Κύπρος και Κρήτη στην πρίζα... Οι υποσχέσεις των κοιτασμάτων και η ορφάνια της απομόνωσης στην ενέργεια -ΔΕΠΑ: Ελάτε να κάνουμε αγωγό, γίνεται

ΤΟΥΠΕΤΡΟΥΘΕΟΧΑΡΙΔΗ Κρήτη - Αποστολή «Φ»

Εξαιρετικό ενδιαφέρον προκάλεσαν σειρά αναφορών στο συνέδριο «Ασφάλεια του Ενεργειακού Εφοδιασμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κύρια Ενεργειακά Σχέδια στην Ελλάδα και στην Κύπρο». Το συνέδριο συνδιοργάνωσαν στο Ηράκλειο της Κρήτης τα Γραφεία Ενημέρωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε Κύπρο και Ελλάδα σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης: Μιλάμε για αναφορές όπως στο αν πρέπει, πώς και πότε να προχωρήσει η οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας, το αν η επιλογή πρέπει να είναι αγωγός φυσικού αερίου προς Ελλάδα ή τερματικό υγροποίησης, το αν οι ανανεώσιμες πηγές μπορούν να αναπτύσσονται χωρίς όρια και το αν τα κοιτάσματα μπορούν να μας σώσουν από τον μηχανισμό στήριξης. Πρέπει να λεχθεί ότι σειρά θεμάτων, προβληματισμών και επιχειρημάτων που αναπτύχθηκαν, έρχονται για πρώτη φορά με τέτοιο τρόπο στο φως της δημοσιότητας.
 

Το συνέδριο έγινε την περασμένη εβδομάδα στην Κρήτη, στο πλαίσιο σειράς συνεδρίων στα Βαλκάνια για ενεργειακά θέματα, για τα οποία βασικό ρόλο στην επιτυχή υλοποίησή τους έχουν ο επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο Τάσος Γεωργίου και η εκπρόσωπος Τύπου Αλεξάνδρα Ατταλίδου.
 

Στο συνέδριο της Κρήτης το περασμένο Σαββατοκύριακο, ευρύ φάσμα θεμάτων που άπτονται της θεματική της ενεργειακής ασφάλειας από τη γεωπολιτική διάσταση μέχρι και τα τεχνικά θέματα που αφορούν συγκεκριμένους σχεδιασμούς και φυσικά οι πρόσφατες ανακαλύψεις κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή μας, ήταν στο επίκεντρο της προσοχής. Που επεκτάθηκε όπως ήταν αναμενόμενο και στο ρόλο που αυτά μπορούν να διαδραματίσουν για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακόμα, προεκτάσεις τους όπως η σύνδεση Ισραήλ, Κύπρου, Κρήτης, Ελλάδας είτε με αγωγούς φυσικού αερίου, είτε ηλεκτρισμού, αλλά και οι δυνατότητες που υπάρχουν να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη ηλεκτροδότηση απομονωμένων δικτύων, όπως η Κύπρος και τα ελληνικά νησιά, επίσης τέθηκαν στο μικροσκόπιο.
 

Το συνέδριο έγινε με τη συμμετοχή ευρωβουλευτών, του υφυπουργού Προεδρίας για Ευρωπαϊκά Θέματα της Κύπρου, ειδικών σε θέματα ενέργειας και δημοσιογράφων από τις δύο χώρες.
Ο υφυπουργός Προεδρίας για Ευρωπαϊκά Θέματα Ανδρέας Μαυρογιάννης, ήταν ο πρώτος που προκάλεσε το έντονο ενδιαφέρον όλων, με τις αναφορές του στις τουρκικές αντιδράσεις έναντι στις κινήσεις της Κύπρου για αξιοποίηση της ΑΟΖ, γιατί χαλάει ο προγραμματισμός της να εμφανιστεί ως απαράκαμπτος και μοναδικός ενεργειακός εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης από βορρά και νότο. Τα όσα προβάλλει περί δικαιωμάτων Τουρκοκυπρίων και άλλες διεκδικήσεις, αποτελούν αμαρτωλές προφά[ σεις μόνο, αφού ιδιαίτερα φαίνεται να ενοχλεί την Τουρκία, ο ισχυρός άξονας που οικοδομείται μεταξύ ΚύπρουΙσραήλ και Ελλάδας ως εναλλακτική πηγή ενεργειακής τροφοδοσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
 

