10/1/11

Ναπολέων Λαπαθιώτης: Ο ποιητής που πέθανε απ’ την πείνα στη διάρκεια της κατοχής

 
Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
akontogiannidis@yahoo.gr

Ο λογοτέχνης και ποιητής Γεώργιος Βιζυηνός, πέθανε το 1895 στο Δρομοκαϊτειο έγκλειστος λόγω “διαταράξεως των φρενών του” έγραφε η βεβαίωση του νοσηλευτηρίου. Ένας άλλος όμως, ο Ναπολέων Λαπαθιώτης πέθανε πενήντα χρόνια αργότερα, απο την πείνα !..

Διαρκούσης της γερμανικής κατοχής, άλλοι πέθαιναν απο την πείνα και άλλοι θησαύριζαν απο την μαύρη αγορά. Άλλοι αρκούντο στο λίγο κουκουτσάλευρο και στη λαχανίδα και άλλοι μετείχαν σε λουκούλλεια γεύματα παρέα με τον κατακτητή. Άλλοι πάλι πωλούσαν χρυσαφικά, κειμήλια, έπιπλα, ο,τιδήποτε εμπορεύσιμο, ακόμα και σπίτια για να επιβιώσουν.
Ένας απ’ αυτούς, ο ποιητής Ναπολέων Λαπαθιώτης, γιός του στρατηγού και υπουργού το 1909 Λεωνίδα Λαπαθιώτη και της Βασιλικής Παπαδοπούλου, ανεψιάς του Χαριλάου Τρικούπη. Στο έσχατο σημείο της ένδειάς του πούλησε το 1941 το πατρικό του σπίτι για να επιζήσει. Και όταν τα χρήματα αυτά είχαν εξαντληθεί άρχισε να πωλεί τα βιβλία του, σπάνια αυτόγραφα και χειρόγραφα διασημοτήτων, καθότι ήταν μανιώδης συλλέκτης. Και όταν σώζονται και αυτά και δεν έχει κάτι φαγώσιμο να τιθασεύσει την άγρια πείνα του, αλλά και να πάρει τη δόση των ναρκωτικών, ο Λαπαθιώτης επιλέγει την “αυτοκτονία”. Κλείνεται μέσα στο σπίτι του στην οδό Κουντουριώτου 23 στα Εξάρχεια και περιμένει εκεί νηστικός το θάνατο…
Στις 8 Ιανουαρίου (σαν σήμερα το 1944) τον βρίσκει νεκρό στο σπίτι του ένας φίλος του, ο Ν. Χριστοδούλου. Και σ’ ένα κομμάτι χαρτί, αποτυπωμένη μία στροφή από ένα ποίημα του, γεμάτο απελπισία αλλά και ικεσίες στον ύψιστο …
«…Λυπήσου με, Θέ μου, στὴν ἀπόγνωσή μου,
λυπήσου τὴ φλόγα ποὺ μάταια σκορπῶ,
- λυπήσου με μὲς στὴν ἀγανάκτησή μου,
νὰ ζῶ δίχως λόγο, καὶ δίχως σκοπό...»

