Το ζήτημα της Ευρώπης...

Φαήλος Κρανιδιώτης

Κακά τα ψέματα, το κέντρο μεγάλου μέρους των πολιτικών αποφάσεων, που αφορούν τη χώρα μας, βρίσκεται στις Βρυξέλλες, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εν γένει στα ευρωπαϊκά όργανα. Ολα δε τα μηνύματα δείχνουν πως στην Ευρωβουλή που θα προκύψει θα έχουν ισχυρή παρουσία η Ακρα Δεξιά και οι ποικιλόχρωμοι ευρωσκεπτικιστές. Αυτό, στην πράξη, δεν σημαίνει τύπους που θα κάθονται ξύνοντας το μούσι τους και σκεπτόμενοι το μέλλον της Ευρώπης. Σημαίνει αυτό που μου είπε εύστοχα κορυφαίος υπουργός, ότι η επόμενη Ευρωβουλή δεν θα είναι σούπα, «τσάι και συμπάθεια», με μπόλικο πολιτικό τουρισμό για τους ευρωβουλευτές,
αλλά θα έχει μέσα διάφορες ισχυρές ομάδες που δεν έχουν και τόσο σε υπόληψη την Ενωση. Ορισμένοι θα την αμφισβητούν ευθέως, άλλοι τη σιχαίνονται και δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα να της βάλουν μπουρλότο. Ο καθένας θα μάχεται για αυτά που θεωρεί στενά συμφέροντα της χώρας του, προσπαθώντας να στερήσει κονδύλια και δύναμη από τους άλλους. Η ήδη προβληματική ευρωπαϊκή αλληλεγγύη θα μπει σε ισχυρή έμπρακτη αμφισβήτηση. Με απλά λόγια, αδέρφια, ο καθένας θα κοιτάει την πάρτη του.

Επομένως, οι κανόνες του παιχνιδιού αλλάζουν, αφού κατά τα φαινόμενα και τις ροπές που δείχνουν οι δημοσκοπήσεις στο πανευρωπαϊκό εκλογικό σώμα θα αλλάξει χρώμα ο χάρτης της νέας Ευρωβουλής και για πρώτη φορά δεν θα υπάρχει μια καθαρή πλειοψηφία μετριοπαθών δυνάμεων ή θα είναι ασθενής. Αυτοί που θα εκπροσωπήσουν τη χώρα πρέπει να έχουν γερό στομάχι και να μη λυγίζουν κάτω από το ισχυρό πυρ του εχθρού. Μιλάμε για μια σκληρή αρένα, όπου θα γίνει το έλα να δεις. Βαθιά ριζωμένοι σωβινισμοί και προκαταλήψεις, που νομίζαμε πως είχε παραμερίσει η «πολιτική ορθότητα» και η παγκοσμιοποίηση, θα μας τραβάνε από το μανίκι κι ενίοτε θα υψώνουν εμπόδια. Θα τους βρίσκουμε μπροστά μας σε κάθε στροφή του δρόμου, σε κάθε αίτημα που θα σημαίνει την παραμικρή πολιτική ή οικονομική θυσία των εταίρων μας προς εμάς.

