6/8/13

James Stavridis: Αυτό που βλέπουμε σήμερα (στην Μ.Α.) απεικονίζουν τον σχηματισμό της Νέας Μέσης Ανατολής

Της Δέσποινας Συριοπούλου
Τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής στο ενδεχόμενο μιας εξόδου -λόγω κόπωσης- των Ηνωμένων Πολιτειών επισημαίνει σε συνέντευξή του στον "Ε" ο Τζέιμς Σταυρίδης, πρώην διοικητής των αμερικανικών δυνάμεων των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρώπη και νυν κοσμήτορας της σχολής διπλωματίας Φλέτσερ στο πανεπιστήμιο Ταφτς της Βοστώνης, λίγες μέρες μετά το άρθρο του στο έγκυρο αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy, όπου καταγράφεται η σημασία της Ανατολικής Μεσογείου για τις ΗΠΑ.
Ωστόσο, ο ελληνικής καταγωγής ναύαρχος ε.α. είναι ιδιαίτερα προσεκτικός και ολιγόλογος στις απαντήσεις του στα θέματα περί ενέργειας και (ελληνικής) ΑΟΖ, λέγοντας μόνο ότι η επίλυση των όποιων διαφορών επέρχεται "με την διαπραγμάτευση και τους διεθνείς οργανισμούς". Ο Τζέιμς Σταυρίδης βλέπει να όσα συμβαίνουν στην Μέση Ανατολή να απεικονίζουν την διαδικασία σχηματισμού της "Νέας Μέσης Ανατολής", έναν όρο που χρησιμοποίησε για πρώτη φορά η Κοντολίζα Ράις το 2006, και τον (νέο) χάρτη της περιοχής, με αλλαγές συνόρων και νέα κράτη που δημοσιεύτηκε λίγο αργότερα στο περιοδικό των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Ο ναύαρχος ε.α. αγγίζει και το ζήτημα των ενεργειακών κοιτασμάτων στην Ανταρκτική, μια περιοχή που μελλοντικά θα αποτελέσει -όπως εξάγεται από τα όσα λέει ο έμπειρος στρατιωτικός- ένα πεδίο έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας, όταν η τελευταία θα αντιδράσει στον ηγετικό ρόλο που θα θελήσουν να έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Ποιο ήταν το κίνητρο σας για την συγγραφή του άρθρου στο FP;

Θεωρώ ότι είναι σημαντικό οι Ηνωμένες Πολιτείες εστιάσουν στην σημασία της Ανατολικής Μεσογείου, διότι έχουμε τόσο ισχυρούς συμμάχους (Ελλάδα, Τουρκία, Ισραήλ) που αντιμετωπίζουν μια ταραγμένη και δύσκολη κατάσταση (αστάθεια στην Αίγυπτο, Συρία, Αραβική Άνοιξη, Χεζμπολάχ, παρέμβαση από το Ιράν).

Βάσει της εμπειρίας σας, εκτιμάτε ότι τα σημάδια κόπωσης των Ηνωμένων Πολιτειών  στην Μέση Ανατολή μπορούν να τις οδηγήσουν στην έξοδο από την περιοχή, εγκαταλείποντας τα συμφέροντα τους (στην ευρύτερη περιοχή); Τι θα μπορούσε να σημαίνει μια τέτοια αποχώρηση;

Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται στο μέσο του άξονα προς την Ασία, γεγονός που σημαίνει ότι θα υπάρχουν λιγότεροι πόροι (σ.σ. δυνάμεις) να συμμετέχουν στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Μέση Ανατολή. Αυτό -θεωρώ- θα ήταν αποσταθεροποιητικό για την περιοχή, γι' αυτό και έγραψα αυτό το άρθρο, δίνοντας περισσότερες λεπτομέρειες για την σημασία της συνεχούς δέσμευσης.


-Η πραγματικότητα των νέων οικονομικών πόρων (κάθε είδους ενέργειας) έχει δημιουργήσει ένα πεδίο ανταγωνισμού στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, ποιος θα ήταν ο γεωστρατηγικός ρόλος των Ηνωμένων Πολιτειών;

ΟΙ Ηνωμένες Πολιτείες παραδοσιακά έχουν εργαστεί σκληρά για να δημιουργηθούν γέφυρες μεταξύ των διαφόρων κρατών στην περιοχή όλο αυτό το διάστημα, παράλληλα με την στήριξη στο ΝΑΤΟ (Ελλάδα και Τουρκία) και στο Ισραήλ.  Ιστορικά έχουμε ισχυρές και θετικές σχέσεις με την Ιορδανία και την Αίγυπτο. Ο ρόλος μας είναι να βοηθάμε στην οικοδόμηση της σταθερότητας.

-Πρόσφατα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, το Ισραήλ και η Κύπρος (με την ελληνική υποστήριξη και) συμφώνησαν για την εκμετάλλευση υποθαλάσσιων ενεργειακών πόρων. Σε αυτή τη συμφωνία, συμμετέχει και η Noble Energy. Ωστόσο, η Τουρκία διαφωνεί, διεκδικώντας ένα ρόλο για τον εαυτό της και τους Τουρκοκύπριους. Πώς το σχολιάζετε;

Τέτοιες διαφωνίες πρέπει να επιλύονται μέσω διεθνών οργανισμών και διαπραγμάτευσης, αποφεύγοντας την εμφάνιση έντασης και αντιπαράθεσης.

-Πόσο σημαντικό είναι για την Ελλάδα να καθορίσει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη για την εκμετάλλευση υποθαλάσσιων ενεργειακών πόρων της, λαμβάνοντας υπόψη τις τουρκικές αντιδράσεις; Θα ήθελα το σχόλιό σας, λαμβάνοντας υπ 'όψιν ότι σε περίπτωση που επιλυθεί το θέμα αυτό, θα ανοίξει το δρόμο για την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της περιοχής.

