Σε μία πολύ κρίσιμη στιγμή για το μέλλον των Ελληνο-αμερικανικών σχέσεων επισκέπτεται τις ΗΠΑ ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Κοτζιάς . Η επίσκεψη αυτή που είναι σημαντική και για το περιεχόμενό της αποτελεί για τον Έλληνα Υπουργό μια ξεχωριστή πρόκληση διότι το κλίμα που χαρακτηρίζει το πλαίσιο μέσα στο εξελίσσονται οι Ελληνο-Αμερικανικές σχέσεις είναι τις τελευταίες ημέρες αρκετά φορτισμένο, όχι βέβαια χωρίς λόγο, αφού σε ορισμένα ζητήματα που είναι υψίστης σημασίας για τις ΗΠΑ, αναδείχθηκε μία διαφορετική προσέγγιση από την Ελληνική Κυβέρνηση.
Έτσι η πρόκληση συνίσταται στην δυνατότητα του κ. Υπουργού να προσδιορίσει τον τρόπο με τον οποίο βλέπει η Ελλάδα το μέλλον των Ελληνο-Αμερικανικών σχέσεων. Ως σήμερα η άποψη της Ελληνικής Κυβέρνησης για το θέμα αυτό δεν φαίνεται να είναι απόλυτα σαφής, αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι η Κυβέρνηση θα επιθυμούσε έναν επαναπροσδιορισμό των σχέσεων αυτών. Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ βεβαίως χαρακτηρίζεται δυστυχώς σε αρκετές περιπτώσεις από λανθασμένες προσεγγίσεις (βλ. αμερικανική πολιτική στο Ιράκ και την Μέση Ανατολή) η την σύγχρονη έκφραση ψυχροπολεμικών συνδρόμων (βλ. Ρωσία) , ταυτόχρονα όμως χαρακτηρίζεται και από δυνατότητες επαναπροσδιορισμών όταν οι συνθήκες το επιβάλλουν ( βλ. νέα εποχή στις σχέσεις με την Κούβα) αλλά και από την σημασία που αποδίδουν στη διαδικασία του διαλόγου και της ενημέρωσης ως βάσης για τις σχέσεις τους με τις φιλικές χώρες ιδιαίτερα για ευαίσθητα ζητήματα.
Με αυτό ως δεδομένο ο κ. Κοτζιάς πρέπει με όση σαφήνεια επιτρέπει η Διπλωματία να εξηγήσει στους συνομιλητές του ξεκινώντας από τον ομόλογο του Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζών Κέρι πώς πραγματικά βλέπει τον επαναπροσδιορισμό αυτό η Ελλάδα. Δεν θα πρέπει να λησμονεί εδώ ο κ. Κοτζιάς ότι πέρα από την μακρόχρονη πλέον ιστορία των Ελληνο- Αμερικανικών σχέσεων, πρόσφατα Αμερικανοί αξιωματούχοι με άρθρα και δηλώσεις τους δέχθηκαν ένα από τα βασικά επιχειρήματα του ιδίου του Υπουργού, αυτό που αναφέρεται στην γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας. Η κοινή αυτή αντίληψη θα μπορούσε να αποτελέσει τον πρώτο πυλώνα για τον επαναπροσδιορισμό των Ελληνο-Αμερικανικών σχέσεων . Άλλωστε την τελευταία τριακονταετία οι κατά καιρούς επαναπροσδιορισμοί , αποτέλεσαν χαρακτηριστικό των Ελληνο-Αμερικανικών σχέσεων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών θα πρέπει να τοποθετηθεί σε μία σειρά από θέματα που αποτέλεσαν και την αιτία για την έκφραση της δυσφορίας και ως ένα βαθμό της αλλαγής στάσης των ΗΠΑ απέναντι στην Ελλάδα, που παρατηρήθηκε πρόσφατα από τον Υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάκ Λιού στα θέματα της πορείας της Ελληνικής οικονομίας και των εξελίξεων στις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους και το ΔΝΤ.
Το πρώτο αφορά στην ψήφιση του νόμου για την κατάργηση των φυλακών τύπου Γ και την αποφυλάκιση του Σάββα Ξηρού, θέμα που προκάλεσε την έντονη αντίδραση των ΗΠΑ με διαβήματα του Λευκού Οίκου και σχετικές ανακοινώσεις της Αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα . Το στοίχημα για τον κ. Κοτζιά είναι να επιλέξει τον κατάλληλο τρόπο ώστε να εξηγήσει πώς συμβιβάζεται η σαφής και αναμφισβήτητη αντίθεση της Ελλάδας στην τρομοκρατία με έναν νόμο που πέραν άλλων έχει ως αποτέλεσμα και την αποφυλάκιση ενός τρομοκράτη που ευθύνεται για τις δολοφονίες Αμερικανών στην Ελλάδα και επιθέσεις εναντίον της Αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα.
