3/6/10

Israël et la Turquie, la fin d'une époque, par Alain Frachon

Ce qui s'est passé cette semaine au large de Gaza confirme un revirement majeur au Proche-Orient : la fin de la relation privilégiée entre Israël et la Turquie. C'est un moment-clé. Il marque l'aboutissement d'une évolution amorcée il y a quelques années : Ankara prend ses distances à l'égard de son vieil allié, pour se rapprocher du monde arabe.

Afin de devenir une puissance régionale, politique et économique, la Turquie s'émancipe de sa diplomatie traditionnelle. Elle n'est plus seulement ce membre sage de l'OTAN, proche des Etats-Unis, candidat à l'entrée dans l'Union européenne et signataire d'un accord stratégique avec l'Etat juif. Elle aspire à un profil diplomatique plus complexe - celui d'une de ces puissances émergentes qui, comme le Brésil, l'Indonésie ou l'Afrique du Sud, sont en passe de changer les rapports de force internationaux.

Dans l'opinion arabe, la Turquie sort grandie de l'abordage par des commandos israéliens, le 31 mai, d'une flottille humanitaire qui voulait forcer le blocus du territoire palestinien de Gaza. Les corps de neuf militants tués lors de l'assaut sont arrivés jeudi à Istanbul, ainsi que des blessés.

L'initiative de cette opération "Libérez Gaza" a été le fait d'une ONG turque, IHH, qui ne cache pas que son objectif était au moins autant politique - marquer un point contre Israël - qu'humanitaire - apporter de l'aide au million et demi de Palestiniens de Gaza. Plus important, cette ONG n'a pu passer à l'action qu'avec le feu vert implicite du gouvernement turc.

Ankara a rappelé son ambassadeur en Israël ; la Turquie a évoqué une possible rupture des relations diplomatiques. Le premier ministre Recep Tayyip Erdogan, qui dirige le parti islamo-conservateur AKP, a, sans trop d'égards pour la réalité des faits, accusé les Israéliens d'avoir "massacré des innocents de sang-froid".

Rien n'est jamais définitif entre les Etats, mais les relations israélo-turques ne seront plus ce qu'elles furent longtemps. Pour les Israéliens, c'est un bouleversement, la fin d'une époque où Ankara était leur allié principal dans le monde musulman. Face à l'hostilité de leurs voisins immédiats, les fondateurs d'Israël se sont appuyés sur les deux pays musulmans non arabes de la région : l'Iran et la Turquie. La révolution islamique de 1979 a mis fin à la relation avec Téhéran. Mais avec la Turquie, les liens se sont resserrés, jusqu'à la signature d'un accord de coopération stratégique en 1996.

La dégradation s'est faite lentement, provoquée par l'absence d'avancée dans la négociation israélo-palestinienne et par le cours nouveau d'une politique étrangère turque qui, progressivement, portait la marque de l'AKP et s'affranchissait de ses lignes traditionnelles.

C'est une diplomatie qui privilégie le bon voisinage avec les voisins immédiats de la Turquie : amélioration des relations avec la Grèce et l'Arménie, avec l'Iran et avec le monde arabe. C'est aussi "une diplomatie du business", dit une spécialiste de la Turquie, Ariane bonzon : "M. Erdogan ne voyage jamais sans une cohorte d'hommes d'affaires", VRP d'une économie turque plus dynamique que jamais.

En Irak, Ankara a su développer ses liens avec Bagdad et, plus important, avec la région autonome kurde irakienne. Les Turcs ont longtemps regardé celle-ci avec hostilité parce qu'elle abrite des combattants indépendantistes kurdes de Turquie et qu'elle peut leur servir de modèle. Mais, diplomatie conjuguée du business et du bon voisinage oblige, Ankara a ouvert un consulat à Erbil, la grande ville du Kurdistan d'Irak. Avec la Syrie, les relations n'ont cessé de s'améliorer depuis que Damas n'appuie plus les indépendantistes kurdes turcs du PKK.

