Πάντως, για εισβολή είχε μιλήσει πρώτος ο Μακάριος

του Ν. Σαραντάκου

Φίλος του ιστολογίου έθεσε υπόψη μου μια μεγάλη συζήτηση που γίνεται σε κυπριακά κυρίως ιστολόγια για τις πρόσφατες δηλώσεις του κυπρίου Προέδρου Δ. Χριστόφια, την περασμένη Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου στην Ουάσινγκτον. Λέω κυρίως σε κυπριακά, διότι εκεί πράγματι γίνεται (και) συζήτηση, ενώ τα ελληνικά ιστολόγια, απ’ όσο αντιλήφθηκα και απ’ όσο με ενημερώνει το μπαζζ, ή δεν έχουν ασχοληθεί με το θέμα ή έχουν ασχοληθεί βγάζοντας αφρούς λύσσας κατά του προδότη Χριστόφια, όπως άλλωστε έκαναν και πριν από τις δηλώσεις.

Επειδή καλό είναι να σχηματίζει κανείς δική του άποψη για τα πράγματα, σε κάποιο κυπριακό ιστολόγιο βρήκα το λινκ και πήγα στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος Μπρούκινγκς, που ήταν ο διοργανωτής της εκδήλωσης, και βρήκα το απομαγνητοφωνημένο κείμενο. Ρίξτε του μια ματιά -είναι μεγαλούτσικο, 28 σελίδες, αλλά αραιογραμμένες.

Πρώτη διαπίστωση, που την είχα κάνει και άλλη φορά: Ο Πρόεδρος Χριστόφιας δεν ξέρει πολύ καλά αγγλικά. Δεν ξέρω σε ποιο βαθμό μιλούσε εκτός κειμένου, αλλά στο κείμενο της ομιλίας του θα εντοπίσετε πάμπολλα λάθη, που κάποια από αυτά εμποδίζουν την κατανόηση, ενώ τα περισσότερα όχι. Βέβαια, αν η αγγλομάθεια είναι το βασικό κριτήριο επιλογής ηγέτη, τότε ο καλύτερος για την Ελλάδα είναι ο Γιώργος Παπανδρέου. Επίσης θα περίμενε κανείς από την εύπορη Κυπριακή Δημοκρατία που τόση σημασία δίνει στην εκπαίδευση, να πληρώνει έναν επαγγελματία αγγλομαθή για να χτενίζει τους λόγους του Προέδρου, κάτι που ολοφάνερα δεν έγινε εδώ.

Δεύτερη διαπίστωση: αυτός που έκανε την απομαγνητοφώνηση ή ήταν βαλτός ή εντελώς άσχετος, πάντως θέλει πολύ ξύλο. Διότι, όλοι μας έχουμε ακούσει να μιλάνε πρωθυπουργοί και πρόεδροι, ακόμα και μεγάλων χωρών, και να κατακρεουργούν την αγγλική γλώσσα, εξίσου με τον Πρόεδρο Χριστόφια, ή και ακόμα περισσότερο, αλλά πρώτη φορά βλέπω τέτοιο χάλι σε απομαγνητοφωνημένο κείμενο. Κάποιος που έκατσε και τα μέτρησε, βρήκε σε 33 σημεία την ένδειξη inaudible, αντί για τις λέξεις του Χριστόφια. Ολοφάνερα, ήταν πολύ κακός επαγγελματίας ο απομαγνητοφωνητής, εκτός αν το έκανε επίτηδες.

Περισσότερη εντύπωση μου κάνει ότι σε μερικά σημεία που ο Χριστόφιας κάνει στοιχειώδη γραμματικά λάθη, ο τυπάκος της απομαγνητοφώνησης τα αναπαράγει και βάζει δίπλα το [sic], π.χ. “they teached [sic]” -αλλά αυτά τα μεταξωτά βρακιά τα κάνουν όσοι δεν έχουν inaudible στα κείμενά τους, αγαπητέ. Αφήνω ότι βάζει sic και στο they striked (έκαναν απεργία), που είναι πολύ συζητήσιμο αν είναι λάθος όταν σημαίνει “απεργώ” και όχι “χτυπάω” (ας μην επεκταθούμε όμως σ’ αυτό). Και, επιτέλους, δεν ξέρω πώς προφέρει ο Χριστόφιας τη λέξη χούντα στα αγγλικά, αλλά είναι απαράδεκτο να απομαγνητοφωνείται Junda και όχι Junta.

