Πειρατεία στη Βόρεια Θάλασσα: Καινούργια Μόδα;

Του Greg T. Spielberg

Είναι δύσκολοι καιροί για το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο. Η παγκόσμια ύφεση και η στενότητα στην πιστωτική αγορά έχουν βυθίσει το Baltic Dry Index, δείκτη μέτρησης των παγκόσμιων τιμών ναυτιλίας για ξηρό φορτίο, περισσότερο από 430% από το ρεκόρ του Μαΐου 2008, στα τρέχοντα επίπεδα των 2.704 μονάδων. Και τα Αμερικάνικα λιμάνια

αναμένεται να διακινήσουν 17% λιγότερο όγκο εισαγόμενων εμπορευματοκιβωτίων στο δεύτερο εξάμηνο του 2009 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με το Port Tracker της IHS Global Insight. Τον Ιούνιο, οι κινήσεις πειρατείας υπερδιπλασιάστηκαν σε σχέση με την ίδια περίοδο του περασμένου έτους -και οι πειρατές μπορεί να μην περιορίζονται πλέον στις παραδοσιακές ζώνες της Ανατολικής Αφρικής και την Θάλασσα της Νότιας Κίνας, με βάση αυτό που έγινε με το Arctic Sea, το ρωσικό πλοίο μεταφοράς εμπορευμάτων το οποίο φέρεται να έπεσε θύμα πειρατείας τον προηγούμενο μήνα καθ ΄οδόν προς την Αλγερία.

Υπήρχε πολύ ίντριγκα σχετικά με την εξαφάνιση και την επακόλουθη ανάκτηση του πλοίου, που είχε πλήρωμα 15 Ρώσους, και καταλήφθηκε, με οκτώ πειρατές, στις 17 Αυγούστου από το ρωσικό ναυτικό εκατοντάδες μίλια στα ανοικτά των ακτών της Σενεγάλης, όπως ανέφερε το Associated Press. Υπήρξαν πολλές θεωρίες σχετικά με την μυστηριώδη αυτή περιπέτεια του πλοίου κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού το οποίο αναμενόταν να είναι ρουτίνας: από πειρατεία μέχρι ένα άκρως απόρρητο κρατικό φορτίο, ανταρσίες, ακόμη και τρομοκρατική συνωμοσία που περιελάμβανε την Αλ Κάιντα. Η απάντηση φαίνεται να είναι πολύ πιο πεζή: πειρατεία και απαιτήσεις για λύτρα.

Στις 3 Αυγούστου οι πειρατές απείλησαν να βουλιάξουν το καράβι, αν δεν τους καταβάλλονταν $1,5 εκατ., ανέφερε το CNN Europe, παραθέτοντας δηλώσεις ενός αξιωματούχου ασφαλείας της ασφαλιστικής εταιρείας του πλοίου, της Rennaisance Insurance Group της Μόσχας.

To Arctic Sea, το οποίο διαχειρίζεται η φινλανδική εταιρεία Oy Solchart Management υπό σημαία Μάλτας, έφυγε από λιμάνι της Φινλανδίας στις 23 Ιουλίου με φορτίο ξυλείας με προορισμό την Αλγερία. Την επόμενη μέρα το πλοίο ανέφερε στις σουηδικές αρχές πως ένοπλοι μασκοφόροι επιβιβάστηκαν στο σκάφος από ένα ταχύπλοο, και κατά τη διάρκεια των επόμενων 12 ωρών ανέκριναν και χτύπησαν τα μέλη του πληρώματος, διέλυσαν τον εξοπλισμό επικοινωνιών, και μετά έφυγαν. Παρά την υποτιθέμενη πειρατεία, οι σουηδικές αρχές δεν έστειλαν πλοίο για να ελέγξουν το Arctic Sea, γεγονός που εγείρει ερωτήματα στον Andrew Linington, εκπρόσωπο και βετεράνο 25 ετών στη Nautilus International, μιας ένωσης ναυτικών στο Λονδίνο. "Περνάει από τους πιο πολυσύχναστους θαλάσσιους δρόμους του κόσμου, και κανείς δεν σκέφτεται να στείλει ένα πολεμικό πλοίο για να δεί αν όλα είναι εντάξει", λέει ο Linington.

