Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ), τη Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 2012,
εξέδωσε την απόφασή του για τη διένεξη μεταξύ της Κολομβίας και της
Νικαράγουας, που αφορούσε στην ταυτόχρονη οριοθέτηση ΑΟΖ και
υφαλοκρηπίδας των δύο κρατών.Η Νικαράγουα ήταν το κράτος που προσέφυγε στο ΔΔΧ το Δεκέμβριο του
2001 ζητώντας να αποκτήσει την κυριαρχία κάποιων νησιών, που είχε η
Κολομβία, και να επεκτείνει τα θαλάσσια σύνορά της.
Το ΔΔΧ αποφάσισε ότι η Κολομβία, και όχι η Νικαράγουα, έχει πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα στις νησίδες Alburquerque, Este Dudeste, Roncador, Serrana, Quiatasueno, Serranilla και Bajonuero. Αυτά τα νησάκια απέχουν 775 χλμ. από την ακτή της Κολομβίας και 230 χλμ. από την ακτή της Νικαράγουας. Ταυτόχρονα εγκλώβισε τρεις βραχονησίδες της Κολομβίας μέσα στην ΑΟΖ της Νικαράγουας δίνοντας τους, όμως, κυριαρχικά δικαιώματα 12 ν.μ. από τις ακτές τους.
Το ΔΔΧ, όπως κάνει συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, καθόρισε πρώτα την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα των δυο κρατών με βάση τη μέθοδο της «μέσης γραμμής» και μετά την επανακαθόρισε με βάση τη γνωστή άποψή του περί «επιείκειας και ειδικών περιστάσεων» (equity and special circumstances), δίνοντας στη Νικαράγουα μεγαλύτερη ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα σε σύγκριση με την έκταση που θα έπαιρνε με βάση τη «μέση γραμμή». Η Κολομβία κέρδισε τις 7 νησίδες που της αμφισβητούσε η Νικαράγουα, αλλά έχασε μια αρκετά μεγάλη έκταση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.
Η Σύμβαση του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας αναφέρει ρητά στο Άρθρο 121, παράγραφο 2, ότι όλα τα νησιά διαθέτουν ΑΟΖ και ότι η ΑΟΖ ενός νησιού καθορίζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που καθορίζεται και για τις ηπειρωτικές περιοχές, αλλά το ΔΔΧ, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τώρα, υποστηρίζει ότι το μέγεθος της ακτογραμμής ενός παράκτιου κράτους υπερτερεί της ακτογραμμής ενός μικρού νησιού και έτσι δεν δίνει συνήθως «πλήρη επήρεια» (full effect) σε τέτοια νησιά.
Ο παρακάτω χάρτης δείχνει το τρόπο που το ΔΔΧ οριοθέτησε την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα των δυο κρατών.
Συγκεκριμένα, ο χάρτης δείχνει με γαλάζιο χρώμα τη θαλάσσια περιοχή που ανήκε στην Νικαράγουα πριν την απόφαση του Δικαστηρίου (νότια του 15ου Παράλληλου και ανατολικά του 82ου Μεσημβρινού). Η υπόλοιπη θαλάσσια περιοχή ήταν της Κολομβίας. Μετά την απόφαση του ΔΔΧ, η ΑΟΖ και η υφαλοκρηπίδα που επιδικάστηκαν στη Νικαράγουα έχει το σχήμα πετάλου και τουρκουάζ χρώμα. Όπως δείχνει ο χάρτης, μέσα σε αυτή τη ζώνη, εγκλωβίστηκαν οι βραχονησίδες της Κολομβίας. Το βαθύ μπλε χρώμα δείχνει την ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα που επιδικάστηκε στην Κολομβία. Η απόσταση των ηπειρωτικών ακτών των δυο κρατών απέχει πάνω από 400 ν.μ. και έτσι το ΔΔΧ, όπου ήταν εφικτό, έδωσε και στα δυο κράτη ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα 200 ν.μ.
Βλέποντας τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά των δυο κρατών εύκολα μπορούμε να επισημάνουμε ότι η Κολομβία μοιάζει με την Ελλάδα και η Νικαράγουα με την Τουρκία. Έτσι κάποιοι μπορούν να ισχυριστούν ότι σίγουρα δεν πρέπει να προσφύγουμε στη Χάγη διότι θα χάσουμε.