Ο τρόπος που οικοδομήθηκε η Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν από μόνος του προβληματικός. Αντί να προταχθεί η πολιτική ενοποίηση, με τη δημιουργία βαθιά δημοκρατικών κι αντιπροσωπευτικών θεσμών που θα διασφάλιζαν τις ιδιαίτερες ταυτότητες των ευρωπαϊκών εθνών αλλά ταυτόχρονα θα έφτιαχναν τις δομές μιας ευρωπαϊκής υπερδύναμης, προτάχθηκε η οικονομική ενοποίηση, με αποθέωση μιας δαιδαλώδους γραφειοκρατίας. Ισως γι’ αυτό η σημαία της Ε.Ε. θυμίζει σημαία αντιπροσωπείας αυτοκινήτων. Μια σημαία για την οποία κανείς δεν είναι διατεθειμένος να πεθάνει, χωρίς εγγυημένα σύνορα για όλα τα μέλη, χωρίς ευρωπαϊκό στρατό και με σοβαρό δημοκρατικό έλλειμμα στους θεσμούς. Ο Ντε Γκολ μιλούσε για μια Ευρώπη από τη Μάγχη ως τα Ουράλια. Αφηνε απέξω, ως γνήσιος Γάλλος, τη «δόλια Αλβιόνα», θεωρούσε αυτονόητες τη συνεννόηση με τη Ρωσία και τη συμμετοχή της, αφού η Ρωσία θα συνεισέφερε στρατό, πρώτες ύλες και άφθονες πηγές ενέργειας, που μαζί με τα γερμανικά κεφάλαια, την παράδοση της Ελλάδας και της Ρώμης θα συγκροτούσαν την ευρωπαϊκή υπερδύναμη. Θεσμοί, πολιτισμός, κεφάλαια, πρώτες ύλες, στρατιωτική δύναμη. Η παλαιά ήπειρος, η μήτρα του σύγχρονου πολιτισμού, με τους τρεις μεγάλους πυλώνες, την Ελλάδα, τη Ρώμη και τον χριστιανισμό, όπου γεννήθηκε ό,τι προσδιορίζει τον σύγχρονο κόσμο, έφτιαξαν, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το καλύτερο μέρος στον κόσμο να ζει κανείς. Διότι, μπορείτε να πείτε ό,τι θέλετε λόγω της κρίσης, όμως το πιο πολιτισμένο μέρος στον κόσμο, που εδώ και δεκαετίες αγνοεί τι πάει να πει πόλεμος, όπου οι πολίτες απολαμβάνουν δικαιωμάτων και ευημερίας, σε βαθμό που είναι άγνωστος στα μήκη και τα πλάτη του υπόλοιπου πλανήτη, εξακολουθεί να είναι η Ευρωπαϊκή Ενωση. Οποιος γκρινιάζει, ας ρίξει μια ματιά στη Ν. Αμερική, την Αφρική και την Ασία και θα νιώσει δέος κι ευγνωμοσύνη που του ’λαχε να γεννηθεί ανάμεσα στη Μεσόγειο, στον Ατλαντικό και στη Λαπωνία.

Αυτό όμως που παραμένει το μεγαλύτερο έλλειμμα της Ευρώπης είναι της ηγεσίας. Το είχε πει με δηλητηριώδη ειρωνεία η γριά αλεπού, ο Χένρι Κίσινγκερ: «Ωραία, Ευρωπαϊκή Ενωση. Οταν θέλω να μιλήσω μαζί της, ποιον πρέπει να πάρω τηλέφωνο»; Και μη βιαστείτε να πείτε «μα, τη Μέρκελ», διότι ούτε έτσι είναι ούτε τόσο απλό. Ο δαιμόνιος Αμερικανός πρώην ΥΠΕΞ δεν αναφερόταν απλά σε πρόσωπα, αλλά στο θεσμικό έλλειμμα εξουσίας, στο ότι η Ευρώπη δεν είναι μια συγκροτημένη υπερδύναμη, όπου υπάρχει μια κεντρική εξουσία με αληθινή δημοκρατική νομιμοποίηση, η οποία εκπροσωπεί το σύνολο των ευρωπαϊκών συμφερόντων κι όχι τα ιδιαίτερα συμφέροντα της Χ ή της Ψ χώρας, που συγκυριακά ή κατά καιρούς επιβάλλονται. Οσο τρελό, παράδοξο ή υπερφίαλο κι αν ακούγεται, μια σοβαρή συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης μπορεί να ξεκινήσει και πάλι από τη χώρα που της έδωσε τ’ όνομά της. Μας ενδιαφέρει αυτό το μέλλον γιατί τα χειρότερα για μας πάντα ήρθαν όταν μείναμε μόνοι μας, χωρίς συμμάχους, χωρίς συμφέροντα που τέμνονταν με τα δικά μας. Η απομόνωση πάντα έβλαψε σοβαρά την Πατρίδα…

Φαήλος Μ. Κρανιδιώτης
δημοκρατία