Η, δε, εξωτερική πολιτική θεωρείται αναλλοίωτη. Και όμως. Η Τουρκία του 2009 είναι πολύ διαφορετική από την Τουρκία της δεκαετίας του 1980. Η σύγχρονη εξωτερική πολιτική της Τουρκίας φαίνεται να έχει προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως είναι: (α) Η εκλογή στην προεδρία των ΗΠΑ του Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος έστειλε σαφή μηνύματα προς όλες τις κατευθύνσεις, προτάσσοντας την τακτική του διαλόγου (engagement) και όχι της ανάσχεσης (containment). (β) Η θεσμική και πολιτική κρίση που αντιμετωπίζει η ΕΕ και πώς αυτή επηρεάζει την πολιτική τής Διεύρυνσης. (γ) Ο ρόλος της Ρωσίας και οι εξελίξεις στο μέτωπο της ενέργειας. (δ) Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ειδικότερα σε σχέση με το Ιράν και το Ιράκ αλλά και την αμερικανική πρωτοβουλία για επανέναρξη του διαλόγου προς επίλυση του Παλαιστινιακού. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έχει εφαρμοστεί το δόγμα «μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες» σε συνδυασμό με το «ένα βήμα μπροστά», έτσι ώστε η Αγκυρα να διατηρεί την πρωτοβουλία των κινήσεων.
Ταυτόχρονα, σταθερές στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας παραμένουν, πρώτον, η σχέση με τις ΗΠΑ η οποία, ύστερα από μια δύσκολη περίοδο, φαίνεται να έχει βρει νέα δυναμική και, δεύτερον, ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός προσαρμοσμένος στα νέα δεδομένα και ανάγκες. Ολα αυτά συνθέτουν το περιβάλλον μέσα στο οποίο η Αγκυρα έχει προχωρήσει σε διάφορες πρωτοβουλίες που δίνουν την εντύπωση ότι επιθυμεί να κλείσει μέτωπα τα οποία ταλανίζουν την εξωτερική πολιτική της για χρόνια.
Τον τελευταίο χρόνο η κυβέρνηση Ερντογάν επανήλθε δυναμικά στο Κουρδικό, ανακοινώνοντας ότι θα αναλάβει νέες πρωτοβουλίες για τη διευθέτησή του. Το ερώτημα παραμένει αν θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τις εσωτερικές αντιδράσεις και να εφαρμόσει όλα όσα διακηρύσσει. Ιδιαίτερης σημασίας αποτελεί η πρόσφατη υπογραφή μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας των δύο πρωτοκόλλων για την εγκατάσταση διπλωματικών σχέσεων και για άνοιγμα των συνόρων. Αγκάθι στην πορεία εξομάλυνσης των σχέσεων των δύο κρατών παραμένει το θέμα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η «σκιά» του ζητήματος αυτού θα ακολουθεί τη συμφωνία των δύο χωρών η οποία επηρεάζεται άμεσα από την πορεία εκδημοκρατισμού του Αζερμπαϊτζάν.
Αξιοσημείωτα είναι, επίσης, τα ανοίγματα της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή και ιδιαίτερα οι σχέσεις με τη Συρία και το Ιράκ, χώρες με τις οποίες η Τουρκία είχε ένα δύσκολο παρελθόν. Από την άλλη, όμως, η πρόσφατη κρίση στις σχέσεις Τουρκίας- Ισραήλ ενδεχομένως να περιπλέξει τις προσπάθειες της Αγκυρας να παίξει τον ρόλο του μεσολαβητή στην περιοχή.
Oλα τα πιο πάνω διαμορφώνουν νέες ισορροπίες και η Τουρκία φαίνεται να έχει κεντρικό γεωπολιτικό ρόλο. Ρόλο τον οποίο θέλει να ενισχύσει με πολυδιάστατη πολιτική. Μένει να δούμε τελικά αν αυτή η πολιτική θα αποδώσει και αν περιλαμβάνει την επίλυση του Κυπριακού και την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Θα «σαμποτάρει» η Τουρκία τον περιφερειακό ρόλο της με μια αδιάλλακτη στάση στα θέματα αυτά ή θα συνεργαστεί για τη διευθέτησή τους;
Φίλιππος Σαββίδης
Ο κ. Φ. Σαββίδης είναι πολιτικός επιστήμονας - διεθνολόγος.
ΒΗΜΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.
- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.