Το ευρώ στο απροχώρητο

της Ελίνας Γαληνού
Η αγωνία κορυφώνεται μέσα στην εκρηκτική πολιτική ατμόσφαιρα της ευρωζώνης, καθώς τα δείγματα ενισχύουν ολοένα τους φόβους. Η διάλυση του ευρώ, από φημολογία που έμοιαζε μάλλον αβάσιμη πριν λίγους μήνες, τώρα εμφανίζεται ως ενδεχόμενο πολύ πιθανό. Το κοινό νόμισμα δεν δείχνει ν΄αντέχει για πολύ ακόμα, τα χτυπήματα στην πιστοληπτική υποβάθμιση και άλλων χωρών με οικονομικό μέγεθος δεκαπλάσιο απ΄αυτό της Ελλάδας.
Το ντόμινο της κρίσης, είναι πλέον πραγματικότητα μέσα στην ευρωζώνη και η ταχύτητα εξάπλωσής του, τρομακτική. Και η χώρα μας, εγκλωβισμένη ανάμεσα στις Συμπληγάδες της ευρωπαικής αδιαλλαξίας αφ΄ενός και της επιθετικότητας των αγορών αφ΄ετέρου, τελεί εν πλήρει αμηχανία περιμένοντας την εξ ύψους βοήθεια.
Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις μεγαλύτερες αποτυχίες της μεταπολεμικής εποχής. Η απόπειρα ενοποίησής της, τείνει να σκορπίσει σαν καπνός. Τα κράτη-μέλη της, είναι σε πλήρη σύγχυση, περιμένοντας τις αποφάσεις του γαλλογερμανικού άξονα, που το Βερολίνο τείνει να υπερφαλαγγίσει. Η Γερμανία, επιμένει πως η λύση βρίσκεται στην ευθυγράμμιση δημοσιονομικής πολιτικής που θα ισχύει για όλα τα κράτη-μέλη ώστε να μην παραβιάζεται το Σύμφωνο Σταθερότητας. Σύμφωνα δε με την γερμανική συνταγή, η δημοσιονομική πολιτική που πρέπει να ακολουθηθεί από όλους, είναι η σκληρή λιτότητα. Με αυτόν τον τρόπο θεωρείται ότι οι δημοσιονομικές δαπάνες θα περιοριστούν και άρα, οι οικονομίες θα καταστούν πιό βιώσιμες και θα αποκτήσουν μεγαλύτερη πίστη στις αγορές.
Θεωρητικά ίσως αυτό να αποτελεί μια καλή συνταγή, η οποία όμως έπρεπε να είχε εφαρμοστεί εν καιρώ ειρήνης, ώστε να υπάρξει περίοδος δοκιμής. Το ευρώ όμως, μας ήρθε μέσα από μια πορεία σύγκλισης οικονομικών μεγεθών, τα οποία "μπαλώθηκαν" με τις γνωστές αλχημείες, οι οποίες ελάχιστα μετέβαλαν την ουσία. Λίγα χρόνια μετά, επιχειρήθηκε το Ευρωσύνταγμα, ελπίζοντας σε μια σύγκλιση θεσμικής διοίκησης, αλλά και αυτό απέτυχε γιατί η πλειοψηφία των χωρών, δεν το ήθελε. Τώρα, εν μέσω καταιγιστικής πλέον κρίσης, η γερμανική θέση εμφανίζεται ανένδοτη "Το πρόβλημα θα ξεπεραστεί βαθμιαία, εάν πειθαρχήσουν όλες οι χώρες του ευρώ σε σκληρούς δημοσιονομικούς κανόνες. Ετσι θα στηρίξουμε το ευρώ...". Ο πρόεδρος της ΕΚΤ όμως, έχει άλλη άποψη...καθότι ανησυχεί πως ο μέχρι προτινος στηλοβάτης-δανειστής των ευρωπαικών κρατών, η ΕΚΤ, σε λίγο θα έχει υπερπλεόνασμα από τοξικά ομόλογα υπερχρεωμένων χωρών! Αυτή θα είναι σε λίγο η περιουσία της και αν αυτό δεν προβληματίζει τους ηγέτες της ευρωζώνης, τότε...μάλλον εξηγείται γιατί το ευρώ στήθηκε με τόσο επιπόλαιες στρατηγικές.
Πόσα πια προβληματικά ομόλογα να σηκώσει και με τι τρόπο να υπερφαλαγγίσει τις απώλειές της η ΕΚΤ, όταν βασίζεται μόνο σε 400 τράπεζες σ΄ολόκληρη Ευρώπη; Είναι μάλλον ορατό ότι η ήδη προβληματική ρευστότητα στην ευρωζώνη θα επιδεινωθεί ραγδαία, θέτοντας την κυκλοφορία του ευρώ σε μεγάλη αμφισβήτηση. Εννοείται ότι με τέτοια δεδομένα, το ταμείου στήριξης που σχεδιάζουν, μοιάζει προς το παρόν με ευχολόγιο...
Τι θα γίνει τότε, το έχει σκεφτεί η Γερμανία η οποία υποστηρίζει με φανατισμό τα περί δημοσιονομικής πειθαρχίας ως λύση στην κρίση του ευρώ; Ισως το καταλάβει καλύτερα όταν οι περίφημοι οίκοι αξιολόγησης, χτυπήσουν όχι ένα-ένα κράτος χωριστά, αλλά την ίδια την καρδιά της ευρωζώνης καίρια. Διότι, τι αλήθεια περιμένουν όταν η ΕΚΤ θα έχει πήξει στα ομόλογα- junks"; Μήπως ότι οι αγορές θα συγκινηθούν από τα πειθαρχικά δημοσιονομικά μέτρα που θα λάβουν τα κράτη κατ΄εντολήν του Βερολίνου; Λυπούμαστε, αλλά οι αγορές δεν έχουν άλλο κριτήριο εκτός από τις αυξομειώσεις των κερδών και βεβαίως, καμία υπομονή για την εις βάθος χρόνου, απόδοση των μέτρων που θα συρρικνώσουν έτι περισσότερο τα ΑΕΠ των κρατών και θα εξουθενώσουν τους λαούς. Μακάρι οι κεφαλές της ευρωζώνης, να καταλάβουν το συντομότερο, ότι παίζουν σε λάθος γήπεδο αν πράγματι, ενδιαφέρονται να διατηρήσουν το ευρώ. Τα μαθήματα που τους έδωσαν οι αγορές το τελευταίο εξάμηνο, θα έπρεπε ήδη να τους έχουν ανοίξει τα μάτια...