταστροφές των δασών κυρίως από ανθρωπογενείς επεμβάσεις με στόχο την οικονομική εκμετάλλευση ολόκληρων δασικών περιοχών. Η επιτροπή πρότεινε μέτρα για την πρόληψη και την καταστολή των πυρκαγιών, αλλά και για τη δασική ανάπτυξη και την προστασία των δασών.

Συγκεκριμένα, για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών η επιτροπή είχε προτείνει μεταξύ των άλλων κατάρτιση δασολογίου-κτηματολογίου και συχνή αεροφωτογράφηση των δασών. Οσον αφορά την καταστολή των δασικών πυρκαγιών, το βάρος το έριχνε στην οργάνωση ενός αποτελεσματικού μηχανισμού δασοπυρόσβεσης.

Σημαντικές ήταν και οι προτάσεις της επιτροπής για τη διαχείριση των εθνικών δρυμών, για την αναδάσωση και για τη σταδιακή αντικατάσταση της αγελαίας κτηνοτροφίας από την ενσταβλισμένη.

Από εκείνο το πόρισμα έχουν περάσει 14 χρόνια. Τίποτα, ή σχεδόν τίποτα, δεν έχει εφαρμοστεί από όσα προτείνονταν τότε και η δασοπυρόσβεση έχει αφεθεί στην τύχη και στο μεράκι ορισμένων πυροσβεστών και εθελοντών, των δηλαδή πανταχού παρόντων ηρώων της καθημερινότητας. Οι κυβερνήσεις από την πλευρά τους εξακολουθούν και κλείνουν το μάτι, σπέρνοντας ευνοϊκές ρυθμίσεις, σε κοινωνικές ομάδες που κοιτούν τα δάση μας ως μέλλουσα πηγή εισοδήματος.

Τέτοιες ομάδες είναι οι κτηνοτρόφοι, τα κυκλώματα των παράνομων υλοτόμων, οι καταπατητές που μετατρέπουν την εθνική μας περιουσία σε οικόπεδα και κατοικίες κ.λπ., κ.λπ.

Η συνέργεια κυβερνώντων και αδίστακτων εκμεταλλευτών με στόχο τα κέρδη και την εξουσία, μαζί με την ανικανότητα των αρμοδίων, αποτελούν την πραγματική ασύμμετρη απειλή που θέτει σε σοβαρό κίνδυνο φύση και ανθρώπους στη χώρα μας.

Το 1993 μια διακομματική επιτροπή της Βουλής των Ελλήνων παρουσίασε ένα πόρισμα για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών στη χώρα. Δεν ανακάλυπτε τον τροχό, αλλά συνόψιζε την υπάρχουσα εμπειρία και, οπωσδήποτε, σαν προϊόν διακομματικής συναίνεσης είχε την ιδιαίτερή του πολιτική βαρύτητα. Ζητούσε κάποια πράγματα σε μεγάλο βαθμό αυτονόητα: τη σύσταση ενός ενιαίου υπεύθυνου φορέα, τον εξοπλισμό και στήριξη των υπηρεσιών, την εκπαίδευση των στελεχών τους, την κατάρτιση σχεδίων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και, φυσικά, μέτρα πρόληψης και μέτρα αποθάρρυνσης των εμπρηστών-καταπατητών (βλέπε δασολόγιο). Από εκείνο το πόρισμα έχουν περάσει 14 χρόνια και τα όσα εκείνο πρότεινε συνεχίζουν ακόμα να είναι ζητούμενα. Το σκηνικό της δασοπυρόσβεσης άλλαξε άρδην με τη μεταφορά της στην Π.Υ., αλλά παρ' όλα αυτά δεν είδαμε ούτε την επιλεκτική εφαρμογή κάποιων από τις πρόνοιες του πορίσματος, ούτε την ανανέωσή του, ούτε την παραγωγή κάποιων άλλων σχεδίων και προτάσεων. Η δασοπυρόσβεση αφέθηκε στην τύχη της και στον ηρωισμό των πυροσβεστών και των εθελοντών.