Au nom des bonnes relations retrouvées avec Damas, la Turquie a pu servir de médiateur pour patronner des négociations indirectes entre la Syrie et Israël. " Erdogan a vraiment cru qu'il pouvait jouer un rôle pour rapprocher ces deux pays", dit Arianne bonzon. Fin 2008, l'opération "Plomb durci" menée par Tsahal dans la bande de Gaza marque le début des tensions entre Israël et la Turquie.

L'opinion et la majorité parlementaire turques ont été choquées par l'intensité des bombardements israéliens ; M. Erdogan n'a pas apprécié de n'avoir pas été prévenu du déclenchement de l'opération au moment précis où il tentait de relancer sa médiation entre Israël et la Syrie.

A l'adresse des Palestiniens, la Turquie s'est faite de plus en plus chaleureuse : "Erdogan parle de "nos frères palestiniens"". Depuis mai, dit Arianne bonzon, "l'arabe est enseigné dans les lycées de Turquie", un pays "où on ne parlait plus cette langue"...

Les réminiscences de l'Empire ottoman dans la mémoire arabe peuvent-elles peser contre le rapprochement avec Ankara ? Apparemment, il n'en est rien. La Turquie d'aujourd'hui serait même en passe de devenir une sorte de "modèle" pour les Arabes. Menée en janvier par l'institut turc Tesev (Turkish Economic and Social Foundation), une vaste étude d'opinion dans sept pays arabes donnait des résultats flatteurs pour la Turquie.

Avec 75 % d'opinions favorables, elle est le pays non arabe le plus apprécié dans le monde arabe ; 63 % jugent qu'elle a réussi la bonne "combinaison entre islam et démocratie" ; autant estiment que son adhésion à l'UE ne ferait que renforcer son aura au Proche-Orient.

Pour devenir l'un des acteurs-clés dans la région, la Turquie a rééquilibré sa relation avec les Etats-Unis. Avec l'AKP au pouvoir, elle s'est affranchie d'une manière de tutelle américaine. M. Erdogan entretient de bonnes relations avec l'Iran de Mahmoud Ahmadinejad ; il a exaspéré Washington en lançant avec Brasilia une médiation sur le nucléaire iranien. Il ne s'est pas opposé à l'entrée d'Israël à l'OCDE. Il tient une ligne délicate, complexe. Il veut tout à la fois être membre de l'OTAN, rester candidat à l'Europe, asseoir sa stature de Grand du Proche-Orient, être en même temps proche de l'Iran et du monde arabe, sans rompre avec Israël. Cocktail riche et explosif.

Courriel : frachon@lemonde.fr.
Alain Frachon-Le Monde

12 σχόλια:

  1. KANTE MIA PERILIPTIKH METAFRASH RE PAIDIA ENA SXOLIO KATI

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σοβαρα..αμα ηξερα και Γαλλικα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καυκάσιε, έχεις αρχίσει και με εμπνέεις... Βρήκα μουσική rap τουρκοαραβική με κύρια εικόνα τον Shia Ali. Βρε λες τα μεμέτια να είδαν προσέγγιση και μοιρασιά στο βιλαέτι της Μοσούλης? Μόνοι τους τα σκέφτονται? τους βάζουν?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Δύο μέλη του ΕΛΙΑΜΕΠ στην λέσχη Bilderberg - Όλοι οι συμμετέχοντες - Ένδεκα Έλληνες μεταξύ τους
    03-06-2010 21:22:16
    Ένδεκα Έλληνες, μεταξύ των οποίων τέσσερις πολιτικοί, τρεις επιχειρηματίες, δύο οικονομολόγοι πρώην πρόεδροι Τραπεζών, ένας δημοσιογράφος μέλος του ΕΛΙΑΜΕΠ και ο ίδιος ο πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ, είναι οι εκλεκτοί καλεσμένοι της Λέσχης Βilderberg που από σήμερα στο ισπανικό ξενοδοχείο Dolce Sitges, νότια της Βαρκελώνης, μετέχουν της ετήσιας συνάντησης της Λέσχης "πολιτικού και κοινωνικού προβληματισμού" η οποία ολοκληρώνεται την ερχόμενη Κυριακή. Σύμφωνα με τη λίστα συμμετεχόντων που έχει διαρρεύσει, θα συμμετάσχουν οι ακόλουθοι. Αρχικά δίνεται ο κωδικός της χώρας τους. Οι Έλληνες είναι οι Γιώργος Αλογοσκούφης, Ντόρα Μπακογιάννη (αντιμετωπίζει κάποιο κινητικό πρόβλημα υγείας και είναι άνγωστο αν τελικά μετέβη στην Ισπανία), η υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου, ο πρώην υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γιάννης Παπαθανασίου, οι καλοί επιχειρηματίες, Γιώργος Δαυίδ (3Ε), Οδυσσέας Κυριακόπουλος (πρών πρόεδροε ΣΕΒ) και Δημήτρης Παπαλεξόπουλος (τσιμέντα ΤΙΤΑΝ), ο οικονομολόγος και πρώην πρόεδρος της Εμπορικής Τράπεζας Γιάννης Στουρνάρας, ο οικονομολόγος και πρώην πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας Τάκης Αράπογλου, ο δημοσιογράφος και μέλος του ΕΛΙΑΜΕΠ Αλέξης Παπαχελάς και ο πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ Λουκάς Τσούκαλης!