Στις 28 Ιουλίου, το σκάφος επικοινώνησε μέσω ασύρματου με την Ναυτική και Λιμενική Αρχή της Βρετανίας -ένα πρωτόκολλο επικοινωνιών- πριν οδεύσει νότια της Μάγχης. Περίπου 400 σκάφη διέρχονται από αυτήν την θαλάσσια διαδρομή κάθε μέρα, και δεν υπήρχε τίποτα ασυνήθιστο με την επικοινωνία του σκάφους των 320 ποδιών, είπε η εκπρόσωπος της αρχής Maggy Hill.

To Arctic Sea μετέφερε ξυλεία αξίας περίπου $1,8 εκατ. στο λιμάνι της Αλγερίας Bejaia και έπρεπε να παραδώσει το φορτίο στις 4 Αυγούστου. Αν και δημοσιεύματα λένε ότι το φορτίο ανήκε αποκλειστικά στην Stora Enso, κατασκευάστρια εταιρεία χαρτιού και συσκευασιών με βάση το Ελσίνκι, εκπρόσωποι της εταιρείας λένε πως δεν είναι αλήθεια. "Από τα 6.700 κυβικά μέτρα ξύλου στο πλοίο, μόνο τα 200 κυβικά μέτρα είναι δικά μας," λέει ο εκπρόσωπος της Stora Enso, Lauri Peltola. Το φορτίο, λέει, είναι ένα μείγμα από ξυλεία από την UPM Timber, ενός Φιλανδού ανταγωνιστή, και άλλων προμηθευτών ξυλείας της περιοχής. Τα πλοία ναυλώνονται συνήθως από μεσίτες, και συνήθως είναι φορτωμένα όσο το δυνατόν περισσότερο για να εξοικονομηθούν πόροι και να αυξηθεί η αποδοτικότητα.

Οι συνθήκες είναι ακόμα σκοτεινές

Η Αφρική γνώρισε μια σημαντική αύξηση της πειρατείας στα ανοικτά της ανατολικής της ακτής και στον Κόλπο του Άντεν, μια περιοχή με μεγάλη κίνηση που τροφοδοτεί την Ερυθρά Θάλασσα και το κανάλι του Σουέζ. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2009, 240 πλοία παγκοσμίως ανέφεραν πως είχαν δεχτεί επιθέσεις, έναντι 114 κατά την ίδια περίοδο το 2008, σύμφωνα με το το Διεθνές Ναυτιλιακό Γραφείο (IMB) στο Λονδίνο. Η φερόμενη πειρατεία, όμως, του Arctic Sea συνέβη μερικές χιλιάδες μίλια βορειοδυτικά, στη Βαλτική Θάλασσα. "Σίγουρα δεν είχα ακούσει ποτέ πριν για πειρατεία πλοίου σε αυτά τα νερά,” λέει ο Paul Gunton, αρχισυντάκτης του Fairplay 24, μιας ιστοσελίδας στο Λονδίνο που καλύπτει ειδήσεις διεθνής ναυτιλίας.

Σε συνέντευξη τύπου στις 14 Αυγούστου, όταν το κυνήγι για το πλοίο βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είπε ότι το περιστατικό με το Arctic Sea "δεν έχει τίποτα κοινό με τις παραδοσιακές πράξεις πειρατείας και ένοπλης ληστείας στη θάλασσα," σύμφωνα με το Reuters. Ωστόσο, ενώ οι Ευρωπαίοι πειρατές δεν ταιριάζουν στο προφίλ των συνηθισμένων, τώρα, Σομαλών πειρατών, σίγουρα είχαν τις ικανότητες να καταλάβουν ένα μεγάλο σκάφος, λέει ο Nick Davis, διευθύνων σύμβουλος της Merchant Maritime Warfare Center.

Ο Davis δεν είναι σίγουρος πως όλα τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης θα αποκαλυφθούν ενώ πολύπλοκα θέματα διεθνής πολιτικής και διπλωματικές ευαισθησίες ήδη αναδύονται. Παρά τη σύλληψη Εσθονών και Λιθουανών, η Ρωσία δεν έχει δώσει σε καμία από τις δύο χώρες πληροφορίες σχετικά με την υπόθεση, ανέφερε το Bloomberg στις 18 Αυγούστου. Οι αρχές της Σουηδίας, της Μάλτας, και της Φινλανδίας σχεδιάζουν κοινή επίσημη έρευνα για τη διερεύνηση του περιστατικού, το οποίο αποκάλεσαν "εξοργιστικό εκβιασμό και πειρατεία," σύμφωνα με ένα δελτίο Τύπου στην ιστοσελίδα της Φινλανδικής Εθνικής Υπηρεσίας Ερευνών.

O Spielberg είναι ρεπόρτερ για το BusinessWeek.
Πηγή capital.gr