17/2/11

Κυριάκος της Αγκώνας: « Για ν΄αναστήσω τους νεκρούς…»



 Το Ωρολόγιο του Κυρρήστου ανεγέρθηκε από τον Έλληνα αστρονόμο Ανδρόνικο από τη Κύρρο της Μακεδονίας (ή Μακεδονικής Συρίας) επί εποχής Σύλλα (στο πρώτο μισό του 1ου αιώνα π.Χ.)

της Ελίνας Γαληνού
Οι μαζικές εξορμήσεις περιηγητών της Δύσης προς την Ελλάδα, σημειώνονται από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα. Όμως πολύ νωρίτερα, ένας Ιταλός πρωτοπορεί. Ο λόγος για τον Κυριάκο Πιτσίκολλι, τον δαιμόνιο Ιταλό περιηγητή που αυτοονομάστηκε Αγκωνιεύς, προσδίδοντας στο όνομά του αρχαιοπρεπή χαρακτήρα. Η Ιστορία τον χαρακτήρισε  «Παυσανία της νεώτερης Ελλάδας» και πρωτοπόρο στην αρχαιολογία.

Ο Κυριακός της Αγκώνας, επισκέπτεται την Αθήνα το 1436 και το 1444, σε μια εποχή που η οθωμανική απειλή καθίσταται όλο και δεινότερη για τον ελλαδικό χώρο. Εκείνη την εποχή, με την ευκαιρία της Συνόδου της Φερράρα-Φλωρεντίας για την Ενωση των Δύο Εκκλησιών θα συναντηθούν λαμπρά πνεύματα βυζαντινών και λατίνων λογίων. Ανάμεσά τους θα παρευρεθεί και ο Κυριακός Πιτσίκολλι, αρχαιολάτρης, ο οποίος θα συνομιλήσει με τον Αυτοκράτορα Ιωάννη Παλαιολόγο και πρόσωπα της ακολουθίας του που ήδη είχε γνωρίσει πριν αρκετά χρόνια σε ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη. 
Ο Κυριακός ήταν αυτοδίδακτος. Εμαθε τα ελληνικά κατά την παραμονή του στην Κωνσταντινούπολη και την Κύπρο, ενώ από την μελέτη του Δάντη και του Βιργιλίου, οδηγήθηκε στην μελέτη του Ομήρου. Το ενδιαφέρον του για τις αρχαιότητες, τον ωθεί σε ακούραστες περιηγήσεις ανά τον ελλαδικό χώρο και την επιθυμία να προβεί στην πρώτη-για τους νεώτερους χρόνους-συστηματική εικαστική καταγραφή τους. Παντού στις μετακινήσεις του ανά την ηπειρωτική και νησιώτικη Ελλάδα, αναζητούσε χειρόγραφα και αρχαία κειμήλια, κυρίως όμως επιγραφές. Επισκέπτεται τον Μυστρά, συνδέεται με τον Πλήθωνα και τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, αλλά θλίβεται ιδιαίτερα για την εγκατάλειψη της αρχαίας Σπάρτης. Το μάτι του ήταν πολύ απαιτητικό και δυνατό στη σύλληψη έργων αρχαίας αρχιτεκτονικής και γλυπτικής, αλλά και το χέρι του, ιδιαίτερα επιτήδειο στην ιχνογραφική αναπαράστασή τους.  Το όνομα του Κυριάκου της Αγκώνας, είναι συνδεδεμένο με μια πολύτιμη συλλογή επιγραφών που αποτελείται από τρείς μεγάλους τόμους. Η συλλογή αυτή δεν έχει διατηρηθεί ολόκληρη, ωστόσο οι προσωπικές σημειώσεις του ερασιτέχνη αρχαιολόγου, φανερώνουν το πάθος και τον πόθο του να περισωθούν πολύτιμα στοιχεία για την ανασυγκρότηση της ιστορικής μνήμης.
Σε κάποιες περιηγήσεις του, επικεντρώθηκε στα αρχαία αθηναικά μνημεία, τα οποία αποτύπωσε γραπτά και εικαστικά με ξεχωριστή ευαισθησία στη λεπτομέρεια. Η καταγραφή αυτή, συνιστά ένα υλικό τεκμηριωμένης αποτύπωσης μοναδικό σε ποσότητα και ποιότητα και  συγκεντρώθηκε σε μια εποχή όπου δεν υπήρχε άλλη ανάλογη μαρτυρία. Το υλικό αυτό   όμως που ενσωματώθηκε στα χειρόγραφα ημερολόγια των ταξιδιών του, έχει χαθεί. Ωστόσο λόγω της σημασίας και μοναδικότητάς του, αντιγράφτηκε πολλαπλώς, όσο ο Κυριακός ζούσε αλλά και αργότερα, μέχρι και τον 17ο αιώνα.  Ετσι, χάρις στην συλλεκτική μανία αυτού του αρχαιοδίφη, η Δύση των νεωτερικών χρόνων, θα γνωρίσει εκ του φυσικού απεικονίσεις από τα σημαντικότερα αθηναικά μνημεία, όπως τον Παρθενώνα, το Ρολόι του Ανδρονίκου Κυρρήστου, το μνημείο του Λυσικράτους, το ταφικό μνημείο του Φιλοπάππου, το Αδριάνειο Υδραγωγείο.
Ετσι, η εικόνα των αρχαιοτήτων της Αθήνας, εισέρχεται στην αναγεννησιακή Δύση, πυροδοτώντας το ενδιαφέρον και την αγάπη για τον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Μέσω της εικόνας αυτής, ορισμένα από τα μοτίβα των αθηναικών μνημείων, θα ενσωματωθούν ακόμα και παραποιημένα κάποιες φορές, στην καλλιτεχνική παραγωγή της Αναγέννησης, από τα επιδέξια χέρια ουμανιστών καλλιτεχνών. Κάποιοι αποκαλούσαν τον Κυριακό της Αγκώνας «Σλήμαν του καιρού του» και όσοι απορούσαν για τα κίνητρα του τόσο ζηλώδους έργου του σχετικά με τα αρχαία μνημεία, εκείνος απαντούσε «Το έκανα για να αναστήσω τους νεκρούς…» Μ΄αυτή τη φράση έκλεισε την πρόσφατη διάλεξή του για τον Κυριακό,  ο  Δρ. Θοδωρής Κουτσογιάννης, στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών.   
                                                                   -------------  