Πώς θα ήταν η κατάσταση στους τομείς που συζητάμε σήμερα, αν η πολιτεία είχε εφαρμόσει αυτό το πόρισμα;

Η ανάγκη για τη σύνταξη του πορίσματος προήλθε από την παραδοχή ότι τα δάση και οι δασικές εκτάσεις, ως δημόσια περιουσία (κοινή κληρονομιά όλων των Ελλήνων) και σημαντικός περιβαλλοντικός, πλουτοπαραγωγικός και κοινωνικός φυσικός πόρος, έπρεπε να προστατευτούν αποτελεσματικά.

Η παραδοχή αυτή επέβαλε από την πολιτεία τη λήψη ειδικότερων διοικητικών και επιστημονικών μέτρων που θα βελτίωναν το μηχανισμό δασοπροστασίας.

Πρώτο μέλημα των ειδικών ήταν η σύνδεση του προβλήματος με τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που πολλές φορές θεωρήθηκαν υπαίτιες για την ένταση και την έκταση των πυρκαγιών στη χώρα μας καθώς και η ανάλυση των ωφελειών των δασών και των ειδικών πυρολογικών κ.λπ. δεδομένων που επηρέαζαν το πρόβλημα.

Στη συνέχεια προσδιορίστηκαν οι δασοπολιτικοί στόχοι για τα δασικά οικοσυστήματα και θεωρήθηκε το δάσος ως κοινωνικό αγαθό μεγάλης σημασίας για την οικονομία και την κοινωνική ζωή των κατοίκων της χώρας καθώς και σημαντικός πόρος με ιδιαίτερα μεγάλη συμμετοχή στην περιβαλλοντική ισορροπία.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, οι στόχοι που θα υλοποιούνταν από την εφαρμογή του πορίσματος ήταν:

1. Η προστασία των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος.

2. Η αύξηση της έκτασης των δασών.

3. Η ενίσχυση των ορεινών πληθυσμών.

4. Η αύξηση της δασικής παραγωγής.

5. Η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών από το δάσος.

Οι προαναφερόμενοι στόχοι επέβαλαν τη λήψη μέτρων δασικής πολιτικής που εξειδικεύονται στο πόρισμα ως εξής:

Α. Λήψη μέτρων για την προστασία της πανίδας και της χλωρίδας.

Β. Προστασία των δασών από πυρκαγιές, ασθένειες και λοιπές καταστροφές.

Γ. Διασφάλιση του κοινωνικού ρόλου των δασών και των περιβαλλοντικών υπηρεσιών, με την ανάπτυξη της δασικής αναψυχής, την προσφορά εργασίας στους παραδασόβιους πληθυσμούς, την προστασία έργων στα πεδινά εδάφη και τις καλλιέργειες.

Δ. Αλλαγή βασικών διαχειριστικών αντιλήψεων με προσανατολισμό της δασικής διαχείρισης στον πολυλειτουργικό χαρακτήρα των δασών.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση των στόχων του πορίσματος της διακομματικής επιτροπής ήταν η διασφάλιση επαρκούς και συνεχούς χρηματοδότησης του τομέα των δασών και προγραμματισμός των έργων και των εργασιών που θα ήταν τουλάχιστον 20ετούς διάρκειας. Τίποτα από αυτά δυστυχώς δεν έχει συμβεί και τα μέτρα αυτά προσαρμοσμένα στο σήμερα αποτελούν ακόμη ζητούμενο για τους δασολόγους αλλά και για ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 01/09/2007

7 σχόλια:

  1. διαφωνεί λοιπόν κανείς πώς πρόκειται γιά οργανωμένο καί συγκεκριμένο σχέδιο εδώ καί χρόνια; οι εκτελεστές είναι τής ιδίας 'ομολογίας'.ΞΥΠΝΑΤΕ ΝΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΟΥΜΕ ΣΤΟ ΚΥΝΗΓΙ.βάλαμε τό λύκο νά φυλάει τά μοσχαροπρόβατα. μουουου,μπεεεεε.

