22/8/09

Δραπέτευσε από βέβαιο θάνατο

Τους είπε, «πάμε να φύγουμε διότι θα μας σκοτώσουν οι Τούρκοι αν μείνουμε εδώ». Δεν τον άκουσαν. Τον θεώρησαν σχεδόν τρελό. Όταν έφυγε, χαράματα μαζί με κάποιον άλλο, σκουντούφλησαν στο πτώμα μιας δεκαεξάχρονης και μιας άλλης γυναίκας. Ήταν Δεκαπενταύγουστος και πέρασε διά πυρός και σιδήρου από κάμπους και βουνά προτού καταλήξει, τέλη του Σεπτέμβρη στις βρετανικές Βάσεις στη Δεκέλεια.

Σώθηκε ύστερα από πορεία που κράτησε ενάμιση μήνα - Όσοι έμειναν, εκτελέστηκαν
ΤΟΥΒΑΣΟΥΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τους είπε, «πάμε να φύγουμε διότι θα μας σκοτώσουν οι Τούρκοι αν μείνουμε εδώ». Δεν τον άκουσαν. Τον θεώρησαν σχεδόν τρελό. Όταν έφυγε, χαράματα μαζί με κάποιον άλλο, σκουντούφλησαν στο πτώμα μιας δεκαεξάχρονης και μιας άλλης γυναίκας. Ήταν Δεκαπενταύγουστος και πέρασε διά πυρός και σιδήρου από κάμπους και βουνά προτού καταλήξει, τέλη του Σεπτέμβρη στις βρετανικές Βάσεις στη Δεκέλεια.
Εκεί, ένας Βρετανός αξιωματικός ήθελε να τον παραδώσει (μαζί με άλλους έξι της ομάδας του) στους Τούρκους. Για καλή του τύχη, βρέθηκε άλλος Άγγλος αξιωματικός που γνώριζε τον πατέρα του και γλύτωσε. Πολλά χρόνια αργότερα, το 1992, υλοποίησε το παιδικό του όνειρο. Χειροτονήθηκε κληρικός. Είναι ο Παπαχαράλαμπος Νικολάου από την Αμμόχωστο και νυν στη Δερύνεια, ο οποίος πολέμησε για την πατρίδα και για τη ζωή του. Τον ρωτάμε αν τα θυμάται «πότε-πότε όλα αυτά;». «Δεν φεύγουν από το μυαλό μου», μας απαντά... Αυτή είναι η μαρτυρία του Παπαχαράλαμπου, ο οποίος στα νεανικά του χρόνια δεν πορεύθηκε «με το σταυρό στο χέρι» γι’ αυτό και επέζησε.

Στον Κουτσοβέντη
Ήταν πριν λίγες μέρες όταν το τηλέφωνο στο γραφείο μας χτύπησε και η φωνή από την άλλη πλευρά μας είπε: «Σε παίρνω επειδή δημοσίευσες τη μαρτυρία της κ. Φρόσως Δήμου για τη φιλοξενία 37 εθνοφρουρών στο σπίτι της στη Βώνη και ότι οι δύο έφυγαν το πρωί ενώ οι υπόλοιποι αγνοούνται ακόμη. Ο ένας από τους δύο που έφυγαν εκείνο το πρωί ήμουν εγώ και είμαι ζωντανός. Τότε ήμουν 22 χρόνων φοιτητής και ήρθα στην Κύπρο από τη Θεσσαλονίκη όπου σπούδαζα για να εργαστώ το καλοκαίρι. Το 1992 έγινα ιερέας».
Ο τότε Χαράλαμπος υπηρετούσε ως παρατηρητής πυροβολικού στον Κουτσοβέντη και συγκεκριμένα στην Πυροβολαρχία της 181 Μοίρας Πεδινού Πυροβολικού. Για δέκα λεπτά δεν πρόλαβε την Α’ και Β πυροβολαρχία της μοίρας που καταστράφηκαν στο Συγχαρί όταν εγκαταλείφθηκαν και εγκλωβίστηκαν.