Όπως έχω ξαναγράψει, δεν πιστεύω ότι αυτό είναι η ουσία του θέματος. Το Δικαστήριο εκδίδει «αποφάσεις» που όλα τα κράτη οφείλουν να αποδέχονται και να σέβονται, ανεξάρτητα εάν έχασαν ή κέρδισαν. Σημασία έχει ότι μια απόφαση της Χάγης θα λύσει την ελληνοτουρκική διένεξη σε αυτό το θέμα και η Ελλάδα δεν θα κινδυνεύει πλέον από τον τουρκικό επεκτατισμό, διότι θα απολαμβάνει ασφάλειας δικαίου. Θα είναι, δηλαδή, ελεύθερη να κάνει γεωτρήσεις για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, να μπορεί να αξιοποιήσει στο έπακρο την αλιευτική της δυνατότητα και να χρησιμοποιήσει τον εναέριο χώρο της ΑΟΖ για αιολική ενέργεια. Μπορούμε σήμερα να λέμε ότι το 90% του Αιγαίου ανήκει στην Ελλάδα αλλά δεν είμαστε σε θέση να αξιοποιήσουμε τις πλουτοπαραγωγικές πηγές του.
Βέβαια, η συζήτηση αυτή είναι περισσότερο ακαδημαϊκή, μια και στη Χάγη δεν πρόκειται να προσφύγουμε ποτέ διότι δεν το θέλει η Τουρκία όχι μόνο επειδή θα χάσει αλλά επειδή δεν επιθυμεί να υπάρξει λύση στην Ελληνοτουρκική διαφορά. Πιστεύει ότι τη συμφέρει η διαιώνιση αυτής της διένεξης γιατί είναι χρήσιμη και συμφέρουσα για τα δικά της σχέδια στην περιοχή, τα οποία επιδιώκει να «λύσει» όχι με βάση τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου αλλά με προσφυγή σε πολιτικά και στρατιωτικά μέσα πίεσης.
ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΑΚΟΥΣΕΤΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΔΩ
*Ο Δρ. Θεόδωρος Καρυώτης είναι καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Μέριλαντ των ΗΠΑ.
Το ΔΔΧ αποφάσισε ότι η Κολομβία, και όχι η Νικαράγουα, έχει πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα στις νησίδες Alburquerque, Este Dudeste, Roncador, Serrana, Quiatasueno, Serranilla και Bajonuero. Αυτά τα νησάκια απέχουν 775 χλμ. από την ακτή της Κολομβίας και 230 χλμ. από την ακτή της Νικαράγουας. Ταυτόχρονα εγκλώβισε τρεις βραχονησίδες της Κολομβίας μέσα στην ΑΟΖ της Νικαράγουας δίνοντας τους, όμως, κυριαρχικά δικαιώματα 12 ν.μ. από τις ακτές τους.
Το ΔΔΧ, όπως κάνει συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, καθόρισε πρώτα την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα των δυο κρατών με βάση τη μέθοδο της «μέσης γραμμής» και μετά την επανακαθόρισε με βάση τη γνωστή άποψή του περί «επιείκειας και ειδικών περιστάσεων» (equity and special circumstances), δίνοντας στη Νικαράγουα μεγαλύτερη ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα σε σύγκριση με την έκταση που θα έπαιρνε με βάση τη «μέση γραμμή». Η Κολομβία κέρδισε τις 7 νησίδες που της αμφισβητούσε η Νικαράγουα, αλλά έχασε μια αρκετά μεγάλη έκταση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.
Η Σύμβαση του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας αναφέρει ρητά στο Άρθρο 121, παράγραφο 2, ότι όλα τα νησιά διαθέτουν ΑΟΖ και ότι η ΑΟΖ ενός νησιού καθορίζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που καθορίζεται και για τις ηπειρωτικές περιοχές, αλλά το ΔΔΧ, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τώρα, υποστηρίζει ότι το μέγεθος της ακτογραμμής ενός παράκτιου κράτους υπερτερεί της ακτογραμμής ενός μικρού νησιού και έτσι δεν δίνει συνήθως «πλήρη επήρεια» (full effect) σε τέτοια νησιά.