Μαζεύτηκαν φίλοι του λογοτέχνες και ποιητές, συγκέντρωσαν μέσα στη γενική ανέχεια λίγα χρήματα για να τον κηδέψουν… Ο Λαπαθιώτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1888 στην οδό Αριστείδου, κοντά στην πλατεία Αγίων Θεοδώρων. Σπούδασε στη Νομική Σχολή και το 1909 πήρε το δίπλωμα του χωρίς να ασκήσει ποτέ το δικηγορικό επάγγελμα. Έγραψε πολλά ποιήματα που δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς στα περιοδικά «Νουμάς», «Ηγισώ», «Διάπλασις των Παίδων», «Μπουκέτο», «Ελλάς» και «Νέα Εστία».
Ο Λαπαθιώτης υπήρξε δανδής της αθηναϊκής κοινωνίας απο νεανικής ηλικίας, με απροκάλυπτα εκδηλωμένη κλίση προς το … άρρεν φύλο. ( Το… πάθος του είναι αποτυπωμένο στο ποίημα «Κλείσε τα παράθυρα»). Ως θαυμαστής του ΄Οσκαρ Ουάϊλντ, βάδιζε στα χνάρια του, έχοντας κι ένα άλλο κουσούρι. ΄Ηταν δεινός εραστής των τεχνητών παραδείσων…
Προφητικό για το τι επρόκειτο να του συμβεί, είναι κι ένα μικρό ποίημα που έγραψε, περιμένοντας κάποιο φίλο που δεν ήλθε… Και μετά, με την ψυχή απέναντι στο κορμί, περιγράφει ξερά τις τελευταίες του στιγμές…
«…ἕνα βράδυ σκοτεινό, βράδυ πικραμένο,
καθὼς εἶχα κουραστεῖ νὰ σὲ περιμένω, 
δίχως λέξη νὰ μοῦ πεῖ, γύρισε στὴ μπάντα,
῾σφάλισε τὰ μάτια του κι ἔσβησε γιὰ πάντα...»
Ο τρόπος του θανάτου του είχε συγκλονίσει την Αθήνα. Ο Τύπος αφιέρωσε ολόκληρες στήλες και σχόλια για τον παράδοξο ποιητή αλλά κυρίως για τα αίτια του θανάτου του. Ιδού τι έγραψε την επομένη του θανάτου του ο Παύλος Παλαιολόγος στα “Αθηναϊκά Νέα”:
«Ο θάνατος του ποιητού Ναπολέοντα Λαπαθιώτη είναι ένα κτύπημα που δέχεται η ελληνική κοινωνία. Δεν μπορεί να υπερηφανευθή ένας τόπος όπου τα καλλιεργημένα του πνεύματα φθάνουν στον θάνατο απο ένδειαν, ενώ τα κατακάθια του τα ύποπτα και γλοιώδη υποκείμενα ανεβαίνουν στην επιφάνεια και χαίρονται τα αγαθά της ζωής. Τη στιγμή που οι “μαύροι” σχηματίζουν τα δισεκατομμύρια τους, ο Λαπαθιώτης για να ζήση πουλούσε το σπίτι του, πουλούσε το κτήμα του στην Πάτρα. Και τελευταία προσφορά στο βωμό της ανάγκης, παρέδωσε στην αγορά το πολυτιμότερο για έναν πνευματικό άνθρωπο αγαθό: Την βιβλιοθήκη του”!

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη Real News της 9ης Ιανουαρίου 2011

13 σχόλια:

  1. Η Ελλάδα δεν σκοτώνει τα παιδιά της όπως λένε μερικοί. Οι Ελληνόφωνοι έχουν το πάνω χέρι σε αυτό τον τόπο και σκοτώνουν τους Ελληνες και ισοπεδώνουν την ιστορική τους κληρονομιά φυσικά και πνευματικά.

    Προς Θεου Ελληνες.
    Το σπιτι του μεγάλου εθνικού μας ποιητή ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ βγαίνει στο σφυρί στις 13 Ιανουαρίου. Η εκκινηση της δημοπρασίας είναι 1.060.000 ευρώ. Το σπιτι βρίσκεται στην οδό Περιάνδρου στην Πλάκα μέσα σε ένα οικόπεδο φιλέτο 500 τετραγωνικών. Αν αφήσουμε και αυτό να το φάει κανένας μεγαλοκαρχαρίας και να γίνει πολυτελές τσιμέντο θα είμαστε ασυγχώρητοι.

    Στις ευρωπαϊκές χώρες μέχρι και δημόσιο έρανο κάνουν για να μην φύγουν έξω έργα τέχνης και για να αναστηλώσουν κτίρια ιστορικής σημασίας. Μέχρι και προγράμματα στην τηλεόραση κάνουν για να προκαλέσουν το ενδιαφέρον στο κοινό.

    Στείλτε το μήνυμα σε φορείς και εδώ και στο εξωτερικό. Να ματαιώσουμε την δημοπρασία. Πρόκειται για εθνική μας κληρονομιά.

    http://elkosmos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=6516:2011-01-08-10-02-35&catid=98:2008-10-17-07-34-07&Itemid=285

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ο Λαπαθιώτης υπήρξε δανδής της αθηναϊκής κοινωνίας απο νεανικής ηλικίας, με απροκάλυπτα εκδηλωμένη κλίση προς το … άρρεν φύλο. ( Το… πάθος του είναι αποτυπωμένο στο ποίημα «Κλείσε τα παράθυρα»). Ως θαυμαστής του ΄Οσκαρ Ουάϊλντ, βάδιζε στα χνάρια του, έχοντας κι ένα άλλο κουσούρι. ΄Ηταν δεινός εραστής των τεχνητών παραδείσων…