Θα παραθέσω ένα απόσπασμα που είναι ενδεικτικό για την κακή ποιότητα του κειμένου αλλά και της απομαγνητοφώνησης:

I’m ready for a solution. I didn’t run for the presidency for the chair. No. I ran for the presidency in order to solve the problem. For me, I assure you this is (inaudible) of life and for a more just society. I want the poor people to live better. I want the world to be shared in a better redistribution and a better way for the sake of the social justice. It is possible to achieve this in our system and in our country.

I love the Turkey Cypriots. These are not words. I lived in a village which was surrounded by Turkey Cypriots villages. My father was builder of houses. Very often he worked together with Turkey Cypriots. I had this opportunity to be together with Turkey Cypriots. They are Cypriots or they are not human beings the Greek Cypriots. They are good guides as well. Greek Cypriots are ordinary people and, of course, we have the — let me say, most wealthy community, the stronger community to help our Turkey Cypriots competitors within the framework of the solution of the Cyprus problem.

Τα πλάγια είναι δικά μου. Βλέπουμε εδώ να μεταφέρονται στα αγγλικά ελληνικοί ιδιωματισμοί (“για την καρέκλα” -νομίζω ότι δεν μεταφέρεται στα αγγλικά), να υπάρχουν φράσεις ακατανόητες επειδή ο απομαγνητοφωνητής δεν τις κατάλαβε ή επειδή δεν έβγαζαν νόημα έτσι κι αλλιώς, βλέπουμε ολοφάνερα λάθη απομαγνητοφώνησης (ο Χριστόφιας προφανώς είπε Turkish Cypriots, μέχρι εκεί ξέρει). Και ενώ και το Turkey Cypriots competitors καταλαβαίνουμε ότι είναι Turkish-Cypriot compatriots που το παράκουσε ο απομαγνητοφωνητής (θα το είπε και λίγο μυστήρια ο Χριστόφιας), μένουμε στο σκοτάδι ως προς τη φράση They are Cypriots or they are not human beings the Greek Cypriots, όπου μάλλον δεν φταίει η απομαγνητοφώνηση αλλά το πρωτότυπο.

Αρκετά όμως με τη γλωσσική κριτική, ας εισβάλουμε στο ψητό, δηλαδή στο θέμα της “εισβολής” που είπε ο Πρόεδρος Χριστόφιας. Και πρώτα-πρώτα, ας δούμε τι είπε. Ο Χριστόφιας χρησιμοποίησε το ρήμα invade δυο φορές, σε δυο διαδοχικές (μεγάλες) παραγράφους της ομιλίας του. Παραθέτω ένα μεγάλο απόσπασμα που περιλαμβάνει και τις δύο περιπτώσεις.

Στη σελίδα 6 του κειμένου, λέει: First (inaudible) Greece intervened in the internal affairs of Cyprus with President Makarios. They achieved this for one week and this was enough to give the pretext to Turkey to invade Cyprus and until now Turkey by 37 percent of the island. The consequences were tragic, of course. One-third of the population of the Greek Cypriots have been expelled for their houses and their properties. I am one of them. I’m coming from the most beautiful place of Cyprus, Kyrenia District. Some of you are smiling because it’s coming from Famagusta District. (Laughter.)

So as you know, Cyprus is a very, very beautiful island. A whole island. But unfortunately, let me say it’s been raped and we have to restore the visions of Cyprus. The island of Cyprus is famous as the island of love. It is the island of Aphrodite, as you know. And tomorrow, what we are going to do, it’s a witness of what I say now. An island with 10,000 years creation and civilization. Tomorrow I invite you all to the Smithsonian Institution to look at this exhibition. Of course, the past is glorious. Its contribution tells the worldwide civilization but we have to look forward. And the bitter past of the last 40 years, we have to take into account. We have to get lessons from this, but we have to look forward. We have to solve the problem. No other alternative, of course, than the peaceful negotiations between the two communities. And, of course, the involvement at the end of the day of the three guarantor powers which all played a negative role unfortunately towards the developments in Cyprus, the two so-called main lands, in fact, invaded both.

Fortunately for the people of Greece, these criminal actions of the Junda led to the withdrawal of Junda in Greece and the restoration of democracy in the country in which democracy was born. And this, of course, it is something like a small drop of balsam after this great tragedy for the people of Cyprus. As Makarios said, democracy is restored in Greece. We (inaudible) this but Cyprus paid a very high price for this restoration of democracy.