17 σχόλια:

  1. Εμείς τότε είμασταν Ρωμαίοι. Ο Αγκωνιεύς ήταν..... Ιταλός.... που ήρθε να μας πας πει ότι είμαστε Έλληνες... πίσσα και πούπουλα....
    Θου Κύριε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ΣΤΗΝ ΝΟΤΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΣΗΜΕΡΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΛΛΗΝΕΣ, ΜΙΛΟΥΝ ΤΑ ΓΚΡΕΚΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΞΑΧΑΣΜΕΝΟΙ. ΚΑΛΟ ΘΑ ΗΤΑΝ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥΣ ΚΑΙ Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΑΔΕΦΙΚΩΝ ΔΕΣΜΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ.ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΣΠΑΝΙΖΟΥΝ
    ΘΑ ΗΤΑΝ ΕΝΘΑΡΡΥΝΤΙΚΟ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΑ ΒΛΕΠΑΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ, ΝΑ ΕΝΩΝΟΜΑΣΤΑΝ ΟΛΟΙ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΚΟΙΝΟ ΣΚΟΠΟ..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Φιλοι μου πολυαγαπημενοι και ο κυριακος Ελλην ιταλογλωσσος ηταν...
    Ειρηνη υμην...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ισως να ταιριάζει καλύτερα "ο εξ΄Ιταλίας Κυριακός" αντί το "Ιταλός".
    Η σκέψη του παραπάνω για την προσέγγιση με τους ελληνόφωνους της Κάτω Ιταλίας, είναι καλή. Κάποτε είχαν ξεκινήσει πρωτοβουλίες αλλά δεν ξέρω γιατί ατόνισαν.
    Ελίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Στην Νότια Ιταλία μιλούν τα γκρεκάνικα και στην Ελλάδα τα..... Ρωμαίικα... Ξεασμένοι, ναι, αφού έχουμε πουλήσει την ψυχή μας στην Ανατολή. Και δεν το λέω γεωγραφικά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Τό άτομο μέ τό οποίο μάς συνδέει αμοιβαία εκτίμηση,αγάπη,αφοσίωση,είναι ο δικός μας φίλος!
    Ο φίλος στίς δύσκολες ώρες δοκιμάζεται-αναγνωρίζεται!
    Η "φιλία"είναι αγαθό!αγγλιστί λέμε:friend!
    Αντίθεται αυτός πού μάς μισεί καί θέλει νά βλάψει άλλον ή άλλους,τό αποκαλούμε "εχθρό",πολέμιο(σέ πολλά επίπεδα...),καί τέλος ο πολεμικός εχθρός-αντίπαλος.....αγγλιστί λέγεται:enemie

