Μικρές, πικρές και άγνωστες ιστορίες…

Είναι μια μικρή πικρή ιστορία από έναν άνθρωπο της διπλανής πόρτας, καθόλου, όμως, συνηθισμένη και σίγουρα συγκλονιστική. Μια ιστορία που θα έμενε άγνωστη, όπως και τόσες άλλες φαντάζομαι, είτε από σύμπτωση, είτε γιατί δεν ψάχνουμε όσο πρέπει τα γεγονότα, είτε κυρίως επειδή σήμερα οι άνθρωποι δεν μιλούν όσο πρέπει μεταξύ τους.

Κέντρο εκπαίδευσης διαβιβάσεων Χαϊδαρίου, τρεις το πρωί, ξημερώματα, 22 Ιουλίου 1974. Στο θάλαμο ξάγρυπνος ένας νέος, 28 ετών, τότε. Τη νεκρική σιωπή σπάει άξαφνα ο θόρυβος μιας σφαίρας. Να ήταν αλήθεια άραγε, ή μήπως ένα κακό προαίσθημα; Μια σφαίρα αναίτια διαπερνά και γλύφει σχεδόν το πρόσωπο του Μανώλη. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή στη φλεγόμενη Κύπρο έφθαναν τα ελληνικά μεταγωγικά με τους λοκατζήδες της 1ης Μοίρας Καταδρομών, που είχαν απογειωθεί από τη Σούδα, με προορισμό τη φλεγόμενη Μεγαλόνησο. Ας δούμε σύντομα το ιστορικό εκείνης της πολεμικής επιχείρησης:
«…Τα παλληκάρια της 1ης Μοίρας Καταδρομών με έδρα το Μάλεμε της Κρήτης, 19-22 χρονών, επιβιβάζονται στα NORATLAS στη Σούδα. Αεροπορική αποστολή «ΝΙΚΗ», την ονόμασαν. Αντικειμενικός της σκοπός, η ενίσχυση των μαχόμενων Ελλήνων στην Κύπρο. Η επιχείρηση χαρακτηρίζεται ως μια από τις επιτυχέστερες και ηρωικότερες επιχειρήσεις στην ιστορία της ελληνικής, αλλά και της παγκόσμιας πολεμικής αεροπορίας. Μια «επιχείρηση αυτοκτονίας», που μόνον Έλληνες αεροπόροι μπορούσαν να εκτελέσουν. Την υλοποίηση του εγχειρήματος ανέλαβε η 354 μοίρα Τακτικών Μεταφορών με Αεροσκάφη NORATLAS, με τα γενναία πληρώματά τους… Ένα από τα 15 αεροσκάφη που έλαβαν μέρος στην επιχείρηση, το αεροσκάφος «ΝΙΚΗ-4», κτυπήθηκε καίρια και κατέπεσε σε μικρό ύψωμα λίγα μέτρα πριν από το διάδρομο προσγειώσεως. Τραγικό αποτέλεσμα: Τέσσερις αεροπόροι και είκοσι επτά καταδρομείς έμειναν για πάντα στα άγια κυπριακά χώματα, να φυλάττουν Θερμοπύλες. Ο Ηλίας Δαλαμάγκας από το Μεσοχώρι της Λάρισας ήταν ένας απ’ αυτούς… Ένα άλλο αεροσκάφος, το «ΝΙΚΗ-7», κάπνιζε στο χώρο του κατεστραμμένου διαύλου προσγειώσεως, κτυπημένο από τα αντιαεροπορικά πυρά. Το πλήρωμα και οι καταδρομείς έβγαλαν πριν καεί τα δύο νεκρά παλληκάρια και τους δέκα τραυματισμένους καταδρομείς, που είχαν κτυπηθεί στον αέρα…
Τα παλληκάρια της 1ης Μοίρας Καταδρομών, παρά το βαρύ κτύπημα που δέχθηκαν, ξεχύθηκαν στην πίστα του αεροδρομίου, αναπτύχθηκαν και χάθηκαν στο σκοτάδι. Οι μάχες που έδωσαν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας δικαίωσαν τη θυσία των συναδέλφων τους. Πράξεις ηρωισμού και αυτοθυσίας, γνωστές σε λίγους…
Το αεροσκάφος «ΝΙΚΗ-4» σκεπάζεται με συνοπτικές διαδικασίες σε έναν πρόχειρο τάφο… Μαζί του θάβονται και τα διαμελισμένα κορμιά δεκαέξι τουλάχιστον καταδρομέων. Λες και κάτι ήθελαν να κρύψουν… Έκτοτε το ένα λάθος διαδέχεται το άλλο. Για να φθάνουν στις γενέτειρες των ηρώων μας οστά που δεν τους ανήκουν, να θάβονται και να ξεθάβονται για να γίνεται, έτσι, ο πόνος των δικών τους ανθρώπων ακόμη πιο δυσβάστακτος… Τρεις φορές έως τώρα έστειλαν οστά που δεν ανήκουν στον αείμνηστο Ηλία, λέει με παράπονο ο αδελφός του Μανώλης Δαλαμάγκας…».
Ο Μανώλης Δαλαμάγκας, που την ώρα της συντριβής του αεροσκάφους, τη στιγμή δηλαδή ακριβώς που το αεροσκάφος «ΝΙΚΗ-4», μέσα στο οποίο βρισκόταν και ο αδελφός του, αείμνηστος καταδρομέας Ηλίας Δαλαμάγκας, έπεφτε φλεγόμενο στο μικρό ύψωμα της Μακεδονίτισσας, είδε να περνά από μπροστά του μια σφαίρα, που κανένας άλλος δεν αντιλήφθηκε. Να ήταν αλήθεια άραγε ή το κακό προαίσθημα που τον κυρίευε δεκαπέντε ολόκληρες μέρες. Τόσες, δηλαδή, μέρες, όσες χρειάστηκε, έως ότου φθάσει το κακό μαντάτο στο πατρικό του σπίτι. Μια ιστορία που μοιράστηκε μαζί μας, για πρώτη φορά στη ζωή του, την Κυριακή 19 Ιουλίου 2009, όταν μας προσκάλεσε και μας φίλεψε στο πατρικό του σπίτι, αμέσως μετά την επιμνημόσυνη δέηση που τελέσθηκε και τις καταθέσεις στεφάνων στην προτομή του ήρωα, στην γενέτειρα του, το Μεσοχώρι Λάρισας…
* Εκπαιδευτικός στο Α.Τ.Ε.Ι. της Λάρισας
Από το Μονάγρι Λεμεσού.
a.avgoustis@hotmail.com
ΣΗΜΕΡΙΝΗ