Στραβή διάγνωση, αποτυχημένη θεραπεία

1. Κατα την προεκλογική περίοδο, η συντριπτική πλειονότητα των αναλύσεων της αθλιότητάς-μας ξεκινούσε απο λανθασμένες νομίζω «αιτίες», οι οποίες όμως στην πραγματικότητα δέν ήσαν αιτίες- αλλα αποτελέσματα μιάς άλλης (και μόνης) Αιτίας. Επιτρέψτε-μου να θυμίσω τις οιονεί «αιτίες» που αναφέρονται συχνότερα - χωρίς κάν ν΄ αναφερθώ και στους παλαιοημερολογίτες της πολιτικής (ούτε και στους λαθρεμπόρους των απόψεών-τους).

Λοιπόν, πρώτη και καλύτερη αναφέρεται η «κακή ποιότητα των πολιτικών μας»- δηλαδή αυτών των 20.000 πολιτευτών, των συνεργατών και των άμεσων υποστηρικτών-τους, χωρίς να αναφερθούμε και σ΄ άλλες 30.000 πολιτικά πρόσωπα γύρω απ΄ την τοπική Αυτοδιοίκηση, ούτε στις 20.000 «στελέχη» που διορίζονται στις Διοικήσεις ποικίλων κρατικοδίαιτων Οργανισμών. Αυτοί λοιπόν οι ας πούμε 100.000, «πολιτικοί» είναι Κακοί- λέει η «διάγνωση», (τις περισσότερες φορές μάλιστα διανθιζόμενη με τη μαζοχιστική κραυγή «άχ, άν είχαμε εναν ηγέτη»).

Είναι όμως αλήθεια οτι τον τελευταίο καιρό, όλο και περισσότερο ακούγεται η φωνή «μα οι κοινωνίες-μας τους παράγουν, τους προάγουν και τους χαϊδεύουν αυτούς τους πολιτικούς»- η διαπίστωση όμως δέν διερευνάται περαιτέρω προς την κατεύθυνση της όντως υποκείμενης Αιτίας: Ακόμα κι αυτά τα εκατό χιλιάδες στελέχη της πολιτικής ζωής ειναι τόσο πολυπληθή ώστε, υπακούοντας στον νόμο των μεγάλων αριθμών, είναι πλήρως αντιπροσωπευτικά όλων των ιδιοτήτων ΟΛΟΥ του λαού μας.

Δεκαετίες λοιπόν τώρα διερωτώμαι τί εμποδίζει τους πολιτικούς αναλυτές-μας να καταλήξουν αβίαστα στη σωτήρια διάγνωση «είμαστε ενας λαός προβληματικός»; Αργησα να αντιληφθώ οτι ενα τέτοιο συμπέρασμα συνεπάγεται τον άμεσο λιθοβολισμό του βεβήλου που θα τολμήσει να το γράψει (κι είμαι έτοιμος να δεχθώ τον δικόν μου). Λέω να το «γράψει»- διότι προφορικώς, τριάντα χρόνια τώρα, δέν έχω συναντήσει πολλούς που να διαφωνούν μ΄ αυτό το συμπέρασμα (συμφωνούν ιδιωτικώς όμως- ποτέ δημοσίως· είμαστε και φαρισαίοι απο πάνω).

2. Ως δεύτερη οιονεί-αιτία της αθλιότητάς-μας, οι «αναλύσεις» φέρουν τη θλιβερή δημόσια Διοίκηση. Ούτε όμως η νέα αυτή διαπίστωση δέν συνοδεύεται απο την παρεπόμενη (και πειστικότερη) αριθμητική: Ενα εκατομμύριο περίπου δημόσιους και παραδημόσιους υπαλλήλους έχομε. Περίπου η μιά στις δυό οικογένειες αγνών Ελλήνων είναι δημοσιοϋπαλληλική! Σχεδόν προφανής λοιπόν η προς όλον τον λαό επέκταση των αρνητικών προς τη δημόσια Διοίκηση χαρακτηριστικών μας! Οπερ έδει δείξαι- πάλι όλοιμας ενοχοποιούμαστε.

