Τα ρομπότ του πολέμου

Οι πολεμικές επιχειρήσεις ήταν πάντοτε συνώνυμο του κινδύνου απώλειας ανθρώπινων ζωών. Εκατομμύρια στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους στα θέατρα πολέμου των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, αλλά και σε μικρότερες περιφερειακές συρράξεις. Την κατάσταση μπορεί να μεταβάλλει ένα νέο κύμα ρομποτικών πολεμικών εξοπλισμών και μηχανημάτων, που θα αναλαμβάνουν δράση αντί των στρατιωτών.

Οι «πιλότοι» που χειρίζονται τα αμερικανικά μη επανδρωμένα αεροπλάνα στο Αφγανιστάν, το Ιράκ και το Πακιστάν, βρίσκονται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, χωρίς να εκτίθενται σε άμεσους κινδύνους. Κάποια άλλα ρομπότ που βρίσκονται σε ανάπτυξη θα μπορούν να μεταφέρουν προμήθειες μέσω επικίνδυνων διαδρομών, ενώ θα διαθέτουν αμυντικούς μηχανισμούς απέναντι σε απειλές.

Η αύξηση στα μη επανδρωμένα οχήματα παρέχει την ελκυστική δυνατότητα σε μια χώρα να μπαίνει σε πόλεμο χωρίς να χρειάζονται να εκθέσει τους στρατιώτες της σε γραμμές πυρός. Αναλυτές ωστόσο δηλώνουν ότι η τεχνολογία αυτή εγείρει σειρά ηθικών και νομικών ερωτημάτων, ενώ πολιτικοί και στρατιωτικοί αξιωματούχοι δεν έχουν ακόμη κατανοήσει πλήρως τις επιπτώσεις της.

«Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην πολιτική μας; Η πραγματοποίηση επιχειρήσεων με μικρότερο ανθρώπινο κόστος είναι κάτι σημαντικό. Ταυτόχρονα όμως μπορεί να κάνει τους ηγέτες περισσότερο επιρρεπείς στη χρήση ισχύος», αναφέρει Πίτερ Σίνγκερ, συγγραφέας του βιβλίου «Δικτυωμένοι για Πόλεμο».

Οι στρατιωτικοί διοικητές θεωρούν τα μη επαναδρωμένα οχήματα σημαντικό παράγοντα απόκτησης πλεονεκτήματος στη μάχη, μείωσης των απωλειών, και απεμπλοκής των στρατιωτών από «βαρετές και επικίνδυνες» εργασίες. Ήδη, οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς και οι αεροπορικές επιδρομές έχουν καταστήσει τον πόλεμο μακρινό γεγονός για την αμερικανική κοινή γνώμη.

Ο Λόρενς Κόρμπ, πρώην υφυπουργός Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ, αναρωτιέται αν μια τέτοια προοπτική θα μπορούσε να κάνει την απόφαση για πόλεμο ευκολότερη και ίσως περισσότερο βιαστική. Αμερικανοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι ο ανθρώπινος παράγοντας θα είναι πάντοτε στο επίκεντρο των πολεμικών επιχειρήσεων, ενώ η στρατιωτική έρευνα κινείται προς την κατασκευή περισσότερο αυτόνομων ρομπότ που θα χρειάζονται όλο και λιγότερη καθοδήγηση. Η τάση αυτή αποτυπώνεται στα σχέδια της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας για τον ταυτόχρονο χειρισμό τριών μη επανδρωμένων αεροσκαφών από ένα μόνο χειριστή.

Τα ρομποτικά όπλα του μέλλοντος «θα είναι πολύ γρήγορα, πολύ μικρά, πολλά σε αριθμό και θα δημιουργούν ένα περίπλοκο περιβάλλον για τους ανθρώπους», δήλωσε ο Αμερικανός στρατηγός ε.α. Τόμας Άνταμς. «Η καινοτομία σε αυτό τον τομέα μας πηγαίνει σε μέρη που πιθανόν δε θέλουμε να πάμε, αλλά δε θα μπορούμε να αποφύγουμε».

Ο στρατός πάντως προσπαθεί ακόμη να καταλήξει στο σχεδιασμό ενός ένοπλου επίγειου ρομπότ, το οποίο ταυτόχρονα θα είναι συμβατό με τη νομοθεσία των ένοπλων συρράξεων. «Κανείς δεν έχει ακόμη την απάντηση», εξήγησε η Έλεν Πάρντι, διευθύντρια του τμήματος επίγειων ρομπότ του αμερικανικού Πενταγώνου.

Καθώς όλο και περισσότερες χώρες εισέρχονται στον ρομποτικό αγώνα δρόμου, ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων ξεκινούν να παρατηρούν και να αναλύουν τις επιπτώσεις αυτών των εξελίξεων στον πόλεμο. Επιπλέον, προβλήματα δημιουργούνται και στην απονομή ευθυνών στην περίπτωση που ένα αυτόνομο ρομπότ προβεί σε θηριωδίες, αφού οι διεθνείς νόμοι δεν περιλαμβάνουν ακόμη τα ρομπότ. «Κανείς δεν έχει ακόμη ασχοληθεί με τέτοια θέματα, γιατί ευτυχώς, δεν έχουμε ακόμη φτάσει σε αυτό το σημείο», κατέληξε η Πάρντι.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από Γαλλικό Πρακτορείο