    Ιδού ολόκληρη η λίστα των χωρών που συμμετέχουν και των συμμετεχόντων με τις ιδιότητές τους που σε μερικές περιπτώσεις είναι λανθασμένες, όπως στον Γιώργο Αλογοσκούφη που τον αναφέρουν ως "μέλος του Κοινοβουλίου", ενώ δεν είναι και την Ντόρα Μπακογιάννη που την εμφανίζουν ως "υπουργό Εξωτερικών", ενώ επίσης δεν είναι κλπ.

    AUT Austria
    • BEL Belgium
    • CHE Switzerland
    • CAN Canada
    • DEU Germany
    • DNK Denmark
    • ESP Spain
    • FRA France
    • FIN Finland
    • GBR Great Britain
    • GRC Greece
    • IRL Ireland
    • INT International
    • ITA Italy
    • NOR Norway
    • NLD Netherlands
    • PRT Portugal
    • SWE Sweden
    • TUR Turkey
    • USA United States of America

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. bre skal

    THS ekpompes bgalths sto youtube

    gia kapion poy zei paramethorio einai o monos tropos enhmeroshs to internet

    bgalths sto youtube na ths blepoyme

    kati diabasa oti ekanes ekpomph sths anixneyshs;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. ΤΙΠΟΥΚΕΙΤΟΣ
    Το άρθρο θεωρεί ότι υπαρχει τομη στις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ μετά το επεισόδιο-και όχι απλή τριβή. Επισημαίνει τις περιφερειακές φιλοδοξίες της Τουρκίας χωρίς να τις επικρίνει-πράγμα αξιοσημείωτο για τη Μοντ που δεν είναι εναντίον του Ισραηλ, για να είμαι διπλωματικός στις διατυπώσεις μου. Επισημαίνει επίσης τις φιλικές σχεσεις μετο Ιραν, την πολυδιαστατη εξωτερική πολιτική της Τουρκίας και ότι η Τουρκία δεν είναι πλέον το ήσυχο παιδί στις σχέσεις με τις ΗΠΑ. Γενικά το άρθρο διαπνεεται από συμπάθεια, είναι μέσα στην παραδοσιακή φιλοτουρκική (κατά τηναποψή μου) μη μοθεση της (πολύ σοβαρης) εφημερίδας.
    Το κύριο, κατάτη γνωμη μου, είναι ότι θεωρεί τη διάσταση Τουρκίας-Ισραήλ στρατηγική και όχι συγκυριακή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Εχει μερικά σημεία τα οποία δεν δείχνουν μόνο το ρόλο της Τουρκίας με το Ισραήλ αλλά και το ρόλο που ΄θέλει η Τουρκία να παίξει και στον Αραβικό κόσμο αλλά και γενικά σαν δύναμη .

