Η πειρατεία στο Maran Centaurus

του Μάκη Πολλάτου pollatos@protothema.gr

Οι ναυτικοι λενε οτι επειτα από 20 μέρες παραμονή στην αιχμαλωσία κινδυνεύεις να «σαλέψεις». Τα 24 μέλη του πληρώματος του ελληνικού δεξαμενόπλοιου «Maran Centaurus» έμειναν στα χέρια Σομαλών πειρατών για 28 ημέρες. Από τις πρώτες συνομιλίες μετά την απελευθέρωση τους φαίνεται ότι στο σύνολό τους οι έξι Ελληνες και οι 18 Φιλιππινέζοι ναυτικοί δεν πέρασαν τη λεπτή γραμμή...

Μοιάζει ομως σίγουρο οτι οι περισσότεροι ναυτικοί από τα μέλη του πληρώματος του «Κένταυρου» δεν θα ξαναταξιδέ-ψουν. Και σίγουρα πολύ δύσκολα θα μπαρκάρουν για ταξίδια στις θάλασσες που χωρίζουν την Αφρική από την Ασία: στον κόλπο του Αντεν, στην Ερυθρά Θάλασσα, στο στενό του Μπαμπ ελ Μαντέμπ και στον Ινδικό ωκεανό. Τον προηγούμενο Νοέμβριο, όταν έλυναν κάβους από το λιμάνι της Φουτζέιρα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με προορισμό το Χιούστον στο Τέξας, δεν είχαν ιδέα τι τους επεφύλασσε το ταξίδι. Στις δεξαμενές του πλοίου είχαν φορτωθεί 300 χιλιάδες τόνοι πετρέλαιο. Το πολύτιμο «εμπόρευμα» τούς είχε καταστήσει το τέλειο θήραμα για τους πειρατές από τη Σομαλία, που σαν άλλοι «καρχαρίες» επιτίθενται στα εμπορικά που πλέουν στον κόλπο του Αντεν, αλλά και πιο μακριά.

Οι Σομαλοί επιτέθηκαν στο «Maran Centaurus» στις 29 Νοεμβρίου, ενώ το πλοίο βρισκόταν εκατοντάδες μίλια μακριά από τις ακτές και θεωρητικά εκτός της ακτίνας δράσης των κακοποιών. Οι πειρατές χρησιμοποίησαν ως προκάλυμμα ένα ψαράδικο. Μέσα είχαν δύο φουσκωτά. Οταν προσέγγισαν το δεξαμενόπλοιο ήξεραν πολύ καλά τι έπρεπε να κάνουν, ενώ οι 24 ναυτικοί, αν και είχαν ακούσει πολλά, δεν γνώριζαν πώς να αντιδράσουν. Μέσα στη νύχτα οι Σομαλοί πλησίασαν ταχύτατα τον «Κένταυρο» από την αριστερή πλευρά με τα σκάφη τους. Οι ναυτικοί του ελληνικού δεξαμενόπλοιου εντόπισαν τα ταχύπλοα και ετοίμασαν τις μάνικες για να καταβρέξουν τους ανεπιθύμητους επισκέπτες. Ηλπιζαν ότι με αυτό τον τρόπο θα απομακρύνουν τους «ταραξίες». Ωστόσο οι πειρατές, οπλισμένοι με καλάσνικοφ, ρουκέτες RPG, τα λεγόμενα μπαζούκας των φτωχών, και άλλο φορητό οπλισμό άρχισαν να πυροβολούν στον αέρα για να εκφοβίσουν το πλήρωμα. Οταν οι «καρχαρίες» άνοιξαν πυρ, οι ναυτικοί τρομοκρατήθηκαν. Κλείστηκαν μέσα στα διαμερίσματα του πλοίου. Από εκεί και πέρα τα πράγματα εξελίχθηκαν πολύ γρήγορα.

Τους πήραν και τα εσώρουχα

Τα 24 μέλη του πληρώματος κατέληξαν όμηροι των Σομαλών. Οι πειρατές οδήγησαν το δεξαμενόπλοιο στο λιμάνι του Χαράρντερε και πήραν όλα τα προσωπικά αντικείμενα των μελών του πληρώματος. Ακόμη και τα εσώρουχά τους, λένε οι πληροφορίες. Γενικώς, οι Σομαλοί δεν συνηθίζουν να είναι ιδιαιτέρως φιλικοί με τους ανθρώπους που συλλαμβάνουν. Γνωρίζουν όμως ότι υπάρχει ένα όριο στην κακομεταχείριση. Κι αυτό διότι, αν οι όμηροι πάθουν κάτι κακό, οι πειρατές πολύ δύσκολα θα πάρουν τα λύτρα -ύψους εκατομμυρίων δολαρίων- που διεκδικούν.

