Πυρ και μανία για την ΑΟΖ μας

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΖΑΧΑΡΑΚΗ

Ο Τούρκος Ειδικός Στρατηγικής Ενέργειας μάς προειδοποιεί με…προβλήματα
«Όσοι προβαίνουν σε τέτοιου είδους βήματα, απειλούν την Τουρκία», δηλώνει ο Αχμέτ Νετζντέτ Παμίρ, εκπρόσωπος της Εθνικής Επιτροπής Ενέργειας της Τουρκίας και μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Ενέργειας, σχολιάζοντας στη «Σ» τη συμφωνία Κύπρου - Ισραήλ για τον καθορισμό της ΑΟΖ. Ο Τούρκος Ειδικός Στρατηγικής Ενέργειας υποστηρίζει ότι έχουν κι άλλοι δικαιώματα στο φυσικό πλούτο της ανατολικής Μεσογείου, ενώ όσον αφορά στις... τσάρκες των τουρκικών πλοίων στη Μεσόγειο για έρευνες, τις αποδίδει σε αντίδραση της Τουρκίας απέναντι στην ελληνοκυπριακή συμπεριφορά.

Η ένστασή σας στη συμφωνία είναι ότι, από τη στιγμή που δεν έχει λυθεί το πολιτικό πρόβλημα, η Κύπρος δεν μπορεί να καθορίσει ούτε την ΑΟΖ της;
Ναι. Κατ' αρχάς από τη στιγμή που υπάρχουν πολιτικά προβλήματα η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα έπρεπε ποτέ να γίνει μέλος της Ε.Ε. Αυτό είναι ενάντια στους διεθνείς κανόνες. Κι από τη στιγμή που προβαίνεις σε τέτοια βήματα, απειλείς την Τουρκία με διάφορους τρόπους. Από εκεί ξεκινάει το πρόβλημα. Αν όλοι υπάκουαν στους διεθνείς κανόνες, δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Όταν βασίζεσαι σε τέτοια λάθος βήματα, αναγκαστικά παίρνεις μέτρα κατά της Τουρκίας. Δεν είναι δίκαιο.

Η συμφωνία καθορισμού ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου - Ισραήλ δεν μπορεί να είναι επωφελής και για τους Τουρκοκύπριους;
Θα σας δώσω ένα πολύ απλό παράδειγμα ως απάντηση. Το Ιράκ. Υπάρχει μια αυτο-αποκαλούμενη κυβέρνηση στο βόρειο Ιράκ και μια κεντρική κυβέρνηση. Σύμφωνα με το σύνταγμα του Ιράκ, η εξουσία ασκείται από τη Βαγδάτη και -σύμφωνα με το ιρακινό σύνταγμα και πάλι- το πετρέλαιο και ο φυσικός πλούτος όλης της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του βόρειου Ιράκ, ανήκει στον ιρακινό λαό, όχι στο βόρειο Ιράκ. Ωστόσο, το βόρειο Ιράκ μέχρι σήμερα έχει υπογράψει κάπου 20-21 συμφωνίες με διεθνείς εταιρείες, προσπαθώντας να δημιουργήσει ένα δεδικασμένο και μέσω αυτών των διεθνών εταιρειών να πιέζει την κεντρική κυβέρνηση. Και μέχρι σήμερα δεν μοιράζονται ούτε ένα βαρέλι, γιατί δεν θέλουν να μοιραστούν τα κέρδη. Το ίδιο θα συμβεί και στην Κύπρο.

Υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα. Οι Ε/κ θα διαχειρίζονται μόνοι τους όλο το εισόδημα. Είναι ξεκάθαρο. Γι’ αυτό λέω ότι θα έπρεπε πρώτα να διευθετηθεί το πολιτικό ζήτημα με σωστό τρόπο, να βρεθούν αμοιβαίες λύσεις. Υπάρχει, δεν υπάρχει πετρέλαιο ή φυσικό αέριο στη Μεσόγειο, θα έχουμε προβλήματα. Ελπίζω βέβαια να βρεθεί κάτι και να δείξουμε πως μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματά μας και στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο. Θα είναι ενθαρρυντικό. Δεν υπάρχει λόγος να αυξάνεται η ένταση μεταξύ των χωρών.