Την ίδια δυσάρεστη πραγματικότητα, μας την δείχνουν και πλήθος στατιστικών δεικτών: Η Χώρα-μας κρατάει τα ευρωπαϊκά σκήπτρα στην Παραοικονομία και στη Φοροδιαφυγή. Ποιός; Οι Πολιτικοί ή η «δημόσια Διοίκηση» στήνουν κρυφομάγαζα και φοροδιαφεύγουν; Οχι μόνον· όλοι συμμετέχομε σ΄ αυτό το σπόρ - ακόμα και παθητικά, όταν «ντρεπόμαστε» λέει να απαιτήσουμε απόδειξη- τέτοια είναι η κουλτούρα χατζηαβάτη που μας διέπει.

Είμαστε όμως, λέει, φτωχοί και γι΄ αυτό προσπαθούμε σκληρά. Αμ δέ! Η Ανταγωνιστικότητά μας είναι χαμηλότερη κι απ΄ του Καζακστάν. Ναί, αλλα είμαστε τίμιοι στις συναλλαγές-μας. Αμ δέ: Είμαστε πρώτοι στο μπαχτσίσι ανάμεσα σε πενήντα Χώρες. Ναί αλλα τουλάχιστον διαθέτομε λογική και μετρημένη συμπεριφορά. Καλά: Είμαστε οι φανατικότεροι αυτόχειρες-καπνιστές στον Κόσμο, σερνικοί και θηλυκοί.

Ασε που 50% των καπνιστών-μας έχουν πανεπιστημιακή μόρφωση (τρομάρα μας). «Πανεπιστημιακή» είπα; Σιγά το κομπλιμέντο: Η Ελλάδα είναι η μόνη Χώρα στον Κόσμο όπου τελετουργικώς, δυο φορές τον χρόνο (επι 30 χρόνια τώρα) οι Δάσκαλοι πετάγονται έξω απ΄ τους φοιτητές τους («κατάληψη» λέει- κι άντε να καταλάβεις εναντίον τίνος). Παραλογισμός απέραντος- για τον οποίον ο «ευαίσθητος» λαός-μας, τα υπεύθυνα κόμματά-του και τα ΜΜΕ-του, κάνουν την πάπια...

Δέν αρνούμαι οτι αυτή η διαγώνια επίκληση αυτού του πλήθους των αποδεικτικών επιχειρημάτων για τη μαζική ευθύνη της εθνικής-μας αθλιότητας, είναι πολύ αδρομερής- κι ίσως σ΄ ορισμένα σημεία και άδικη. Είναι όμως τόσο έμμονη η συσσώρευση των ενδείξεων, ώστε δύσκολα ανατρέπεται το συμπέρασμα της ομαδικής αναξιότητάς μας.

3. Ενάντια σ΄ αυτό το βέβηλο συμπέρασμα, υπάρχουν βεβαίως ποικίλα επιχειρήματα (διαφόρων βαθμών σοβαρότητας) τα οποία οφείλομε επίσης να επισκεφθούμε. Η πρώτη κατηγορία αυτών, είναι η κατευθείαν άρνηση της ορθότητας του συμπεράσματος- αλλα περι τούτου ισχύουν όσα προείπαμε. Η δεύτερη κατηγορία είναι σοβαρότερη: Ναί μέν είμαστε ίσως ό,τι λές, όμως αυτή η κατάντια οφείλεται πάλι στις ενέργειες ή τις παραλείψεις της άρχουσας τάξης, η οποία έφερε τον λαό σ΄ αυτήν την ηθολογική κατάντια.

Κρατώ τουλάχιστον την παραδοχή της σημερινής κατάστασης (προκειμένου να μας βοηθήσει στα περι του πρακτέου), και σχολιάζω τη σεβαστή αυτή παρατήρηση: Εάν υποστηρίζετε οτι η άρχουσα τάξη «κρατάει τον λαό αμόρφωτο», τότε τα δεδομένα δέν σας δικαιώνουν. Διοτι αριθμητικώς μας φέρνουν κοντά στον Ευρωπαϊκό μέσον όρο- σε μιαν Ευρώπη όπου όμως δέν παρατηρούνται τέτοια φαινόμενα λαϊκής ανεπάρκειας.