    Μία ερασιτεχνική μετάφραση από την 1 έως την 9 παράγραφο της ανάρτησης λέει τα εξής :

    1. Νέα εποχή για τις μέχρι τώρα προνομιακές σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας .Ταυτόχρονα η Τουρκία παίρνει αποστάσεις από τον παλαιό σύμμαχο και αρχίζει την προσέγγιση στον αραβικό κόσμο



    2. Θέλει να γίνει μελλοντικά μια περιφερική πολιτική και οικονομική τροφοδότρια , ως εκ τούτου χειραφετείται μέσω τις παραδοσιακής διπλωματίας. Δεν είναι μόνο μέλος του ΝΑΤΟ και μελλοντικό μέλλος της ΕΕ .Επιδιώκει ένα πιο περίπλοκο προφίλ διπλωματικό το οποίο προκύπτει από τις σχέσεις που έχει δημιουργήσει με Βραζιλία Ινδονησία Ν. Αφρική που βρίσκονται στο σταυροδρόμι διεθνών αλλαγών σε σχέση με τις επικρατούσες δυνάμεις .


    3. Η αραβική άποψη σε σχέση με την επιδρομή των Ισραηλινών στις 31/5 στον ανθρωπιστικό στολίσκο που θέλησε να αναγκάσει τον αποκλεισμό του παλαιστινιακού εδάφους στην Γάζα είναι αυξητικά θετική. Οι σωροί των 9 νεκρών καθώς και του τραυματισμένου είναι από την Πέμπτη στην Κων/πολη.

    4. Η πρωτοβουλία αυτής της κίνησης ‘’Απελευθέρωση της Γάζας’’ ήταν γεγονός το οποίο προωθήθηκε από το τουρκικό ΜΚΟ , ΙΗΗ το οποίο δεν κρύβει ότι ο στόχος του ήταν τουλάχιστον πολιτικός – να σημειωθεί και η εναντίωση στο Ισραήλ – και ανθρωπιστικός – φέρνοντας 1,5 εκατομμύριο βοήθεια στην Παλαιστινιακή Γάζα. ..Επίσης σημαντικό και να σημειωθεί ότι η κίνηση αυτή του ΜΚΟ δεν ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί αν δεν είχε το πράσινο φως από την κυβέρνηση

    5. Η Άγκυρα μέσω του πρεσβευτή της στο Ισραήλ επικαλείται μια πιθανή διακοπή των διπλωματικών σχέσεων. Ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν κατηγόρησε τους Ισραηλινούς για ‘’σφαγή αθώων’’

    6. Τίποτα δεν είναι οριστικό ανάμεσα στα κράτη και οι Ισραηλινό-Τουρκικές σχέσεις δεν θα διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εξαιτίας της Ισραηλινής σύγχυσης έχει φτάσει το τέλος μια εποχής που η Άγκυρα ήταν ο κύριος σύμμαχός τους στο μουσουλμανικό κόσμο. Εξαιτίας της εχθρικότητας των άμεσων γειτόνων τους το Ισραήλ έχει υποστηριχθεί από τις δύο μη αραβικές χώρες το Ιράν και την Τουρκία. Η Ισλαμική επανάσταση το 1979 έβαλε ένα τέλος με την Τεχεράνη. Αλλά οι σχέσεις με την Τουρκία είχαν συσφιχτεί με την υπογραφή της στρατηγικής συμφωνίας για συνεργασία το 1996

    7. Η υποβάθμιση των σχέσεων έγινε αργά προκαλούμενη από την απουσία της ισραηλο-παλαιστηνιακής διαπραγμάτευσης και λόγω της αλλαγής της Τουρκικής πολιτικής σημάδι της οποίας αναφέρθηκε μέσω του ΑΚΡ και της απελευθέρωσης των παραδοσιακών γραμμών του .

