Αστερίξ: ένας Γαλάτης πατριώτης ενάντια στην παγκοσμιοποίηση

asterix50 π.Χ. Όλη η Γαλατία έχει υποταχθεί στους Ρωμαίους. Όλη; Όχι. Ένα μικρό χωριό της Αρμορίκης επιμένει να αντιστέκεται στις λεγεώνες του Καίσαρα».Έτσι ξεκίναγε πριν 50 χρόνια, στις 29 Οκτωβρίου 1959, η πρώτη ιστορία του «Αστερίξ», του δημιουργήματος των Ρενέ Γκοζινύ και Αλμπέρ Ουντερζό που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό κόμιξ Pilote.

Τι σημαίνει όμως για μας αυτός ο μικρόσωμος Γαλάτης, που σύσσωμη η Γαλλία γιόρτασε τα 50α του γενέθλια και που περιλάμβανε τον Στρατηγό Ντε Γκωλ, στους φανατικούς θαυμαστές του;

Καταρχήν να πούμε ότι ο Αστερίξ είναι ένας αντιήρωας. Είναι κοντόσωμος, όχι ιδιαίτερα όμορφος, μεσήλικας, γενναίος αλλά όχι σούπερ ήρωας. Ως χαρακτήρας ο Αστερίξ είναι πατριώτης, τετραπέρατος, θαρραλέος, τίμιος, πιστός φίλος, έξω καρδιά και συμπαθητικός. Από την άλλη είναι φωνακλάς, καβγατζής και σπασίκλας. Με άλλα λόγια ο Αστερίξ είναι ο μέσος σύγχρονος Γάλλος με όλα τα προτερήματα και μειονεκτήματά του. Ο Αστερίξ μαζί με τον κολλητό του, Οβελίξ, έναν αγαθιάρη πολεμιστή με υπερφυσική δύναμη, ηγούνται της εθνικής αντιστάσεως ενάντια στις λεγεώνες του Ιούλιου Καίσαρα. Για να πετύχουν τον σκοπό τους, χρησιμοποιούν (όπως και όλο το χωριό) τον μαγικό ζωμό που ετοιμάζει ο δρυΐδης Πανοραμίξ και δίνει υπερφυσική δύναμη. Όλοι μπορούν να πιουν τον ζωμό εκτός από τον Οβελίξ που έπεσε μικρός μέσα και είναι μόνιμα υπό την επήρεια του. Παρόλο όμως που η διάρκεια της δύναμης του ζωμού είναι μικρή, η κατασκευή του θεωρείται σημαντική γιατί είναι το μυστικό όπλο κατά του κατακτητή.

Όμως αν και είναι ο βασικός αντίπαλος, ο Ιούλιος Καίσαρας δεν παρουσιάζεται καρτουνίστικα, αλλά έχει προτερήματα, όπως το ότι ξέρει να χάνει και να είναι γενναιόδωρος απέναντι στους αντιπάλους του Γαλάτες. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι στην εποχή της, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία εκπροσωπούσε την «πρόοδο» και τον «πολιτισμό», κάτι σαν τις Ηνωμένες Πολιτείες μεταπολεμικά.
Δεκάδες λαοί ήθελαν να γίνουν μέρος της Αυτοκρατορίας για να απολαμβάνουν των δικαιωμάτων του Ρωμαίου πολίτη μετά την Pax Romana.

Όμως ο «βάρβαρος» Αστερίξ και οι φασαριόζοι φίλοι του -ο αρχηγός Μαζεστίξ, ο σιδεράς Αυτοματίξ, ο ψαράς Αλφαβητίξ και πάνω από όλα ο φυλετιστής και αιώνια μάχιμος Μαθουσαλίξ- αρνούνται να υποταχθούν. Αρνούνται να προσκυνήσουν τον κατακτητή και να ασπαστούν την εθνοκτόνο ιδεολογία της πολυεθνικής Pax Romana. Αν θέλουμε να βρούμε σημερινά αντίστοιχα, ο Καίσαρας είναι ο Μπους ή ο Ομπάμα, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είναι οι πολυφυλετικές Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και η πολυπολιτισμική Ευρώπη.

Για μια πανευρωπαϊκή συμμαχία
Όσο για τους Γαλάτες, αυτοί μάλλον μοιάζουν με τα εθνικιστικά ή πατριωτικά κινήματα ως τελευταία σπίθα αντίστασης στη Νέα Τάξη. Βέβαια οι περιπέτειες του Αστερίξ είναι αναίμακτες. Ο λόγος για αυτό ήταν απλός: ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, που κόστισε εκατομμύρια ψυχές, είχε τελειώσει λίγα χρόνια πριν και οι δημιουργοί του πίστευαν ότι καλύτερα θα ήταν να αποφεύγονται αιματηρές συγκρούσεις. Και μπορεί να γελάμε με τον Οβελίξ που δέρνει λόχους από Ρωμαίους, το πνεύμα όμως της αντίστασης παραμένει το ίδιο. Μιας και μιλάμε για αντίσταση, πρέπει να πούμε ότι ένα από τα ελάχιστα ονόματα υπαρκτών Γαλατών που τελείωναν σε -ιξ, ήταν αυτό του βασιλιά Βεγκικετοριξ που ένωσε τους Γαλάτες ενάντια στους Ρωμαίους, όμως τελικά νικήθηκε.

Έτσι, το όνομα του Αστερίξ παραπέμπει στον ηρωικό ηγέτη των Γάλλων. Από την άλλη, το «χωριό των τρελών Γαλατών» παραπέμπει στο κίνημα των «Ελεύθερων Γάλλων» του Ντε Γκωλ, κάτι που ο μεγάλος στρατηγός το είχε καταλάβει και δήλωνε κατ΄ ιδίαν φανατικός θαυμαστής του «Αστερίξ». Αλλά και οι ίδιοι οι δημιουργοί του το δήλωναν, τονώνοντας την εθνική περηφάνια των Γάλλων.

Αυτή η αίσθηση του πατριωτισμού και ηρωισμού είναι ο λόγος που οι περιπέτειες του «Αστερίξ» μεταφράσθηκαν στα Κρητικά και στα Ποντιακά, τις διαλέκτους δύο πολεμικών Ελληνικών φυλών.

Όμως για να πετύχουν τον σκοπό τους, ο Αστερίξ και Οβελίξ καταφεύγουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου όλο και κάποιο εξάδελφο έχουν. Γεγονός που συμβολίζει την φυλετική ενότητα των Ευρωπαίων.

Αυτούς τους λαούς, οι Γκοσινύ και Ουντερζώ τους παρουσιάζουν με τα πολιτιστικά τους χαρακτηριστικά. Έτσι οι Γερμανοί είναι πειθαρχημένοι και τρελαίνονται για πόλεμο. Οι Ελβετοί είναι ουδέτεροι, τρώνε φοντύ, τρελαίνονται για ρολόγια (κλεψύδρες). Οι Κορσικανοί είναι πατριώτες, οξύθυμοι και διατηρούν τις βεντέτες. Τέλος οι Άγγλοι πίνουν ζεστό νερό με λίγο γάλα (πριν ο Αστερίξ τους διδάξει το τσάϊ) και ζεστές μπύρες.

Όλοι αυτοί συμμαχούν με τους Γαλάτες σε μια πανευρωπαϊκή συμμαχία ενάντια στον κατακτητή. Όπως πανευρωπαϊκή πρέπει να είναι η συμμαχία των εθνικιστών ενάντια στη παγκοσμιοποίηση.
Γιώργος Πισσαλίδης
Elkosmos.gr