Ρωσικό κατασκοπευτικό αεροπλάνο θα μελετήσει το κλίμα της Γης

Βικτόρια Ζαβιάλοβα, RBTH

Πηγή: Vitaly Fedorenko / RIA Novosti

Το αναγνωριστικό αεροπλάνο για πτήσεις σε μεγάλα ύψη, το βασικό μοντέλο του οποίου είχε σχεδιαστεί από την εποχή του Ψυχρού πολέμου, θα μετάσχει στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα StratoClim για τη μελέτη του κλίματος και της ατμόσφαιρας του πλανήτη.

Το 2016 το ρωσικό αεροπλάνο Μ-55 «Geofizika» θα ξεκινήσει πτήσεις με σκοπό τη μελέτη του κλίματος της Γης, στα πλαίσια του ευρωπαϊκού επιστημονικού-ερευνητικού προγράμματος StratoClim. Τη σχετική συμφωνία υπέγραψε στις αρχές Φεβρουαρίου το γερμανικό Ινστιτούτο Πολικών και Θαλάσσιων Ερευνών Alfred Wegener με τον κατασκευαστή του Μ-55, το Πειραματικό Εργοστάσιο Μηχανοκατασκευών Myasischev.

Με βάση τα στοιχεία που θα συλλέξει το «Geofizika» στην ατμόσφαιρα, οι επιστήμονες (στο πρόγραμμα StratoClim θα μετάσχουν 26 επιστημονικά ινστιτούτα της Ευρώπης) θα σχηματίσουν ένα θεωρητικό μοντέλο της δυναμικής της ατμόσφαιρας, το οποίο θα επιτρέψει να γίνουν προγνώσεις για τις αλλαγές του κλίματος της Γης τις επόμενες δεκαετίες.

Σύμφωνα με τον Γκενάντι Μπελιάεφ, γενικό σχεδιαστή του Εργοστασίου Μηχανοκατασκευών, τα χαρακτηριστικά του αεροσκάφους το καθιστούν αναντικατάστατο για τη μελέτη του διαστήματος, τις αστροφυσικές και αστρονομικές παρατηρήσεις, καθώς αυτό «είναι ικανό να πετά σε ύψος άνω των 21 χιλιομέτρων μεταφέροντας μέχρι δύο τόνους επιστημονικό εξοπλισμό».

Αναγνωριστικές αποστολές για ειρηνικούς σκοπούς

Το Μ-55 (σύμφωνα με την ορολογία του ΝΑΤΟ, Mystic-B) είναι μια εκσυγχρονισμένη έκδοση του αναγνωριστικού αεροσκάφους μεγάλου ύψους πτήσεων Μ-17 «Stratosfera», το οποίο είχε σχεδιαστεί στα τέλη της δεκαετίας του 1960 με αποστολή να καταρρίπτει αμερικανικούς κατασκοπευτικούς δορυφόρους που επιχειρούσαν στα ανώτερα στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας και οι οποίοι ήταν εκτός βεληνεκούς της σοβιετικής αεράμυνας.

Διαβάστε επίσης:

Daily Mail: Η CIA υποπτεύεται ότι η Ρωσία προκαλεί ... «καιρικές ανωμαλίες»!

Το πρόβλημα αυτό μπορούσε να επιλύσει μόνο ένα αεροσκάφος κρούσης ικανό να πετά σε μεγάλα ύψη. Την ανάπτυξή του ανέθεσαν στον θρυλικό σοβιετικό σχεδιαστή αεροσκαφών Βλαντίμιρ Μιασίστσεφ, ωστόσο, όταν το 1982 το Μ-17 πραγματοποίησε την πρώτη πτήση του, το πρόβλημα των δορυφόρων δεν ήταν πλέον στις άμεσες προτεραιότητες του στρατού και το αεροσκάφος αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθεί για αναγνωριστικές-κατασκοπευτικές αποστολές.

