Χοντρά παιχνίδια πίσω από την κρίση

Του Γιάννου Χαραλαμπίδη

Χοντρά οικονομικά και πολιτικά παιχνίδια μεταξύ Κύπρου, Ισραήλ και Ρωσίας παίζονται πίσω από το κλίμα έντασης, που προκαλεί η Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο. Η κυπριακή Κυβέρνηση εδώ και ένα χρόνο κωλυσιεργεί να λάβει αποφάσεις στο αίτημα της ισραηλινής εταιρείας Delec, η οποία ζητά:

Πρώτο, να συμμετάσχει με ποσοστό 30% μαζί με τη Noble Energy στις έρευνες για την ανεύρεση φυσικού αερίου και πετρελαίου στο οικόπεδο 12, άλλως Αφροδίτη, εντός της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Κύπρου.

Η Noble Energy συνεργάζεται με την Delec στις έρευνες εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης του Ισραήλ. Στην περίπτωση της Κύπρου δόθηκε αρχικά άδεια στη Noble Energy, η οποία έληγε περί τα μέσα Σεπτεμβρίου.

Για να προχωρήσει η Noble Energy στις έρευνες την 1η Οκτωβρίου ζήτησε ανανέωση της άδειας και έγιναν προσπάθειες να εμπλακεί και η Delec, χωρίς να υπάρχει, όμως, θετικό αποτέλεσμα μέχρι στιγμής. Λογικό θα ήταν να γίνει ταυτόχρονα η παράταση της άδειας της Noble Energy με τη συμμετοχή της Delec. Η εμπλοκή της ισραηλινής Delec τελεί υπό τη δικαιοδοτική απόφαση της κυπριακής Κυβέρνησης και έχει εκ των πραγμάτων πολιτικές προεκτάσεις σε ό,τι αφορά τις σχέσεις Κύπρου - Ισραήλ.

Δεύτερο, να συμμετάσχει (η Delec) στο πρόγραμμα υγροποίησης φυσικού αερίου από το Ισραήλ στην Κύπρο, ομού με τη Noble Energy και με ποσοστό 30%. Και αυτή η αίτηση εκκρεμεί, ενώ θα μπορούσε να είχε τροχοδρομηθεί η συμφωνία.

Το δάνειο και οι Ρώσοι

Από διπλωματικές πηγές διατυπώνονται δυο λόγοι, για τους οποίους καθυστερεί η Κυβέρνηση Χριστόφια. Ο ένας είναι οι συνομιλίες στο Κυπριακό και ο δεύτερος είναι η πρόσφατη προσπάθεια δανεισμού από τη Ρωσία, λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης στην Κύπρο, με ποσό περί τα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι Ρώσοι δεν καλοβλέπουν τη συνεργασία Κύπρου - Ισραήλ στον τομέα της υγροποίησης του φυσικού αερίου, αλλά και γενικότερα, διότι θα αποκτήσουν ανταγωνιστή στην προμήθεια προς την Ε.Ε.

Η συμφωνία, η αποτροπή του Ισραήλ και οι ΗΠΑ…

ΑΠΟ την άλλη, εάν η κυπριακή Κυβέρνηση άναβε το πράσινο φως από το Σεπτέμβριο στη συμμετοχή της Delec, τότε το Τελ Αβίβ θα ήταν εκ των πραγμάτων υποχρεωμένο να παρέχει στρατιωτική αποτρεπτική ασπίδα στο χώρο των ερευνών, όπως είχε συμβεί και στη δική του περίπτωση, γεγονός που θα λειτουργούσε αποτρεπτικά έναντι οποιασδήποτε τουρκικής απειλής. Ταυτοχρόνως δε, εφόσον οι γεωτρήσεις στοιχίζουν ένα εκατομμύριο ευρώ την ημέρα, η Noble Energy προσδοκά στη συνεισφορά της Delec.

Μάλιστα, με την ένταση την οποία η Τουρκία προκαλεί και δεν είναι καθόλου τυχαία, υπολογίζεται ότι το κόστος των ερευνών μπορεί να φθάσει και το 1,5 εκατομμύριο ευρώ λόγω αύξησης του ασφάλιστρου. Οπότε η Noble Energy έχει άλλον ένα λόγο να θέλει την Delec στο παιχνίδι. Παρ’ όλα αυτά η κυπριακή Κυβέρνηση -και ο ίδιος ο Πρόεδρος από τον οποίο εξαρτώνται ως φαίνεται οι όποιες αποφάσεις- καθυστερεί, προφανώς για να κρατεί εύθραυστα ισοζύγια συμφερόντων με το Ισραήλ και τη Ρωσία, πάντοτε όμως υπό τη σκιά των συνομιλιών και των τουρκικών απειλών, στις οποίες ως κύρια διπλωματική αποτροπή εμφανίζονται οι ΗΠΑ. Εξ ου και η κλήση του Τούρκου Πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν στις ΗΠΑ για να συναντηθεί με τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα στις 23 Σεπτεμβρίου, στο περιθώριο των εργασιών του ΟΗΕ.

Σημερινή