Λιβύη: ο ρόλος των φυλών κι οι άνθρωποι του Καντάφι!

Η ύπαρξη των φυλών στην Λιβύη, ένας αρχαίος θεσμός που σκόπιμα διατηρήθηκε από τον Μοαμάρ Καντάφι βοηθώντας τον να εξασφαλίζει την εξουσία, παραμένει ένας από τους βασικούς παράγοντες για την κρίση της χώρας. Και θα διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην ανοικοδόμηση του νέου κράτους όπως αυτό κι αν προκύψει. Πράγματι, η Λιβύη μετράει περίπου 140 φυλές στο έδαφός της, κάποιες με επεκτάσεις στην Αίγυπτο, το Τσαντ και την Τυνησία. Όμως από αυτές, μόνο οι 30 πραγματικά μετράνε πολιτικά και ο Καντάφ προέρχεται από μια των μικροτέρων. Η εξέγερση ξεπήδησε από την ανατολική Λιβύη, ιστορικά εστία της διαμαρτυρίας. Ο βασιλιάς Ιντρίς, ανατράπηκε το 1969, προέρχονταν από την περιοχή αυτή της Κυρηναϊκής.

Οι φυλές στην ανατολική πλευρά της χώρας ουδέποτε αποτέλεσαν μέρος του κυβερνητικού “συστήματος  του Καντάφι” και κέρδισαν ελάχιστα από την ανακάλυψη και εκμετάλλευση των πετρελαίων στην περιοχή τους ενώ ο Λίβυος ηγέτης φρόντισε να διορίζονται ελάχιστοι  εκρπόσωποί τους στην κεντρική κυβέρνηση. Ένας από τους σοβαρότερους λόγους για την πολιτική αυτή ήταν ότι η μεγάη πλειοψηφία είναι αιγυπτιακής εθνικότητας. Ο πιο ισχυρή από τις φυλές ανατολικά είναι η φυλή Ομπεϊντά (Obeidat) που αποτελείται από περίπου 15 φυλές της οικογένειας στο Τμομπρούκ, κοντά στα αιγυπτιακά σύνορα. Ο πρώην απεσταλμένος της Λιβύης στη Ρώμη και σήμερα ο επίσημος αρμόδιος για ευρωπαϊκά θέματα στο Υπουργείο Εξωτερικών, Αμπντελατί Αλ Ομπεϊντί, προέρχεται από τη φυλή αυτή, όπως και ο υπουργός Εσωτερικών, Αμπντελφατάχ Γιουνές Αλ Ομπεϊντί, που μόλις παραιτήθηκε.

Στην Τριπολίτιδα στα δυτικά, τη φυλή Μεγκαράς(Megharas), στην οποία ανήκει ο Αμπντελμπασέτ Αλ Μεγκράχι (υπεύθυνος για τη βόμβας στο αεροσκάφος που έπεσε στο Λόκερμπι) συνδέεται περισσότερο ιστορικά στη φυλή του Καντάφι, την Κανταφεντάμ (Kaddafedam). Ο πρώην νούμερο δύο άνθρωπος του Καντάφι, συνταγματάρχης Αμπντέλσαλάμ Τζαλλούντ, ο οποίος είχε υποδειχθεί, πρόσφατα, για να αντικαταστήσει τον Μαχμουντί Μπαγκταντί,  ως πρωθυπουργός, είναι μέλος της εν λόγω φυλής. Διαφώνησε όμως με τον Καντάφι νωρίτερα αυτή την εβδομάδα και λέγεται ότι έχει οχυρωθεί μαζί με τη φυλή του χωρίς να λαμβάνει θέση στο συνεχιζόμενο εμφύλιο. Στα νοτιο-δυτικά της Τρίπολης βασιλεύει η ισχυρή φυλή Μετζμπαρί (Mejbari), στην οποία ανήκει ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Λιβυκών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Αμπουμπάκρ Γιουνές Τζαμπέρ, ο οποίος είναι τώρα υπό κατ ‘οίκον περιορισμό από τους μισθοφόρους του Καντάφι. Οι φυλές Τσβάϊ (Zwai) και Ουρφέλλα (Ourfella) μοιράζονται το νότιο τμήμα της Τριπολίτιδας και την περιοχή Φεζάν (Fezzan) στο νότο, την πατρίδα του Λίβυου πρέσβη στις Ηνωμένες Πολιτείες, Αλί Σουλεϊμάν Αουιαλί που υπήρξε ο αρχιτέκτονας της προσέγγισης της Λιβύης με την Ουάσιγκτον και που μόλις την προηγούμενη εβδομάδα τα «έσπασε» με τον Καντάφι. Στις 21 Φεβρουαρίου, Σεΐχης Ακράμ αλ Βουρφαλί, μέλος της φυλής Ουρφέλλα, ο οποίος υποστήριζε εδώ και καιρό τον Καντάφι διέκοψε τις επαφές μαζί του. Και οι φυλές της περιοχής Τσβάϊ,  που ελέγχουν τις περιοχές του πετρελαίου, απειλούν να κλείσουν τους αγωγούς.

Οι τελευταίοι πιστοί του Καντάφι

Ο Μουαμάρ Καντάφι, έχει παρακολουθήσει πολλά μέλη του Επαναστατικού Συμβουλίου, της κυβέρνησής του και του διπλωματικού σώματος να τον εγκαταλείπουν τις τελευταίες πέντε ημέρες. Ποιοι είναι λοιπόν οι άνδρες στους οποίους μπορεί πλέον να στηρίζεται, εκτός από τα παιδιά του; Ο ηγέτης της Λιβύης διαθέτει ακόμη την υποστήριξη του Αμπνταλλάχ Σενουσί, που είναι γαμπρός του και μέλος της φυλής Κανταφεντάμ, που επιβλέπει την προσωπική του ασφάλεια. Ο Σενουσι, στάλθηκε στην ανατολική Λιβύη την περασμένη εβδομάδα σε μια μάταιη προσπάθεια να αποτρέψει την εξέγερση. Ο Αχμέντ Ιμπραχίμ, ένας άλλος ξάδελφος του Καντάφι  και μέλος της φυλής Κανταφεντάμ, ο οποίος είναι πρώην πρόεδρος της Γενικού Λαϊκού Συνεδρίου, μπορούν επίσης να υπολογίζεται για τον έλεγχο των Επαναστατικών Επιτροπών. Ο Μούσα Κόσσα, υπουργός Εξωτερικών και πρώην αφεντικό της μυστικής υπηρεσίας, παραμένει πιστός ενώ ο Σοκρί Γκανέμ, πρόεδρος της ΕΟΕ/Ολυμπιακή Επιτροπή (ο οποίος μοιράζει τα χρήματα του πετρελαίου) είναι κοντά στον γυιό του Καντάφι, Σαίφ ελ Ισλάμ και στηρίζει τους πολιορκούμενος στην Τρίπολη ηγέτες. Οι Κόσσα και Γκανέμ είναι κι οι δυό τους από την Τρίπολη. Επίσης εξακολουθεί να υποστηρίζει Καντάφι, ο πρωθυπουργός Μαχμούντι Αλ Μπαγκντατί από τη δυτική Λιβύη. Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι η θέση του Αχμέτ Αούν, αρμόδιου για την προμήθεια βαρέων όπλων, που εμφανίζεται κάτω από ισχυρή πίεση ευρωπαίων παραγόντων, να εγκαταλείψει την λιβυκή ηγεσία.

Δραγουμάνος