Φώτης Γεωργελές
Εδώ και τρεις μήνες, παρακολουθούμε σε ζωντανή μετάδοση τη διάλυση μιας χώρας. Η Κριμαία αποσχίστηκε, στρατιωτικές κινήσεις, οι ανατολικές επαρχίες αυτονομούνται, παραστρατιωτικές πολιτοφυλακές, δολοφονίες. Η Ουκρανία έχει μπει σε αυτοκαταστροφική τροχιά. Αν κοιτάξεις γύρω μας τον κόσμο, θα φοβηθείς. Η Αραβική Άνοιξη είναι πάντα φθινόπωρο, αποδεικνύεται ακόμα μια φορά ότι δεν είναι εύκολο να κόψεις δρόμο προς την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Στη Συρία ο εμφύλιος συνεχίζεται 2 χρόνια, οι νεκροί έφτασαν τους 140.000. Η Αργεντινή μια δεκαετία μετά την κρίση είναι πάντα σε κατάσταση ανάγκης, οι άνθρωποι σκοτώνονται κάθε βδομάδα σε επιθέσεις στα σούπερ μάρκετ για να βρουν τρόφιμα. Στη Βενεζουέλα έφτασαν τα 38 τα θύματα στους δρόμους. Η Τουρκία που μέσα σε μια δεκαετία γνώρισε τεράστια ανάπτυξη και βρέθηκε μέσα στις πλουσιότερες χώρες του κόσμου, τώρα συγκλονίζεται από σκάνδαλα, το νόμισμα καταρρέει, τα επιτόκια ανεβαίνουν, διαδηλώσεις, νεκροί. Τα σημάδια δείχνουν ότι η Νέα Οικονομία της τεχνολογίας και της πληροφορικής δεν είναι τόσο συμβατή με αυταρχικά καθεστώτα. Όσο κι αν τα γεγονότα είναι τραγικά, το μήνυμα για τις οικονομίες της Δύσης είναι ενθαρρυντικό. Η παρακμή της Ευρώπης δεν είναι νομοτελειακό φαινόμενο.
Στην Ουκρανία έπαιξαν και έχασαν τα πάντα. Προσπάθησαν να λύσουν τα πολιτικά προβλήματα με εξωθεσμικούς τρόπους. Όμως, έτσι, η δυναμική γίνεται ανεξέλεγκτη. Για να ρίξουν μια κυβέρνηση και να επιταχύνουν τη σύνδεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, βρέθηκαν με 100 νεκρούς στην πλατεία Μεϊντάν και στα πρόθυρα εμφυλίου με κίνδυνο να χάσουν τη μισή χώρα.
Ο Σύριζα γι’ αυτή την περίπτωση εξέδωσε μια αξιοπρόσεκτη ανακοίνωση: «Τα κράτη λειτουργούν με βάση τις δημοκρατικές διαδικασίες και τη θέληση της πλειοψηφίας των πολιτών και όχι υπό την πίεση βίαιων μειοψηφιών». Το πιθανότερο είναι πως η ειρωνεία της ιστορίας δεν είναι καν αντιληπτή στους συντάκτες της, δεν παύει όμως να μοιάζει με αυτοκριτική. Υπάρχουν ακόμα και σήμερα πολλοί άνθρωποι που αντιλαμβάνονται τον κόσμο με όρους οπαδικής στράτευσης. Αν είμαστε με τον Πούτιν, με τον Τσάβες, τότε οι κυβερνήσεις καλώς πυροβολούν με τα αυτόματα τους διαδηλωτές και αφήνουν πίσω τους 100 νεκρούς. Αν είμαστε στην πλατεία Συντάγματος, θέλουμε να την κάνουμε πλατεία Ταχρίρ, να ρίξουμε τα κιγκλιδώματα, να κάνουμε ντου στη Βουλή, να τους «φοβίσουμε», να μην ψηφίσουν αυτό που θέλουν.
Έξω από τους κοινοβουλευτικούς κανόνες, βασιλεύει το παιχνίδι με τη μοίρα, η συγκυρία, οι συμπτώσεις, η συλλογική τρέλα, τα σκοτεινά παιχνίδια άλλων απροσδιόριστων δυνάμεων. Ο κόσμος μας έχει γίνει εύθραυστος, τεράστιες μεταβολές συντελούνται στις μέρες μας, βρισκόμαστε σε μια μεταβατική φάση και κανείς δεν μπορεί να προσδιορίσει ακριβώς τη συνέχεια. Καθώς όλα αλλάζουν γρήγορα και με βίαιο τρόπο, το μόνο που καταλαβαίνουμε είναι ότι σ’ αυτή την περίοδο, η κάθε απόφαση, η κάθε επιλογή δεν είναι δωρεάν, δεν υπάρχει «στα ψέματα παίζαμε», δεν γυρνάς πίσω, μπορεί να φτάσεις χωρίς καν να το καταλάβεις σε ένα καταστροφικό φινάλε.