Κατηγορήθηκε ο Χριστόφιας ότι εξομοιώνει το ελληνικό πραξικόπημα με τον Αττίλα, αλλά τουλάχιστον κατά τη γνώμη μου, από την ανάγνωση του κειμένου δεν προκύπτει αυτό. Έχει ήδη αναφερθεί στην “επέμβαση” (intervened) της Ελλάδας που στάθηκε πρόσχημα (pretext) για την εισβολή της Τουρκίας, και στην επόμενη σελίδα λέει ότι και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις έπαιξαν αρνητικό ρόλο, και οι δυο λεγόμενες πατρίδες (so-called main lands, δεν είναι και τα καλύτερα αγγλικά), ουσιαστικά (in fact) εισέβαλαν (invaded, πάλι σε κακά αγγλικά).

Στο υπόλοιπο κείμενο χρησιμοποιεί τρεις φορές τη λέξη invasion αναφερόμενος ολοκάθαρα στην τουρκική εισβολή, μια και λέει ïnvasion and occupation.

Οπότε, αν θέλετε τη γνώμη μου, συμπεραίνω ότι ο Χριστόφιας δεν εξομοίωσε τις ευθύνες Ελλάδας και Τουρκίας. Ίσως αυτοί που τον κατηγορούν να ήθελαν να μην αναφερθεί καθόλου στο ελληνικό πραξικόπημα, να θέλουν να το εξαφανίσουν εντελώς από την αφήγησή τους ή να το θεωρήσουν “αποκλειστικά κυπριακό θέμα”, όπως υποστήριζε η χούντα το 1974. Φυσικά, το 1974 στην Ελλάδα είχαμε δικτατορία, αλλά αυτό, θαρρώ, το τόνισε και ο Χριστόφιας όταν είπε μίλησε για εγκληματικές ενέργειες της Χούντας.

Αλλά ο Χριστόφιας δεν είναι ο πρώτος που χρησιμοποίησε τη λέξη “εισβολή” για να χαρακτηρίσει το χουντικό πραξικόπημα. Πρώτος ήταν ο Μακάριος, στην ομιλία του ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 19 Ιουλίου 1974. Δεν μπόρεσα να ελέγξω το πρωτότυπο, διότι στο σάιτ του ΟΗΕ δεν έχουν ονλάιν τόσο παλιές συζητήσεις, αλλά το κείμενο φαίνεται ότι είναι το εξής:

What has been happening in Cyprus since last Monday morning is a real tragedy. The military regime of Greece has callously violated the independence of Cyprus. Without trace of respect for the democratic rights of the Cypriot people, without trace of respect for the independence and sovereignty of the Republic of Cyprus, the Greek junta has extended its dictatorship to Cyprus…”

“…I do not believe that there are people who accept the allegations of the Greek military regime. The coup did not come about under such circumstances as to he considered an internal matter of the Greek Cypriots. It is clearly an invasion from outside, in flagrant violation of the independence and sovereignty of the Republic of Cyprus…”

Φυσικά, σήμερα το κείμενο της ομιλίας του Μακάριου θα το βρείτε μόνο σε τουρκικούς ιστότοπους που το παραθέτουν ως δικαιολογία της τουρκικής εισβολής ή σε κυπριακούς ιστότοπους που θέλουν να βγάλουν τον Μακάριο προδότη, όπως σε αυτό εδώ το κείμενο, γραμμένο φέτος στην επέτειο της εισβολής, που έχει και την πλήρη ομιλία του Μακάριου. Δείτε επίσης απόσπασμα της ομιλίας του Τούρκου διπλωμάτη. Σε μια εφημερίδα της εποχής βρήκα και αποσπάσματα από την ομιλία του Έλληνα πρεσβευτή: The Greek delegate, Constantine P. Panayatocas, spoke after Makarios and attacked him as ”an unscrupulous demagogue and a great showman . . . always running a one-man show surrounded by puppets and yes-men.” He reiterated the Greek position that the affairs on Cyprus were a Cypriot internal matter. (Το κανονικό του όνομα είναι Παναγιωτάκος).

Την ίδια ώρα απέπλεε ο τουρκικός στόλος.

http://sarantakos.wordpress.com