Διαρροές και εξουσία στις Ηνωμένες Πολιτείες

Εργαλείο της εκτελεστικής εξουσίας η αποκάλυψη μυστικών στην Αμερική 

Του Μάριου Ευρυβιάδη
Ποιοτικά οι διαρροές του Εllsberg αφορούσαν υψηλής διαβάθμισης έγγραφα ενώ τα σημερινά της Wikileaks.org είναι πολύ χαμηλότερου βαθμού διαβάθμισης Οι διαρροές κρατικών μυστικών στις ΗΠΑ έχουν μεγάλη παράδοση, εμπίπτουν στο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου και του επίσης θεσμικά κατοχυρωμένου δικαιώματος των πολιτών για ενημέρωση μέσω της ελευθερίας του Τύπου ή των όποιων σχετικών με την ελευθερία του λόγου οργανώσεων, να ελέγχουν την εξουσία.
Ως εκ τούτου στην Αμερική είναι σχεδόν αδύνατο να ποινικοποιηθεί ως αδίκημα το φαινόμενο των διαρροών κρατικών μυστικών διότι «το δικαίωμα του λαού να γνωρίζει» τι πράττουν οι θεσμικοί υπόλογοι προς αυτόν κρατούντες, είναι αξία που υπερισχύει των αιτιάσεων της Εκτελεστικής Εξουσίας.
Εδώ πρέπει να υπογραμμισθεί ότι σε ζητήματα ενημέρωσης διαφάνειας και ευθυνοδοσίας η Ευρώπη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένει ακόμη ανελεύθερη με αντιλήψεις τόσο απαξιωτικές και καταφρονητικές για τον πολίτη που, συγκριτικά με τους ευρωκράτες, την ευρωκρατία, η Αυλή του Καίσαρα Βοργία να φαντάζει πεφωτισμένη.
Στην Αμερική, επιπλέον, οι διαρροές κρατικών μυστικών δεν περιορίζονται σε αντιφρονούντες και υπονομευτές του συστήματος, ή συγκεκριμένων αποφάσεών του. Κάθε άλλο. Είναι ταυτόχρονα και εργαλείο της εξουσίας, κυρίως της Εκτελεστικής. Ο πιο γνωστός χρήστης διαρροών κρατικών μυστικών δεν ήταν άλλος από τον περιβόητο Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας επί προεδρίας Νίξον και κατοπινό υπουργό Εξωτερικών των προεδριών Νίξον και Φόρντ, τον γνωστό μας Χένρι Κίσσινγκερ. Μάλιστα ο Χένρι Κίσσινγκερ δεν περιορίζετο στις διαρροές κρατικών μυστικών στο πλαίσιο των ενδοσυστημικών γραφειοκρατικών του πολέμων. Προχώρησε και παραπέρα την περίοδο της παντοδυναμίας του με διαρροές κρατικών μυστικών στους κομμουνιστές Σοβιετικούς. Στόχος των διαρροών αυτών ήταν να υπονομευθούν οι θέσεις των «γερακιών» του Πενταγώνου ώστε να γίνει δυνατή η συμφωνία με τη Μόσχα σε ζητήματα που αφορούσαν στον αμοιβαίο περιορισμό των πυρηνικών οπλοστασίων ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης.
Το συγκριτικά αλλά και συμβολικά άνευ προηγουμένου με τις σημερινές διαρροές αμερικανικών διαβαθμισμένων κρατικών εγγράφων στην οργάνωση Wikileaks.org, είναι αυτό της διαρροής χιλιάδων απόρρητων εγγράφων για τη μυστική ιστορία του πολέμου στο Βιετνάμ γνωστών ως Ρentagon Ρapersπου έγινε το 1971. Και στις δυο περιπτώσεις το κίνητρο πίσω από τις διαρροές ήταν το ίδιο. Ήταν ο τερματισμός της αδιαφάνειας και της κατάχρησης της εξουσίας, συνέπεια της οποίας ήταν η εμπλοκή των Αμερικανών σε παράνομους πολέμους και αδικαιολόγητες στρατιωτικές επιχειρήσεις. Τη δεκαετία του 1970 αυτό αφορούσε κυρίως τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Σήμερα είναι οι πόλεμοι στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ και οι συναφείς με αυτούς στρατιωτικές δραστηριότητες των Αμερικανών σε διάφορα άλλα μέρη του πλανήτη, με το πρόσχημα της καταπολέμησης του θρησκευτικού φονταμενταλισμού και του φαινομένου της τρομοκρατίας.
Και στις δυο περιπτώσεις οι υπεύθυνοι για τις διαρροές υπήρξαν Αμερικανοί. Δεν έχουμε δηλαδή κατασκοπεία. Στην περίπτωση των Ρentagon Ρapersήταν ο Daniel Εllsberg, αξιωματούχος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και εν μέρει συγγραφέας της μυστικής ιστορίας του πολέμου για το Βιετνάμ. Η ιστορία αυτή καταδείκνυε ότι η αμερικανική κυβέρνηση ψευδόταν ασύστολα στον λαό ως προς τους πολέμους στο Βιετνάμ, το Λάος και την Καμπότζη. Επισημαίνω εδώ, ότι ποιοτικά οι διαρροές του Εllsberg αφορούσαν υψηλής διαβάθμισης έγγραφα ενώ τα σημερινά της Wikileaks.org είναι πολύ χαμηλότερου βαθμού διαβάθμισης.
Αντίθετα, στη σημερινή περίπτωση «διαρροέας» είναι ένας εικοσαετής (πριν τρία χρόνια όταν υπεξαίρεσε τα έγγραφα) επαγγελματίας στρατιώτης των Μυστικών Υπηρεσιών Στρατού που υπηρετούσε στο Ιράκ, ο ΒrandleyΜanning, ο οποίος βρίσκεται υπό κράτηση και σε απομόνωση.
Η οργάνωση Wikileaks.org είναι απλά φορέας μέσω του οποίου διοχετεύονταν τα έγγραφα στον κόσμο. Αντίθετα με τον Εllsberg και την ομάδα του που φωτοτυπούσαν τα έγγραφα για μέρες, η υποκλοπή του Μanning ήταν εύκολη λόγω της τεχνολογίας, του Ιnternet και της κατοπινής βοήθειας που του παραχωρήθηκε από υποστηρικτές του, κυρίως από φοιτητές του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ). Επιπλέον η υποκλοπή έγινε δυνατή διότι τα συγκεκριμένα έγγραφα κυκλοφορούσαν σε ένα πρόσφατα οργανωμένο ηλεκτρονικό σύστημα της κυβέρνησης, στο οποίο είχαν πρόσβαση αρκετές χιλιάδες αξιωματούχοι. Κίνητρο για τη δημιουργία του συστήματος ήταν ο καλύτερος συντονισμός των πληροφοριών ώστε να αποφευχθούν μελλοντικές τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον των ΗΠΑ τύπου 11ης Σεπτεμβρίου 2001.