Έχουμε κατηγορήσει πολύ το πολιτικό μας σύστημα, την Ευρώπη, την κοινωνία μας. Βλέποντας όμως γύρω μας πρέπει να αναγνωρίσουμε στους εαυτούς μας ότι ενώ φλερτάραμε επικίνδυνα με την καταστροφή, μια καταστροφή που τα γειτονικά παραδείγματα μας δείχνουν πόσο εύκολη είναι, εμείς την αποφύγαμε. Φλερτάραμε με τον εξωθεσμικό δρόμο, τη βία, την παράνοια, την τύφλωση που προκαλεί ο λαϊκισμός και σε σπρώχνει στο γκρεμό, αλλά το ξεπεράσαμε. Είχαμε τα δυσκολότερα προβλήματα, κάναμε όλα τα λάθη. Μπορεί να καθυστερήσαμε αδικαιολόγητα, να επιλέξαμε τις άδικες λύσεις, να πλήρωσαν αυτοί που έφταιγαν λιγότερο. Όμως, παρ’ όλα αυτά, γλιτώσαμε τις περιπέτειες. Έστω και γλείφοντας τις πληγές μας, η Ελλάδα δεν βρίσκεται πια στο 2010. Ευτυχώς, το Σύνταγμα δεν έγινε πλατεία Ταχρίρ.
Γλιτώσαμε τα χειρότερα και κερδίσαμε χρόνο. Έχουμε πάντα μπροστά μας το πρόβλημα να οικοδομήσουμε μια βιώσιμη οικονομία. Αλλά γλιτώσαμε τις τριτοκοσμικές περιπέτειες. Μου φαίνεται απίστευτα οδυνηρό που χάσαμε τόσα χρόνια, πως ακόμα και σήμερα παίζουμε καθυστερήσεις προσπαθώντας να διασώσουμε ένα σύστημα που δεν σώζεται, αλλά ίσως έτσι γίνονται τα πράγματα. 4 χρόνια για τη μικρή μας ζωή είναι πάρα πολλά, αλλά για την ιστορία μιας χώρας είναι ένα απλό επεισόδιο. Το σημαντικό είναι ότι αποφύγαμε την ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, τις αυτοκτονικές λύσεις που πάντα είναι ενδεδυμένες με πολλές σημαίες, πατριδοκαπηλεία, «επανάσταση» και «ηρωικές θυσίες».
Κι αυτό, για να λέμε τα πράγματα πια στα ίσια, το οφείλουμε στη θέση μας: στην Ευρωπαϊκή Ένωση της οποίας είμαστε μέλος και στην κοινοβουλευτική δημοκρατία. Μέσα στην Ευρώπη, με τους δημοκρατικούς θεσμούς, αντιμετωπίζεις τα προβλήματα καλύτερα πάντα απ’ ό,τι οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, με οποιουσδήποτε άλλους τρόπους.
Η Ουκρανία είναι μια χώρα πενταπλάσια από μας. Βρέθηκε στην κρίσιμη θέση από ένα χρέος 25-30 δις, το ένα δέκατο απ’ όσο είχε μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα των 10 εκατομμυρίων κατοίκων. Η Αργεντινή ήταν κάποτε η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, 13 χρόνια δεν μπορεί να συνέλθει από την κρίση για ένα χρέος 30 δις. Η Βενεζουέλα είναι η πέμπτη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα του κόσμου, 90 δις έσοδα έχει ετησίως από το πετρέλαιο. Για μία ακόμα φορά επιβεβαιώνεται ότι είναι οι θεσμοί που κάνουν τα επιτυχημένα κράτη και όχι ο πλούτος.
Ακούσαμε πολλά αυτά τα χρόνια. Για την Ευρώπη που είναι «λάκκος των λεόντων», για «ανθρωπιστική καταστροφή» και «κοινωνική γενοκτονία». Όταν κοιτάμε γύρω μας τον άλλο κόσμο, μπορούμε καλύτερα να κάνουμε τις συγκρίσεις. Να βάλουμε όλα τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις. Δυσκολευόμαστε, πολλοί άνθρωποι υπέφεραν και έχουν πολλοί ευθύνες γι’ αυτό. Όμως η υπερβολή δεν είναι ποτέ αθώα. Δεν είναι πιο μαχητικοί αυτοί που μιλάνε για «δυνάμεις κατοχής» και «απελευθερωτικούς αγώνες», για «δοσίλογους» και «πατριώτες». Είναι απλώς αυτοί που εμφανίζονται σε εποχές κρίσιμες, τότε που οι φοβισμένες ψυχές μας ψάχνουν ένα σωτήρα να τους σώσει κι έναν εχθρό να μισήσουν. Και τότε οι λύσεις είναι πάντοτε αυτοκαταστροφικές.