Στο σπίτι της κ. Φρόσως
Ο Παπαχαράλαμπος θυμάται για μας τις ημέρες της μεγάλης φυγής από την κόλαση προς την ελευθερία. Η Γ’ πυροβολαρχία της 181 Μοίρας Πεδινού Πυροβολικού ήταν ταγμένη στη Βώνη, όπου η κ. Φρόσω Δήμου μαγείρευε κάθε μέρα για τους στρατιώτες και στη συνέχεια φιλοξένησε 37 από αυτούς στο σπίτι της. Δύο-τρεις μέρες μετά με έστειλαν στον Κουτσοβέντη σε ένα ύψωμα κοντά στον Άγιο Χρυσόστομο, όπου λειτουργούσε ως παρατηρητήριο. Εκεί βρισκόταν και η μονάδα του Τάσου Μάρκου, ο οποίος δεν εγκατέλειψε τις θέσεις του και αγνοείται μέχρι και σήμερα. Όταν έσπασε η γραμμή, οι στρατιώτες που ήταν στην περιοχή εξακολουθούσαν να αντιστέκονται ,αλλά αυτό καθυστέρησε την υποχώρησή τους οπόταν έμειναν στη Βώνη. Ο Παπαχαράλαμπος, μαζί με άλλους 35 στρατιώτες βρέθηκε στο σπίτι της κυρίας Φρόσως.

«Δεν έφευγαν»
«Μαζί με τον Αλέξανδρο Ξενοφώντος από τον Βαθύλακα αναχωρήσαμε από το σπίτι στις 3 το πρωί της 15ης Αυγούστου. Οι υπόλοιποι -οι οποίοι κατάγονταν από το Πέρα Χωριό και τη Νήσου την Αλάμπρα και άλλα χωριά-δεν έφευγαν. Τους παρακαλούσα από το βράδυ να φύγουμε. Τους είπα ότι θα μας σκοτώσουν αν μέναμε. Ο αδελφός του Ειρηναίου (που ήταν στο ίδιο σπίτι στη Βώνη και δεν έφυγε) μου ανέφερε ότι τα λείψανα του εντοπίστηκαν το 2005 κοντά σε στρατόπεδο στην Επιχώ. Εντοπίστηκαν 34 λείψανα εκτός από τα λείψανα του Ειρηναίου, ο οποίος φαίνεται να πυροβολήθηκε όταν προσπάθησε να δραπετεύσει από τη σύλληψη. Οι 35 που κρύβονταν στο σπίτι της κυρίας Φρόσως και σε άλλα δύο σπίτια είχαν αναρτήσει λευκό πανί για να παραδοθούν στους Τούρκους.
Εγώ και ο Αλέξανδρος θεωρήσαμε ότι το βουνό θα μας παρείχε κάλυψη γι’ αυτό και προτιμήσαμε να φύγουμε.
Πήγαμε στη θέση των πυροβόλων της Γ’ Πυροβολαρχίας και ήταν όλα βομβαρδισμένα. Βρήκαμε ένα κάνιστρο και το γεμίσαμε νερό. Πήραμε και σφαίρες και πήγαμε ξανά στο σπίτι της κυρίας Φρόσως για να καλέσουμε και τους υπόλοιπους να έρθουν μαζί μας. Αυτοί μας θεωρούσαν μελλοθάνατους και παρέμειναν. Δεν πίστευα ότι αν μας συνελάμβαναν οι Τούρκοι θα επιβιώναμε. Ήμουν όπως το λιοντάρι στο κλουβί και ήθελα να φύγω. Η αλήθεια είναι ότι επειδή το χωριό ήταν κοντά στον κύριο δρόμο προς την Αμμόχωστο υπήρχε κίνδυνος να εντοπιστούμε από τους Τούρκους.
Ενώ φεύγαμε σκουντουφλήσαμε στο πτώμα μιας δεκαεξάχρονης και κάποιας άλλης γυναίκας, τις οποίες πυροβόλησαν από άρμα μάχης που διερχόταν από την περιοχή. Βρίσκονταν σε μια ποταμοσιά προς το Παλαίκυθρο. Έπρεπε να τα παίξουμε όλα για όλα και να προχωρήσουμε.
Πορευθήκαμε προς την Κυθραία και ύστερα προς τη Χαλεύκα, όπου βρήκαμε και 5-6 άλλους (μεταξύ των οποίων και ένας Ελλαδίτης αρχιλοχίας), οι οποίοι σήμερα είναι αγνοούμενοι. Εκ των υστέρων ακούσαμε ότι πήγαν στο Τζιάος να παραδοθούν και τους εκτέλεσαν και αυτούς. Από τη Χαλεύκα φάνηκαν οι Τούρκοι προερχόμενοι από Κερύνεια.
Προχωρήσαμε και φτάσαμε στην Καλογραία, όπου φάγαμε κάτι και προχωρήσαμε. Αποφασίσαμε ότι δεν υπήρχε περίπτωση να μας συλλάβουν ζωντανούς. Ύστερα από τέσσερις μέρες πορείας, χωρίν καν νερό, φτάσαμε στην Ακανθού (βλ. στήλη δίπλα), όπου μείναμε τρεις-τέσσερις μέρες και ξαναφύγαμε. Μετά, μπήκαμε στον Δαυλό, ο οποίος ήταν κατοικημένος και εκεί έγιναν και εκτελέσεις από τους Τούρκους. Μας κυνήγησαν αλλά μαζί με τον Αλέξανδρο κρυφτήκαμε σε μια ποταμοσιά, όπου βρήκαμε άλλους τέσσερις. Ανεβήκαμε στην Καντάρα και ο στόχος μας ήταν το Τέσσερα Μίλι στις βρετανικές βάσεις.
Φάρος μας ήταν μερικοί ψηλοί στύλοι που έφεραν λάμπες. Στην Καντάρα υπήρχαν πολλά καμένα και εκεί τους κόψαμε και σύρματα τηλεπικοινωνιών, τα οποία τοποθέτησαν πάνω από τα καμένα για να επικοινωνούν οι Τούρκοι.
Ύστερα από πορεία δέκα ωρών φτάσαμε και μείναμε και μια νύχτα στο Τρίκωμο, κρυμμένοι σε ένα λάκκο και όταν βράδιασε αναχωρήσαμε ξανά και φτάσαμε στο τέσσερα μίλι και ένας Άγγλος αξιωματικός ήθελε να μας παραδώσει στους Τούρκους. Ευτυχώς βρέθηκε ένας αξιωματικός, επίσης Άγγλος, γνωστός του πατέρα μου και μας βοήθησε. Μαζί με τέσσερις άλλους που βρήκαμε στον Δαυλό περάσαμε στην πλευρά που ελέγχαμε εμείς.
Στο μεταξύ, κάποιοι ανέφεραν στον πατέρα μου ότι ήμουν σκοτωμένος και όταν φτάσαμε η συγκίνηση ήταν μεγάλη. Ύστερα από λίγες μέρες αναχώρησα για την Ελλάδα…».
ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΜΕΡΕΣ ΧΩΡΙΣ ΚΑΝ ΝΕΡΟ