Ποιος κερδίζει τελικά; Ίσως οι εταιρείες που πουλάνε όπλα. Ποιος άλλος;
Γιατί αντιδρά η Τουρκία κάθε φορά που η Κύπρος προβαίνει σε κάποια κίνηση στη Μεσόγειο, ακόμη κι όταν δεν αφορά την Τουρκία τι κάνει στα ύδατά της;
Ούτε η Τουρκία έχει καθορίσει την ΑΟΖ της στη Μεσόγειο, αλλά όποτε η ε/κ πλευρά ανοίγεται και προβαίνει σε κινήσεις για την εκμετάλλευση του πλούτου της ανατολικής Μεσογείου με διεθνείς συμφωνίες κτλ., πάντα υπάρχει αντίδραση από την Τουρκία και έτσι δεν έχουμε ποτέ λύση. Τελευταία, μάλιστα, λόγω της επιδείνωσης των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ, η ισραηλινή κυβέρνηση φαίνεται να αναζητεί συμμάχους στην Ελλάδα και τους Ελληνοκύπριους και επιδιώκει διάφορες συνεργασίες. Αλλά έτσι δεν λύνουν το ζήτημα, ίσα-ίσα προκαλούν περισσότερα προβλήματα, γιατί ακόμη κι αν η περιοχή για την οποία έγινε η συμφωνία δεν έχει κάποια σχέση με τη γεωγραφία της Τουρκίας, στο νησί υπάρχουν και Τουρκοκύπριοι και θα έπρεπε να είναι μέρος αυτής της διαπραγμάτευσης. Από τη στιγμή που είναι διμερής, δεν την αποδεχόμαστε. Είτε είναι αποδεκτή είτε όχι, αυτή είναι η θέση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών.

Αλλά υπάρχουν και άλλοι παίκτες στην περιοχή, όπως ο Λίβανος, που εξαιτίας του Ισραήλ απειλείται άμεσα και γι’ αυτό αντέδρασε. Και όσο δεν υπάρχει καν μία κυβέρνηση εκεί, είναι ένας άλλος παράγοντας αστάθειας στην περιοχή. Στον καθορισμό της ΑΟΖ σε εκείνη την περιοχή έχει ρόλο κι ο Λίβανος, καθώς έχει κι εκείνος δικαιώματα στα συγκεκριμένα κοιτάσματα. Η άποψή μου είναι ότι όλα τα μεσογειακά κράτη, η Ελλάδα, η Τουρκία, η Αίγυπτος θα πρέπει να μαζευτούμε και να λύσουμε κατ' αρχάς το ζήτημα, όπως έγινε και στη Μαύρη Θάλασσα, κι έπειτα ο καθένας θα είναι ελεύθερος να επενδύσει στο κομμάτι που του ανήκει και δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα. Ένα μεγάλο μέρος του κοιτάσματος που έχει βρεθεί, είναι μέσα στα χωρικά ύδατα του Ισραήλ και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, αλλά ένα άλλο κομμάτι είναι εκτός της κυριαρχίας του, επομένως θα πρέπει να υπολογίσει και τις άλλες γειτονικές χώρες, όπως το Λίβανο.

«Τσάρκες» από αντίδραση
Όταν η Εταιρεία Πετρελαίου της Τουρκίας (ΤΡΑΟ) βγαίνει έξω στο Αιγαίο ή τη Μεσόγειο με το «Πίρι Ρέις» κτλ., για έρευνες στα διεθνή ύδατα, ενώ δεν έχει καθοριστεί η ΑΟΖ, είναι σωστό θεωρείτε;
Μα το ίδιο κάνουν και οι Ε/κ και η ελληνική πλευρά. Αφού το κάνουν εκείνοι, αυτή είναι η απάντησή μας. Για παράδειγμα, όταν οι Ε/κ προσκάλεσαν κάποιες νορβηγικές εταιρείες να κάνουν σεισμικές έρευνες στη Μεσόγειο, την επόμενη μέρα το τουρκικό ναυτικό έκανε την εμφάνισή του και το σταμάτησε. Το ίδιο θα έκανε και η ελληνική πλευρά.

Αλλά από τη στιγμή που η Τουρκία λέει είναι λάθος αυτό, γιατί το κάνει και η ίδια;
Από αντίδραση. Μια αντίδραση μπορεί να φέρει μία δεύτερη αντίδραση από την άλλη πλευρά και μετά ξανά αντίδραση και ξαφνικά, όπως στα Ίμια, μπορεί να φτάσεις σε ένα σημείο μη αναστρέψιμο. Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Δεν μπορώ να πω ότι η ΤΡΑΟ δεν πρέπει να το κάνει. Θα το κάνει, όπως το κάνει και η άλλη πλευρά.
Μα, αυτό δεν είναι λογική...