Μόλις το δεξαμενόπλοιο έδεσε στο Χαράρντερε, ένας άλλος πειρατής -που δεν συμμετείχε στο ρεσάλτο- ζήτησε το τηλέφωνο του πλοιοκτήτη και έκανε το πρώτο τηλεφώνημα για να βολιδοσκοπήσει τις προθέσεις του εφοπλιστή. Ιδιοκτήτης του «Maran Centaurus» είναι ο κ. Γιάννης Αγγελικούσης, ένας από τους μεγαλύτερους Ελληνες εφοπλιστές με καταγωγή από τη Χίο. Μέσα στον Δεκέμβριο οι διαπραγματεύσεις βρίσκονταν στην κορύφωσή τους. Περίπου δέκα ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα οι Σομαλοί απελευθέρωσαν και το ελληνικών συμφερόντων φορτηγό πλοίο «Αριάνα».

Οκτώ μήνες ήταν όμηροι των πειρατών οι 24 Ουκρανοί, που αποτελούσαν το πλήρωμα του φορτηγού. Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν, οι «καρχαρίες» εισέπραξαν 2,5 εκατομμύρια δολάρια για να αφήσουν ελεύθερο το «Αριάνα». Εκείνοι όμως που γνωρίζουν καλά τα μυστικά της υπόθεσης αποκαλύπτουν ότι τα λύτρα που κατεβλήθησαν για να αποπλεύσει το «Αριάνα» από τη Σομαλία έφτασαν τα 6,5 εκατομμύρια δολάρια. Κι αυτό διότι η ουκρανική κυβέρνηση έδωσε τέσσερα εκατομμύρια δολάρια, με παρέμβαση της πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο, που θέλησε να «εξαγοράσει» τη ζωή των 24 συμπατριωτών της ναυτικών. Αυτή η εξέλιξη άλλαξε και τους ίδιους τους πειρατές. Από το ποσό των 2 - 2,5 εκατομμυρίων που αξίωναν για να αφήσουν ελεύθερο κάποιο πλοίο, ανέβασαν την «ταρίφα» στα 5 με 7 εκατομμύρια. Για να γίνουν πιστευτοί και να κάνουν σαφές ότι δεν παίζουν, στα τηλεφωνή-ματά τους με τον πλοιοκτήτη του «Κένταυρου» έβριζαν, χτυπούσαν ή απειλούσαν ότι θα σκοτώσουν κάποιο από τα μέλη του πληρώματος. Και πάντοτε φρόντιζαν να γίνονται πειστικοί.

Ο μαύρος χρυσός των Αμερικανών

Ο Σομαλός που έκανε τις διαπραγματεύσεις κατέληξε να διεκδικεί περίπου 5,5 εκατομμύρια δολάρια. Εάν τα έπαιρνε, είχε συμφωνήσει να απελευθερώσει τους 24 Ελληνες και Φιλιππινέζους ναυτικούς, το δεξαμενόπλοιο και κυρίως το πολύτιμο φορτίο του πλοίου, τους 300.000 τόνους, πετρελαίου που βρίσκονται στα «αμπάρια» του «Maran Centaurus». Ο μαύρος χρυσός προορίζεται για τον αμερικανικό στρατό που έχει συμφωνήσει να παραλάβει τα υγρά καύσιμα στο λιμάνι του Χιούστον. Ενα πολύ κρίσιμο ερώτημα είναι πώς γνώριζαν οι πειρατές ποιο πλοίο έπρεπε να καταλάβουν. Από πού είχαν μάθει ότι στις δεξαμενές του σούπερ τάνκερ είναι φορτωμένα δύο εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου; Ή μήπως πιστεύει κάποιος ότι οι πειρατές τυχαία έστησαν μια επιχείρηση και συμπτωματικά ο «Κένταυρος» ήταν το θήραμά τους;

Για να καταλάβουν το πλοίο, μπήκαν σε ένα αλιευτικό, έπλευσαν εκατοντάδες μίλια από τις ακτές και από τα περίπου χίλια εμπορικά πλοία που κινούνται καθημερινώς στην... περιοχή τους επέλεξαν το ελληνικό τάνκερ. Αραγε πόσο εύκολο ήταν να γνωρίζουν εκ των προτέρων το πολύτιμο φορτίο; Ή το αυστηρό ναυλοσύμφωνο που λέγεται ότι είχε συναφθεί με τον αμερικανικό στρατό και αποδέκτη του σαουδαραβικού πετρελαίου που είχε μισθώσει το δεξαμενόπλοιο;

Στον γρίφο αυτό δεν υπάρχει εύκολη απάντηση. Ακόμη και όσοι υποστηρίζουν ότι οι πειρατές έχουν εσωτερική πληροφόρηση από το Citi του Λονδίνου, δεν μπορούν να στηρίξουν τους ισχυρισμούς τους, πέρα από το να προβάλουν την κλασική δικαιολογία της ελληνικής καχυποψίας. Οι ελάχιστοι που γνωρίζουν τι ακριβώς συνέβη με το «Maran Centaurus» επιμένουν ότι κρίσιμο ρόλο έπαιξε και η ευαισθησία του πλοιοκτήτη, ή ακόμη και η αγάπη του για το πλήρωμα του πλοίου του, όσο κι αν ορισμένοι μπορεί να δυσφορήσουν με αυτή την παρατήρηση.

