Αφγανιστάν: Το ΝΑΤΟ φεύγει, το χάος έρχεται

 Ολεγκ Βλαντίκιν

Ιδιαίτερη ανησυχία επικρατεί στις χώρες της Ασίας, τις πρώην σοβιετικές περιοχές της Κεντρικής Ασίας, αλλά και στη Ρωσία, για το κενό που θα αφήσει στο Αφγανιστάν η αποχώρηση των αμερικανο-ΝΑΤΟϊκών στρατευμάτων. Κενό που επιβάλλεται να καλυφθεί οπωσδήποτε.

Η μελλοντική απόσυρση των στρατευμάτων του Δυτικού συνασπισμού από το Αφγανιστάν, προκαλεί ανησυχία στη Ρωσία και στις χώρες της περιοχής. Μια σειρά συναντήσεων που πραγματοποιήθηκαν τους τελευταίους δύο μήνες στο πλαίσιο του Οργανισμού Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ) και του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (ΟΣΣ), είχαν ως στόχο να προετοιμαστούν οι ευρασιατικές χώρες για τη δραστική αλλαγή του status quo στο Αφγανιστάν, μετά την αποχώρηση από το έδαφός του, το 2014, της Διεθνούς Δύναμης Βοήθειας για την Ασφάλεια (ISAF). Πράγματι, με τα χρονικά περιθώρια για την απόσυρση των Δυτικών στρατευμάτων να στενεύουν, οι προβλέψεις για την κατάσταση στην Κεντρική Ασία, γίνονται ολοένα πιο απαισιόδοξες.

Βέβαια, το μοναδικό που, μετά την αποχώρηση, θα «απειλεί» τις χώρες της Δύσης, είναι μάλλον η ... ντροπή για την αναποτελεσματικότητά τους στο Αφγανιστάν. Οι κολοσσιαίες οικονομικές δαπάνες χωρίς νόημα και ουσία για τις πολεμικές επιχειρήσεις, το γεγονός ότι η χώρα παρέμεινε «εκκολαπτήριο» τρομοκρατών, αλλά και η αύξηση της παραγωγής και διακίνησης ναρκωτικών από την περιοχή, δίνουν καταφανώς το στίγμα της αποτυχίας του ΝΑΤΟ. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, οι χώρες που συνορεύουν με το Αφγανιστάν, ή βρίσκονται σε εγγύτητα με αυτό, ξέρουν πολύ καλά, και ήδη βιώνουν, τις σοβαρές απειλές που αφήνει πίσω της η Ατλαντική Συμμαχία. Κίνδυνοι που υπάρχουν, μεταξύ των άλλων, για τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Κ.Ασίας και τη Ρωσία.

Κλιμάκωση της έντασης

Κοινά αντιτρομοκρατικά γυμνάσια

Στην περιφέρεια Ροστόφ, από τις 4 έως τις 11 Ιουλίου πραγματοποιήθηκαν κοινές ασκήσεις μονάδων των Ειδικών Δυνάμεων των χωρών του ΟΣΣΑ, «Cobalt 2013». Στα γυμνάσια που έγιναν στο Κέντρο Εκπαίδευσης Βόρειου Καυκάσου των δυνάμεων του ρωσικού υπουργείου Εσωτερικών, «Κανταμόβσκι», συμμετείχαν 500 μέλη Ειδικών Δυνάμεων από τη Ρωσία, την Αρμενία, τη Λευκορωσία, το Καζακστάν, την Κιργισία και το Τατζικιστάν. Κατά τη διάρκεια των ασκήσεων, τα Επιτελεία επεξεργάστηκαν κοινά σχέδια εναντίον συμμοριών, οργανωμένου εγκλήματος, και τρομοκρατικών ομάδων, για την αναζήτηση και την καταστροφή μυστικών βάσεων τρομοκρατών, καθώς και καναλιών εφοδιασμού τους με όπλα και εκρηκτικά. Οι αποστολές των Ειδικών Δυνάμεων ολοκληρώθηκαν με επιτυχία, δήλωσαν οι παρατηρητές.