Όχι, κι αυτό προσπαθώ να πω. Δεν λέω ότι πρέπει να το κάνουν, αλλά όταν η άλλη πλευρά...
Η Ελλάδα, όμως, δεν βγάζει αντίστοιχα πλοία για τέτοιες έρευνες... Άρα σε τι πράγμα αντιδρά η τουρκική πλευρά;
Στους Ελληνοκύπριους, που κάνουν αντίστοιχες κινήσεις στη Μεσόγειο. Επομένως, αφού το κάνετε εσείς, μπορούμε να το κάνουμε κι εμείς. Δεν υπερασπίζομαι μία τέτοια κατάσταση, αλλά από τη στιγμή που έχουμε να κάνουμε με μία παράλογη αντίδραση, οδηγούμαστε σε μίαν αλυσιδωτή αντίδραση, που πρέπει βέβαια να σταματήσουμε κάποια στιγμή.

Υπάρχουν σημάδια για πετρέλαιο στο Αιγαίο
Υπάρχουν σημάδια στο Αιγαίο ή τη Μεσόγειο, που μαρτυρούν ότι υπάρχει πετρέλαιο;
Ναι, για παράδειγμα στο Αιγαίο η Ελλάδα έχει ήδη προβεί σε εξορύξεις στην περιοχή του Πρίνου, κοντά στην Καβάλα. Αυτή η περιοχή μάς δείχνει ότι υπάρχει υδροκαρβονική συσσώρευση, όπως και στη Μεσόγειο αντίστοιχα. Οι Ισραηλινοί ήδη ανακάλυψαν ένα πολύ μεγάλο κοίτασμα. Αυτά μας δείχνουν ότι υπάρχει πιθανότητα ύπαρξης κοιτασμάτων. Χρησιμοποιώ με μεγάλη προσοχή τις συγκεκριμένες λέξεις, γιατί δεν μπορούμε να ισχυριστούμε κάτι τέτοιο με απόλυτη βεβαιότητα, χωρίς να έχουμε ως βάση μία επιστημονική μελέτη της περιοχής. Αλλά και το αντίθετο δεν ισχύει. Δηλαδή, αν δεν δοθούν χρήματα και αν δεν προχωρήσουμε σε έρευνες και εξόρυξη πηγαδιών, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε αντίστοιχα ότι δεν υπάρχει πετρέλαιο ή φυσικό αέριο. Ούτε αυτό θα είναι αλήθεια. Όταν πρόκειται για θάλασσα, όπως το Αιγαίο ή η Μεσόγειος, απαιτείται μία τεράστια χρηματοδότηση. Είναι πιο δαπανηρή σε σύγκριση με την ηπειρωτική περιοχή. Αυτήν τη στιγμή δεν έχουμε τίποτα στα χέρια μας, αλλά σημάδια υπάρχουν για πετρέλαιο στο Αιγαίο.

Ποιο είναι το εμπόδιο για τις έρευνες;
Από τη στιγμή που έχουμε συγκεκριμένα προβλήματα με την Ελλάδα σε πολιτικό επίπεδο εξαιτίας των νησιών, εννοώ ότι το Αιγαίο δεν είναι μια κλασική ακτή ή μια κλασική θάλασσα, και οι δύο πλευρές έχουν διεκδικήσεις και διαφορετικές απόψεις, είναι αδύνατο να προχωρήσουμε σε κάποια εξέλιξη, αν δεν λυθούν πρώτα αυτά τα ζητήματα. Γιατί οι άνθρωποι τείνουν να ορίζουν κανόνες, σύμφωνα με τα συμφέροντά τους. Εσείς έχετε αναπτύξει μία θεωρία, που δεν θα έπρεπε να είναι έτσι, σύμφωνα με τις δικές σας πρακτικές ή προσδοκίες. Αυτό που είναι δίκαιο για τον καθένα, δεν μετράει, από τη στιγμή που έχουμε ένα πρόβλημα εδώ. Χρειάζεται συνεργασία, χρειάζεται κεφάλαιο, χρειάζεται τεχνολογία κι εμείς ακόμη τσακωνόμαστε μεταξύ μας. http://www.sigmalive.com/