    Π.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Όποτε διαβάζω τέτοιες αναλύσεις αναρωτιέμαι… Καλά αυτοί που κάνουν τους εμπρησμούς έχουν στόχο με αυτούς να παρέμβουν στην πολιτική ζωή για δικούς του λόγους και να διαμορφώσουν την πολιτική ατζέντα. Εμείς οι πολίτες έχουμε τόσο λίγο μυαλό ώστε να αρχίσουμε να συζητάμε σε μια εκ των προτέρων διαμορφωμένη ατζέντα με δήθεν σκοτεινά μικροσυμφέροντα που καίνε τα δάση και πρέπει το παντοδύναμο κράτος να τα αποτρέπει πάντα αναπτύσσοντας ένα τεράστιο μηχανισμό για δύο ή τρεις μήνες το χρόνο; Με ποια οικονομικά κριτήρια θα έστεκε ένα τέτοιο εγχείρημα;

    Η αλήθεια είναι αλλού. Η αλήθεια είναι εκεί έξω και δεν διαμορφώνεται από σκοτεινούς κύκλους που φυσικά προωθούν την ιδέα των μικροσυμφερόντων για να αποπροσανατολίσουν τον δημόσιο διάλογο σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Ποια είναι η αλήθεια. Μεγάλες εκτάσεις από τα «δάση» που βλέπουμε να καίγονται αυτές τις μέρες είναι θαμνότοποι σκληρόφυλλων ειδών ή πευκοδάση που προέρχονται ακριβώς από την υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος από τους αιώνες κατοίκησης και βόσκησης σε εκείνες τις περιοχές. Στο παρελθόν δεν υπήρχε ούτε οικολογική συνείδηση ούτε επιστημονικά οργανωμένη διαχείριση του δάσους. Αλλά και στον 20ο αιώνα στις απαρχές της επιστημονικής διαχείρισης των δασών τα πευκοδάση προωθούνταν στις αναδασώσεις λόγω της αντοχής τους στην ξηρασία και λόγω του ρετσινιού που έδιναν και της ανάπτυξης της μελισσοκομίας που έφερναν.

    Αλλά τα πευκοδάση έχουν ενσωματωμένη στην οικολογία τους την φωτιά. Φυσικά μεγάλο μέρος των δασών πεύκου είναι από αναδασώσεις. Ειδικά στην Αττική. Ουσιαστικά με ανθρώπινη παρέμβαση τεράστιες εκτάσεις βελανιδιάς αντικαταστάθηκαν από μονοκαλλιέργειες πεύκου που καταχρηστικά το ορίζουμε «δάσος». Η ίδια η αντοχή του πεύκου στην ξηρασία του δίνει την ανεπιθύμητη ιδιότητα να είναι εξαιρετικά εύφλεκτο. Αλλά εφ όσον μιλάμε συνεχώς για οικολογική καταστροφή αυτό κάπου θα πρέπει να το στηρίξουμε. Ας πούμε το άρθρο αναφέρει τον στόχο της αύξησης των δασικών εκτάσεων στην Ελλάδα.

    Ένα πολύ ενδιαφέρον γεγονός που και εγώ δεν το ήξερα όσο είχα τις παρωπίδες του «ευαίσθητου» είναι ότι πράγματι τα δάση στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί και μάλιστα από τον ποιο κατάλληλο φορέα για να κάνει αυτή την αύξηση. Δηλαδή από την ίδια την φύση. Και ο λόγος είναι απλούστατος και τον γνωρίζουμε όλοι. Η αστυφιλία που έσπρωξε από το τέλος του εμφυλίου την μισή Ελλάδα να κατοικεί στον νομό Αττικής απελευθέρωσε τεράστιες εκτάσεις πραγματικά παραγωγικού δάσους στην ορεινή Ελλάδα. Αν έχει κανείς πραγματική ιδέα για το τι είναι δάσος μόνο γέλια του προκαλούν οι αντιδράσεις «ευαίσθητων» κατοίκων όταν πάνε να κόψουν κάποια δένδρα στην Αθήνα για να κάνουν δημόσια έργα ή όταν κάποιοι μέσα στο ενθουσιασμό τους προσπαθούν να «δημιουργήσουν» δάσος με άστοχες αναδασώσεις που δημιουργούς μονοκαλλιέργειες ξηρόφιλων ειδών που ουσιαστικά είναι σαν να σπέρνεις σπίρτα στα βουνά.

