Μετατοπίσεις στο "τρίγωνο" Ελλάδα-Τουρκία-Ισραήλ

Του Κώστα Ράπτη
Η συρρίκνωση του φετινού εγχειρήματος του Στολίσκου Ελευθερίας για την Γάζα σε ένα γιοτ 16 επιβαινόντων (ανάμεσά τους και ένας Έλληνας πολίτης,) το οποίο με συνοπτικές διαδικασίες καταλήφθηκε από Ισραηλινούς πεζοναύτες, χαιρετίζεται από τον Τύπου του Ισραήλ ως αποτέλεσμα μεθοδικής προεργασίας στο επιχειρησιακό και κυρίως στο διπλωματικό επίπεδο – σε αντίθεση με την αλαζονική στάση του εβραϊκού κράτους στην αντίστοιχη περίσταση πέρσι, που είχε και τη γνωστή αιματηρή κατάληξη στο τουρκικό πλοίο Mavi Marmara.


Οι παράγοντες που έκαναν φέτος τη διαφορά ήταν πρώτον η υιοθέτηση από τον «διεθνή παράγοντα» στο ανώτατο επίπεδο (γ.γ. του ΟΗΕ, «Κουαρτέτο» για τη Μέση Ανατολή) αρνητικής στάσης απέναντι στο εγχείρημα της παραβίασης του ισραηλινού ναυτικού αποκλεισμού της λωρίδας της Γάζας από διεθνείς ακτιβιστές, δεύτερον, η απόφαση της τουρκικής ισλαμιστικής οργάνωσης αρωγής IHH να απόσχει στρέφοντας αυτή τη φορά την προσοχή της στην προσφυγική κρίση στα σύνορα της Τουρκίας με τη σπαρασσόμενη Συρία και τρίτον η στάση της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία αρχικώς προέβαλε γραφειοκρατικά προσκόμματα στο εγχείρημα του στολίσκου και κατόπιν ανέλαβε δια του Λιμενικού Σώματος να παρεμποδίσει ενεργά τον απόπλου σκαφών του Στολίσκου από ελληνικά λιμάνια. (Οι πράξεις δολιοφθοράς στα σκάφη, οι οποίες, κατά τις καταγγελίες των ακτιβιστών, έλαβαν χώρα εντός της ελληνικής επικράτειας, αποτελούν μια δύσκολα επαληθεύσιμη αλλά άκρως ενδιαφέρουσα επιπλέον παράμετρο).

Το ότι ο μόνο ξένος ηγέτης που επέλεξε να ευχαριστήσει δημοσίως ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου για τη συνδρομή του ήταν ο Έλληνας ομόλογός του Γιώργος Παπανδρέου, είναι χαρακτηριστικό.

Ωστόσο, το μεγαλύτερο κέρδος από αυτή την υπόθεση είναι αποφασισμένη να αποκομίσει η τουρκική διπλωματία: αφού πρώτα με ένα «νεύμα» της προς την IHH πέτυχε να εκτονώσει την κατάσταση, τώρα για άλλη μία φορά προβάλλει στο προσκήνιο ως αυτόκλητος «προστάτης» της παλαιστινιακής υπόθεσης, με τον Ταγίπ Ερντογάν να κάνει γνωστό, ότι προτίθεται να επισκεφθεί τη Λωρίδα της Γάζας τις επόμενες εβδομάδες, μετά το προγραμματισμένο ταξίδι του στην Αίγυπτο. (Η ειρωνεία του γεγονότος ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός ανακοίνωσε τις προθέσεις του αυτές, καθ’ οδόν προς ένα άλλο κατεχόμενο, και μάλιστα από στρατεύματα της δικής του χώρας, έδαφος, τη Βόρεια Κύπρο, είναι κάτι που διαφεύγει πλέον του συνόλου του διεθνούς ακροατηρίου...)