Η παράδοση των λύτρων είχε συμφωνηθεί να γίνει το προηγούμενο Σάββατο, 16 Ιανουαρίου. Τα 5,5 εκατομμύρια δολάρια -που στο μεταξύ είχαν μετατραπεί σε δηνάρια, το νόμισμα που χρησιμοποιείται στη χώρα- μεταφέρθηκαν στο σημείο που είχε συμφωνηθεί με τους Σομαλούς με ναυλωμένο αεροσκάφος. Τα χρήματα είχαν τοποθετηθεί σε ειδικό χρηματοκιβώτιο που άνοιγε μόνο με τη χρήση συνδυασμού. Το χρηματοκιβώτιο τοποθετήθηκε σε ειδικό πλαστικό κιβώτιο που επιπλέει στη θάλασσα, ενώ μέσα στο κουτί είχε μπει και ειδικό μηχάνημα με το οποίο οι «καρχαρίες» μπορούσαν να εξακριβώσουν ότι τα χαρτονομίσματα δεν ήταν πλαστά. Το όλο. πακέτο έπεσε στη θάλασσα με αλεξίπτωτο.

Οταν πιστοποιήθηκε ότι οι κακοποιοί είχαν στα χέρια τους τα λύτρα, οι διαπραγματευτές απελευθέρωσαν στους Σομαλούς τον κωδικό με τον οποίο άνοιξαν το χρηματοκιβώτιο. Αφού μέτρησαν και έλεγξαν ότι τα χρήματα δεν είναι πλαστά, οι ένοπλοι πειρατές αποβιβάστηκαν από το «Maran Centaurus». Σχεδόν ταυτοχρόνως, στο δεξαμενόπλοιο ανέβηκαν εννέα κομάντος της Ομάδας Υποβρυχίων Καταστροφών, οι οποίοι ασφάλισαν τον χώρο και φρόντισαν ώστε να μη συμβεί το παραμικρό μέχρις ότου το σούπερ τάνκερ απομακρυνθεί από τα λημέρια των «καρχαριών». Οι βατραχάνθρωποι του Πολεμικού Ναυτικού επέβαιναν στη φρεγάτα «Αδρίας», η οποία συμμετέχει στη διεθνή δύναμη που προσπαθεί να αποτρέψει την κατάληψη εμπορικών πλοίων. Συμπτωματικά, στην ελληνική φρεγάτα υπηρετεί ως σημαιοφόρος και ο γιος του αρχηγού του ΓΕΝ αντιναυάρχου κ. Γιώργου Καραμαλίκη.

Το αστρονομικό ποσό πυροδότησε εμφύλιο μεταξύ της ομάδας των πειρατών, που εμφανίστηκε χωρισμένη σε δύο γκρουπ, τα οποία διαφώνησαν για το ποίος έπρεπε να καρπωθεί τη λεία των 5,5 εκατ. δολ. Οι διαπληκτισμοί δεν σταμάτησαν στην λογομαχία. Οι «καρχαρίες» αποφάσισαν να λύσουν τις διαφορές tous με τον τρόπο που γνωρίζουν καλύτερα: με τα όπλα. Αποτέλεσμα ήταν ότι τέσσερις από τους κακοποιούς σκοτώθηκαν από τα πυρά των συντρόφων τους, αφού η ζωή τους αποτιμήθηκε όσο η αξία λίγων δηναρίων. Και έτσι η είσπραξη των λύτρων για κάποιους από τους πειρατέβ σηματοδότησε όντως μια νέα σελίδα, μακριά από τα προβλήματα της καθημερινότητας. Την ίδια στιγμή ο «Κένταυρος» ξεκίνησε και πάλι το ταξίδι προς το Χιούστον. Ενδιάμεσος σταθμός το Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής, όπου το δεξαμενόπλοιο αναμένεται να καταπλεύσει στις 27 Ιανουαρίου. Στο νοτιοαφρικανικό λιμάνι το πλήρωμα θα υποδεχτεί ομάδα ψυχολόγων που θα εξετάσουν προληπτικά τους ναυτικούς. Βλέπετε, 28 μέρες στην ομηρία και σε σκληρή απομόνωση δεν είναι και λίγες. Ακόμη και μία ημέρα μοιάζει με ατέλειωτη αιωνιότητα. Καλύτερα απ' όλους την πραγματικότητα αυτή γνωρίζουν οι ναυτικοί των δύο πλοίων ελληνικών συμφερόντων που ακόμη παραμένουν στα χέρια των Σομαλών πειρατών. Πρόκειται για το πλοίο γενικού φορτίου «Φιλίτσα», που είναι δεμένο στο λιμάνι του Χαράρντερε, και το δεξαμενόπλοιο «Νάβιος Απόλλων» που βρίσκεται αγκυροβολημένο στο λιμάνι Σεν Τζέιμς Παρκ, επίσης στη Σομαλία.

Οι διαπραγματεύσεις με τους «καρχαρίες» για την απελευθέρωση των πληρωμάτων και των πλοίων βρίσκονται σε εξέλιξη. Ακούγεται ότι τις επόμενες ημέρες ενδεχομένως να υπάρξουν θετικές εξελίξεις για τους ναυτικούς και καλά νέα για τις οικογένειές τους.

protothema.gr