Ο κ. Μαυρογιάννης, στο συνέδριο δεν έκρυψε αυτό που οι κυβερνήσεις της τελευταίας δεκαετίας σε Ελλάδα και Κύπρο δεν λένε ανοικτά, ως προς τους πραγματικούς λόγους και ενδοιασμούς, για τους οποίους Κύπρος και Ελλάδα δεν προχωρούν στην οριοθέτηση της μεταξύ τους ΑΟΖ. Δεν είναι όλα ξεκάθαρα από πλευράς διεθνούς δικαίου και πρακτικής, μπορεί να δημιουργηθούν γκρίζες ζώνες. Ακόμα, ο ίδιος υπέδειξε πως στο β΄ γύρο αδειοδοτήσεων ίσως τα πράγματα δυσκολέψουν καθώς θα γίνουν εξερευνήσεις και σε πιο ευαίσθητες περιοχές, δυτικά της Κύπρου.
Ο ευρωβουλευτής Τάκης Χατζηγεωργίου, υπογράμμισε ότι εκείνο που έχει σημασία στις υπό εξέλιξη διαδικασίες έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, είναι να μην εμφανίζουμε πολιτικές αποκλεισμών που δημιουργούν εντάσεις. Βέβαια, η συνεργασία θα είναι εφικτή μόνο εφόσον η Τουρκία επιδείξει διάθεση επίλυσης του Κυπριακού, σύμφωνα με τον ίδιο. Συμφωνεί με τις προβλέψεις για πρόκληση εντάσεων από πλευράς Τουρκίας το επόμενο διάστημα και πρότεινε τη θέσπιση ενός μηχανισμού αντιμετώπισης πιθανής κρίσης με την Τουρκία, στον οποίο θα πρέπει να εμπλακεί και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
 

Το ρόλο του ευρύτερου χώρου της νοτιανατολικής Μεσογείου και ιδιαίτερα της Κρήτης ως κόμβου, για εναλλακτική πηγή τροφοδότησης των ενεργειακών αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέδειξε από την πλευρά του ο πρώην ευρωβουλευτής και νυν περιφερειάρχης Κρήτης Στ. Αρναουτάκης.
Όπως είπε, «για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να γίνουν και οι αναγκαίες ενεργειακές υποδομές που θα καταστήσουν τεχνικά εφικτό το στόχο αυτό». Ο ίδιος στάθηκε και στις δυνατότητες έρευνας και εκμετάλλευσης κοιτασμάτων νότια της Κρήτης. 

Πάντως, σύμφωνα με τον Ελλαδίτη ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πρασίνων Νίκο Χρυσόγελο, τα κοιτάσματα δεν λύνουν το ενεργειακό πρόβλημα. Ο ίδιος υποστήριξε πως δεν μπορεί να χρησιμοποιούμε λύσεις του παρελθόντος στο παρόν και ότι πρέπει να βρεθεί ένα νέο βιώσιμο αναπτυξιακό μοντέλο.
 