    ΑΝ ΕΝΩΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΔΥΟ ΛΕΞΕΙΣ,ΘΆ ΒΡΟΥΜΕ ΤΌΝ ΠΙΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ ΕΧΘΡΟ !!!
    Τόν "εχθρόφιλο-φιλοεχθρό"
    αγγλιστί(σουπιές οι ξένοι..):
    FRENEMIES!!!
    ΦΥΛΑΧΤΕΊΤΑΙ ΑΔΕΛΦΙΑ ΣΥΝΕΛΛΗΝΕΣ!
    ΣΑΡΚΑΣΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ακομα και αν ο Κυριακος δεν ηταν Ελληνας το αιμα πραγμα το οποιο δεν ειναι σιγουρο ηταν σιγουρα ΕΛΛΗΝΑΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΗ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. ΕΛΙΝΑ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΚΑΛΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΔΙΝΕΙΣ ΤΕΤΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΓΝΩΣΤΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΑΠΟ ΕΜΑΣ. ΟΣΟ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΣΟΝΥΜΙΟ ΡΩΜΙΟΣ, ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΟΛΑ ΤΑ ΣΥΝΑΦΗ ΠΟΥ ΚΟΛΛΗΣΑΝ ΣΕ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΔΕΧΘΗΚΑΜΕ "ΕΛΑΦΡΑ ΤΗ ΚΑΡΔΙΑ", ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΛΑΘΟΣ. ΕΔΩ ΕΣΦΑΛΛΕ ΕΝΑΣ ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΜΑΣ Ο ΡΙΤΣΟΣ (ΤΗΝ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ ΜΗΝ ΤΗΝ ΚΛΑΙΣ....), ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΜΗΝ ΠΕΣΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΑΓΙΔΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ; ΤΟ ΡΩΜΙΟΣ, ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΔΟΥΛΕΙΑ, ΣΚΛΑΒΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙ ΠΟΤΕ ΡΩΜΑΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ. ΕΙΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΓΕΛΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΚΛΑΜΑΤΑ ΝΑ ΤΟ ΛΕΜΕ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ. ΟΙ ΓΕΙΤΟΝΕΣ ΙΤΑΛΟΙ ΔΕΝ ΛΕΝΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΡΩΜΑΙΟΙ ΥΠΗΚΟΟΙ, ΕΜΕΙΣ ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΛΕΜΕ ; ΠΕΡΑΣΕ ΣΤΟ DNA ΜΑΣ ΤΟΣΟ ΠΟΛΥ, ΠΟΥ ΟΤΑΝ ΑΚΟΥΜΕ ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ ΣΥΓΚΙΝΟΥΜΑΣΤΕ ΚΙ ΟΛΑΣ ! Ε ΤΙ ΝΑ ΠΩ ΤΟ ΠΑΡΑΛΟΓΟ ΟΤΙ ΕΓΙΝΕ ΛΟΓΙΚΟ ; ΜΟΥ ΘΥΜΙΖΕΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΙΠΕ ΕΝΑΣ ΦΙΛΟΣ " ΤΡΑΚΑΡΗΣΕ ΚΑΠΟΙΟΣ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΦΤΑΙΕΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΚΑΙ ΣΑΚΑΤΕΥΘΗΚΕ. ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Ο ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΣ ΕΙΠΕ : ΤΙ ΕΥΤΥΧΙΑ ΠΟΥ ΕΙΜΑΙ ΠΛΕΟΝ ΑΝΑΠΗΡΟΣ!"

