Φυσικό Αέριο: Στρατηγικό πέρασμα η Ελλάδα

Μεγάλα ενεργειακά «σπίτια» της Ευρώπης αρχίζουν και παίρνουν θέση στους σχεδιαζόμενους αγωγούς φυσικού αερίου που θα καταλήγουν σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Την αρχή έκανε η EDF, που προσδέθηκε πρόσφατα στον South Stream, ενώ δύο ακόμη ενεργειακοί κολοσσοί, η ιταλική Enel και η γερμανική ΕON, συζητούν, σύμφωνα με πληροφορίες, για να συμμετέχουν στην κοινοπραξία Trans Adriatic Pipeline AG, που προωθεί τον αγωγό TAP, στον οποίο μέτοχοι (50-50) σήμερα είναι η ελβετική EGL και η νορβηγική Statoil (άλλαξε η επωνυμία της δύο μήνες πριν, από StatoilHydro).

Σε μια περίοδο που εντείνονται, όπως φαίνεται, τα γεωπολιτικά παιχνίδια με τους αγωγούς, με την Κίνα «να έχει πάρει κεφάλι», σε ό,τι έχει να κάνει με την αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Κεντρικής Ασίας, θέτοντας σε λειτουργία, τη Δευτέρα, αγωγό που παρακάμπτει τη Ρωσία, η προσπάθεια πρόσδεσης μεγάλων ενεργειακών οίκων στους υπό κατασκευή αγωγούς εκτιμάται ότι προσδιορίζει εν πολλοίς και τη δυναμική τους.

Η χώρα μας ενδιαφέρεται για το νότιο διάδρομο του South Stream, τον TAP, τον ελληνο-τουρκο-ιταλικό αγωγό ITGI (συμπεριλαμβανομένου του υποθαλάσσιου τμήματος IGI-Poseidon), και προσφάτως και για τον ελληνο-βουλγαρικό-ιταλικό αγωγό IGB.

Όπως ανακοίνωσε πρόσφατα το ΥΠΕΚΑ, ο ITGI και ο IGB παραμένουν ενταγμένοι στο σχέδιο ανασυγκρότησης της ευρωπαϊκής οικονομίας, με συνολικό προϋπολογισμό 145 εκατ. ευρώ (τα 100 εκατ. ευρώ θα πάνε στο ελληνο-ιταλικό τμήμα και τα 45 στο ελληνο-βουλγαρικό). Στο ίδιο σχέδιο έχουν προβλεφθεί και 80 εκατ. ευρώ, τα οποία θα κατανεμηθούν σε όλα τα κράτη-μέλη για τη δημιουργία υποδομών για αντίστροφη ροή φυσικού αερίου.

Σε ό,τι αφορά τον South Stream, παραμένει ως εκκρεμότητα η υπογραφή συμφωνίας για την κοινή εταιρία Gazprom-ΔΕΣΦΑ (50-50), η οποία προφανώς καθυστερεί λόγω της αλλαγής διοίκησης στην ελληνική εταιρία. Η Gazprom, που εμφανίζεται ικανοποιημένη με τη συμμετοχή της EDF στο project, εξακολουθεί και διαβεβαιώνει ότι ο αγωγός θα λειτουργήσει το 2015, φιλοδοξώντας τα έργα κατασκευής του να έχουν ξεκινήσει έως τα τέλη του 2010.

Οι σημερινοί εταίροι, εξάλλου, του TAP ενδιαφέρονται άμεσα να κλείσουν οι διαδικαστικές εκκρεμότητες για τη δευτερογενή νομοθεσία της αγοράς φυσικού αερίου στη χώρα μας, προκειμένου να επικαιροποιήσουν την αίτηση που έχουν υποβάλει για τη μεταφορά των τράνζιτ ποσοτήτων.

Παράλληλα, σε μια προσπάθεια να ισχυροποιήσουν τη δυναμική του αγωγού αποφάσισαν να «ανοίξουν» το μετοχικό κεφάλαιο και σε άλλους επενδυτές και προς το σκοπό αυτό συζητούν με την Enel και την ΙΟΝ, προκειμένου να αποκτήσουν συμμετοχή στην κοινή εταιρία που έχουν συστήσει.

Προς το παρόν δεν είναι γνωστά τα ποσοστά τα οποία είναι διατεθειμένοι να παραχωρήσουν EGL και Statoil. Σε κάθε περίπτωση, το συγκεκριμένο project είναι βούληση να αναπτυχθεί αυτόνομα επί ελληνικού εδάφους από την κοινοπραξία TAP, ενώ διαψεύδεται κατηγορηματικά από αρμόδιες πηγές ότι η Statoil ενδιαφέρθηκε να συμμετάσχει στη διαδικασία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ.

Για την προώθηση του έργου έχει υπογραφεί από το Μάρτιο διακρατική συμφωνία μεταξύ Ιταλίας και Αλβανίας, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η οριστικοποίηση του σχεδιασμού του αγωγού και στις δύο αυτές χώρες. Το Νοέμβριο, εξάλλου, υπογράφηκε MoU μεταξύ Ελβετίας και Τουρκίας, πράγμα που επιτρέπει στην κοινοπραξία TAP την αισιοδοξία ότι θα μπορέσουν να ευοδωθούν οι διαπραγματεύσεις για τη μεταφορά τράνζιτ φυσικού αερίου μέσω της γειτονικής χώρας.

Ο αγωγός TAP φιλοδοξεί να φέρνει στην Ευρώπη φυσικό αέριο από το Ιράν, που θα καλύπτει το 50% της δυναμικότητας του (10 δισ. κ.μ. ετησίως με δυνατότητα επέκτασης στα 20 δισ. κ.μ.), καθώς και από το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ 2, στο Αζερμπαϊτζάν. Η Statoil συμμετέχει με ποσοστό 25% στην κοινή εταιρία που έχει συσταθεί για την αξιοποίηση του συγκεκριμένου κοιτάσματος, μαζί με την BP (25%) και την αζέρικη Σόκαρ (50%). Σε πρώτη φάση ποσότητα πλέον του 1,5 δισ. κ.μ. προορίζεται για το εμπορικό portfolio της EGL στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.