Ο κύκλος της ντροπής και της ταπείνωσης

Του Χριστόδουλου Γιαλλουρίδη

Εδώ και δύο χρόνια άνοιξε για την Ελλάδα και τον Ελληνισμό ένα κεφάλαιο ντροπής και αναξιοπρέπειας, ταπείνωσης και εξευτελισμού, ραγδαίας και δραστικής απώλειας κύρους και διεθνούς φήμης, κεφάλαιο που σηματοδότησε τον κύκλο της ντροπής και της ταπείνωσης για τον κάθε Έλληνα ξεχωριστά αναντίστοιχο προς την ιστορία, τη φήμη και τον πολιτισμό ενός περήφανου Έθνους. Ο κύκλος της ντροπής που δεν έκλεισε ακόμα και που σήμερα, Δεκέμβριος 2011 και μπροστά στην ανατολή του 2012 ακολουθεί τον κάθε Έλληνα, ο οποίος αντικρίζει τα ερείπια της υπερηφάνειας και της αξιοπρέπειας του αποσβολωμένος.
Η εικόνα της αρχαίας τραγωδίας χωρίς κάθαρση, χωρίς δίκη και καταδίκη, χωρίς κρίση δηλαδή των υπεύθυνων ταγών που έφεραν το συλλογικό υποκείμενο των Ελλήνων σε κατάσταση απόγνωσης και εξαθλίωσης ψυχής, αφού η φτώχεια που ενέσκηψε, ήταν πολύ περισσότερο η αισχύνη της αναξιοπρέπειας και πολύ λιγότερο της απώλειας πλούτου και ευημερίας που συνοδεύεται και από έναν έντονα κλιμακούμενο θυμό, αφού ο άνθρωπος μπορεί να είναι φτωχός αλλά θέλει να είναι αξιοπρεπής και περήφανος. 

Φτωχοί υπήρξαν πολλές φορές στην απώτερη και πρόσφατη ιστορία τους οι Έλληνες, ήσαν όμως πάντοτε όρθιοι, εφευρετικοί, διασκεδάζοντας με φαντασία και χιούμορ την ένδεια σε υλικά αγαθά, εξισορροπώντας τη στέρηση σε υλικές απολαύσεις με τον πλούτο, τη δύναμη ψυχής και την απόφαση για διαρκή αγώνα και διεκδίκηση ελευθερίας που άφθονα συνεισέφερε σε τούτη τη στάση το απόθεμα ενός πανάρχαιου πολιτισμού.

Ποιοι είναι αυτοί οι προύχοντες της διαφθοράς, της ανικανότητας και της αδιαφορίας που ανερυθριάστως προσέβαλαν και εξακολουθούν να προσβάλουν έναν περήφανο λαό οδηγώντας τον σε ένα κατάντημα ανείπωτης ντροπής για αυτό που είναι; Η βαρβαρότητα της παγκοσμιοποιημένης εικόνας ανθρώπων και λαών τον 21ο αιώνα προσβάλει την υπόσταση, την ψυχή, τις παραδόσεις, την ιστορία και τον πολιτισμό. Όπως συμβαίνει στις ανθρώπινες κοινωνίες, τις μικρές και τις μεγάλες, οι άνθρωποι λειτουργούν μέσα από την παράσταση που δημιουργούν οι άλλοι γι’ αυτούς. Αυτή η παράσταση, δηλαδή η εικόνα και η προβαλλόμενη αυτοεικόνα διαμορφώνεται μέσα από την κοινωνική συμπεριφορά, τις στάσεις ζωής και την προβολή του έργου και των βιωμάτων του καθενός και αυτό αφήνει ο καθένας στα ίχνη των βηματισμών του από αυτόν τον κόσμο ως οντότητα, ως όνομα, ανθρώπινη ύπαρξη γράφοντας έτσι την προσωπική του ιστορία στο πλαίσιο ενός συνόλου που βρίσκεται και επιτελεί μικρό ή μεγάλο, υπαρκτό ή ανύπαρκτο, επικό ή απαξιωτικό έργο.