Η υπόθεση θα πέσει στα μαλακά
Η αμερικανική κυβέρνηση κυνήγησε τον Εllsberg και την εφημερίδα Τhe Νew ΥorkΤimesπου δημοσίευσε τα Ρentagon Ρapersαλλά απέτυχε παταγωδώς. Το Ανώτατο Αμερικανικό Δικαστήριο απεφάνθη υπέρ της ελευθερίας του λόγου και στο δικαίωμα για ενημέρωση. Το κυνήγι του Εllsberg οδήγησε την κυβέρνηση Νίξον και σε άλλες παρανομίες, αποτέλεσμα των οποίων ήταν η ταπεινωτική παραίτησή του από το αξίωμα του Προέδρου, αλλιώς θα κατέληγε στη φυλακή.
Οι Αμερικανοί σίγουρα θα τιμωρήσουν τον χαμηλόβαθμο αξιωματούχο Μanning αλλά οι παρενέργειες της τιμωρίας θα είναι τέτοιες που τελικά ο Μanning δεν θα πληρώσει μεγάλο τίμημα. Όσο για τη Wikileaks.οrg εκτιμώ ότι και αυτό θα πέσει στα «μαλακά» διότι αλλιώς οι Αμερικάνοι θα εμπλακούν σε έναν ατέρμονο αγώνα που δεν μπορούν να κερδίσουν και ο οποίος θα αμαυρώνει καθημερινά την εικόνα τους. Σίγουρα θα επιστρατεύσουν άλλες μεθόδους καταπολέμησης της οργάνωσης. Ωστόσο, ό,τι και να κάνουν οι διαρροές θα συνεχίζονται διότι αποτελούν ταυτόχρονα το «οξυγόνο» και τη «βαλβίδα ασφαλείας» του πολιτειακού τους συστήματος.

ΝΥΧΤΩΜΕΝΟΙ
Υ.Γ. Όσοι στην Κύπρο έτρεξαν ως πρόθυμοι διανοούμενοι, παπαγαλάκια και χαρτογιακάδες της εξουσίας να κατηγορήσουν αλλά κυρίως να «ηθικολογήσουν» αναφορικά με τη διαρροή των εγγράφων ΟΗΕ του Downer παραμένουν σουρεαλιστικά νυχτωμένοι και άσχετοι με το τι συμβαίνει έξω από τη χώρα τους.