Η γνώση, η ανεκτικότητα, η ελευθερία επιλογής, η καινοτομία, το ταλέντο, η δουλειά, θα μας βγάλουν από την κρίση. Όχι η καθήλωση στο παρελθόν, ο φόβος για αλλαγή. Ζούμε σε περίεργη εποχή. Μεταβατική και επικίνδυνη. Επειδή είναι στις μέρες μας δεν το συνειδητοποιούμε. Ο κόσμος μας αλλάζει και ακόμα δεν ξέρει πού θα πάει. Αλλάζουν οι ισορροπίες, αλλάζουν τα κέντρα αποφάσεων, γιατί ακόμα τίποτα δεν είναι οριστικό.
Η νέα επανάσταση της οικονομίας αλλάζει τον κόσμο. Πριν λίγες μέρες το Facebook αγόρασε το WhatsApp με 16 δις. Η πραγματική είδηση δεν είναι αυτή. Ήταν ότι η WhatsApp έχει 55 υπαλλήλους. Και το FB, ο αγοραστής, των 93,5 δις χρηματιστηριακής αξίας, έχει 5.299 εργαζόμενους. Μέχρι τώρα μια επιχείρηση αυτού του μεγέθους θα είχε 100δες χιλιάδες εργαζόμενους. Αυτά είναι τα προβλήματα του κόσμου που έρχεται. Όλα τα business models αλλάζουν και κανείς δεν ξέρει πώς θα είναι η μορφή του μέλλοντος. Αν θέλουμε όμως να μας περιλαμβάνει, αυτά πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε.
Οι μάχες για τα γάλατα και τα φαρμακεία είναι μάχες του προηγούμενου αιώνα. Νικητές και ηττημένοι θα ’ναι εξίσου χαμένοι σε μια μάχη που έχει ήδη κριθεί. Το παρελθόν τελείωσε. Όλα αλλάζουν πολύ γρηγορότερα από άλλοτε. Χρειαζόμαστε οραματιστές και εμείς κάνουμε άμυνα. Όλα όσα συζητάμε σήμερα σε 5 χρόνια θα είναι αδιάφορα.
Οι μάχες για τα γάλατα και τα φαρμακεία είναι μάχες του προηγούμενου αιώνα. Νικητές και ηττημένοι θα ’ναι εξίσου χαμένοι σε μια μάχη που έχει ήδη κριθεί. Το παρελθόν τελείωσε. Όλα αλλάζουν πολύ γρηγορότερα από άλλοτε. Χρειαζόμαστε οραματιστές και εμείς κάνουμε άμυνα. Όλα όσα συζητάμε σήμερα σε 5 χρόνια θα είναι αδιάφορα.
Μπουρδολογίας το ανάγνωσμα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠόσο ωραία θα ήταν να είναι αυτό το άρθρο πραγματικότητα!
ΑπάντησηΔιαγραφήΤην τριετία 2009-11 είχαμε 1245 επιβεβαιωμένες αυτοκτονίες ενώ ανεπίσημα στοιχεία μιλάνε για 600 περίπου αυτοκτονίες από εκεί και μετά το χρόνο! Ο αριθμός αυτός για την πρώτη τριετία είναι αυξημένος κατά 40% σε σχέση με τα χρόνια προ κρίσης ενώ είναι ακόμα περισσότερο αυξημένος για τα επόμενα 2μιση χρόνια. Όμως υπάρχει και ένας άλλος αριθμός, αυτός των νεκρών και των θυμάτων από εγκλήματα, που οφείλονται στην οικονομική κρίση και ο αριθμός είναι δύσκολο να εκτιμηθεί, γιατί μπορεί να μιλάμε για ληστείες, μπορεί να μιλάμε για τροχαία, που οφείλονται σε ελλιπή συντήρηση οχημάτων, σε ατυχήματα λόγω έλλειψης αυτοσυγκέντρωσης ή θυμού λόγω αυξημένων οικονομικών προβλημάτων,σε έλλειψη πόρων για κατάλληλες φαρμακευτικές αγωγές ή τρόφιμα. Πόσος μπορεί να είναι αυτός ο αριθμός; Οπωσδήποτε δεν μιλάμε για δεκάδες χιλιάδες όπως στη Συρία, αλλά δεν θα είναι και αμελητέος!