Διάδοχος του Μ-17 έγινε το δικινητήριο Μ-55. Ένας από τους πρώτους χρήστες του για ειρηνικούς σκοπούς έγινε η Χιλή, η οποία νοίκιασε το αεροσκάφος για να ερευνήσει την κατάσταση του στρώματος του όζοντος στην περιοχή του Νότιου Πόλου. Αργότερα, το Μ-55 πραγματοποιούσε πτήσεις πάνω από την Αρκτική, την Ανταρκτική, την Αφρική, τη Βραζιλία και την Αυστραλία, ενώ το 1995 στο αεροπλάνο τοποθετήθηκαν ιταλικά επιστημονικά όργανα.

Το «Geofizika» υπερέχει σε πολλά χαρακτηριστικά από τα άλλα ανάλογά του. Όπως εξήγησε στη RBTH η υπηρεσία Τύπου του Εργοστασίου Μηχανοκατασκευών, «το αεροπλάνο, σε αντίθεση για παράδειγμα με το αμερικανικό TR-1, δεν χρειάζεται ειδικό καύσιμο, ενώ σε μερικά ανάλογου τύπου αεροσκάφη, λόγω της χαμηλής πίεσης στην καμπίνα, η πτήση για το πλήρωμα είναι συγκρίσιμη με έξοδο στο ανοιχτό διάστημα. Ο πιλότος πρέπει να προετοιμαστεί για αυτή την πτήση αρκετές ώρες, ενώ για το “Geofizika” μια τέτοια προετοιμασία δεν απαιτείται».

Εκσυγχρονισμός προς χάριν νέων προγραμμάτων

Η πτήση σε υψόμετρο 20 χλμ. είναι δύσκολη λόγω της χαμηλής πίεσης, καθώς και επειδή η θερμοκρασία του αέρα μπορεί να κατεβεί εκεί ως τους –90°C. Για παράδειγμα, αυτό συνέβη όταν το «Geofizika» είχε πετάξει πάνω από τις Σεϋχέλλες.

Tu–95: Το πιο «θορυβώδες» σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου

Το τεχνολογικό επίτευγμα της εποχής του ανταγωνισμού των δύο υπερδυνάμεων, το βομβαρδιστικό αεροσκάφος «διηπειρωτικού βεληνεκούς», Tu–95, συνεχίζει να πετάει στους ουρανούς 60 χρόνια μετά.

Όπως ανέφερε η υπηρεσία Τύπου, «πριν από την πτήση σε συνθήκες εξαιρετικά χαμηλών θερμοκρασιών, συζητήσαμε με τους αμερικανούς συναδέλφους οι οποίοι παλαιότερα χρησιμοποιούσαν εδώ το U-2. Όπως είπαν, η πτήση σε θερμοκρασία –70°C μπορεί να διαρκέσει το πολύ 15 λεπτά, επειδή το καύσιμο πήζει και γίνεται σαν ζελές. Ωστόσο, αυτό σε μας δεν επιβεβαιώθηκε, λόγω των σχεδιαστικών ιδιαιτεροτήτων του αεροπλάνου».

Η συμμετοχή στο πρόγραμμα StratoClim, απαιτεί έναν εκσυγχρονισμό του Μ-55. Ο συγκεκριμένος όρος συμπεριλήφθηκε στο συμβόλαιο που υπεγράφη ανάμεσα στη ρωσική και την ευρωπαϊκή πλευρά. Το ακριβές ποσό της συμφωνίας δεν έχει δημοσιοποιηθεί, ωστόσο είναι γνωστό ότι θα πρόκειται για αρκετά εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με την υπηρεσία Τύπου του κατασκευαστή, «το αεροπλάνο θα γίνει πιο σύγχρονο χάρη στη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών».

Ο εκσυγχρονισμός αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2015, όταν και οι επιστήμονες θα αρχίσουν τη μελέτη του ασιατικού μουσώνα, δηλαδή των εποχιακών μετακινήσεων των τροπικών αέριων μαζών. Το αποκορύφωμα αυτού του φαινομένου θα παρατηρηθεί στην Ινδία. Εκεί, το καλοκαίρι του 2016, θα πραγματοποιηθούν οι πτήσεις του εκσυγχρονισμένου πλέον «Geofizika».