Τις δυνατότητες υλοποίησης και χρηματοδότησης των περίφημων έργων κοινού ενδιαφέροντος, ανέλυσε ο αντιπρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας της Ελλάδας Μ. Ασλάνογλου.
Τα έργα αυτά μπορούν να ενταχθούν στο 10ετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης Ευρωπαϊκών Δικτύων, υπέδειξε και εξήγησε πως για τις υποδομές που εντάσσονται στον κατάλογο Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος, μεταξύ άλλων, προβλέπεται η χρησιμοποίηση ειδικών χρηματοδοτικών εργαλείων.
Ο διευθυντής του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς της Κύπρου Χρίστος Χριστοδουλίδης, ανέλυσε τις συνθήκες που υπήρχαν πριν την 11η Ιουλίου στην Κύπρο, το τεράστιο πρόβλημα ενεργειακής ασφάλειας και το σχεδόν θανατηφόρο πλήγμα που δέχθηκε από την έκρηξη στο Μαρί και τις συνθήκες της επόμενης μέρας. Έδωσε στοιχεία για τις διαδικασίες, τα μέτρα και τις πρωτόγνωρες συνθήκες παροχής ηλεκτρισμού μέσα από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, που οδήγησαν σε άρση των διακοπών παροχής, ένα μήνα μετά την καταστροφή του βασικού ηλεκτροπαραγωγού σταθμού της Κύπρου.
 

Ακόμα, «εξομολογήθηκε» τα σημαντικά προβλήματα ασφάλειας στην παραγωγή και παροχή ηλεκτρισμού στην Κύπρο -που είναι ένα απομονωμένο σύστημα- που δημιουργούνται από την αστάθεια και άλλες ιδιαιτερότητες, που χαρακτηρίζουν την παραγωγή ηλεκτρισμού από αιολικά πάρκα, όταν αυτά έχουν σημαντική συμμετοχή στο όλο σύστημα. Η βασική λύση στα προβλήματα που δημιουργούνται είναι η αποθήκευση, με αντλησιοταμίευση, υπέδειξε, η οποία όμως έχει τεχνικά προβλήματα και κόστος, όμως αυτό δεν σημαίνει πως δεν πρέπει να εξεταστεί.
Σε προβλήματα ασφάλειας του συστήματος ηλεκτρισμού που προκαλούνται από τους σχεδιασμούς και τις εξελίξεις σε σχέση με τις ανανεώσιμες πηγές, αναφέρθηκε και ο Ελλαδίτης ομόλογός του, ο πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ Γιώργος Κουτζούκος, που εξήγησε πως η κατάσταση στην Ελλάδα, δημιουργεί εικονικούς κορεσμούς, επηρεάζει το στόχο της ασφάλειας. Κι αυτό, γιατί τα έργα με τις δεσμευτικές προσφορές υπολογίζονται στο λογαριασμό της επάρκειας του συστήματος.
 

Παράλληλα, ο πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ τόνισε ότι θα πρέπει να αναζητηθούν νέες καινοτόμες μέθοδοι χρηματοδότησης των έργων ανάπτυξης του δικτύου που θα πρέπει παράλληλα να συνδυαστούν με την επίτευξη μεγαλύτερου εσόδου για τους διαχειριστές.

Να προεισπράξουμε...

Σε παρέμβασή του, ο ευρωβουλευτής Τάκης Χατζηγεωργίου, υπέδειξε ότι οποιαδήποτε κέρδη προκύψουν από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, θα υπάρξουν μετά από πενταετία, δεκαετία, οπότε θα πρέπει να εξετάσουμε «αν μπορούμε να μεταφέρουμε μελλοντικά έσοδα στο παρόν». Αυτό γίνεται μόνο με πώληση δικαιωμάτων κάποιου οικοπέδου προς κάποιον. Οποιαδήποτε πρόταση είναι λογική, είναι υλοποιήσιμη μόνο εφόσον συμφωνούν όλοι και νομίζω δεν υπήρχε η δυνατότητα σήμερα συμφωνίας ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις της Κύπρου ότι είναι σωστό να γίνει αυτό το πράγμα», συμπλήρωσε.

Μπορεί να μην συμφέρει…

ΑΟΖ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝ Η ΤΟΥΡΚΙΑαμφισβητήσει την οριοθέτηση ανάμεσα σε Κύπρο και Ελλάδα και θεωρηθεί ότι αυτή η αμφισβήτηση είναι θεμιτή, «τότε τα βάζεις όλα στο τραπέζι και είναι πολύ επικίνδυνο γιατί θα καταλήξουμε να έχουμε γκρίζες ζώνες».

