Ιράκ: Η επίθεση των Τζιχαντιστών είναι επίσης μάχη για τον έλεγχο του νερού

Φωτογραφία: Δορυφορική άποψη του φράγματος στη Φαλούτζα

«Στρατιωτική Ζώνη» (Γαλλία)     (μτφ. Κριστιάν)

Το ιρακινό έδαφος διασχίζεται από δύο ποτάμια: τον Τίγρη και τον Ευφράτη. Αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 80% των 106 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων επιφανειακών υδάτων. Αλλά τώρα, αποδεικνύεται ότι το επίπεδο αυτό δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού, της γεωργίας και της βιομηχανίας.

Πριν να φτάσουν στο Ιράκ, οι δύο ποταμοί διασχίζουν τη Τουρκία και τη Συρία, γεγονός που προκαλεί διχόνοια μεταξύ των τριών χωρών. Ιδιαίτερα με το έργο «South-East Anatolia», που ξεκίνησε στη Τουρκία και στοχεύει στη κατασκευή 22 φραγμάτων στον υδροκρίτη του Τίγρη και του Ευφράτη. Για τη Δαμασκό και τη Βαγδάτη, ο φόβος είναι να βρεθούν με ανεπαρκή ροή των ποταμών αυτών για να καλυφτούν οι δικές τους ανάγκες.

Στο παρελθόν, αυτή η κατάσταση που κληρονομήθηκε από την συμφωνία Sykes-Picot με την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, εκφυλίστηκε σχεδόν σε πόλεμο. Στη δεκαετία του 1970, το Ιράκ έβλεπε με πολύ κακό μάτι τη κατασκευή φραγμάτων στον Ευφράτη από το συριακό καθεστώς.

Το 1990, η Συρία είχε να αντιμετωπίσει το κλείσιμο των βανών που αποφασίστηκε από την Άγκυρα για να γεμίσει τη λίμνη του φράγματος Ατατούρκ. Αργότερα, οι τουρκικές αρχές απείλησαν πάλι για να αναγκάσουν τη Δαμασκό να σταματήσει την υποστήριξή της προς τον Κούρδο ηγέτη Αμπντουλάχ Οτσαλάν.

Όσον αφορά, ειδικότερα, το Ιράκ, η τζιχαντιστική επίθεση της περασμένης εβδομάδας, εγκυμονεί μεγάλο κίνδυνο για την διανομή του νερού στη χώρα, κυρίως στις νότιες επαρχίες, με σιιτική πλειοψηφία.

Και υπάρχουν αρνητικές ενδείξεις, καθώς στην αρχή του τρέχοντος έτους, το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε (ΙΚΙΛ) κατέλειψε τη Φαλούτζα, μια πόλη κοντά στην οποία χτίστηκε ένα φράγμα στον Ευφράτη, το οποίο χρησιμοποιείται για την άρδευση της γύρω γης και τη παροχή νερού. Τον Απρίλιο, οι τζιχαντιστές έκλεισαν 8 από τις 10 βάνες του έργου και πλημμύρισαν τις γύρω εκτάσεις, προκαλώντας πτώση της ροής του ποταμιού. Οι κάταντες περιοχές έμειναν σχεδόν χωρίς νερό. Πέρα από τη κατανάλωση του πληθυσμού, επηρέασε τις γεωργικές  εκμεταλλεύσεις και τη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

«Η χρήση του νερού ως όπλο και να διψάσεις τους πληθυσμούς αποτελεί αποτρόπαιο έγκλημα» είχε καταγγείλει τότε ο Dhiyab Oun, σύμβουλος του Ιρακινού Υπουργείου Υδάτων. Τελικά, οι τζιχαντιστές, βλέποντας ότι υπήρχε κίνδυνος να πλημυρίσουν το ίδιο το προπύργιο τους, αποφάσισαν να ξανανοίξουν εν μέρει τις βάνες.

Αλλά με τη κατάληψη της Μοσούλης και της επαρχίας Νινευή,  την περασμένη εβδομάδα, το ΙΚΙΛ θα είναι σε θέση να βάλει χέρι σε ένα άλλο φράγμα, το μεγαλύτερο της χώρας, αυτή τη φορά, χτισμένο στο Τίγρη, και παλαιότερα γνωστό ως «φράγμα του Σαντάμ». Εκτός από τον κίνδυνο να βρεθεί με τις βάνες του κλειστές, παρουσιάζει ένα άλλο κίνδυνο, το οποίο ήδη ανησυχούσε τους μηχανικούς δημόσιων έργων της κυβέρνησης των ΗΠΑ το 2007.

«Σε όρους πιθανής εσωτερικής διάβρωσης των θεμελίων, το φράγμα της Μοσούλης είναι το πιο επικίνδυνο φράγμα στον κόσμο (...). Εάν εμφανίζεται ένα μικρό πρόβλημα στο φράγμα της Μοσούλης, είναι πιθανή η κατάρρευση του» έλεγε μια έκθεση του σώματος των μηχανικών του Αμερικανικού Στρατού (ACE). Και το γεγονός ότι βρίσκεται από δω και τώρα στα χέρια των τζιχαντιστών αποτελεί ένα «μεγάλο» πρόβλημα ...

Την ίδια εποχή, ένα άρθρο του Washington Post ανέφερε, επικαλούμενο τον επικεφαλής του φράγματος, Abdulkhalik Thanoon Ayoub, ότι σε περίπτωση κατάρρευσης, ένα κύμα 5 μέτρα ύψος μπορεί να βυθίσει ένα τμήμα της Βαγδάτης.

Άλλα φράγματα χτίστηκαν στο βόρειο τμήμα του Ιράκ, όπως στο Ραμάντι (στον Ευφράτη) και στη Σαμάρα (στο Τίγρη), δύο άλλες πόλεις που απειλούνται από τη προέλαση των Τζιχαντιστών. Μεταξύ των δύο βρίσκεται η λίμνη-ταμιευτήρας Tharthar.

Opex