    Αργικέραυνος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Στην Ιταλία, ευδοκίμησε πολύ από τον 6ομ.Χ αιώνα η φιλομάθεια για την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό. Ομως για να αφομοιωθεί στην ορθότερη μορφή της η ελληνική παιδεία στα ξένα, πέρασε από πολλά κανάλια. Η ελληνική γραμματεία, είχε περάσει αρκετά στρεβλά στους Λατίνους μέσω των αραβικών μεταφράσεων και εσφαλμένων αντιγραφών. Στο ξεκαθάρισμα και την ορθότερη ελληνική παιδεία, συνέβαλε η παρουσία των βυζαντινών λογίων στην Ιταλία πριν και μετά την Αλωση. Ο Μανουήλ Χρυσολωράς, διδάσκαλος του Βησσαρίωνα, ήταν μάλιστα ο πρώτος που δίδαξε όχι μόνο τα ελληνικά, αλλά και την συντακτική μετάφραση φράσεων, που μέχρι τότε, γινόταν λέξη προς λέξη.
    Ελίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Η συνδεση αιματος με την Ιταλια ειναι ζητημα Ιερο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Ακομα και αν ο Κυριακος δεν ηταν Ελληνας το αιμα πραγμα το οποιο δεν ειναι σιγουρο ηταν σιγουρα ΕΛΛΗΝΑΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΗ!
    17 Φεβρουαρίου 2011 8:40 μ.μ.
    μηπως εσυ εισαι εβραιοχριστιανος????????????????????????????????????????????????

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. ρομιοραγιαδες εχουμε πολλους απο οτι βλεπω.........
    αντε και ρασσοφοροι πουστηδες τοτε????????????????????????/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. 3.01 γρπτε ακθρο σε αλλο μπλοκ θα παει το μυνημα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. "Ακομα και αν ο Κυριακος δεν ηταν Ελληνας το αιμα πραγμα το οποιο δεν ειναι σιγουρο ηταν σιγουρα ΕΛΛΗΝΑΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΗ!
    17 Φεβρουαρίου 2011 8:40 μ.μ.
    μηπως εσυ εισαι εβραιοχριστιανος????????????????????????????????????????????????
    18 Φεβρουαρίου 2011 3:01 μ.μ."
    Μηπως `εισαι ενα ανωμυνο, αγραμματο κομλεξικο, μηδενικο που περει να παει σρην Ανιτα Πανια;
    ΥΣ μαθε να γραφεις ΕΛΛΗΙΝΙΚΑ κακο δεν θα σου κανει!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. ΕΧΡΘΡΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΚΑΊ Ο ΙΔΙΟΣ ΜΑΣ Ο ΕΑΥΤΟΣ!
    ΕΧΘΡΟΣ(Enemy)!
    ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΟΣΟΙ ΤΑΧΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΕΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΟΝΤΑΙ ΩΣ ΟΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΜΑΣ;
    ΠΟΣΕ ΦΟΡΕΣ ΔΕΝ ΤΉΝ ΠΑΘΑΜΕ ΑΠΟ ΤΆΧΑ...ΦΙΛΟΥΣ;
    ΟΣΟ ΓΙΑ ΤΟ ΡΩΜΙΟΣ,ΡΩΜΑΙΟΣ ....
    ΣΤΗΝ ΡΩΜΑΙΚΗ ΚΑΊ ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΘΕΙΣΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ "ΤΟ ΡΩΜΑΙΟΣ"ΗΤΑΝ Ο ΤΙΤΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ!
    ΣΤΗΝ ΣΚΛΑΒΙΑ ΟΜΩΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ,ΠΗΡΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΠΕΡΙΓΕΛΟΥ,ΧΛΕΥΑΣΜΟΥ,ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΣΑΝ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΟΝΤΟΣ....ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ...
    ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ=ΕΛΛΗΝΟΣΥΝΗ!ΚΑΙ ΤΑΝΑΠΑΛΙΝ!
    ΟΙ ΧΙΤΛΕΡΙΚΟΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ,ΛΕΣ ΚΑΙ ΦΤΑΙΓΑΝΕ ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΘΗΡΙΩΔΙΕΣ ΠΟΥ ΚΑΝΑΝΕ,ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΜΑΣ ΧΤΥΠΑΝΕ ΥΠΟΥΛΑ ΟΙ ΔΗΘΕΝ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ...ΦΙΛΟΕΧΘΡΟΙ ΜΑΣ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. «Ο άνθρωπος είναι ο χειρότερος εχθρός του εαυτού του.»

    Κικερων

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Ο άνθρωπος μπορεί να γίνει και ο χειρότερος εχθρός του εαυτού του, αλλά και ο καλύτερός του φίλος.
    Ελίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.