θα επαναλάβω ό,τι ακριβώς είπα και πιο πριν. Τέτοιες διαφωνίες πρέπει να επιλύονται μέσω διεθνών οργανισμών και διαπραγμάτευσης, αποφεύγοντας την εμφάνιση έντασης και αντιπαράθεσης.

-Σε λίγες μέρες, ο πρωθυπουργός της Ελλάδα, ο κ. Σαμαράς θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο Ομπάμα στο Λευκό Οίκο. Θα μπορούσε αυτή η συνάντηση να αναβαθμίσει και να ενισχύσει την ελληνική-αμερικανική συμμαχία, και να οδηγήσει η Ελλάδα να αναλάβει ένα μεγαλύτερο ρόλο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με δεδομένη την αστάθεια και την αναταραχή στην Αίγυπτο και τη Συρία;

Η Ελλάδα θα συνεχίσει να είναι βασικός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή, και η συνάντηση για τον πρωθυπουργό και τον πρόεδρο θα δώσει την ευκαιρία και στους δυο ηγέτες να συζητήσουν πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να είναι χρήσιμες στην διατήρηση της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.

-Τον Ιούνιο του 2006 η τότε υπουργός των εξωτερικών Κοντολίζα Ράις δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Τελ Αβίβ ότι «Αυτό που βλέπουμε σήμερα [σ.σ. σε σχέση με την καταστροφή του Λιβάνου και τις ισραηλινές επιθέσεις στο Λίβανο], κατά μία έννοια, είναι οι ωδίνες τοκετού μιας "Νέας Μέσης Ανατολής» και οτιδήποτε κάνουμε εμείς πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι πιέζουμε προς τα εμπρός για τη Νέα Μέση Ανατολή [και] δεν γυρίζουμε πίσω στο παλιό". Αυτό που βλέπουμε σήμερα απεικονίζει το σχηματισμό της "Νέας Μέσης Ανατολής";

Ναι, το απεικονίζει. Το κλειδί είναι η διατήρηση των δεσμών μεταξύ των κρατών της περιοχής, η αποφυγή αποσταθεροποιητικών αντιπαραθέσεων (για τους πόρους, για παράδειγμα), και η διατήρηση διαλόγου.

-Το θέμα για την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων έχει στρατηγική σημασία τόσο για τις ΗΠΑ και τη Ρωσία. Η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της Ανταρκτικής είναι ανοιχτό, με την Ρωσία να έχει αποκτήσει "περισσότερους πόντους" συγκριτικά με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μπορώ να έχω το σχόλιό σας;

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, ο Καναδάς, η Νορβηγία, η Δανία, η Ισλανδία, και πολλά άλλα κράτη είναι μέλη του Αρκτικού Συμβουλίου. Πρέπει να συνεργαστούν μέσω του εν λόγω διεθνούς οργανισμού ώστε η Ανταρκτική να παραμείνει μια περιοχή συνεργασίας, και να αποφευχθεί η σύγκρουση ή η αντιπαράθεση. Από αυτή την άποψη, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι ηγέτιδα δύναμη, αλλά μόνο με την συναίνεση και των άλλων κρατών της Αρκτικής, συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Ο Κόσμος του Επενδυτή", τις 3 Αυγούστου 2013

2 σχόλια:

  1. Να το "μεταφράσουμε": Όταν οι ΗΠΑ θέλει να ασκήσει τα κυριαρχικά δικαιώματά της όπως απορρέουν από την διεθνή νομιμότητα ισχύει το "η επίλυση των όποιων διαφορών επέρχεται "με την διαπραγμάτευση και τους διεθνείς οργανισμούς". Μια πιο σωστή και ακριβή περιγραφή και ερμηνεία των πολιτικών όψεων του διεθνούς συστήματος την δίνει ο Θουκυδίδης: "Ο ισχυρός επιβάλλει ότι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος [διαπραγματεύεται] υποχωρεί και προσαρμόζεται". Ας το δουν στην Ελλάδα όσοι νομικιστές, "ιδρυματικοί" του γνωστού ευαγούς ιδρύματος και φαντασιόπληκτοι μιας θεόσταλτης σταθερότητας, έβλεπαν την ισορροπία δυνάμεων ως περίπου εθνικιστική και επιθετική στάση.

    Πιο σημαντικό, ο Αμερικανός ναύαρχος με ελληνικό όνομα σίγουρα κάτι θα ξέρει για να λέει "η επίλυση των όποιων διαφορών επέρχεται "με την διαπραγμάτευση και τους διεθνείς οργανισμούς". Ενόψει μάλιστα και κάποιων ταξιδιών. Περιμένουμε ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Διευκρινιστικό σχόλιο. Να τονιστεί, βέβαια, ότι η Ελλάδα πάντα ήταν έτοιμη για ειρηνική επίλυση των διαφορών στην βάση του διεθνούς δικαίου (και έτσι πρέπει να γίνεται). Αυτό όμως είναι ένα πράγμα και άλλο οι στρατιωτικοί εκβιασμοί του αντιπάλου και ο πειθαναγκασμός μας σε ένα "καζάν-καζάν" το οποίο δεν θα έχει να ζηλέψει σε τίποτα από το 1922. Όποιος αμφιβάλλει ας διαβάσει το βιβλίο του Νταβούτογλου "Στρατηγικό βάθος" του οποίου οι θέσεις που υιοθετούνται για τα ελληνιτουρκικά είναι διαχρονικές ανεξαρτήτως τουρκικής κυβέρνησης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.