31/12/12

Τυχερά παιχνίδια και διαφθορά

του Δημήτρη Καρατζίδη
Αρκετοί ερευνητές ασχολούνται με το λεγόμενο "φινλανδικό θαύμα", δηλαδή με το πως αυτό το νεαρό και μικρό σε πληθυσμό έθνος-κράτος, το οποίο ανεξαρτητοποιήθηκε μόλις το 1917, κατόρθωσε μέσα σε μικρό σχετικά χρονικό διάστημα να πετύχει μια τόσο θεαματική αύξηση της ευημερίας των πολιτών του. Μερικές από τις παγκόσμιες πρωτιές της Φινλανδίας είναι και οι παρακάτω:
- Η καλύτερη χώρα του κόσμου (Newsweek Magazine 2010).
- Χώρα με την καλύτερη πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση στον κόσμο το 2003 και το 2006 (Programme for International Student Assessment, PISA).
- Η ευτυχέστερη χώρα του κόσμου (Gallup World Poll 2010).
- Η χώρα με την λιγότερη διαφθορά στον κόσμο το 2007 (Transparency International 2007) και συνεχώς μέσα στην πρώτη δεκάδα των λιγότερο διεφθαρμένων κρατών.
- Μέσα στις δέκα πιο ανταγωνιστικές οικονομίες του κόσμου (World Economic Forum 2000-2011).
Κατά τη γνώμη μου τα αίτια της παραπάνω επιτυχίας είναι πολλά, όμως μέχρι στιγμής δεν έχω καταλήξει στο τελικό συμπέρασμα για το ποιο είναι το κυριότερο αίτιο. 
Τι σχέση έχουν όμως όλα τα παραπάνω με τα τυχερά παιχνίδια; Κι όμως έχουν, γιατί ένα από τα αίτια αυτού του "Φιλανδικού θαύματος" είναι η εμπιστοσύνη που δείχνουν οι Φιλανδοί στους συμπολίτες τους στις καθημερινές τους δραστηριότητες και το κυριότερο η εμπιστοσύνη τους προς το κράτος (θεσμούς, γραφειοκρατία και λειτουργούς του κράτους). Οι Φιλανδοί έχουν αναπτύξει μια κουλτούρα εμπιστοσύνης στον συνάνθρωπό τους και στο κράτος, η οποία και θεωρείται ως μια μεγάλη "κοινωνική αρετή". Αυτή η εμπιστοσύνη ωθεί τους Φιλανδούς να "ψυχαγωγούνται" παίζοντας τυχερά παιχνίδια, γιατί με αυτόν τον τρόπο συνεισφέρουν οικονομικά στο κράτος τους, ώστε αυτό να δύναται να επενδύσει σε έργα κοινής ωφελείας και κυρίως σε φιλανθρωπικές δραστηριότητες. Αυτό βέβαια στη συνέχεια έχει θετική επίδραση και στην επιχειρηματική δραστηριότητα των Φιλανδών, καθόσον η αύξηση του ρίσκου αναζήτησης της τύχης οδήγησε αρκετούς να γίνουν επιτυχημένοι επιχειρηματίες.
Μελετώντας την ιστορία των τυχερών παιχνιδιών στη Φινλανδία διαπιστώνουμε ότι αυτά έχουν τις ρίζες τους στην κοινωνία των πολιτών και στις διάφορες μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, οι οποίες τα προώθησαν για να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν το φιλανθρωπικό τους έργο. Στη συνέχεια φυσικά ανέλαβε το κράτος τη διαχείριση των τυχερών παιχνιδιών και σήμερα οι δυο κρατικά ελεγχόμενες εταιρίες τυχερών παιχνιδιών (Veikkaus and RAY) αποδίδουν στο κράτος ετησίως περί το ένα δις Ευρώ, τα οποία και διατίθενται για κοινωφελείς σκοπούς. Γενικά το κέρδος του κράτους από τα τυχερά παιχνίδια ανέρχεται στο 5% του συνολικού ατομικού ετήσιου φόρου. Το παραπάνω ποσό αντιστοιχεί σε 200 Ευρώ ανά Φιλανδό, που είναι πέντε φορές περισσότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Στον αντίποδα βλέπουμε να βρίσκεται η γειτονική Ρωσία, όπου το παραπάνω ποσό αντιστοιχεί σε ένα Ευρώ ανά Ρώσο, το οποίο εκτός των άλλων ίσως να μας δείχνει ότι η παντελής έλλειψη εμπιστοσύνης που υπήρχε εκ μέρους του πολίτη προς το υπερκράτος της Σοβιετικής Ένωσης, δεν έχει ξεπεραστεί ακόμη από τους Ρώσους πολίτες.
Τι συμβαίνει όμως στην πατρίδα μας; Είναι κοινό μυστικό ότι υπάρχει μεγάλη έλλειψη εμπιστοσύνης του πολίτη προς το κράτος και κατ΄ επέκταση σε όλους τους κρατικούς οργανισμούς όπως και στον ΟΠΑΠ. Πώς όμως να έχει κανείς εμπιστοσύνη στον ΟΠΑΠ, όταν οι τζίροι του είναι πλασματικοί; Πρέπει να παραδεχθούμε ότι όλα αυτά τα χρόνια το εθνοκτόνο πελατειακό σύστημα καταβρόχθισε και τον ΟΠΑΠ με αποτέλεσμα να χρηματοδοτεί "οτιδήποτε και οποιονδήποτε" κατ΄ εντολή του κάθε αισχρού πολιτικάντη, αρκεί αυτός να εξασφαλίζει ψήφους για την επανεκλογή του. Από την άλλη πλευρά παρατηρούμε ότι παρά το ότι ο νόμος προβλέπει πως «ο αθλητισμός με αναπηρία λόγω ιδιαιτερότητας προστατεύεται από το ελληνικό κράτος», υπήρξαν τεράστιες δυσκολίες στη χρηματοδότησης από τον ΟΠΑΠ της Ελληνικής Παραολυμπιακής Επιτροπής, για να μπορέσει να συμμετάσχει στους Παραολυμπιακούς του Λονδίνου, από όπου οι αθλητές μας επέστρεψαν με δώδεκα μετάλλια.
Λόγω της οικονομικής κρίσης οι Έλληνες ποντάρουν λιγότερο πλέον στα τυχερά παιχνίδια, καθόσον το 2011 μειώθηκαν σημαντικά τα συνολικά έσοδα από όλα τα τυχερά παιχνίδια στην Ελλάδα, διαψεύδοντας το μύθο ότι ο τζόγος ανθεί σε περιόδους κρίσης. Φυσικά εάν εξετάσουμε σε βάθος αυτό το γεγονός διαπιστώνουμε ότι η παραπάνω μείωση μπορεί και να έχει σχέση με την παράλληλη αύξηση των παράνομων τυχερών παιχνιδιών. Πηγές αναφέρουν ότι παράνομος τζόγος στη χώρα μας έχει τζίρο περί τα 5 δισ Ευρώ. Εάν αληθεύει αυτό το ποσό, μπορεί ο καθένας να φανταστεί τα ποσά που χάνει το κράτος από τη φοροδιαφυγή αυτού του είδους.
Από έρευνα που πραγματοποίησαν οι σπουδαστές Αθλητικής Δημοσιογραφίας του ΙΕΚ ΞΥΝΗ με θέμα «Ανήλικοι και τυχερά παιχνίδια», προκύπτει ότι αρκετά μεγάλο ποσοστό των εφήβων στην Ελλάδα σήμερα, ασχολείται συστηματικά με το στοίχημα. Όμως η διαφθορά υπάρχει ακόμη και εδώ, καθόσον το 78% των εφήβων (κάτω των 18 ετών) καταθέτουν τα δελτία τους μόνοι. Δηλαδή οι υπεύθυνοι των πρακτορείων καταστρατηγούν το νόμο και δεν ελέγχουν την ηλικία αυτών που καταθέτουν δελτία. Το χειρότερο όμως στοιχείο της έρευνας είναι ότι το 79% των εφήβων πιστεύει στα στημένα παιχνίδια.
Τι πρέπει λοιπόν να γίνει για να βελτιωθεί η κατάσταση; Μια "επανίδρυση του κράτους" θα έλυνε το πρόβλημα ισχυρίζονται ορισμένοι. Είναι όμως δυνατό να επιτύχει ένα τέτοιο τεράστιο εγχείρημα χωρίς την αλλαγή νοοτροπίας των πολιτών, ή τουλάχιστον της πλειοψηφίας; Εκτιμώ ότι παρόλο που υφιστάμεθα την οικονομική καταστροφή με όλες της τις αρνητικές συνέπειες, η πλειοψηφία των πολιτών πιστεύει λαθεμένα ότι είναι δυνατόν να ανακάμψουμε χωρίς να αλλάξουμε τις παλιές "κακές" μας συνήθειες. Και η πρώτη κακή συνήθεια που θα πρέπει να αλλάξουμε είναι να στέλνουμε στα έδρανα της βουλής διεφθαρμένους πολιτικούς, μόνο και μόνο επειδή μας υποσχέθηκαν ότι θα μας ανταμείψουν προσωπικά με κάποιο "ρουσφετάκι".