Αυτό ανέφερε ο υφυπουργός Προεδρίας Ανδρέας Μαυρογιάννης στο διεθνές συνέδριο για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού στην Ε.Ε. και τα κύρια ενεργειακά σχέδια στην Ελλάδα και την Κύπρο. Αποκαλύπτοντας και εξηγώντας αυτό που μέχρι τώρα δεν λέγανε τα δύο κράτη, ο Αντρέας Μαυρογιάννης υπέδειξε ότι υπάρχει μια περιοχή ανάμεσα στην Κύπρο, την Ελλάδα, την Τουρκία, την Αίγυπτο.

Στην περιοχή αυτή ρόλο έχει και το Καστελόριζο, που εμείς επιδιώκουμε να ληφθεί υπόψη, είπε. Αλλά όταν μιλάμε για ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα, ουσιαστικά το τελικό κριτήριο είναι η δίκαιη λύση.
Υπάρχει όντως ένα θέμα εκεί οριοθέτησης και πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί, υπέδειξε.
«Ακόμη και αν προχωρήσουμε σε οριοθέτηση ανάμεσα σε Κύπρο και Ελλάδα, πρέπει να προσέξουμε κάποια συγκεκριμένα σημεία, να μην δημιουργήσουμε προβλήματα, γιατί αν έρθει η Τουρκία και σε αμφισβητήσει και θεωρηθεί ότι αυτή η αμφισβήτηση είναι θεμιτή, τότε τα βάζεις όλα στο τραπέζι και είναι πολύ επικίνδυνο γιατί θα καταλήξουμε να έχουμε γκρίζες ζώνες», σημείωσε.

ΔΕΠΑ: Ελάτε να κάνουμε αγωγό, γίνεται

ΤΑ ΤΕΧΝΙΚΑχαρακτηριστικά και τις διαβεβαιώσεις ότι ο υποθαλάσσιος αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας - Κύπρου (ενδεχομένως περιλαμβάνοντας και ισραηλινά κοιτάσματα), διασφαλίζει την οικονομικότερη εναλλακτική λύση για την εξαγωγή των κοιτασμάτων της ανατολικής Μεσογείου, έδωσε ο διευθυντής Παρακολούθησης της Ελλαδικής ΔΕΠΑ Δημήτρης Μανώλης. Ο ίδιος παρουσίασε την πρόταση για κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού που θα μπορούσε να λειτουργήσει συμπληρωματικά στη λύση του LΝG για την εξαγωγή ποσοτήτων αερίου. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της ΔΕΠΑ, οι κατασκευαστικές προκλήσεις του έργου δεν είναι ανυπέρβλητες και έφερε ως παραδείγματα τον αγωγό Μedgaz(υποθαλάσσιος αγωγός Αλγερίας - Ισπανίας) που τέθηκε σε λειτουργία το 2010 και τον αγωγό Galsi (υποθαλάσσιος αγωγός Αλγερίας - Ιταλίας μέσω Σαρδηνίας), που βρίσκεται στο στάδιο εξασφάλισης χρηματοδότησης. Η λύση του αγωγού Κύπρου Κρήτης - Ηπειρωτικής Ελλάδας, είναι τεχνικά εφικτή ενώ ακόμη και η απαιτητική προσαιγιάλωση του αγωγού στην Κρήτη, λόγω των σημαντικών υψομετρικών διαφορών του βυθού, έχει διερευνηθεί λεπτομερώς έτσι ώστε να μηδενιστούν οι όποιες τεχνικές προκλήσεις, εξήγησε ο ίδιος.
Ισχυρίστηκε επίσης πως η εκτιμώμενη τιμή μεταφοράς είναι περίπου το 1/3 της τιμής για εξαγωγή αερίου μέσω LΝG. Το κόστος μεταφοράς θα είναι μάλιστα μικρότερο και από το κόστος του αερίου της Κασπίας.