Τέσσερα «κλικ» πριν τον γκρεμό η κυπριακή οικονομία

Νέος κύκλος υποβαθμίσεων θα μας οδηγούσε κοντά στα «junk»

Σήμερα η Κύπρος βρίσκεται μόλις τέσσερις βαθμίδες πιο πάνω από την επικίνδυνη ζώνη «junk» όσον αφορά στη βαθμολογία των Μoody’sκαι μόλις τρεις σε σχέση με την αξιολόγηση των Standard & Ρoor’sκαι Fitch.

Λευκωσία: Από την ασφαλή ζώνη «ΑΑ» στη ζώνη ικανοποιητικής ασφάλειας με τάσεις διολίσθησης έχει περιέλθει η κυπριακή οικονομία, σύμφωνα με τις τελευταίες αξιολογήσεις των διεθνών οίκων Standard & Ρoor’s, Μoody’s και Fitch.
 
Σήμερα η Κύπρος βρίσκεται μόλις τέσσερις βαθμίδες πιο πάνω από την επικίνδυνη ζώνη «junk» όσον αφορά στη βαθμολογία των Μoody’sκαι μόλις τρεις σε σχέση με την αξιολόγηση των Standard & Ρoor’sκαι Fitch. 

Η επιδείνωση των δημοσιονομικών και η έλλειψη μέτρων διαρθρωτικού χαρακτήρα, η έκθεση των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα (ομόλογα και δάνεια) έχει αυξήσει τους πιστοληπτικούς κινδύνους για το κυπριακό δημόσιο, εκτιμούν οι ξένοι οίκοι. 

Η βαθμολογία της Κύπρου στον πίνακα των S&Ρ για παράδειγμα, είναι η χαμηλότερη μετά από αυτήν της Ελλάδας και της Πορτογαλίας και ίδια με αυτή της Ιρλανδίας, χώρα που προσέφυγε στο μηχανισμό στήριξης της ΕΕ. 
Οικονομικοί αναλυτές σημειώνουν ότι η εξαγγελία των μέτρων υπό τις περιστάσεις ήταν απαραίτητη, καθώς ένας νέος κύκλος υποβαθμίσεων της Κύπρου θα διάβρωνε επικίνδυνα την εικόνα της κυπριακής οικονομίας στους αξιολογητές των διεθνών οίκων και έναντι ξένων επενδυτών και θα οδηγούσε τα επιτόκια των κυπριακών ομολόγων σε ακόμα πιο ψηλά επίπεδα. 

Εκείνο που υπογραμμίζουν σ’ ό,τι αφορά στο πακέτο που εξήγγειλε την Παρασκευή η Κυβέρνηση, είναι ότι θα πρέπει να γίνει πιο περιεκτικό στον τρόπο εφαρμογής των μέτρων για να ξεφύγει από το θεωρητικό στάδιο και για να μπορεί να προωθηθεί άμεσα. Είναι σημαντικό, αναφέρουν, κάποια πράγματα να υιοθετηθούν πριν η Βουλή τερματίσει τις εργασίες της για τις διακοπές του Καλοκαιριού, αλλά την ίδια στιγμή να διαφαίνεται συναίνεση και για τα υπόλοιπα μέτρα μέσα στο Φθινόπωρο. Επισημαίνουν ακόμα την απουσία μέτρων προς την ανάπτυξη καθώς όλα που εξαγγέλθηκαν έχουν χαρακτήρα δημοσιονομικής εξυγίανσης είτε με μείωση των δαπανών είτε με αύξηση των εσόδων. 

Να θυμίσουμε ότι η Κυβέρνηση έχει εισηγηθεί 18 μέτρα κάτω από τέσσερις επικεφαλίδες: Συγκράτηση δαπανών, Συνταξιοδοτικό, Κοινωνικές παροχές και Αύξηση εσόδων. 