Δημήτριος Καρατζίδης
Ταξχος ε.α.
Πολιτικός Επιστήμονας - Διεθνολόγος

ΠΗΓΕΣ
Andre Noel Chaker, The Finnish Miracle. An inspiring model and a few cool stories from a self-made nation. Talentum, Helsinki 2011.
http://www.elzoni.gr/html/ent/541/ent.29541.asp
http://www.naftemporiki.gr/finance/story?id=2263182
http://e-thessalia.gr/%CE%BC%CE%B5%CE%AF%CF%89%CF%83%CE%B7-25-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CF%84%CE%B6%CE%AF%CF%81%CE%BF-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B1-%CF%84%CF%85%CF%87%CE%B5%CF%81%CE%AC-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CF%87%CE%BD%CE%AF/
http://tixera-paixnidia.gr/paixnidia-opap/
http://www.iek-xini.edu.gr/kentro-typoy/item/1815-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B7-%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%85%CE%BD%CE%B1-%C2%AB%CE%B1%CE%B8%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%E2%80%93-%CF%84%CF%85%CF%87%CE%B5%CF%81%CE%AC-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%B1-%E2%80%93-%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%B1-%CE%BC%CE%B1%CE%B6%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%B5%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7%CF%82%C2%BB
http://www.opap.gr/web/guest/192
http://news.in.gr/greece/article/?aid=485480

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.