    Η διπλωματική γραμμή της Τουρκίας ευνοεί την καλή εγγύτητα με τους άμεσους γείτονές της :

    8. Την βελτίωση των σχέσεων της με την Ελλάδα και την Αρμενία με το Ιράν και με τον Αραβικό κόσμο. Είναι ένας διπλωματικός δρομος που βοηθά την Διπλωματία των Επιχειρήσεων είπε ο/η Ariane ένας ειδικός για τα θέματα Τουρκίας.: "Ο M. Erdogan δεν ταξιδεύει ποτέ χωρίς την αυλή Τούρκων επιχειρηματιών για να δείξει μια πιο δυναμική τουρκική οικονομία τώρα παρά ποτέ

    9. Η Άγκυρα έχει αναπτύξει τις σχέσεις με το Ιράκ με πιο σημαντική και Βαγδάτη και την Ιρακινή Κουρδική αυτόνομη περιοχή. Οι Τούρκοι σε έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό έχουν δει εδώ και πολύ καιρό ότι αυτή πολιτική της εχθρότητας προφυλάσσει κουρδικούς διασπαστικούς αγωνιστές της Τουρκίας και μπορεί να εξυπηρετεί το μοντέλο το οποίο έχει σχεδιάσει. Όμως η καλή επιχειρηματική διπλωματία που συνδυάζεται με την καλή προσέγγιση υποχρέωσε την Άγκυρα και έχει ήδη ανοίξει προξενείο στο Ερβίλ την μεγάλη πόλη του Κουρδιστάν στο Ιράκ. Με την Συρία οι σχέσεις δεν έχουν σταματήσει να βελτιώνονται από τότε που η Damas δεν υποστηρίζει τους διασπαστικούς Κούρδους στην Τουρκία του ΠΚΚ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. @ 04 Ιουνίου 2010 2:01 π.μ.

    Γράφε ελληνικά!

    @ ΤΙΠΟΥΚΕΙΤΟ

    >Το κύριο, κατάτη γνωμη μου, είναι ότι θεωρεί τη διάσταση Τουρκίας-Ισραήλ στρατηγική και όχι συγκυριακή.<

    Ασφαλώς. Αυτό είναι επακόλουθο της νεοωθωμανικής πολιτικής που εγκαινίασε ο Οζάλ και βάσει της οποίας η Τουρκία φιλοδοξεί να ηγηθεί του ισλαμικού κόσμου. Εγκαταλέιπεται, δηλαδή, η κεμαλική αρχή του εθνικού κράτους και υιοθετείται η αυτοκρατορική ιδέα με μοχλό στήριξης την θρησκεία. Εκεί χωρίζουν οι δρόμοι Τουρκίας Ισραήλ.

    Σημασία έχει για την χώρα μας η επιλογή του σωστού συμμάχου στην περιοχή και αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος από το Ισραήλ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. @ "Σημασία έχει για την χώρα μας η επιλογή του σωστού συμμάχου στην περιοχή και αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος από το Ισραήλ.
    04 Ιουνίου 2010 11:45 π.μ."

    Παντα πανσοφος ο Λαος μας.
    "Ο πεινασμενος καρβελια ονειρευεται"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Πάντως το άρθρο δεν παρέλειψε να πεί ότι η επιδίωξη "καλής" σχέσης της Τουρκίας με την Ελλάδα, περνάει από την οδό Business.
    Γενικά, δεν μου φάνηκε τόσο φιλοτουρκικό το πνεύμα του. Μάλλον αντικειμενικά τα περιγράφει τα πράγματα και καταλήγει χαρακτηρίζοντας τις διπλωματικές φιλοδοξίες της Τουρκίας "πλούσιο κοκτέιλ και συνάμα εκρηκτικό".
    Ελίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Μήπως αποφάσισε εδώ και καιρό η Τουρκία να παίξει το ρόλο της Αμερικής στην Μ.Α. και όχι μόνο αναρωτιέμαι; και αν το επιδιώκει με πιανού άραγε τις πλάτες ..(ρητορική η ερώτηση)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Χριστίνα το ΑΚΡ ανδρώθηκε υπό τις ευλογίες των ΗΠΑ πληρώνει τον εναγκαλισμό του και στην στροφή πρός την Ρωσία.Μην ξεχνάμε το Ιράν είναι χώρα φιλικότατη προς την Ρωσία

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.