ΣΤΗΝΠΟΡΕΙΑδιαφυγήςοΠαπαχαράλαμπος μετονΑλέξανδροσυνάν τησαν άλλονέναστρατιώτη,τονΧριστάκη, οοποίοςπήγαινε μαζίμε άλλουςοκτώναπαραδοθούν.
Σήμερα οστρατιώτηςαυτός είναι καθηγ ητήςαγγλικών.
ΚαιοιτρειςκατευθύνθηκανπροςτηνΚαλογραίακαι ύστεραπροςτηνΑκανθούσεμιαπορείατεσσάρωνημερώνχωρίςνερό. Οτρίτος, ο Χριστάκης,ενώθηκεμεάλληομάδακαισυνελήφθησαναιχμ άλωτοιαλλάτουςαπελευθέρωσανσχετικάσύντομαπαρόλον ότικακ οποιήθηκανπολύ.
Από ακτινογράφος φόρεσε τα ράσα

Ο ΠΑΠΑΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣέγινε κληρικός έγινε το 1992. «Ήταν πάντα το όνειρό μου από παιδί», μας λέει.
- Και τα θυμάσαι κάποτε όλα αυτά; τον ρωτάμε. - Δεν φεύγουν από το μυαλό μου, αποκρίνεται και συνεχίζει. Με κάποιους από τους τότε γνώριμους έχουμε τηλεφωνική επικοινωνία, αλλά έκτοτε δεν βρεθήκαμε όλοι μαζί. - Πριν χειροτονηθείς τι δουλειά έκανες; - Πέντε χρόνια ακτινογράφος στο νοσοκομείο Λάρνακας και άλλα δώδεκα στο νοσοκομείο Παραλιμνίου.

