23/12/11

Χριστουγεννιάτικα Ονόματα (Μαρία, Ιωσήφ, Χρίστος, Μανώλης)

γράφει ο Αθανάσιος Τσακνάκης
Η χριστιανική θρησκεία φιλοξενεί στα κείμενα και στις παραδόσεις της τέσσερις κυρίαρχες ονοματικές ομάδες, την ελληνική, την λατινική, την αραμαϊκή και την εβραϊκή, άρα η ετυμολόγηση ενός χριστιανικού ονόματος γίνεται διά μέσου της ελληνικής, της λατινικής, της αραμαϊκής και της εβραϊκής γλώσσας αντίστοιχα.
Η εορτή των Χριστουγέννων (από τις λέξεις «χριστός» και «γέννα») γίνεται αφορμή για να προσεγγίσουμε ετυμολογικά πέντε χριστιανικά ονόματα, Χρήστος, Χρίστος, Μαρία, Εμμανουήλ και Ιωσήφ, εκ των οποίων τα δύο πρώτα είναι ελληνικά, το τρίτο είναι αραμαϊκό και τα δύο τελευταία εβραϊκά.



Χρήστος
Προέρχεται από το επίθετο «χρηστός» (με αναβιβασμό τού τόνου), που σημαίνει «χρήσιμος», «ωφέλιμος».
Το όνομα δεν σχετίζεται άμεσα με την εορτή των Χριστουγέννων, αλλά η κοινή προφορά, που μοιράζεται με το όνομα «Χρίστος», το εντάσσει παραδοσιακά στο εορτολόγιο των ημερών (25 Δεκεμβρίου). Στο θηλυκό γένος το συναντούμε ως «Χρηστίνα».


Χρίστος
Προέρχεται από τον όρο «χριστός» (με αναβιβασμό τού τόνου), που σημαίνει «τον δυνάμενο να λάβει το χρίσμα», εκείνον που «είναι σε θέση να χρισθεί». Πρόκειται γιά την ελληνική μετάφραση τού εβραϊκού όρου «μεσσιάχ», γνωστού και ως «Μεσσία». Στο θηλυκό γένος το συναντούμε ως «Χριστίνα».


Μαρία
Ελληνική γραφή τού αραμαϊκού ονόματος «Μαργιάμ», το οποίο σημαίνει «πίκρα», «εξόργιση». Η ετυμολόγηση τού ονόματος μέσω τής λατινικής γλώσσας, και συγκεκριμένα από την λέξη «mare» (στην γενική «maris»), που σημαίνει «θάλασσα», αποτελεί διαιώνιση τής λανθασμένης ετυμολόγησης ή εσκεμμένης παρετυμολόγησης τού ονόματος από τον άγιο Ιερώνυμο (342-420). Στο αρσενικό γένος το συναντούμε ως «Μάριος».


Εμμανουήλ
Ελληνική γραφή τού εβραϊκού ονόματος «Ιμμάνου Ελ», που σημαίνει «μαζί μας ο Θεός», «μεθ’ ημών ο Θεός». Από αυτό το όνομα προέρχονται τα υποκοριστικά «Μανώλης» και «Μάνος». Στο θηλυκό γένος απαντά ως «Εμμανουέλλα».


Ιωσήφ
Ελληνική γραφή τού εβραϊκού ονόματος «Γιοζέπ», που σημαίνει «αυξημένος από τον Θεό» ή «ο Θεός θα επιθυμούσε να του προσφέρει». Μία απόπειρα κλιτικού εξελληνισμού του είναι ο τύπος «Ιώσηπος», καθώς και ο θηλυκός τύπος «Ιωσηφίνα».

7 σχόλια:

  1. Καλά Χριστούγεννα σε όλους,καλές γιορτές και καλοί Άνθρωποι,υγεία και ευτυχία σε όλο τον κόσμο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Χρόνια πολλά σε όλους και στους εορτάζοντες εις διπλούν!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Τους μεγαλύτερες στόχους τους βάζει η Ψυχή,
    τα μεγαλύτερα όνειρα τα δημιουργεί το Μυαλό
    και τις καλύτερες ευχές τις στέλνει η Καρδιά!

    ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Το αντρικό όνομα Χρήστος δημιουργήθηκε προς τιμήν του Ιησού Χριστού,απλώς άλλαξε ο τόνος και γράφεται με "η" ,λόγω ταπεινότητας των πιστών.Δηλαδή δε θα τολμούσε κανείς να δώσει σ'έναν άνθρωπο το ίδιο όνομα που είχε ο Θεάνθρωπος![Τουλάχιστον οι Έλληνες,γιατί οι Ισπανόφωνοι π.χ. έχουν το Χεσούς(Ιησούς)].

    Δεν αρκεί μόνο ο τόνος όμως,γι'αυτό το "ι" έγινε "η",αλλιώς όταν γράφουμε κεφαλαία,ο "ΧΡΗΣΤΟΣ" θα ήταν "ΧΡΙΣΤΟΣ"!Εξάλλου δε νομίζω να υπάρχει λέξη "χρήστος" πόσο μάλλον όνομα,από τη λέξη χρη.

    Πιστεύω πως το όνομα Χρήστος που είναι προς τιμήν του Χριστού,πρέπει να γράφεται με "η",χωρίς να θεωρείται λάθος(προανέφερα το λόγο).

    Το Ιωσηφίνα,μάλλον είναι ελληνική εκδοχή του γαλλικού Josephine.Οι Έλληνες,δε νομίζω να είχαμε ποτέ το "Ιωσήφ" στο θηλυκό γένος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Χρόνια πολλά σε όλους και ιδιαίτερα στους αγαπητούς φίλους
    Χρήστο Χατζησαββίδη
    Χρήστο Βούλγαρη
    Χριστίνα
    και σ΄όποιον άλλον έχει αυτές τις ημέρες ονομαστική εορτή.
    Να είμαστε καλά και του χρόνου.
    Φιλικά, Ελίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. και στο Χρήστο από τη Ραφήνα: τη σημαία πάντα ψηλά

    στην κουμπάρα μου τη Μαίρη από το Ηράκλειο - τάξις και ηθική

    στον κύριο Μανώλη από τα Χανιά με τη μεγάλη μουστάκα και την κόρη του τη Μαρία

    στο Μανωλιό από τα Χανιά (και ας είναι αξύριστος, με αλογοουρά και, ενίοτε, τεντυμπόης με τις επιλογές χοντρών φίλων που κάνει): να χαίρεται την οικογένειά του, τα παιδάκια του και να μη φοβάται τίποτα διότι ο Θεός τον βλέπει και ξέρει να ξεχωρίζει τα υγιή στοιχεία

    και σε όσους άλλους σιωπηρούς αναγνώστες τού Ινφογνώμονα γιορτάζουν.

    Χρόνια σας Πολλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.