Θυμάται κανείς πως η μετεμφυλιακή Ελλάδα ήταν πάμπτωχη, κηδεμονευόμενη και πανταχόθεν εξαρτώμενη. Όμως αυτή η Ελλάδα κατάφερε σε όλες τις δεκαετίες που ακολούθησαν, ακόμα και στην περίοδο της δικτατορίας, να παραμείνει όρθια διεκδικώντας δημοκρατία και ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη και αξιοπρέπεια, αγώνες που αντιστοιχούσαν στο παρελθόν και την ιστορία της. Αυτή η Ελλάδα γέννησε έναν Ελύτη, έναν Σεφέρη, έναν Κακογιάννη, έναν Χατζιδάκι, έναν Θεοδωράκη και τόσους άλλους που δόξασαν το ελληνικό όνομα παντού. Αυτή η Ελλάδα δεν είχε πάντα και σε όλες τις περιόδους πολιτική ηγεσία της αξιοπρέπειας και της ιστορίας, είχε όμως πνευματική ηγεσία που όρθωνε δημιουργικά το ελληνικό ανάστημα παντού σε ολόκληρο τον κόσμο. Έκανε τους Έλληνες να αισθάνονται περήφανοι γι’ αυτό που ήσαν. Η Ελλάδα που αγωνίστηκε για τα ιδανικά της, που πίστευε στο μέλλον, που ήταν αισιόδοξη και διεκδικητική, που ποτέ δεν ήταν μίζερη, φοβισμένη, ψυχικά υπόδουλη και δεν υπολόγιζε τις θυσίες. 

Η ηρωική Ελλάδα στην Κύπρο το ’64, το ’68 με τον Αλέκο Παναγούλη, το ’72 και ’73 με τον ξεσηκωμό και τη θυσία των φοιτητών, την Ελλάδα που πίστεψε στην αναγέννηση του Έθνους και της Δημοκρατίας, στο ξέπλυμα της ντροπής της Κύπρου, αυτή η Ελλάδα εμφανίζεται σήμερα γονατιστή όταν οι ψυχές των Ελλήνων, των απλών ανθρώπων είναι όρθιες και θυμωμένες, θυμωμένες γι’ αυτό που τις εμφανίζουν ότι είναι και που εκφράζει μόνο μια ανίκανη και διεφθαρμένη ηγεσία των πολιτικών και μια ανύπαρκτη να ξεσηκωθεί και να σαρώσει επαναστατική και δημιουργική φαντασία. 

Αυτούς που νομίζουν πως Έλληνας είναι αυτός που δεν αντιστέκεται και δεν διεκδικεί, αυτός για τον οποίο σχεδιάζουν την υποταγή και την υποδούλωση, την εξαθλίωση των ψυχών και την αλλοτρίωση των ανθρώπων.

Ο κύκλος της ντροπής πρέπει να κλείσει και θα κλείσει. Η μεγάλη αλλαγή πρέπει να γίνει και θα γίνει στο επίπεδο της κουλτούρας και των αξιών, του επαναπροσδιορισμού του ρόλου και της θέσης της πνευματικής ηγεσίας του τόπου που είναι νομοτελειακά υποχρεωμένη να προβάλλει την Εθνική Αυτογνωσία και να φέρει εις πέρας τη μεγάλη αλλαγή της αποκατάστασης της θέσης και της εικόνας του Ελληνισμού, της συμμετοχής και του ρόλου ενός ιστορικού Έθνους στις δραματικές εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στην Ευρώπη και στον κόσμο. Όταν μιλούμε για στρατηγική ενός κράτους δεν αναφερόμαστε σε ένα συγκεκριμένο σχεδιασμό ενός θεωρητικού κατασκευάσματος μεταρρύθμισης και προσαρμογής σε μια κατασκευή που ετοιμάζουν οι άλλοι για εμάς χωρίς εμάς και που απλώς άπτεται των συμφερόντων όλων αυτών που ετοιμάζουν νέες μορφές διοίκησης των υποταγμένων, των καταπιεσμένων χωρίς φωνή και χωρίς θέληση, αλλά στον εθνικό σχεδιασμό και τη στοχοθεσία της Ελλάδας που επιστρέφει στην ιστορική της διαδρομή, στη στρατηγική ανάκαμψης του Έθνους που διαπερνά τον κάθε Έλληνα, το κάθε σπίτι και τον κάθε θεσμό και που απαιτεί σεβασμό στην ιστορία τούτου Έθνους που έδωσε τα φώτα του πολιτισμού και της δημοκρατίας και της πνευματικής δημιουργίας στην Ευρώπη, τη Δύση και την οικουμένη. 

*Ο Χριστόδουλος Κ. Γιαλλουρίδης είναι καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Πάντειο πανεπιστήμιο.