Από την Ακανθού στο Φλαμούδι

ΦΕΥΓΟΝΤΑΣαπό την Καλογραία, ο Παπαχαράλαμπος βρήκε μια σπηλιά όπου συνάντησε περίπου άλλους 30 στρατιώτες. Αυτοί επέμεναν να μην φύγουν διότι θα τους εντόπιζαν. Τελικά, ο Παπαχαράλαμπος και ο Αλέξανδρος έφυγαν και όταν έφτασαν στην Ακανθού, συνάντησαν και ένα από αυτούς που κρύβονταν στη σπηλιά.
Στην Ακανθού έμειναν 3-4 μέρες.
Οι άλλοι στρατιώτες (30) συνελήφθησαν από τους Τούρκους αλλά αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι. Για την ιστορία αυτή, ο Παπαχαράλαμπος θυμάται: «Τη Δευτέρα οι Τούρκοι συνέχιζαν την προέλασή τους και οι κάτοικοι της Ακανθούς έστειλαν ένα μισταρκό Τουρκοκύπριο για να ελέγξει την κατάσταση και οι Τούρκοι τον συνέλαβαν. Για να πιστέψουν ότι είναι Τούρκος τον υποχρέωσαν να βγάλει τα ρούχα του προκειμένου να διαπιστώσουν κατά πόσον υπεβλήθη σε περιτομή. Τον άφησαν ελεύθερο και ενημέρωσε τους κατοίκους της Ακανθού για το τι συνέβαινε. Τη νύχτα αναχωρήσαμε από την Ακανθού και φτάσαμε στο Φλαμούδι», θυμάται ο Παπαχαράλαμπος. «Χωριστήκαμε σε τρεις ομάδες των έξι ατόμων και οι Τούρκοι διενεργούσαν ελέγχους κάθε βράδυ. Η μια ομάδα εντοπίστηκε εύκολα επειδή εισήλθε σε φάρμα, η οποία βρισκόταν σε πεδινή περιοχή. Οι Τούρκοι κατέβηκαν μια μέρα και τους περικύκλωσαν και ακολούθησε συμπλοκή. Δύο από την ομάδα παρέμειναν για να καλύψουν τους υπόλοιπους και σκοτώθηκαν. Πρόκειται για τον καταδρομέα Κώστα Αυξεντίου και τον Κυριάκο Κυριάκου από το Καϊμακλί του 361Τ.Π. Οι υπόλοιποι της φάρμας συνελήφθησαν αιχμάλωτοι λίγο πιο κάτω και αφέθηκαν ελεύθεροι ύστερα από 25 μέρες».

ΕΤΣΙ ΤΑ ΕΦΕΡΕ Η ΜΟΙΡΑ

Ο αδελφός του αγνοούμενου Ειρηναίου, ο οποίος ήταν μαζί με τον Παπαχαράλαμπο στη Βώνη μαζί με τους άλλους 34 στρατιώτες που ανακαλύφθηκαν τα λείψανά τους πολλά χρόνια αργότερα, ήταν γείτονας της αδελφής του κληρικού. Όπως μας αναφέρει ο Παπαχαράλαμπος, «επί χρόνια έλεγε πως είχε αδελφό αγνοούμενο. Η αδελφή μου, έλεγε, πως και ο αδελφός της, δηλαδή εγώ, υπηρέτησε στην ίδια περιοχή. Αυτός της έλεγε ότι ο αδελφός του (ο Ειρηναίος) ήταν μαζί με κάποιον Πάμπο και ύστερα από χρόνια στη συζήτηση επάνω, της είπε πως αυτός ο Πάμπος έγινε κληρικός τώρα. Ξεκίνησαν μεσάνυχτα και ήρθαν και με βρήκαν. Μου έδειξαν τη φωτογραφία και τους είπα πως όντως ήταν αυτός. Τα λείψανά του εντοπίστηκαν το 2005 και έγινε και η κηδεία του. Αιωνία του η μνήμη».

ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ

1 σχόλιο:

  1. Να διαβαση ο "καθηγητης" (τρομαρα να του 'ρθη) Ηρακλειδης αυτη την μαρτυρια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.