Και μπορεί άπαντες να εκδηλώνουν την ανησυχία τους για το τι μέλλει γενέσθαι στην περιοχή, αλλά προληπτικά μέτρα δεν λαμβάνονται.  Χαρακτηριστικά, στη συνάντηση των επικεφαλής των υπηρεσιών καταπολέμησης των ναρκωτικών των κρατών - μελών του ΟΣΣ, που διεξήχθη τον Απρίλιο 2013 στο Μπισκέκ (Κιργισία), ο επικεφαλής της ρωσικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας για την καταπολέμηση των ναρκωτικών, Βίκτορ Ιβανόφ, πρότεινε στον Οργανισμό τη σύσταση ενός επιχειρησιακού επιτελείου για την εξάλειψη του εμπορίου ναρκωτικών στο Αφγανιστάν. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από εξάλειψη. Μόνο που κανείς δεν εξηγεί πειστικά πώς θα γίνει αυτή η εξάλειψη.  Χωρίς να εισέλθει στη χώρα κάποιος ένοπλος φορέας που θα αντικαταστήσει τις δυνάμεις της ISAF; Και πως θα γίνει κάτι τέτοιο, όταν η σκέψη και μόνο της στρατιωτικής ανάμειξης στις αφγανικές υποθέσεις, προκαλεί «αλλεργία» τόσο στη Ρωσία, όσο και στις άλλες μετα-σοβιετικές χώρες της περιοχής; Είναι ξεκάθαρο, ότι θα πρέπει να κινηθούμε με άλλο τρόπο.

Κατά τη συνάντηση των υπουργών Άμυνας των κρατών – μελών του ΟΣΣΑ, που πραγματοποιήθηκε στο Μπισκέκ στις 26 Ιουνίου 2013, το θέμα ήταν από τα βασικά της ατζέντας. Επίσης, ο Ρώσος υπουργός Άμυνας, στρατηγός Σεργκέι Σοϊγκού, συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Κιργισίας, Αλμαζμπέκ Αταμπάγιεφ, και τον διαβεβαίωσε ότι μέσα στο τελευταίο τρίμηνο του 2013, η Μόσχα θα ξεκινήσει τις μαζικές παραδόσεις όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού στην κεντροασιατική Δημοκρατία. Η δήλωση έγινε ταυτόχρονα με την ανακοίνωση του υπουργείου Άμυνας, στην οποία αναφερόταν ότι στη συνάντηση των υπουργών Άμυνας του ΟΣΣ, η συζήτηση επικεντρώθηκε στην «πιθανή αποσταθεροποίηση» της κατάστασης στο Αφγανιστάν μετά το 2014.

Στο τέλος της συνάντησης, ο ρώσος αναπληρωτής υπουργός Άμυνας, Ανατόλι Αντόνοφ, δήλωσε ότι μετά την αποχώρηση των δυνάμεων της ISAF, είναι πολύ πιθανή η κλιμάκωση της ένοπλης σύγκρουσης στο Αφγανιστάν, καθώς και η «εξαγωγή» της εκτός συνόρων. Κάτι, που θα προκαλέσει κύματα προσφύγων και την επέκταση των ανατρεπτικών - τρομοκρατικών δραστηριοτήτων των ισλαμιστών εξτρεμιστών στην Κεντρική Ασία. Κατά συνέπεια, ο «φράκτης» που θα σταματήσει τις απειλές και τους κινδύνους από το Αφγανιστάν, θα πρέπει να τοποθετηθεί ακριβώς πάνω σύνορα της χώρας.

Ανάγκη άμεσων μέτρων

Αφγανιστάν: Ερχονται τα χειρότερα στη μετα-ΝΑΤΟ εποχή

Τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, ήταν βασικό αντικείμενο των συζητήσεων από τους μετέχοντες στη δεύτερη συνεδρίαση των επικεφαλής των Υπηρεσιών Συνοριακής Φύλαξης των κρατών-μελών του ΟΣΣ (έγινε στο Εκατερινμπούργκ στη Ρωσία, 25-27 Ιουνίου). Παράλληλα, στη Μόσχα συνεδρίασε η Στρατιωτική Επιτροπή του ΟΣΣΑ. Αυτή η νέα δομή αποτελείται από τους αρχηγούς των Γενικών Επιτελείων των Ενόπλων Δυνάμεων των χωρών - μελών του Οργανισμού. Η Επιτροπή εξέτασε τα πρακτικά ζητήματα για την εφαρμογή της στρατιωτικο – πολιτικής ολοκλήρωσης, που είχαν επεξεργαστεί τα καταστατικά όργανα του Οργανισμού και οι αρμόδιες Επιτροπές στη διάρκεια της ανεπίσημης Συνόδου Κορυφής των αρχηγών των κρατών - μελών του Οργανισμού Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας στις 27-28 Μαΐου 2013, στο Μπισκέκ.