Ο παρακάτω χάρτης δείχνει το τρόπο που το ΔΔΧ οριοθέτησε την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα των δυο κρατών.
Συγκεκριμένα, ο χάρτης δείχνει με γαλάζιο χρώμα τη θαλάσσια περιοχή που ανήκε στην Νικαράγουα πριν την απόφαση του Δικαστηρίου (νότια του 15ου Παράλληλου και ανατολικά του 82ου Μεσημβρινού). Η υπόλοιπη θαλάσσια περιοχή ήταν της Κολομβίας. Μετά την απόφαση του ΔΔΧ, η ΑΟΖ και η υφαλοκρηπίδα που επιδικάστηκαν στη Νικαράγουα έχει το σχήμα πετάλου και τουρκουάζ χρώμα. Όπως δείχνει ο χάρτης, μέσα σε αυτή τη ζώνη, εγκλωβίστηκαν οι βραχονησίδες της Κολομβίας. Το βαθύ μπλε χρώμα δείχνει την ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα που επιδικάστηκε στην Κολομβία. Η απόσταση των ηπειρωτικών ακτών των δυο κρατών απέχει πάνω από 400 ν.μ. και έτσι το ΔΔΧ, όπου ήταν εφικτό, έδωσε και στα δυο κράτη ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα 200 ν.μ.
Βλέποντας τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά των δυο κρατών εύκολα μπορούμε να επισημάνουμε ότι η Κολομβία μοιάζει με την Ελλάδα και η Νικαράγουα με την Τουρκία. Έτσι κάποιοι μπορούν να ισχυριστούν ότι σίγουρα δεν πρέπει να προσφύγουμε στη Χάγη διότι θα χάσουμε.
Όπως έχω ξαναγράψει, δεν πιστεύω ότι αυτό είναι η ουσία του θέματος. Το Δικαστήριο εκδίδει «αποφάσεις» που όλα τα κράτη οφείλουν να αποδέχονται και να σέβονται, ανεξάρτητα εάν έχασαν ή κέρδισαν. Σημασία έχει ότι μια απόφαση της Χάγης θα λύσει την ελληνοτουρκική διένεξη σε αυτό το θέμα και η Ελλάδα δεν θα κινδυνεύει πλέον από τον τουρκικό επεκτατισμό, διότι θα απολαμβάνει ασφάλειας δικαίου. Θα είναι, δηλαδή, ελεύθερη να κάνει γεωτρήσεις για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, να μπορεί να αξιοποιήσει στο έπακρο την αλιευτική της δυνατότητα και να χρησιμοποιήσει τον εναέριο χώρο της ΑΟΖ για αιολική ενέργεια. Μπορούμε σήμερα να λέμε ότι το 90% του Αιγαίου ανήκει στην Ελλάδα αλλά δεν είμαστε σε θέση να αξιοποιήσουμε τις πλουτοπαραγωγικές πηγές του.
Βέβαια, η συζήτηση αυτή είναι περισσότερο ακαδημαϊκή, μια και στη Χάγη δεν πρόκειται να προσφύγουμε ποτέ διότι δεν το θέλει η Τουρκία όχι μόνο επειδή θα χάσει αλλά επειδή δεν επιθυμεί να υπάρξει λύση στην Ελληνοτουρκική διαφορά. Πιστεύει ότι τη συμφέρει η διαιώνιση αυτής της διένεξης γιατί είναι χρήσιμη και συμφέρουσα για τα δικά της σχέδια στην περιοχή, τα οποία επιδιώκει να «λύσει» όχι με βάση τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου αλλά με προσφυγή σε πολιτικά και στρατιωτικά μέσα πίεσης.
ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΑΚΟΥΣΕΤΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΔΩ
*Ο Δρ. Θεόδωρος Καρυώτης είναι καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Μέριλαντ των ΗΠΑ.
Είναι πολύ σημαντικό βεβαια να γνωρίζουμε αν οι βραχονησίδες είναι κατοικημένες, διότι όλοι γνωρίζουν πως διαφορετική βαρύτητα έχει ένα νησί κατοικημένο και διαφορετική ένα ακατοίκητο, ενώ το Καστελόριζο ανήκει και στα δωδεκάνησα και η Ελλάδα είναι Πελαγική χωρα. Δεν υπάρχει περίπτωση να χάσουμε από τη Χάγη, αλλα η Τουρκια δεν πρόκειται να δεχτεί οποιαδήποτε απόφαση της Χάγης όντας κράτος τρομοκράτης!
