Προσέγγιση Ελλάδας-Ισραήλ

της Ελίνας Γαληνού 

Μέσα στο εκρηκτικό κλίμα που επικρατεί στην Ανατολή και με μια κλυδωνιζόμενη Ευρωπαική Ενωση με επίκεντρο το ελληνικό πρόβλημα, μια κίνηση φιλίας λογικά μοιάζει καλοδεχούμενη. Ο λόγος, για την χείρα φιλίας του Ισραήλ προς το μέρος της ταλαίπωρης Ελλάδας. Οταν μάλιστα η πρόθεση φιλίας συνδυάζεται με πρόταση οικονομικής υποστήριξης, οι προοπτικές δείχνουν ακόμα θετικότερες. Και θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι η προσέγγιση που άρχισε να καλλιεργείται ανάμεσα στις δύο χώρες απο το περασμένο καλοκαίρι, βρίσκεται σε πολύ καλό δρόμο. Ομως επειδή οι κώδικες της διπλωματίας είναι εντελώς διαφορετικοί από τους αντίστοιχους των απλών κοινωνικών σχέσεων, ένας κάποιος σκεπτικισμός μάλλον δεν θα έβλαπτε κανέναν...

Γνωρίζουμε ότι η χώρα μας διέρχεται εξαιρετικά δύσκολη περίοδο η οποία προφανώς, θα διαρκέσει, ενώ η οικονομική της εξάρτηση λόγω Μνημονίου, έχει επιδράσει περιοριστικά. Είναι αλήθεια ότι βρισκόμαστε σε ανάγκη. Ομως η οντότητα ενός κράτους δεν συνιστάται μόνο από την οικονομία του, αλλά από την γεωπολιτική του θέση και την συνειδητοποίηση της σημασίας της για τις γειτονικές χώρες. Να μην παραγνωρίζουμε ακόμα και τον ρόλο των παράλληλων σχέσεων με άλλες γειτονικές χώρες που μπορεί να επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά τις σχέσεις δύο χωρών όπως η Ελλάδα και το Ισραήλ. 

Κανονικά, η φιλική διάθεση του Ισραήλ δεν θα έπρεπε να την θεωρούμε σαν χάρη, διότι η χώρα μας ουδέποτε φέρθηκε άσχημα στο εβραικό στοιχείο. Η συμβίωσή μας με Εβραίους είναι αρκετά μακρόχρονη και άρα, ο συγχρωτισμός μας. Σε αντίθεση με την Καθολική Εκκλησία, η Εκκλησία της Ελλάδας τους αντιμετώπιζε ανθρώπινα και τήρησε μια συγκινητικά υπερασπιστική στάση κατά τους διωγμούς τους στην περίοδο της Κατοχής. Ωστόσο, εκτός από μια αναγνώριση, ουδέποτε ζητήθηκαν ανταλλάγματα διότι οι Ελληνες έπρατταν πάντα κατά την ανθρώπινη συνείδησή τους.  

Πέρυσι τέτοια εποχή, μετά τα επεισόδια του Μάβη Μαρμαρά και την προσπάθεια της Τουρκίας να αναδειχτεί σαν το πιό αδικοχτυπημένο θύμα της Ισραηλινής επιθετικότητας, οι διπλωματικές μας σχέσεις εμφάνισαν μια θετική εξέλιξη. Στην ουσία βέβαια, η προσέγγιση είχε αρχίσει από χρόνια πριν, όταν η Ελλάδα υπέγραψε την de jure αναγνώριση του κράτους του Ισραήλ, το 1990. Ομως τότε, δεν είχε δοθεί δημοσιότητα σ΄αυτήν την κίνηση, λόγω του φλέγοντος προβλήματος των Παλαιστινίων που η ελληνική κοινή γνώμη το αντιμετώπιζε με μεγάλη ευαισθησία. Επειδή όμως δεν έχουν αλλάξει και πολλά σ΄αυτό το θέμα, χρειάζεται προσοχή γιατί μπορεί να περιπλέξει τα πράγματα απρόβλεπτα. 

Το Ισραήλ όπως γνωρίζουμε, μη επιτυγχάνοντας μια διεκπεραίωση για τα σύνορά του με τους Παλαιστίνιους, αποτελεί μια διαρκή πηγή εντάσεων στην περιοχή. Παράλληλα, οι σχέσεις του με την Τουρκία είναι εκρηκτικές. Σε μια χρονική στιγμή που ο Ερντογάν (αν επανεκλεγεί) οραματίζεται την επέκταση της επιρροής του στις χώρες της Ανατολής, ενώ παράλληλα, οι Παλαιστίνιοι προειδοποιούν επίσημα ότι οδεύουν προς μονομερή αυτονομία του κράτους τους, το Ισραήλ είναι μάλλον αρκετά στριμωγμένο. Η προσπάθεια διευθέτησης του Παλαιστινιακού βάσει των προτροπών του Ομπάμα, δεν το ικανοποιεί καθώς τα όρια προ του 1967 που του προτείνονται από τις ΗΠΑ ως λύση, δεν τα αποδέχεται. Αρα, οι λογαριασμοί για το Ισραήλ μένουν ανοιχτοί και μάλλον διερχόμενοι μια από τις κρισιμότερες φάσεις τους. Μέσα σε μια φλεγόμενη Ανατολή και μια Τουρκία ισχυρά εξοπλισμένη με φιλοδοξίες στο ζενίθ, το Ισραήλ είναι αρκετά μόνο σε έναν πολυμέτωπο αγώνα.

Αυτά τα δεδομένα, μπορούν να εξηγήσουν την επίσπευση οριοθέτησης της ΑΟΖ του με την Κύπρο και την χείρα φιλίας του προς την Ελλάδα, μαζί με υπόσχεση για οικονομική συμπαράσταση. Δεν λέμε ότι οι κινήσεις αυτές δεν συμφέρουν τη χώρα μας, η οποία θα μπορούσε να επωφεληθεί από τις συγκυρίες. Ομως για να προκύψει κάποιο θετικό αποτέλεσμα και για τις δύο πλευρές, θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για τα περαιτέρω. Τι στάση θα κρατήσει άραγε η χώρα μας, αν έχοντας αποδεχτεί την υποστήριξη του Ισραήλ, ανακύψει το θέμα αυτονόμισης των Παλαιστινίων-κάτι που αναμένεται σύντομα; Και τι θα κάνει, αν σε μια άλλη απρόβλεπτα δύσκολη συγκυρία μας, το Ισραήλ ξαναεμπλακεί με την Τουρκία;  Διότι οι συμμαχίες, δεν επισφραγίζονται μόνο με χαμόγελα και χειραψίες. Αντιστοιχούν σε σοβαρές υποχρεώσεις και γι΄αυτό, χρειάζονται προ παντός ειλικρίνεια.