    Ας ξυπνήσουμε και ας βγούμε παραέξω από τον καθημερινό μικρόκοσμό μας ας δούμε τι πραγματικά είναι δάσος. Αναδάσωση με κυπαρίσσι Αριζόνας δεν είναι δάσος όσο και αν φαίνεται πράσινο. Ποια βιοποικιλότητα της χλωρίδας μπορεί να δικαιολογήσει τον όρο «δάσος» και τι πραγματικά μπορεί να γίνει σ’ αυτό τον τομέα. Χωρίς τους γραφικούς ενθουσιασμούς που μόνο μεγάλες απογοητεύσεις μπορούν να φέρουν. Απλούστατα ας αφήσουμε την φύση να λειτουργήσει. Αλλά πρώτα απ’ όλα ας δεχτούν οι πολιτικοί μας ότι είναι καιρός να απεμπλακούν από την πολυπραγμοσύνη τους σε τεχνικά θέματα για κομματικά οφέλη και ας αφήσουν τους επαγγελματίες να δουλέψουν με τεχνοκρατικά και όχι πολιτικά κριτήρια και όλα θα βρουν τον δρόμο τους.

    Ελευθέριος Β.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Έχεις απόλυτο δίκιο Ελευθέριε Β.
    Στο δάσος γίνεται φυσική αναδάσωση. Μόνο αν το νέο δάσος (μικρά νέα δε ντρίλια) καεί εν νέου, τότε δεν μπορεί να ξαναγίνει φυσική αναδάσωση διότι δεν υπάρχει σπόρος.
    Μέχρι και 5 χρόνια αρκούν για να ολοκληρωθεί η φυσική αναδάσωση και δεν πρέπει η βοσκή των ζώων να διακόψει αυτήν την λειτουργία.
    Όπως και να έχει το πράγμα, ακόμα κι αν αναδασώσουμε πρέπει να το κάνουμε με επιστημονικό τρόπο και όχι κατά το δοκούν.

    Όσο αφορά το πόρισμα συμφωνώ απόλυτα με τους 5 στόχους του πορίσματος. Αναιρείτε αμέσως η πηγή του κακού. Η ερήμωση της υπαίθρου και ο μη έλεγχος της βιομάζας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Πάντως σε ένα πραγματικό δάσος , δεν είναι κακό πράγμα η βόσκηση. Γιατί τα πρόβατα κάνουν αποψίλωση τρώγοντας τα ξερόχορτα. Και δημιουργούν και ντίρες , δηλαδή μονοπάτια , κατά κάποιο τρόπο ζώνες αντιπυρικής προστασίας. Είμαι Σαρακατσάνα και κάθε χρόνο ανεβαίνουμε του Αγίου Πνεύματος στη Μόλα της Πάρνηθας , για το αντάμωμα των Σαρακατσαναίων, οπότε φτιάχνουμε κονάκια από τα χαμόκλαδα των δέντρων και χορεύουμε και τραγουδάμε και τιμούμε και τους σκοτωμένους από τους Γερμανούς. Ο παππούς μου δε πρόλαβε και την μετακίνηση από το χειμαδιό στην Πάρνηθα , οπότε περνούσαν ( τη δεκαετία του '20 ) με τα πρόβατα μπροστά από την σημερινή Βουλή. Δηλαδή θυμάται πως είχαν τα πράγματα με τα ζώα στα δάση πριν γίνει η Πάρνηθα πάρκο Natura και αρχίσουν οι απαγορεύσεις των χαρτογιακάδων.
    Τέλος πάντων ,πέρυσι δεν ανεβήκαμε στην Πάρνηθα , φέτος όμως ναι και με τις ευλογίες του δασαρχείου. Ξέρετε γιατί ? Γιατί η Μόλα δεν κάηκε. Και δεν κάηκε , γιατί δεν υπήρχαν ξερόχορτα του ενός μέτρου αλλά των 10 πόντων, ούτε και χαμόκλαδα υπήρχαν , ενώ εκεί που πατούσαμε υπήρχαν ντίρες , οπότε η φωτιά πέρασε και σταμάτησε ή έστριψε. Φυσικά δεν πήγαμε στα καμμένα. Εκεί η βόσκηση είναι όντως εγκληματική.
    Ελπίζω να μην σας μπέρδεψα.
    Αθηνά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Επίσης στη Γαλλία κοπάδια αιγοπροβάτων μπαίνουν ανά διαστήματα σε εθνικούς δρυμούς , με επιδότηση παρακαλώ, προς βόσκηση και αποψίλωση. Κι έχεις και τους βοσκούς με τα μάτια ανοιχτά μες το δάσος.
    Ενώ εδώ σιγά-σιγά απαγορεύεται η εισδοχή ακόμη και σε ιδιόκτητα βοσκοτόπια.
    Αθηνά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Σχόλιο απο το blog: greek alert:

    ''ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ ΑΝAΔΑΣΩΣΗ ΜΕ ΠΕΥΚΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΚΩΝΟΦΟΡΑ , ΟΧΙ ΑΛΛΑ ΛΑΘΗ . ΑΝΑΔΑΣΩΣΕΙΣ ΜΟΝΟ ΜΕ ΔΡΥΣ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ Αριά Quercus ilex και Ημερη Βελανιδιά Quercus aegilops ΠΟΥ ΑΡΓΟΥΝ ΛΙΓΟ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΟΥΝ ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΑΝΘΕΚΤΙΚΑ ΣΤΗ ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΞΗΡΑΣΙΑ .-
    ΔΙΑΔΩΣΤΕ ΤΟ ΠΑΝΤΟΥ''

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αυτά που λέτε είναι σωστά.

    Απλά, μέσα σε δύο χρόνια, τα φυτά αναγεννιούνται μόνα τους και το οικοσύστημα ανακάμπτει. Τα φυτά, μάλιστα, αυτή την περίοδο, αναπτύσσονται με ταχύτατους ρυθμούς εκμεταλλευόμενα τον ανοικτό χώρο και αξιοποιώντας τα θρεπτικά ιόντα που βρίσκονται σε αφθονία μέσα στη στάχτη. Και αν δεν υπάρξει δευτερογενής παρέμβαση (νέα φωτιά, αλόγιστη βοσκή ζώων), η βλάστηση θα αποκατασταθεί, ενώ τα πρώτα χρόνια η ποικιλότητα θα είναι μεγαλύτερη από πριν.

    Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως προκαλεί η βοσκή. Επειδή οι νεαροί βλαστοί είναι πλούσιοι σε θρεπτικά συστατικά, θεωρούνται εξαιρετικές ζωοτροφές. Όμως, η βοσκή όχι μόνο ανακόπτει την πορεία της φυσικής αναγέννησης των οργανισμών, αλλά επιπλέον προκαλεί συμπίεση και διάβρωση του εδάφους, απομακρύνει ζωτικής σημασίας οργανική ουσία και οδηγεί το οικοσύστημα σε κατάρρευση.

    Επαναλαμβάνω ότι χρειάζεται επιστημονική μελέτη για το κάθε τι. Επιστημονική μελέτη του δάσους και των δασικών πυρκαγιών.

    Επίσης υπάρχουν αεροσκάφη που μπορούν να «βομβαρδίσουν» τις καμένες χορτολιβαδικές εκτάσεις με λιπάσματα και συνέχεια με σπόρους, επιταχύνοντας την αποκατάσταση των βοσκοτόπων. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες εκτιμήσεις η αερολίπανση και η αεροσπορά μπορεί να φέρει άμεσα αποτελέσματα και ανάλογα την σπορά μέχρι και ένα χρόνο, ενώ εάν δεν υπάρξει καμία παρέμβαση θα χρειαστούν τουλάχιστον τρία χρόνια.

    Αποτέλεσμα της αργής αποκατάστασης των βοσκοτόπων είναι η αλόγιστη βοσκή σε μέρη όπου το δασικό οικοσύστημα ανακάμπτει μετά από μια πυρκαγιά.

    Ένα επίκαιρο άρθρο
    Το δάσος και οι δασικές πυρκαγιές
    http://pa-info.net/fusion/readarticle.php?article_id=67

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.