ΑπάντησηΔιαγραφήAlexandros δεν είναι τυχαίο που η Τουρκία προσπαθεί να κατασκευάσει "τουρκική" μειονότητα σε Ρόδο και Κώ.Ο Πρέσβης Κος Ζαχαράκης σε παλαιότερη τοποθέτηση του είχε μιλήσει για το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει καμιά ελπίδα στο Αιγαίο καθώς Ελλάδα και Τουρκία δεν δεν είναι σε θέση να παράγουν αναθεωρητική διαδικασία του διεθνούς δικαίου.Συγκριτικό πλεονέκτημα διαθέτει η Τουρκία μόνο εκεί που υπάρχει μειονότητα της.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν πιστεύω στα μάτια μου !!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ κος Καρυώτης παραδέχεται πλέον την αρχή της ευθυδικίας που εφαρμόζει το ΔΔΧ ή το Διεθνές Διακστήριο Δικαίου θαλάσσης του Αμβούργου, όπως προβλέπεται για τις οριοθετήσεις ΑΟΖ και Υφαλοκρηπίδας, και όπως του έχω σχολιάσει "επανειλημμένως" και από εδώ μέσα στον Ινφογνώμονα.
Και ακόμη παραδέχεται ότι ....μπορεί το δικαστήριο να "εγκλωβίζει" νησιά σε Υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ άλλου Κράτους, και το εκπληκτικό καταλαβαίνει πια αυτό που του έχω πει ότι δεν μας συμφέρει η παραπομπή σε Δικαστήριο....αλλά τα κλωθογυρίζει ...ναι μεν αλλά με τη Τουρκία θα ησυχάσουμε από τις βλέψεις της κλπ,κλπ.
Και έχει ξεχάσει βέβαια όοοοολα αυτά που τρία χρόνια του έχω γράψει και εκείνου και του κου Ν. Λυγερού για την ΑΟΖλατρεία τους και "δυστυχώς" τώρα καταλαβαίνει, αφού ήδη έχει γίνει η ζημιά στην κοινή γνώμη να περιμένει αύριο να πλουτίσουμε όπως ....υποσχόταν, ότι με απλή διακήρυξη της ζώνης ΔΕΝ γίνεται εκμετάλλευση και χρειάζεται η "οριοθέτηση" της και αυτή "δυστυχώς" γίνεται με την αρχή της "ευθυδικίας"
Καιρός λοιπόν είναι να πέφτουν οι μάσκες μπροστά στην αλήθεια.
Να μην συνεχίσω καλλίτερα....γιατί θα κάνουμε ζημιά στα "εθνικά μας ζητήματα" που ΤΟΥΣ ΕΛΕΓΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΝΑ ΤΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΜΕ ΣΕΒΑΣΜΟ ΚΑΙ ΟΧΟ ΜΕ ΠΡΟΧΕΙΡΟΤΗΤΑ, και να μην κοιτάζουν την αυτοπροβολή τους στον βωμό τους.
