12/11/09

Η νέα γερμανική εξωτερική πολιτική

Ενώ η κοινή πολιτική προοπτική της Ευρώπης παραμένει στάσιμη, υπάρχει μια χώρα που η διεθνής της επιρροή αυξάνεται: η Γερμανία.Ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός στο Βερολίνο αναμένεται να χρησιμοποιήσει ολιστικά το παραδοσιακό γερμανικό όπλο: Οικονομική ισχύς=Πολιτική ισχύς.

Η νέα γερμανική εξωτερική πολιτική
ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΑΡΚΑΛΕΤΣΗ*

Ενώ η κοινή πολιτική προοπτική της Ευρώπης παραμένει στάσιμη, υπάρχει μια χώρα που η διεθνής της επιρροή αυξάνεται: η Γερμανία. Αυτό σε μεγάλο βαθμό είναι προσωπικό έργο της Angela Merkel. Ενώ οι περισσότεροι των Ευρωπαίων ηγετών παρουσιάζουν έλλειμμα αξιοπιστίας, η Γερμανίδα σιδηρά κυρία, πλέον δημοφιλής καγκελάριος από τη δεκαετία του 1960 και τον Konrad Adenauer, έχει καταφέρει σήμερα να αναδειχθεί στον πιο στιβαρό κατά πολλούς Ευρωπαίο ηγέτη.
Ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός στο Βερολίνο αναμένεται να χρησιμοποιήσει ολιστικά το παραδοσιακό γερμανικό όπλο: Οικονομική ισχύς=Πολιτική ισχύς. Ώς το 2015 η Γερμανία θέλει να συναγωνιστεί οικονομικά (κυρίως στις εξαγωγές) την Κίνα και, αν μπορέσει, να γίνει αυτή η no 1 παγκόσμια δύναμη εξαγωγών. Πώς, όμως, θα πορευτεί το Βερολίνο ως προς τις γεωπολιτικές/γεωστρατηγικές σταθερές που θα επιλέξει;

Ο Guido Westerwelle, νέος υπουργός Εξωτερικών, την πρώτη του επίσημη επίσκεψη την πραγματοποίησε στη Βαρσοβία. Αυτό για τους Γερμανούς αναλυτές εμπεριέχει ισχυρούς συμβολισμούς. O Westerwelle, αναλαμβάνοντας υπουργικά καθήκοντα, δήλωσε πως άμεση προτεραιότητα για το Βερολίνο θα είναι η εμβάθυνση των σχέσεων με τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Είναι σαφές πως η Μerkel βλέπει τον εαυτό της ως συνεχιστή του Willy Brandt και της Οstpolitik.

Πρωτίστως για τα γερμανικά εθνικά και οικονομικά συμφέροντα. Η Γερμανία διεκδικεί -μέσα από μορφές οικονομικής διείσδυσης σε χώρες όπως η Τσεχία, η Πολωνία, η Ουγγαρία ή τα αδύναμα βαλτικά κράτη- σφαίρες γεωπολιτικής επιρροής. Αυτό, συγκρούεται με τον αμερικανικό πατερναλισμό στην ανατολική Ευρώπη. Η γερμανική διείσδυση μειώνει την επιθετική παρουσία των ΗΠΑ στην ανατολική Ευρώπη· σε πιο μακροπρόθεσμη φάση, όμως, (10, 15 χρόνια) ίσως συγκρουστεί με τα εκεί ρωσικά γεωπολιτικά συμφέροντα.

Η Γερμανία θα συνεχίσει να ενισχύει την πολιτική σχέση της με τη Ρωσία, όμως ταυτόχρονα θα επιχειρήσει να μειώσει την ενεργειακή της εξάρτηση. Με άλλα λόγια: Θέλει σταδιακά να λειτουργεί ως ισότιμος partner των Ρώσων. Γι' αυτό εκτιμώ ότι η νέα γερμανική κυβέρνηση θα κρατήσει ενεργούς τους μοχλούς πίεσης προς τη Μόσχα. Η Merkel θα συνεχίσει να πιέζει τη Ρωσία προβαίνοντας σε αρνητικές παρατηρήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όμως θα λειτουργήσει εταιρικά και όχι συγκρουσιακά.