    Η μοιρα του ητανε προδιαγεγραμμενη
    με δυο "αδυναμιες" + το κατοχικο οικονομικο background.
    Νομιζω οτι θα τον μιμηθουνε πολλοι μονο λογω του μετακατοχικου background και δεν χρειαζονται κουσουρια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Εξοπλισμένη έκδοση του Hurkus, νέο τουρκικό εξοπλιστικό πρόγραμμα Εκτύπωση E-mail
    09-01-2011 22:43:38

    Άλλο ένα τουρκικό εξοπλιστικό πρόγραμμα φαίνεται να αρχίζει να λαμβάνει υπόσταση αξιοποιώντας την εγχώρια πολεμική βιομηχανία και την εμπειρία αυτής από την συνεχόμενη εμπλοκή της σε σειρά αλληλοσυνδεόμενων εξοπλιστικών προγραμμάτων. Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με πληροφορίες από τουρκικά ΜΜΕ η τουρκική ΤΑΙ φαίνεται να ετοιμάζεται για την ανάπτυξη της δεύτερης έκδοσης του εγχώρια υπό ανάπτυξη ελαφρού εκπαιδευτικού αεροσκάφους Hurkus.

    Η νέα έκδοση Hurkus-B θα προορίζεται για την εκτέλεση αποστολών COIN και για αυτό το λόγο θα διαθέτει τέσσερεις πυλώνες κάτω από τα δύο πτερύγια και ένα κοιλιακό φορέα για τη μεταφορά οπλισμού όπως πύραυλοι αέρος-αέρος, βόμβες, ρουκέτες, ατρακτίδιο πολυβόλων, αντιαρματικούς πυραύλους/ρουκέτες τουρκικής κατασκευής UMTAS/Cirit, καθώς και αντιπλοικούς πυραύλους κατά περιπολικών σκαφών και πυραυλακάτων.

    Εκτιμάται ότι το αεροσκάφος θα φέρει το σύστημα ASELFLIR-300T και το μιλιμετρικό ραντάρ τουρκικής κατασκευής MILRAD με δυνατότητες SAR/GMTI. Τέλος εκτιμάται ότι το αεροσκάφος θα διαθέτει και δυνατότητα συντονισμού χερσαίων επιχειρήσεων.

    Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Προετοιμάζουν «κιβωτούς» για να σωθούν οι... περιούσιοι Εκτύπωση E-mail
    10-01-2011 12:49:46

    Η ρωσική εταιρεία Remistudio η οποιά ειδικεύεται σε αρχιτεκτονικά σχέδια δημοσιοποίησε ένα project για την κατασκευή μιας «κιβωτού» όπως την ονομάζει ικανή να συντηρήσει αυτόνομα ζωή και βιολογικούς κύκλους παραγωγής καλλιεργειών και όλα αυτά σε περίπτωση φυσικών καταστροφών, κλιματικών αλλαγών και άλλων συναφών θεωριών που παραπέμπουν στο «αισιόδοξο» μήνυμα περί καταστροφής του κόσμου.

    Η προτεινόμενη κατασκευή –η οποία αποτελεί ουσιαστικά μια βιόσφαιρα- έχει σχήμα κοχυλιού και θα μπορεί να βρίσκεται είτε στη θάλασσα επιπλέοντας είτε στην ξηρά. Η βιόσφαιρα-καταφύγιο θα είναι ικανή να αντέχει σε τεράστια παλιρροϊκά κύματα και άλλες φυσικές καταστροφές.

    Οι αρχιτέκτονες της Remistudio υποστηρίζουν ακόμη πως η κατασκευή με αψίδες και καλώδια θα μπορεί να αντέχει σε σεισμούς σε περίπτωση που το κατασκεύασμα βρίσκεται στην ξηρά. Η «κιβωτός» θα διαθέτει ηλιακούς συλλέκτες και συστήματα συλλογής βρόχινου νερού ώστε να συντηρεί αυτόνομα ζωή αλλά και για την υποστήριξη των καλλιεργειών σε περίπτωση οι κάτοικοί της θα είναι αδύνατο να την εγκαταλείψουν για κάποιο χρονικό διάστημα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. 21 Ιουλίου 1928.Ο Καρυωτάκης βγαίνοντας από τήν θάλασσα(πάλεψε περίπού επί δέκα ώρες μέ τά κύματα),γυρίζει στήν πόλη Πρέβεζα.
    Αγοράζει ένα περίστροφο,....καί γένεται Μύθος.
    Έπασχε νομίζω από "ωχρά σπειροχαίτη"...καί ειχε ερωτευθεί τήν ποιήτρια ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ...
    ΈΝΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑ:

    "Θέλω να φύγω πια από 'δώ,θέλω να φύγω πέρα,
    σέ κάποιο τόπο αγνώριστο καί νέο,
    θέλω να γίνω μιά χρυσή σκόνη μες στόν αιθέρα,
    απλό στοιχείο,ελεύθερο,γενναίο.

