Στις ΗΠΑ ο Αβραμόπουλος με Σκοπιανό, ελληνοτουρκικά και ενέργεια στο επίκεντρο των επαφών

Αθανασόπουλος Άγγελος

Για τις Ηνωμένες Πολιτείες αναχωρεί την Τετάρτη 19 Σεπτεμβρίου ο υπουργός Εξωτερικών κ. Δ. Αβραμόπουλος για να συμμετάσχει στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Ο κ. Αβραμόπουλος, ο οποίος μίλησε την Τρίτη 18 Σεπτεμβρίου και στην Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, θα έχει σειρά επαφών, ξεκινώντας το ταξίδι του από το Σικάγο όπου θα συναντηθεί με ομογενειακούς φορείς. Ωστόσο, διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η επίσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες θα σημάνουν την έναρξη μίας κινητικότητας σε διάφορα μέτωπα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής: Τουρκία, Σκοπιανό, ενέργεια.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», δύο επισκέψεις που θα γίνουν μετά το ταξίδι Αβραμόπουλου στις ΗΠΑ θα έχουν ιδιαίτερη σημασία. Η πρώτη θα είναι αυτή του τούρκου υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου στην Αθήνα ίσως εντός της πρώτης εβδομάδος μετά την επιστροφή Αβραμόπουλου από τις ΗΠΑ, με σκοπό την προετοιμασία του «παγωμένου» Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας. Ο αρχικός σχεδιασμός είναι να διεξαχθεί αυτό εντός του Ιανουαρίου 2013 στην Τουρκία (σε Αγκυρα και Κωνσταντινούπολη όπως δήλωσε στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή ο υπουργός Εξωτερικών).

Την ίδια στιγμή, διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι υπάρχει σαφής πρόθεση επανεκκίνησης των διερευνητικών επαφών, επικεφαλής των οποίων από την ελληνική πλευρά προγραμματίζεται να παραμείνει ο πρέσβης ε.τ. κ. Π. Αποστολίδης, που είχε τοποθετηθεί στη θέση αυτή επί πρωθυπουργίας Παπανδρέου. Πάντως, από διάφορες πλευρές έχουν εκφραστεί σοβαρότατες επιφυλάξεις για την αναγκαιότητα να ξεκινήσει και πάλι ο διάλογος αυτός και να εμφανιστεί η Αθήνα να δίνει και πάλι «άλλοθι καλής συμπεριφοράς» στην Αγκυρα σε μία περίοδο που η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντιμετωπίζει πλείστα προβλήματα στην ευρύτερη περιοχή. Ο ελληνοτουρκικός διάλογος είναι όμως και πάγια επιθυμία της Ουάσιγκτον που ιδιαίτερα σε αυτή την ταραγμένη περίοδο δεν θέλει να ανοίξουν νέα μέτωπα στην ευαίσθητη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής.

Πέραν του κ. Νταβούτογλου, στην Αθήνα αναμένεται να έλθει την πρώτη εβδομάδα μετά τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ο αλβανός υπουργός Εξωτερικών Εντμοντ Παναρίτι. Ο κ. Αβραμόπουλος θα επιδιώξει να έχει συνομιλίες με τον αλβανό ομόλογό του και στη Νέα Υόρκη με βασικό θέμα την προώθηση της κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡ (Trans Adriatic Pipeline). Η Αθήνα θεωρεί το έργο υψίστης σημασίας από γεωπολιτικής και οικονομικής - επενδυτικής άποψης και θέλει το ταχύτερο δυνατόν να υπογραφεί το Μνημόνιο Κατανόησης (Memorandum of Understanding) μεταξύ Ελλάδος - Αλβανίας - Ιταλίας ώστε ο αγωγός να λάβει την απαραίτητη πολιτική στήριξη και να είναι αυτός που θα επιλεγεί από την κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ για τη μεταφορά του αζερικού φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά. Ενημερωμένες πηγές δεν απέκλειαν να υπάρξουν εξελίξεις επί του σημείου αυτού ακόμη και στη Νέα Υόρκη.

Τέλος, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης ο κ. Αβραμόπουλος θα έχει συναντήσεις τόσο με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Μπαν Κι - μουν όσο και με τον ειδικό απεσταλμένο του Μάθιου Νίμιτς για το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων. Την τελευταία φορά που έγινε σοβαρή συζήτηση για το Σκοπιανό, είχε πέσει εκ μέρους του κ. Νίμιτς στο τραπέζι το όνομα «Δημοκρατία της Άνω Μακεδονίας» (Republic of Upper Macedonia).

Το θέμα της πΓΔΜ βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, καθώς ενώ οι περισσότερες πλευρές θέλουν να κλείσει, η αδιάλλακτη στάση του σκοπιανού Πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφσκι δημιουργεί σοβαρά προσκόμματα. Και παράλληλα η διεθνοτική διαμάχη σε πολιτικό επίπεδο έχει ανέβει, χωρίς να παραγνωρίζεται και η βαριά ατμόσφαιρα στις σχέσεις των Σκοπίων και με άλλες γειτονικές χώρες όπως η Βουλγαρία.

Ιδιαίτερη κινητικότητα φαίνεται ότι αναπτύσσεται παρασκηνιακά σε κοινοτικό επίπεδο, ενόψει και της Έκθεσης Προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα Σκόπια. Σύμφωνα με πληροφορίες ο επίτροπος αρμόδιος για τη διεύρυνση Στέφαν Φούλε, που επισκέφθηκε τη Δευτέρα τα Σκόπια και αναμένεται αρχές Οκτωβρίου στην Αθήνα, διάκειται θετικά υπέρ της έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ - πΓΔΜ, καθώς θέλει και ο ίδιος επιθυμεί να επιδείξει έργο. Και δεν αποκλείεται, στο κείμενο της έκθεσης, να περιλαμβάνεται και για πρώτη φορά αναφορά σε «μακεδονική γλώσσα».

Η Αθήνα επιμένει ότι οι τελικές αποφάσεις λαμβάνονται σε επίπεδο Συμβουλίου, αλλά ο κίνδυνος δημιουργίας τετελεσμένων θα μπορούσε μεσομακροπρόθεσμα να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα. Το σπουδαιότερο αυτών θα ήταν μία νέα κίνηση των Σκοπιανών με μία πιθανή προσφυγή στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για αναγνώριση του κράτους τους με τη συνταγματική του ονομασία (Δημοκρατία της Μακεδονίας) ή και πάλι στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.