Η νέα γερμανική κυβέρνηση επιθυμεί να διατηρήσει τις φιλικές σχέσεις της με τη Μόσχα, αλλά παράλληλα επιδιώκει να συρρικνώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο και να ενισχύσει το ενδιαφέρον της για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Ρωσία. Ο κ. Βεστερβέλε δεν έχει καμία εμπειρία στη διπλωματία. Στο «ναρκοπέδιο» Αφγανιστάν η Merkel θα δεχθεί πιέσεις προς αποστολή γερμανικών στρατευμάτων σε επικίνδυνες περιοχές της τριτοκοσμικής χώρας. Αυτό δεν αποκλείεται να φέρει εντάσεις στις σχέσεις της Γερμανίας. Μεγάλο θα είναι το ενδιαφέρον της Γερμανίας για το Ιράν. Η Γερμανία θέλει νέους δυνατούς ρόλους στην εξωτερική πολιτική. Η Merkel θα επιμείνει σε μια διπλωματική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν από τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν. Η νέα κυβέρνηση στο Βερολίνο θα συνεχίσει τις σχέσεις με την Τεχεράνη, στο πλαίσιο της ομάδας πέντε συν ένα (τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ + Γερμανία). Η νέα κυβέρνηση είναι, επίσης, πιθανό να υποστηρίξει την επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων στο Ιράν, αν η Τεχεράνη επιμείνει στο πυρηνικό πρόγραμμα, αλλά τίποτα παραπάνω.

Στο μείζον για την ευρωπαϊκή ευημερία και συνοχή κεφάλαιο «Τουρκία» προεξοφλείται η διατήρηση σκληρής γραμμής από την κυβέρνηση Merkel, σε σύμπλευση με τη Γαλλία. Ο Westerwelle, που πρέσβευε άλλες απόψεις για το ευρωπαϊκό μέλλον της Τουρκίας (πλήρη δηλαδή ένταξη), υποχώρησε. Ας μη διαφεύγει της προσοχής μας πως η Μerkel έκανε μεν τον Westerwelle υπουργό Εξωτερικών, τοποθέτησε όμως δίπλα του παλιούς και δοκιμασμένους συμβούλους από την εποχή του προκατόχου του, πρώην υπουργού Εξωτερικών Klaus Kinkel. Στο «Συμβόλαιο Διακυβέρνησης» (εξωτερική πολιτική, κεφ. 5) αποσαφηνίζεται χαρακτηριστικά ότι «για όλες τις νέες υποψήφιες προς ένταξη χώρες στην Ε.Ε. πρέπει να τηρούνται αυστηρά τα κριτήρια της Κοπεγχάγης. Η Γερμανία έχει ειδικό ενδιαφέρον στην εμβάθυνση των διμερών σχέσεων με την Τουρκία και τη σύνδεσή της με την Ένωση. Οι διαπραγματεύσεις με σκοπό την είσοδο της Τουρκίας στην Ε.Ε. είναι μια διαδικασία με ανοιχτό τέλος, για το οποίο δεν μπορεί να υπάρξει κανένας αυτοματισμός και την κατάληξη της οποίας δεν μπορούμε να εγγυηθούμε από τώρα. Σε περίπτωση που η Ένωση δεν είναι σε θέση να ενσωματώσει νέα μέλη, ούτε η Τουρκία να τηρήσει τα προαπαιτούμενα κριτήρια που τίθενται από την Ε.Ε., θα πρέπει να δοθεί στη χώρα η δυνατότητα σύνδεσης μέσω μια ειδικής σχέσης». Μέσα από τις παραπάνω γραμμές καθίσταται αντιληπτό πως το Βερολίνο παγιώνει τη γαλλογερμανική επιμονή περί ειδικής σχέσης της Ε.Ε. με την Τουρκία.

Έτσι, ως προς μια μελλοντική ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., η στάση της Γερμανίας φαίνεται πως θα σκληρύνει, γιατί τώρα η Merkel δεν έχει κυβερνητικό εταίρο το SPD αλλά ένα μικρότερο κόμμα. Η απορριπτική γραμμή της Γερμανίας προς το ενδεχόμενο πλήρους τουρκικής ένταξης, θα φέρει πρόσθετο αρνητικό φορτίο στις σχέσεις Γερμανίας - ΗΠΑ, καθώς οι Αμερικανοί επιμένουν να «φορτώσουν» την Τουρκία στην Ε.Ε., συνθλίβοντας τις όποιες προοπτικές για τη γηραιά ήπειρο.
Τέλος, υπενθυμίζεται πως Merkel και Βερολίνο θέλουν πολύ μια μεγάλη διεθνή επιτυχία, που να αναδεικνύει τη «νέα Γερμανία» και το αυξημένο βάρος της. Ένας πρόσθετος όσο και φιλόδοξος στόχος για τη νέα γερμανική εξωτερική πολιτική, θα είναι η «κατάκτηση» μόνιμης θέσης στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Αυτό θα καταστεί εφεξής εκ των κεντρικών στόχων του Βερολίνου, καταδεικτικό της νέας θέσης που διεκδικεί η Γερμανία στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο χάρτη.
* Αμυντικός Αναλυτής -ΣΗΜΕΡΙΝΗ

Παλαιότερο άρθρο με θέμα την Γερμανική Εξωτερική πολιτική
Τρίτη, 27 Οκτωβρίου 2009
Οι συντεταγμένες της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής

Infognomonpolitics

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.