    Σάν όνειρο να φαίνονται απαλό καί να μιλούνε,
    έως τήν ψυχή τα πράγματα του κόσμου,
    ωραία νά'ναι τα πρόσωπα καί να χαμογελούνε,
    ωραίος ακόμη ο ίδιος εαυτός μου.

    Σκοτάδι τόσο εκεί μπορεί να μην υπαρχει,θεέ μου,
    στη νύχτα,στήν απόγνωση τών τόπων,
    στο φοβερό στερέωμα,στήν ωρυγή του ανέμου,
    στα βλέμματα,στα λόγια των ανθρώπων.

    Να μην υπάρχει τίποτε,τίποτε πιά,μα λίγη
    χαρά καί ικανοποίησις να μένει,
    κι όλοι να λένε τάχα πως έχουν για πάντα φύγει,
    όλοι πως είναι τάχα πεθαμένοι(1927).

    Ήτάν αισιόδοξος καί αγαπούσε τήν ζωή,καί τήν ωραία αγάπητου τήν Αρκαδία...καί τήν Μαρία...
    Δέν ήθελε νά φύγει!
    "όλοι πως είναι τάχα πεθαμένοι!!!"
    ΤΑΧΑ.ΔΥΝΑΜΙΣ ΚΑΙ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ,ΟΣΟ ΔΥΣΚΟΛΗ ΚΑΊ ΟΣΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΣ ΒΡΟΥΝΕ!{ΣΚΟΤΑΔΙ ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΚΕΙ,Θ Ε Ε ΜΟΥ...}ΜΟΝΟ ΦΩΣ!
    ΑΡΚΑΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πιο καλά να αποφεύγονται
    αυτά τα θέματα
    για να μη θίγονται οι
    γνωστοί νεοναζί θαμώνες-σχολιαστές
    του ιστολογίου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. To τραγούδι του θανάτου

    Στο μεγάλο τ’ ακρογιάλι
    που η ψυχή μου πάει ν’ αράξει,
    καμιά θλίψη, καμιά τύψη,
    δε θα ρθει να με ταράξει,

    και το μαύρο το σκοτάδι,
    που θα ρθει να με τυλίξει,
    θα γιατρέψει μια για πάντα,
    την αγιάτρευτή μου πλήξη’

    θα γιατρέψει, μια για πάντα
    και τον πόνο, και τον πόθο,
    και τ’ αλάλητα θλιμμένο
    το παράπονο που νιώθω’

    μια για πάντα, θα γιατρέψει
    και την τύχη, και την πλήξη,
    το μεγάλο το σκοτάδι,
    που θα ρθει να με τυλίξει…

    * Αφιερωμένο στον μακαριστό γυμνασιάρχη μου Νικόλαο Ευθυμίου ο οποίος μας δίδαξε τι θα πει ποίηση, τέχνη και πολιτισμός.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. ΠΟΙΟ ΗΤΑΝ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΘΥΜΑ ΤΟΥ ΝΑΖΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ;

    ΟΧΙ, ΔΕΝ ΗΤΑΝ Η ΕΙΡΗΝΗ, ΟΥΤΕ Η ΠΡΟΣΚΑΙΡΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΖΩΗ.

    ΗΤΑΝ Ο ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ.

    ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΝΑ ΣΥΝΥΠΑΡΞΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΦΑΣΙΣΜΟ.
    ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΔΕΝ ΦΥΛΑΚΙΖΕΤΑΙ.

    Ο ΝΑΖΙΣΜΟΣ ΦΕΡΝΕΙ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΚΑΙ ΚΑΝΕΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΣΚΟΥΛΗΚΙ.
    ΤΟΝ ΑΠΟΓΥΜΝΩΝΕΙ ΚΑΙ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΝΙΩΘΕΙ ΤΟΣΟ ΑΔΥΝΑΜΟΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΤΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΟΣ.

    ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΤΡΑ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Πιο καλά να αποφεύγονται
    αυτά τα θέματα
    για να μη θίγονται οι
    γνωστοί νεοναζί θαμώνες-σχολιαστές
    του ιστολογίου

    10 Ιανουαρίου 2011 3:53 μ.μ.

    Οχι! Μας αρεσουν και συνεχιστε.Εμεις απολαμβανουμε τα χαλια σας
    Ενας Νεοναζι του ιστολογιου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΤΡΑ.

    Nαι, Γιώργο μου, όπως τα λες είναι. Ο φασισμός και ο ναζισμός φέρνουν μεσαίωνα, ενώ ο "παράδεισος" της ΕΣΣΔ ήταν το φως το αληθινόν! :-)))

    ____________________________________

    Δεν βλέπω το νόημα της ανάρτησης σε τούτο το ιστολόγιο. Ξέρουμε πώς ήταν η Κατοχή στην Αθήνα. Η πείνα θέριζε κυριολεκτικώς, χωρίς να κάνει διακρίσεις μεταξύ επωνύμων και ανωνύμων. Μόνο όσοι είχαν κάποια συνεργασία με τον κατακτητή, μπόρεσαν και την έβγαλαν και ασφαλώς οι μαυραγορίτες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Θαυμάσιο το άρθρο σας αλλά αν κατάλαβα καλά, την "κλίση προς το άρρεν φύλο" τη βλέπετε σαν κουσούρι ? σαν ελάττωμα? Νομίζω ήταν ατυχής η έκφραση.

    +++

    Ο Λαπαθιώτης υπήρξε δανδής της αθηναϊκής κοινωνίας απο νεανικής ηλικίας, με απροκάλυπτα εκδηλωμένη κλίση προς το … άρρεν φύλο. ( Το… πάθος του είναι αποτυπωμένο στο ποίημα «Κλείσε τα παράθυρα»). Ως θαυμαστής του ΄Οσκαρ Ουάϊλντ, βάδιζε στα χνάρια του, έχοντας κι ένα άλλο κουσούρι. ΄Ηταν δεινός εραστής των τεχνητών παραδείσων…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Το νοημα της αναρτησεως ειναι να δειξει καποια ανεπτυγμενα(και καλλιτεχνικα)πνευματα μιας κοντινης εποχης,που θα ηταν αγνωστα στο ευρυ κοινο.Πολλες φορες αλιευω ποιηματακια απο παλαιους αγνωστους σε μενα ποιητες, που αγγιζουν με πολυ ταλεντο,νοηματα και καταστασεις,ευρηματικοτατα,αντιστοιχα του Παλαμα η του Καββοφη.Ο τοπος μας γεννα αεναως ανθρωπους πολυ ανωτερους πνευματικα απο εναν κοινο μεσο ορο.Τωρα η αναφορα περι παθων ψυχης και σωματος,εφοσον δεν προβαλλεται δημοσιως ως προτυπον καιεφοσον δεν επηρεαζει ενεργα την κοινωνια,νομιζω πως ειναι προσωπικη υποθεσις.Αλλωστε τα εν οικω,μη εν δημω.Για μερικη''τεκμηριωση''δειτε και σε μεγενθυσιν την φωτογραφια του Λαπαθιωτη με την στολην του εφεδρου ανθυπολοχαγου.Βεβαιως και αλλοι καιροι και ηθη.Επισης στις ανωτερω αναφορες στο Καρυωτακη,δικαιολογω,αν και δεν ασπαζομαι,πραξεις αυτοπροαιρετου θανατου (οπως ο Λιαντινης),σαν απορροια φιλοσοφικης,πνευματικης πορειας και προσωπικης αποκλειστικα αυτοσυνειδησεως,μεσα στο συμπαντικο''οντως Ον''.Ευχαριστω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Γιώργο, αυτό που σκοτώνει κάθε πολιτισμό, είναι η βαρβαρότητα και η βία, με όποια μορφή ή μανδύα και αν εμφανίζονται.
    Διότι η βαρβαρότητα και η βία, δημιουργούν συνθήκες όπου φυλακίζεται το πνεύμα του ανθρώπου.
    Μορφές πολιτισμού μπορεί να υπάρχουν πολλές. Ο ουσιαστικός όμως είναι ο πολιτισμός συνειδήσεων. Βασική του προυπόθεση, η ελεύθερη σκέψη. Ελίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.