Ενεργειακά και ΝΑ Μεσόγειος

Με τις ευγενικές προσπάθειες του φίλου του ιστολογίου μας Λουκά
Στις 2 Νοεμβρίου δημοσιεύτηκε στο “World Politics Review” η ανάλυση του James M. Dorsey για το συγκεκριμένο θέμα.
Μεταφράζω τα κυριότερα και δώστε ιδιαίτερη σημασία παρακαλώ, στη τελευταία πρόταση:
Η ύπαρξη κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αναμένεται να προκαλέσει ραγδαίες εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή. Η Κύπρος, η
Τουρκία, ο Λίβανος καθώς και το Ισραήλ αξιώνουν να έχουν συμμετοχή στα νέα “ενεργειακά σύνορα”.
Η κατάσταση είναι περίπλοκη, συγκρίνεται με εκείνη στο Περσικό Κόλπο, και η νέα οικονομική συμμαχία Ισραήλ – Κύπρου εγείρει προϋποθέσεις νέων συγκρούσεων. Ο εντοπισμός κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου σε διεθνή ύδατα προσφέρει οικονομικές ευκαιρίες αλλά συμμετέχουν αρκετοί σε αυτές. Ενώ ήδη το Ισραήλ και ο Λίβανος έχουν προειδοποιήσει σχετικά με τα οικονομικά συμφέροντα τους στη περιοχή που έχουν βρεθεί τα κοιτάσματα, το ίδιο θέμα αποτελεί και casus belli ανάμεσα στη Τουρκία και τη Κύπρο, καθώς και ανάμεσα στις δύο κοινότητες που ζουν εκεί.
Το γεγονός πως η Τουρκία έχει ήδη ανακοινώσει πως ξεκινά έρευνες για πετρέλαιο σε μια περιοχή 288.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ανάμεσα στην νοτιοανατολική τουρκική πόλη Μερσίνα και στις βόρειες ακτές της Κύπρου έχει τροφοδοτήσει ένταση. Η Τουρκία διατηρεί περίπου 40.000 στρατιώτες στο βόρειο τμήμα της Κύπρου μετά την εισβολή της το 1974. Παράλληλα είναι και η μοναδική χώρα που έχει αναγνωρίσει το βόρειο τμήμα της Κύπρου ως “Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειου Κύπρου” (ΤΔΒΚ).
Από την άλλη πλευρά, η διεθνώς αναγνωρισμένη Κυπριακή κυβέρνηση, Δημοκρατία της Κύπρου και μέλος της Ε.Ε, κατηγορεί τη Τουρκία πως ενεργεί σαν τον “νταή” της περιοχής. Οι έρευνες για πετρέλαιο στη περιοχή είναι σημείο τριβής το δύο πλευρών κυρίως τα δύο τελευταία χρόνια και δυσχερένει τις ειρηνευτικές συνομιλίες που γίνονται σχετικά με το Κυπριακό που αποτελεί ένα από τα πλέον δύσλυτα θέματα στο πλανήτη.
Η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή πλευρά έχει κατηγορήσει τη Κύπρο πως διαπραγματεύεται τον ορυκτό πλούτο της περιοχής με το Λίβανο αλλά και με τη Συρία. Το 2007 η Κύπρος υπόγραψε με το Λίβανο ΑΟΖ και οριοθέτησε τα υποθαλάσσια σύνορα, ενώ το ίδιο έκανε με την Αίγυπτο. Παράλληλα έχει υπογράψει Μνημόνιο Συνεργασίας με το Ισραήλ και έχει χαρτογραφήσει τη διαδικασία κοινών ερευνών για κοιτάσματα στη περιοχή.
Το 2007 η Κύπρος “δέσμευσε” περιοχή 20.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων για να ξεκινήσει έρευνες. Τις έρευνες και τις άδειες εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων του Ισραήλ είχε αναλάβει η αμερικανική εταιρεία Νoble Εnergy Ltd που εδρεύσει στο Χιούστον, σε κοινοπραξία με ισραηλινές εταιρείες. Οι εταιρείες ExxonMobil, BP, China National Petroleum Corporation, India’s Oil, και Natural Gas Corporation δεν συμφώνησαν μετά από πίεση που δέχτηκαν από τη τουρκική πλευρά. Η γεώτρηση στο κοίτασμα «Λεβιάθαν» αναμένεται να αρχίσει τελικά στις αρχές του 2011 από την εταιρεία Νoble Εnergy Ltd και, σύμφωνα με τις εταιρείες που εμπλέκονται στο εγχείρημα, θα έχει μεγάλη επιτυχία.
Η Τουρκία έχει προειδοποιήσει ήδη τη Κύπρο και το Λίβανο πως “είναι αποφασισμένη να προστατεύσει τα δικαιώματά και τα συμφέροντα της στη περιοχή”. Πέρα αυτού έχει καταστήσει σαφές με τις κινήσεις της ότι δεν προτίθεται να μείνει γενικότερα εκτός του ενεργειακού παιχνιδιού που αναπτύσσεται στην περιοχή. Τούρκοι αξιωματούχοι πιστεύουν πως τελικά ο Λίβανος και η Κύπρος θα ακούσουν την προειδοποίηση της Άγκυρας και θα ξεκινήσουν έρευνες σύντομα.
Ο Λίβανος έχει εξωτερικό χρέος 50 δις δολάρια, και θεωρεί σαν ευκαιρία την ύπαρξη κοιτασμάτων στη περιοχή. Παράλληλα κατηγορεί το Ισραήλ πως προτείθεται να εκμεταλλευτεί κοιτάσματα που ανήκουν στα χωρικά του ύδατα. Το Ισραήλ αρνείται τον ισχυρισμό και παραδέχεται πως επενδύει στη συνεργασία του με τη Κύπρο στο κοίτασμα του “Λεβιάθαν”. Το “Λεβιάθαν” είναι το μεγαλύτερο από τα κοιτάσματα που υπάρχουν στη περιοχή, και η εκτίμηση είναι πως περιλαμβάνει 16 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου, αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Τα κοιτάσματα βρίσκονται σε διεθνή ύδατα και πιο συγκεκριμένα στα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου. Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο το Ισραήλ και η Κύπρος έχουν το δικαίωμα να υπογράψουν ΑΟΖ που θα εκτείνεται 200 ναυτικά μίλια πέραν των θαλασσίων συνόρων τους, αλλά μέχρι στιγμής δεν τον έχουν πράξει.
Η Υπουργός Υπομοδών του Ισραήλ, Uzi Landau, έχει προειδοποιήσει ότι το Ισραήλ “δεν θα διστάσει να κάνει χρήση βίας” για να προστατεύσει τα δικαιώματά του.