Παύλος Γ. Φωτίου
Μία προσεκτική μελέτη του θέματος θα μας δείξει ότι αυτή η περίπτωση έχει πολλές ομοιότητες με τα Ελληνικά θέματα. Επίσης θα μας δείξει ότι μεταξύ αρνητικών έχει και πολλά θετικά για τις Ελληνικές θέσεις. π.χ. και εν συντομία 1. Στα ακατοίκητα νησιά (βράχοι) αναγνωρίζει χωρικά ύδατα 12 νμλ. όπως και σε άλλες περιπτώσεις (Serpent Island Ουκρανία). 2. Τα Ελληνικά κατοικημένα νησιά όπως και της Κολομβίας δικαιούνται ΑΟΖ ή Υφαλοκρηπίδα προς την κατεύθυνση της ηπειρωτικής χώρας. 3. Η Γαύδος όπως και τα νησιά της Νικαράγουας συνυπολογίζεται στην οριοθέτηση της ΑΟΖ. Υπάρχουν και τα αρνητικά, όπως και σε άλλες αποφάσεις, όπως η αρχή της αναλογικότητας, τα ίσα δικαιώματα όλων των κρατών κ.λ.π. Επίσης παραμένει το θέμα των ορίων των ΑΟΖ Ελλάδος-Κύπρου μέσω της Στρογγύλης η οποία παραμένει ¨βράχος¨. Ένα άλλο που πρέπει να μας απασχολεί είναι η απόφαση του INTERNATIONAL TRIBUNAL FOR THE LAW OF THE SEA στην υπόθεση BANGLADESH AND MYANMAR IN THE BAY OF BENGAL. Δεν αναγνώρισε ΑΟΖ στο Saint Martin’s Island (BANGLADESH) παρά μόνον Χωρικά Ύδατα και εδώ 12 νμλ, παρ’ όλον ότι κατοικείται από 5500 κατοίκους και είναι δημοφιλής τουριστικός τόπος στην περιοχή. Κατά άλλα συμφωνώ με τον κ. Φωτίου ότι πρέπει αυτά τα θέματα να τα αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα. Τους πατριωτικούς λαικισμούς τους έχουμε πληρώσει ακριβά στο παρελθόν, βλέπε 1897, 1922, 1974.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚώστας Τσέτης
Μία προσεκτική μελέτη του θέματος θα μας δείξει ότι αυτή η περίπτωση έχει πολλές ομοιότητες με τα Ελληνικά θέματα. Επίσης θα μας δείξει ότι μεταξύ αρνητικών έχει και πολλά θετικά για τις Ελληνικές θέσεις. π.χ. και εν συντομία 1. Στα ακατοίκητα νησιά (βράχοι) αναγνωρίζει χωρικά ύδατα 12 νμλ. όπως και σε άλλες περιπτώσεις (Serpent Island Ουκρανία). 2. Τα Ελληνικά κατοικημένα νησιά όπως και της Κολομβίας δικαιούνται ΑΟΖ ή Υφαλοκρηπίδα προς την κατεύθυνση της ηπειρωτικής χώρας. 3. Η Γαύδος όπως και τα νησιά της Νικαράγουας συνυπολογίζεται στην οριοθέτηση της ΑΟΖ. Υπάρχουν και τα αρνητικά, όπως και σε άλλες αποφάσεις, όπως η αρχή της αναλογικότητας, τα ίσα δικαιώματα όλων των κρατών κ.λ.π. Επίσης παραμένει το θέμα των ορίων των ΑΟΖ Ελλάδος-Κύπρου μέσω της Στρογγύλης η οποία παραμένει ¨βράχος¨. Ένα άλλο που πρέπει να μας απασχολεί είναι η απόφαση του INTERNATIONAL TRIBUNAL FOR THE LAW OF THE SEA στην υπόθεση BANGLADESH AND MYANMAR IN THE BAY OF BENGAL. Δεν αναγνώρισε ΑΟΖ στο Saint Martin’s Island (BANGLADESH) παρά μόνον Χωρικά Ύδατα και εδώ 12 νμλ, παρ’ όλον ότι κατοικείται από 5500 κατοίκους και είναι δημοφιλής τουριστικός τόπος στην περιοχή. Κατά άλλα συμφωνώ με τον κ. Φωτίου ότι πρέπει αυτά τα θέματα να τα αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα. Τους πατριωτικούς λαικισμούς τους έχουμε πληρώσει ακριβά στο παρελθόν, βλέπε 1897, 1922, 1974.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚώστας Τσέτης
Επίσης προς τον Alexandros να σημειώσω ότι δεν είναι θέμα βαρύτητας. Τα νησιά που δεν μπορούν να υποστηρίξουν οικονομική ζωή δεν δικαιούνται ΑΟΖ ή Υφαλοκρηπίδα και χαρακτηρίζονται ¨βράχοι¨. Επίσης ποτέ να μην είσαι σίγουρος με τις απόφάσεις των διεθνών δικαστηρίων τα οποία συνήθως βγάζουν σολομώντειες αποφάσεις.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚώστας Τσέτης
Προς τον Ακρίτα ουδεμία σχέση έχουν σε αυτή την περίπτωση οι μειονότητες αλλά η κυριαρχία και αυτή είναι ελληνική.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚώστας Τσέτης