Κι εδώ κολλάει αμέσως ενα άλλο συγγενές επιχείρημα: Το πλήθος των εκατό χιλιάδων περίπου Δασκάλων όλων των κατηγοριών, είναι κι αυτό πολύ μεγάλο σήμερα για να μπορεί να ξεφύγει απ΄ τη μέση κατάντια όλων μας: Ρωτήστε μαθητές και συλλόγους γονέων για να ακούσετε τα πολύ χαμηλά ποσοστά καλών δασκάλων- τα ίδια περίπου όσο και για άλλα επιτηδεύματα.

Παρα ταύτα, το επιχείρημα των εκ των άνω υποαναπτυξιακών επιρροών στον λαό, ευσταθεί ενμέρει όταν εντοπίζομε τον πρόσθετο εκμαυλιστικό ρόλο τον οποίον συχνότατα παίζουν πολλοί Πολιτικοί, πολλές Τράπεζες, πολλά ΜΜΕ, κ.ά., που (προς ίδιον όφελος) προάγουν ενίοτε τον λαό σε στάσεις και πράξεις ευτελείς: Εδώ υπάγονται ο ευτελισμένος λαϊκισμός πάμπολλων πολιτικών, η υπερκαταναλωτική δανειοφρενίτιδα πάμπολλων Τραπεζών, η ασημαντολογία πολλών εντύπων και απεικονιστικών Μέσων κ.λπ. Εστω κι άν ενα μέγα μέρος του λαού τα χάφτει ευχαρίστως όλα τούτα, το 51% της ευθύνης βαρύνει πράγματι τους «αποπάνω»άσχετο άν καί αυτούς εμείς τους παράγομε...



4. Τί να την κάνομε όμως, κι αυτήν την παρηγοριά; Αν δέν θέλομε να παίζομε τ΄ αβγό και την κότα, το σημερινό δεδομένο παραμένει: Είμαστε (κατα μέγιστο ποσοστό έστω) σε τέτοιο διαμορφωτικό και ηθολογικό χάλι, ώστε όλα ταύτα τα πολιτικάντικα θέατρα που παίζονται (σχεδόν επι τρείς δεκαετίες τώρα) ήσαν και είναι μαθηματικώς καταδικασμένα να είναι αλυσιτελή: Η πλειονότητά-μας θα αντιδρά φωνακλάδικα σ΄ οτιδήποτε θα μας έβγαζε απ΄ τον κατήφορο. Ή (να το δεχθώ κι αυτό) η πλειονότητά-μας δέν θα έχει τη λεβεντιά να αντιδράσει όρθια στα θορυβώδη κωλύματα που θα σηκώνουν οι βίαιες μειοψηφίες.

Παρατηρήστε δε παρακαλώ οτι ΟΛΕΣ οι απαιτούμενες για την ανάνηψη ιδιότητες των πολιτών ειναι αποκλειστικώς ηθοπολιτικής κατηγορίας. Αρα, είναι προφανώς αδύνατον να πετύχετε την ανάνηψη με «οργανωτικά» μηχανιστικά μέσα ή με γνώμες απο νομπελίστες. Ματαιοπονείτε.

Καλά, και τί θα γίνει; Απάντηση: Τίποτα· έχομε δρόμο ακόμα μέχρι να πάψουν να μας δανείζουν ή μέχρι να μας διώξουν απ΄ τις καλές παρέες, κ.λπ. Εως τότε, προλαβαίνουμε-δεν-προλαβαίνουμε να εφαρμόσουμε ενα 15-ετές (κατεξοχήν πολιτικό) πλάνο Ηθοπαιδείας (ατομικής και πολιτικής)- για το οποίο φαίνεται οτι διατίθενται λεπτομερείς προτάσεις (αλλα δέν διατίθεται σπουδαίο ενδιαφέρον μέσα στο «άλλ΄ αντ΄ άλλα» της τρέχουσας σοβαροφανούς πολιτικής φλυαρίας μας).

Ο κ. Θ. Π. Τάσιος είναι ομότιμος καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου.

tovima.gr