Ο γενικός Γραμματέας του ΟΣΣΑ, Νικολάι Μπορντιούζα, είχε περιγράψει τους στόχους της ολοκλήρωσης ως εξής: «Η αποστολή μας έχει δύο κατευθύνσεις: Η πρώτη, είναι η συνεργασία με τις αφγανικές αρχές. Θα τους παράσχουμε βοήθεια για τη διασφάλιση της σταθερότητας, για την εκπαίδευση των δυνάμεων ασφαλείας, καθώς και για την υλοποίηση κοινωνικών έργων, και έργων υποδομής στη χώρα. Η δεύτερη αφορά στην ενίσχυση του στρατιωτικού δυναμικού του ΟΣΣΑ, των συλλογικών δυνάμεων ταχείας αντίδρασης των διμερών σχηματισμών, με στόχο την επιβολή της ειρήνης. Επιπρόσθετα, έχουμε και τα ζητήματα που αφορούν στη φύλαξη των συνόρων». Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση, «η Επιτροπή έθεσε σαν βάση για περαιτέρω επεξεργασία, τη ρωσική πρόταση για την αναδιοργάνωση του συστήματος διοίκησης του Οργανισμού και των Συλλογικών Δυνάμεων Ταχείας Αντίδρασης». Συζητήθηκε ακόμα, και το θέμα της ενίσχυσης του μεικτού στρατιωτικού σχηματισμού στην περιοχή. Δηλαδή, δόθηκε σαφής έμφαση στα αμυντικά μέτρα προστασίας εντός του ΟΣΣΑ.

Χρήσιμη η ρωσική «αφγανική εμπειρία»

Τι σημαίνουν όλα αυτά για τους πολίτες της Ρωσίας και άλλων χωρών της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών; Πρώτα απ’ όλα, ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να γίνουν πράξη οι απειλές που επί σειρά ετών εξαπολύουν οι αφγανοί τρομοκράτες, για μεταφορά των ένοπλων επιθέσεων και συγκρούσεων στο μετασοβιετικό χώρο.

Η Μόσχα στο δρόμο προς τα Βαλκάνια

Το μόνο που κατάφεραν στην καλύτερη περίπτωση με την εμπλοκή τους στο Αφγανιστάν οι στρατιωτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ, ήταν η επιβράδυνση του χρόνου πραγματοποίησης αυτών των απειλών, που επανειλημμένως ακούγονταν από τους «μουτζαχεντίν», από την πρώτη κιόλας μέρα της αποχώρησης του σοβιετικού εκστρατευτικού σώματος από το Αφγανιστάν (1989). Αλλά, ακόμη και κατά τη διάρκεια της παρουσίας της ISAF στο Αφγανιστάν, τέτοιου είδους απειλές έγιναν πράξη.

Κοινή πεποίθηση μεταξύ των στρατιωτικών εμπειρογνωμώνων είναι ότι οι αφγανικές τρομοκρατικές ομάδες σε μεγάλο βαθμό ενισχύονται με νέους από το Τατζικιστάν, το Ουζμπεκιστάν και την Κιργισία. Στη συνέχεια, τα ίδια αυτά άτομα, οι ρωσικές Υπηρεσίες Πληροφοριών τα εντοπίζουν να είναι ηγέτες των ισλαμικών εξτρεμιστικών οργανώσεων στη Μόσχα, στην Αγία Πετρούπολη και σε άλλες ρωσικές πόλεις. Μέχρι σήμερα, δεν έχουν καταφέρει να αναπτύξουν  εχθρικές δραστηριότητες σε μεγάλο βαθμό στη χώρα μας. Ωστόσο, η εντατική στρατολόγηση ανάμεσα στους δεκάδες χιλιάδες μετανάστες εργάτες στην επικράτεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν σταματά. Με λίγα λόγια, οι αστυνομικές αρχές των χωρών που συμμετέχουν στον ΟΣΣΑ, πράττουν σωστά που προετοιμάζονται διεξοδικά για πόλεμο κατά των εξτρεμιστών, εντός του εδάφους τους.

Το πρωτότυπο άρθρο βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://nvo.ng.ru