Αδιευκρίνιστο παραμένει αν ο Τούρκος πρωθυπουργός (πρώτος αρχηγός κυβερνήσεως που θα μεταβεί στη Γάζα, αφότου αυτή περιήλθε στον έλεγχο της Χαμάς το 2007) πρόκειται να έχει επαφές με εκπροσώπους της παλαιστινιακής ισλαμιστικής οργάνωσης. Πάντως την ίδια στιγμή η Κωνσταντινούπολη ετοιμάζεται να φιλοξενήσει σύσκεψη των πιστών στον πρόεδρο Αμπάς παλαιστινίων διπλωματικών αντιπροσώπων ανά τον κόσμο, για την προετοιμασία της κατάθεσης το φθινόπωρο στον ΟΗΕ αιτήματος για αναγνώριση της Παλαιστίνης ως ανεξάρτητου κράτους στα σύνορα του 1967.

Ωστόσο, την ίδια ώρα, εντείνονται οι προσπάθειες για αποκατάσταση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ, με τον γ.γ. του ΟΗΕ να μεταθέτει για τα τέλη Ιουλίου την δημοσιοποίηση του πορίσματος της διεθνούς επιτροπής που ερευνά τα γεγονότα στο Mavi Marmara, με τη συμμετοχή εκπροσώπων και των δύο εμπλεκόμενων χωρών (γεγονός πρωτοφανές στη διπλωματική ιστορία του Ισραήλ).

Παρά τις άκαμπτες θέσεις που υιοθετεί ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Άβιγκντορ Λίμπερμαν, ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Εχούντ Μπαράκ, με τη συνηγορία και των ΗΠΑ, συνιστά ευελιξία, ώστε να διασωθούν οι τουρκο-ισραηλινές σχέσεις (και οι συναφείς δυνατότητες εξοπλιστικών συμφωνιών) με τη διατύπωση δημόσιας συγγνώμης από πλευράς του εβραϊκού κράτους, που η Άγκυρα θέτει ως sine qua non για το κλείσιμο της υπόθεσης.

Όσο για την Αθήνα, δεν έχει καν εγείρει ζήτημα επιστροφής των δύο ελληνόκτητων πλοίων τα οποία κατασχέθηκαν από το Ισραήλ κατά την περσινή αποστολή του Στολίσκου Ελευθερίας.


Σημ.: Το φορτηγό πλοίο “Ελεύθερη Μεσόγειος” (ελληνικής σημαίας) και το επιβατηγό “Σφενδόνη”, τα οποία συμμετείχαν στον περσινό Στολίσκο Ελευθερίας, όπως άλλωστε και το “Αρίων” το οποίο είχε καταληφθεί σε αντίστοιχη πρωτοβουλία τον Ιανουάριο 2009, βρίσκονται ακόμη στο Ισραήλ και δεν έχουν επιστραφεί στους ιδιοκτήτες τους, σε αντίθεση με το πολύ γνωστότερο τουρκικό πλοίο Mavi Marmara. Οι διοργανωτές της πρωτοβουλίας “Ένα Καράβι για τη Γάζα” υποστηρίζουν ότι στις διαπραγματεύσεις που έχουν όλο αυτό το διάστημα με τον Οργανισμό Λιμένος Ασντότ, η ελληνική διπλωματία δεν έχει εμπλακεί (πέραν της πρώτης πρώτης παρέμβασης προς την ισραηλινή πλευρά) αντιμετωπίζοντας τη διαφορά ως ιδιωτική. Αντιθέτως, η ισραηλινή πλευρά, πέραν των γραφειοκρατικών προσκομμάτων, φέρεται να εγείρει και πολιτικά ζητήματα (παράνομη είσοδος των πλοίων στα ισραηλινά χωρικά ύδατα κτλ.).

Νεώτερη τοποθέτηση της ελληνικής διπλωματίας δεν ήταν εύκολο να αποσπάσουμε αυτή τη στιγμή. Εάν χρειαστεί, θα επανέλθουμε.


Πηγή:www.capital.gr