Μεταξύ άλλων προβλέπει κατάργηση ημικρατικών οργανισμών που έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους, κατάργηση των κενών θέσεων στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα οι οποίες δεν κρίνονται απόλυτα αναγκαίες, μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων με υιοθέτηση της πολιτικής μόνο μια πρόσληψη ανά τέσσερις αφυπηρετήσεις, μείωση του κόστους μισθοδοσίας των νεοεισερχομένων στη δημόσια υπηρεσία, έναρξη διαλόγου για δικαιότερη κατανομή της ΑΤΑ, ένταξη των νεοεισερχομένων υπαλλήλων στο δημόσιο τομέα στο ταμείο συντάξεων των Κοινωνικών Ασφαλίσεων. 

Επίσης, υπολογισμό της σύνταξης και του εφάπαξ με βάση τον μέσο όρο των μισθών των τελευταίων τριάντα μηνών αντί του μισθού του τελευταίου μήνα, μερική συνεισφορά των υφιστάμενων υπαλλήλων του ευρύτερου δημόσιου τομέα στο συνταξιοδοτικό και κατάργηση της αυτόματης αναπροσαρμογής των υφιστάμενων συντάξεων στην περίπτωση καταβολής γενικών αυξήσεων στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων. 

Αναλαμβάνεται ακόμα δέσμευση για αναδιάρθρωση των κοινωνικών παροχών και επιδομάτων μέχρι τον Σεπτέμβριο. 

Μικραίνει η απόσταση ασφαλείας από τα Junk 

Στην πιο κρίσιμη καμπή βρίσκεται η οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα αναμένοντας το επόμενο χτύπημα υποβάθμισης από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Την ίδια ώρα εντείνονται οι φωνές για να αποτραπεί περαιτέρω υποβάθμιση. Ο πολιτικός και οικονομικός κόσμος στέλνει το μήνυμα στην κυβέρνηση ότι αυτό μπορεί να γίνει εφικτό μόνο αν δοθούν ξεκάθαρα και ισχυρά μηνύματα στις διεθνείς αγορές ότι υπάρχει πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα για μέτρα - τομές για δημοσιονομική εξυγίανση. Τα προσωρινά μέτρα για βελτίωση των δημοσίων οικονομικών δεν φαίνεται να πείθουν τους ξένους οίκους, που προβληματίζονται σχεδόν αποκλειστικά για τις επιπτώσεις μιας πιθανής χρεοκοπίας της Ελλάδας στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα και στο κρατικό χρέος. 

Από το 2008 μέχρι σήμερα οι βαθμολογίες της Κύπρου και συνεπακόλουθα των τραπεζών έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά. Χρειάζεται έως και τέσσερα σκαλοπάτια για να περάσουν τα ratingsτης Κύπρου στην επικίνδυνη ζώνη και στην κατηγορία που δεν εκπέμπει ασφάλεια για τους πιστωτές. Η Κύπρος με βάση τη μεθοδολογία των Standard & Ρoor’sκαι των Fitch βρίσκεται τρία σκαλοπάτια πάνω από την κατηγορία junk(σκουπίδια) και με βάση την κλίμακα των Μoody’s είναι τέσσερις βαθμίδες πάνω από τα «σκουπίδια». 

