Τουρκικό ναυάγιο για τον Σαρκοζί;

του Γ. Καπόπουλου

Αν η Τουρκία εφαρμόσει το Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Αγκυρας, τότε ο Δεκέμβριος από σκληρή δοκιμασία για τον Ερντογάν θα γίνει διπλωματικός πονοκέφαλος για τον Σαρκοζί, καθώς ο απεγκλωβισμός του από τη θέση για Ειδική Σχέση Τουρκίας-Ε.Ε. θα είναι και μονόδρομος, αλλά και θα δυσχεράνει τη διαπραγματευτική εμβέλεια του Παρισιού και σε άλλα ευρωπαϊκά μέτωπα.

Η εικόνα αυτή έχει διαμορφωθεί εδώ και αρκετούς μήνες με την πρόσφατη επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου στη Λευκωσία να την επιβεβαιώνει.

Η Αγκυρα δεν θα κλειδώσει σε καμιά περίπτωση τη βεβαιότητα της πλήρους ένταξης που είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων στην καλύτερη περίπτωση μετά το μέσον της επόμενης δεκαετίας. Αυτό που θα διασφαλίσει είναι μια ομαλή διεξαγωγή της διαπραγμάτευσης, καθώς πολύ δύσκολα η Γαλλία θα μπορεί να συνεχίσει να μπλοκάρει το άνοιγμα των κεφαλαίων της διαπραγμάτευσης που αφορούν το καθεστώς πλήρους ένταξης.

Την ανησυχία της γαλλικής διπλωματικής υπηρεσίας αποτυπώνει προφανώς κι η ανάλυση που δημοσιεύθηκε στη Μοντ της Τρίτης υπό τον τίτλο «Μήπως κινδυνεύουμε να χάσουμε την Τουρκία».

Από την προεδρεύουσα Σουηδία, τη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ισπανία, την Ιταλία, τη Φινλανδία, αλλά και την Ελλάδα και την Κύπρο υπό την προϋπόθεση εκπλήρωσης των υποχρεώσεων της Αγκυρας απέναντι στη Λευκωσία είναι δύσκολο να διακρίνουμε κάποια χώρα μέλος της Ε.Ε. που θα στήριζε τη γραμμή του Γάλλου προέδρου. Με τα παραπάνω δεδομένα η πολιτική Σαρκοζί απέναντι στην Τουρκία προβάλλει να έχει υψηλότατο πολιτικό κόστος σε δύο μέτωπα:

Πρώτον, στις διμερείς σχέσεις Παρισιού-Αγκυρας, με τη Γαλλία να αυτοαποκλείεται από τα αμυντικές προμήθειες, αλλά και τις κατασκευές δικτύων μεταφοράς ενέργειας. Με δεδομένη μάλιστα τη διπλωματική παρεμβατική εμβέλεια της Αγκυρας στη Μέση Ανατολή, το Παρίσι κινδυνεύει να δει να συρρικνώνεται το περιθώριο ελιγμών του στη Δαμασκό και τη Βηρυτό.

Δεύτερον, στους ενδοευρωπαϊκούς συσχετισμούς, καθώς η εμμονή στην Ειδική Σχέση είναι σοβαρό εμπόδιο στον ευρωπαϊκό συντονισμό με τη Βρετανία και σε μικρότερο αλλά όχι αμελητέο βαθμό και με τη Γερμανία. Ακόμη και η διασφάλιση χρονικού ορίζοντα ώστε ο Σαρκοζί να απεγκλωβιστεί ευπρεπώς από τη σημερινή του θέση για την Τουρκία θα κοστίσει προφανώς υποχωρήσεις σε άλλα ευρωπαϊκά μέτωπα.

Τούτων λεχθέντων εύλογα προκύπτει το ερώτημα για τα κίνητρα που οδήγησαν τον Σαρκοζί στη σημερινή του θέση για την Τουρκία:

Πρώτον, η παραδοσιακή αλλεργία σε κάθε περαιτέρω διεύρυνση που χαρακτηρίζει τη γαλλική ευρωπαϊκή πολιτική. Ας θυμηθούμε ότι ο Μιτεράν στα τέλη του 1989 στην προσπάθειά του να ματαιώσει την εγκαθίδρυση προνομιακής επιρροής της Γερμανίας στην Ανατολική Ευρώπη, πρότεινε αντί της πλήρους ένταξης μια Ειδική Σχέση στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας.

Δεύτερον, γιατί η άρνηση ευρωπαϊκής προοπτικής με επίκληση κατά κύριο λόγο της θρησκευτικής και πολιτισμικής ταυτότητας της Τουρκίας διευκόλυνε τον Σαρκοζί να διεισδύσει σε σημαντικό τμήμα της εκλογικής βάσης του Λεπέν, χωρίς να υιοθετήσει αντιαραβική ρητορική, μια επιλογή που θα είχε υψηλό κόστος τόσο στο εσωτερικό της Γαλλίας στην πολυάριθμη αραβομουσουλμανική κοινότητα, όσο και στο εξωτερικό στις σχέσεις δηλαδή με τον Αραβικό Κόσμο και ιδιαίτερα με την Αλγερία, Τυνησία και Μαρόκο.

imerisia.gr