Επιπλέον έχουμε και το πρόβλημα της μετανάστευσης από την κρίση, όχι μην πάει το μυαλό σας στους αλλοδαπούς και στις ορδές των Πακιστανών, μιλάμε για τις ορδές που εγκαταλείπουν τη χώρα! Με τα επίσημα στοιχεία ο πληθυσμός της χώρας μειώθηκε κατά 1 εκατομμύριο μέχρι το 2012, την τελευταία δεκαετία και κυρίως μετά την κρίση! Πόσοι έχουν εγκαταλείψει τη Συρία μετά από 3 χρόνια εμφυλίου πολέμου; 2 εκατομμύρια άνθρωποι!
Δεν είναι όμως μόνον αυτό, το χειρότερο είναι η προοπτική! Δεν υπάρχει καμία προοπτική στην Ελλάδα. Η οικονομία της χώρας έχει συντριβεί ολοκληρωτικά, οι αριθμοί της ύφεσης είναι πρωτόγνωροι ξεπερνούν εμπόλεμες περιόδους! Η οικονομία καταστράφηκε και δεν υπάρχει το παραμικρό σχέδιο για να ξαναχτιστεί, άρα όλα θα πηγαίνουν προς τα κάτω! Μπορεί να μην είδαμε ξένα στρατεύματα ή Ταλιμπάν να παρελαύνουν στο κέντρο της Αθήνας ως κατακτητές, αλλά είδαμε ισάξιους κατακτητές, απλώς αυτοί ήταν σε κουστούμια και είχαν τα όπλα σε χαρτοφύλακες! Όλες οι συναλλαγές στη χώρα υποδηλώνουν πως είμαστε τριτοκοσμική και όχι ανεπτυγμένη χώρα και τίποτα δεν άλλαξε από την επέμβαση των πολιτισμένων Ευρωπαίων!
Το χειρότερο από όλα είναι ότι δεν είμαστε μόνοι, τα ίδια ισχύουν στην Ιταλία, την Ισπανία, την Ιρλανδία ακόμα και αν θέλουν να μας πείσουν ότι η τελευταία τα κατάφερε, τα πιο πρόσφατα στοιχεία άλλα δείχνουν! Επίσης, και οι τρεις χώρες ταλανίστηκαν από σκάνδαλα και διαδηλώσεις, απλώς η σοφία που αντιμετώπισαν την κατάσταση η Ελληνική αστυνομία είχε ως αποτέλεσμα να μη θρηνήσουμε θύματα ίσως ακόμα και ο πολιτισμός της πλειονότητας, τον οποίο διαθέτουμε, γιατί εξωθεσμικά κέντρα, που ίσως έχουν σχέση με την εξουσία προσπάθησαν να βάψουν με αίμα τη χώρα!
Τα πράγματα δεν πάνε καλά και σε 5 χρόνια τίποτα δεν θα είναι ανεπίκαιρο, έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας μέχρι να μας απασχολούν αγοραπωλησίες υψηλής τεχνολογίας δυστυχώς......Μακάρι να υπάρχουμε ακόμα για να τα συζητάμε...
Ας με συγχωρέσει ο συντάκτης αυτού του άρθρου αλλά ειναι ένας αχταρμάς διαπιστώσεων και βαθυστόχαστων αναλύσεων ατάκτως ερριμένων είναι αυτό πού λέμε τι θέλει να πεί εδώ ο ποιητής νομίζω ότι λίγη σαφήνεια και αμεσότητα σε αυτά πού γράφουμε δεν βλάπτει...
ΑπάντησηΔιαγραφήΠείστηκα οτι οι τρεις παραπανω σχολιαστές παντελώς δεν κατάλαβαν το νόημα του κειμένου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠες το μας τότε
ΑπάντησηΔιαγραφήI apologise for the lack of greek fonts, so allow me to express the gist of the article in simple terms:
ΑπάντησηΔιαγραφήEveryery crisis is the result of conflicting incompatibilities in the structure of the state-of-affairs
The conflict brings about the collapse of the structure.
The crisis which collapses the old structure also presents the opportunity to reshape the yet to be developed new structure.
In the case of the collapse of the old greek structure called " Metapoliteusi " the greeks ARE NOT thinking forward.
Thinking forward requires abandoning every notion of what they are accustomed to.
It means replacing outdated models and modes.
instead of developing new functional modes, the greeks are trying to preserve outdated and non-functional modes ( he uses the case of milk gala as example )
The greek are bitter for losing the the oudated system and because ghey are bitter THEY RISK replacing the old dysfunctional economic system with a new non-economically- functional system.
the article warns us of losing another opportunity.
I wish it was writing all this, instead i think he is trying to convince us that our system with it's faults, has actually worked!
ΑπάντησηΔιαγραφή