Πριν από τρία χρόνια περίπου η οικονομία και οι τράπεζες ήταν στην ασφαλή ζώνη των «ΑΑ» δίνοντας το μήνυμα στο εξωτερικό ότι τα ratingsβρίσκονται στην κατηγορία της ύψιστης ασφάλειας. Τρία χρόνια μετά, η επιδείνωση των δημοσιονομικών και η έλλειψη μέτρων διαρθρωτικού χαρακτήρα, η έκθεση των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα (ομόλογα και δάνεια) έχει αυξήσει τους πιστοληπτικούς κινδύνους για το κυπριακό δημόσιο. Σήμερα η Κύπρος βρίσκεται στο group της βαθμολογίας που παρέχει ικανοποιητική ασφάλεια σύμφωνα με τις διαβαθμίσεις που δίνουν οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης. Ωστόσο η επόμενη μέρα δεν εκπέμπει σταθερότητα για το τι μέλλει γενέσθαι.
Οι βαθμοί της Κύπρου από τους S&Ρ είναι η χαμηλότερη μετά από αυτήν της Ελλάδας και της Πορτογαλίας και ίδια με αυτήν της Ιρλανδίας, χώρα που προσέφυγε στο μηχανισμό στήριξης της ΕΕ. Καλύτερη βαθμολογία με τέσσερις βαθμολογίες πιο πάνω από την Κύπρο έχει η Ισπανία (ΑΑ+), η Σλοβενία (ΑΑ), ένα σκαλοπάτι πιο πάνω είναι η Μάλτα (Α), ενώ Ιταλία και Σλοβακία βρίσκονται δυο βαθμίδες πιο πάνω από την Κύπρο (Α+). 

Η υποβάθμιση της Κύπρου από Α/Α-1 σε Α- /Α2 από τον οίκο S&Ρ σχετίζεται με την έκθεση του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας στην ελληνική αγορά και στο ελληνικό χρέος. Ο οίκος εντοπίζει κεφαλαιακούς κινδύνους από την έκθεση των τραπεζών στην Ελλάδα εκτιμώντας ότι η κυπριακή κυβέρνηση ενδέχεται να χρειαστεί €1,2 - €1,7 δισ. για να τις στηρίξει σε περίπτωση ανάγκης. Ο οίκος είχε υποβαθμίσει την Κύπρο κατά μία βαθμίδα τον περασμένο Νοέμβριο, επικαλούμενος το μέγεθος του τραπεζικού τομέα και την έκθεσή του στην ελληνική αγορά. 

Στις 24 Φεβρουαρίου οι Μoody’sπροχώρησαν σε διπλή υποβάθμιση της Κύπρου εκτιμώντας ότι η επιδείνωση των δημοσιονομικών δεδομένων είναι διαρθρωτικού χαρακτήρα και ότι η έκθεση των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα αυξάνει τους πιστοληπτικούς κινδύνους για το κυπριακό δημόσιο. Ο οίκος υποβάθμισε το rating για κυβερνητικά ομόλογα από Αa3 σε Α2 και άλλαξε τον ορίζοντα του rating σε σταθερό. Το επόμενο διάστημα αναμένεται νέα υποβάθμιση από τον οίκο Μoody’s και η προσοχή είναι στραμμένη στους λόγους που θα επικαλεστούν οι αναλυτές. Με βάση την κλίμακα των Μoody’sη Κύπρος έχει καλύτερη βαθμολογία από την Πορτογαλία (Α3), την Ιρλανδία (Βaa1) και την Ελλάδα (Β1). Πολύ καλύτερη βαθμολογία δίνουν οι αναλυτές στη Μάλτα και στη Σλοβακία (Α1) που βρίσκονται μια κλίμακα πιο πάνω από την Κύπρο και τρεις βαθμολογίες πιο πάνω είναι η οικονομία της Ιταλίας, της Σλοβενίας και της Ισπανίας (Αa2). 

Ο οίκος Fitch για το rating της Κύπρου δίνει βαθμολογία Α- . Οι αναλυτές λαμβάνουν υπόψη το μέγεθος της κρίσης στην Ελλάδα και τους κινδύνους που δημιουργούνται για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα, και κατ’ επέκταση για τα δημόσια οικονομικά. Η Κύπρος βρίσκεται βαθμολογικά στην ίδια κατηγορία με την Πορτογαλία, πιο κάτω μια κλίμακα είναι η Ιρλανδία (ΒΒΒ+) και τέσσερες βαθμολογίες πιο κάτω είναι η Ελλάδα (ΒΒ+). Δυο βαθμίδες πιο πάνω από την Κύπρο είναι η Μάλτα και η Σλοβακία (Α+), τέσσερις κλίμακες η Σλοβενία και η Ισπανία.