Τι κρύβει η κόντρα Ερντογάν με τον κεντρικό τραπεζίτη

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ 'Η ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΤΑ ΑΙΤΙΑ;

Η διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, σε πρόσφατη συνάντησή της με τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας, Ερντέμ Μπασκί και τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Αλί Μπαμπατζάν. Αμφότεροι έχουν μπει στο στόχαστρο του Ταγίπ Ερντογάν...

Του Γιώργου Παυλόπουλου

Θα καταφέρει η επικείμενη τετραμερής συνάντηση να εκτονώσει, έστω και προσωρινά, τη νέα κρίση που έχει ξεσπάσει στην Τουρκία και προκαλεί επιπλέον αναταράξεις στο χρηματιστήριο και τη λίρα; Η εμπειρία, πάντως, δείχνει ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν υποχωρεί εύκολα όταν βάζει κάτι στο κεφάλι του, ακόμη κι αν στο ίδιο τραπέζι κάθονται ο πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, ο αναπληρωτής του Αλί Μπαμπατζάν και ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας, Ερντέμ Μπασκί -ο άνθρωπος που έχει γίνει το μήλον της Εριδος αυτή την περίοδο και έχει μπει στο στόχαστρο του προέδρου.

Επισήμως, η αντιπαράθεση αφορά την πολιτική που θα πρέπει να ακολουθήσει η κεντρική τράπεζα σε αυτή τη, δύσκολη όπως φαίνεται, συγκυρία για την οικονομία της Τουρκίας. Μιας οικονομίας η οποία έχει αρχίσει να μοιάζει με... σκιά της «μηχανής» η οποία έτρεχε με ιλιγγιώδεις ρυθμούς τα προηγούμενα χρόνια, χαρίζοντας στη χώρα μια θέση ανάμεσα στις πιο ισχυρές αναπτυσσόμενες οικονομίες του πλανήτη και εδραιώνοντας την πολιτική κυριαρχία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και του «σύγχρονου σουλτάνου».

Πιο συγκεκριμένα, ο Μπασκί θεωρεί πως το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι υψηλοί ρυθμοί πληθωρισμού και η διολίσθηση της λίρας έναντι του δολαρίου και, γι' αυτό, τάσσεται υπέρ της στήριξης του νομίσματος με κάθε μέσο, ακόμη κι αν κάτι τέτοιο συνεπάγεται την αύξηση των επιτοκίων. Αντιθέτως, ο Ερντογάν υποστηρίζει ότι αυτό που χρειάζεται τώρα, στο φόντο της εξασθένησης των ρυθμών ανάπτυξης (δεν αναμένεται να ξεπεράσουν φέτος το 3%), είναι μια ή και περισσότερες γενναίες μειώσεις επιτοκίων, έτσι ώστε να δοθεί η αναγκαία ώθηση στον δανεισμό επιχειρήσεων και νοικοκυριών και, κατά συνέπεια, στη βιομηχανική παραγωγή (μειώθηκε κατά 2% τον Ιανουάριο) και την κατανάλωση.

Ωστόσο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν πως πίσω από το προπέτασμα των... επιτοκίων κρύβονται τα πραγματικά αίτια αυτής της σύγκρουσης: Το ένα αφορά στην προσπάθεια του Ερντογάν να μη χρεωθεί ο ίδιος την «προσγείωση» της οικονομίας και τα προβλήματα που μοιάζουν να έρχονται, ειδικά μετά τη «στροφή» της αμερικανικής Fed, η οποία στεγνώνει τις αναδυόμενες αγορές από κεφάλαια και ασκεί έντονες πιέσεις στα νομίσματά τους. Όπως αναφέρουν εκτιμήσεις από την Άγκυρα, στόχος του προέδρου, ενόψει και των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου, είναι να προετοιμάσει το έδαφος ώστε η ευθύνη να πέσει στους ώμους τόσο του Μπασκί όσο και του Μπαμπατζάν, ο οποίος έχει μεγάλο κύρος στις δυτικές αγορές και είναι ο ισχυρότερος «προστάτης» του.

Όσο για το άλλο, έχει να κάνει με τον «πόλεμο» ανάμεσα στον Ερντογάν και τον πάλαι ποτέ στενό σύμμαχό του, τον αυτοεξόριστο στις ΗΠΑ ιμάμη Φετχουλάχ Γκιουλέν. «Η κεντρική τράπεζα και το υπουργείο Οικονομικών είναι τα τελευταία προπύργια της Cemaat», δήλωσε ανώνυμος Τούρκος αξιωματούχος στο Reuters, υποστηρίζοντας ουσιαστικά ότι μετά την κόντρα με τους στρατηγούς, την αστυνομία και τους δικαστικούς, τώρα έχει φτάσει η ώρα του οικονομικού και επιχειρηματικού λόμπι που εξακολουθεί να στηρίζει το κεμαλικό «βαθύ κράτος».