Το δεύτερο αφορά στις αμερικανικές επιφυλάξεις για τις τελευταίες εξελίξεις στις σχέσεις της Ελλάδας με τη Ρωσία. Το θέμα αυτό έχει τρείς τουλάχιστον παραμέτρους. Η πρώτη αφορά στις ανησυχίες και «εμμονές» της Ουάσινγκτον σχετικά με τις δραστηριότητες της Μόσχας ιδιαίτερα στην Ουκρανία. Το ζήτημα εδώ είναι να βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος ώστε να εξηγηθεί από τον κ Κοτζιά στους Αμερικανούς συνομιλητές του ποιά είναι η έκταση και τα όρια της «νέας εποχής» στις Ελληνο-Ρωσικές σχέσεις και τι θα μπορούσε να σημαίνει η εξέλιξη αυτή για τις ΗΠΑ.
Η δεύτερη αφορά στο ζήτημα των κυρώσεων και τα προβλήματα που προέκυψαν για την Ελληνική οικονομία από την επιβολή του εμπάργκο στις εισαγωγές ελληνικών αγροτικών προιόντων ως απάντηση της Ρωσίας . Αξίζει βέβαια ο Έλληνας Υπουργός να υπενθυμίσει στους συνομιλητές του για το θέμα αυτό, ότι την περίοδο που πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν ο Ρόναλντ Ρέηγκαν, λόγω μιας διαφωνίας στα ζητήματα του περιορισμού των πυρηνικών όπλων, οι ΗΠΑ είχαν απειλήσει τη Μόσχα με απαγόρευση στις αμερικανικές εξαγωγές σιτηρών που ήταν σημαντικό θέμα για την Σοβιετική Ένωση. Και μόνον η διατύπωση της απειλής εξόργισε τους Αμερικανούς αγρότες που αναλογίσθηκαν τις δυσμενείς συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης για τα εισοδήματα τους, και «έτριξαν τα δόντια» στον Αμερικανό πρόεδρο, με αποτέλεσμα να αναθεωρήσει την στάση του.
Η τρίτη αφορά στα ζητήματα της Ενέργειας στα οποία οι ΗΠΑ αποδίδουν τεράστια σημασία. Κατ’αρχήν ο κ. Κοτζιάς πρέπει να έχει υπόψη του ότι σε επίσημη ομιλία της η υφυπουργος Εξωτερικών κα Β. Νούλαντ στο Ινστιτούτο Atlantic Council τον Νοέμβριο του 2013, είχε σημειώσει ότι οι ΗΠΑ θεωρούν την Ενέργεια ως καθοριστικό παράγοντα για την «Αναγέννηση των Ευρω-ατλαντικών» σχέσεων. Στην ίδια ομιλία η κα Νούλαντ είχε, αναφερόμενη στις Ελληνο-τουρκικές σχέσεις μιλήσει και για συνεκμετάλλευση της Ελλάδας με την Τουρκία των κοιτασμάτων του Αιγαίου, θέμα που μάλλον θα τεθεί ξανά από την Αμερικανική πλευρά και σε σχέση με τη Ρωσία και σε σχέση με την Τουρκία. Το ζήτημα εδώ είναι να ξεκαθαριστεί η Ελληνική θέση για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων με δεδομένο ότι υπάρχει ενδιαφέρον Αμερικανικών Εταιρειών αλλά και με δεδομένο ότι υπάρχουν για το θέμα αυτό αντιφατικές δηλώσεις δύο τουλάχιστον Ελλήνων Υπουργών, του κ. Καμμένου ο οποίος μόλις πρόσφατα είχε προτείνει στην κα Νούλαντ την συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων από τις ΗΠΑ και την Ελλάδα, και του κ. Λαφαζάνη ο οποίος σήμερα σε συνέντευξη του στην εφημερίδα Real News δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν πρόκειται να υπάρξει καμμία συνεκμετάλλευση ούτε με τις ΗΠΑ ούτε με την Τουρκία στο Αιγαίο.
Θα ήταν πολύ σωστό και χρήσιμο αν ο κ. Κοτζιάς σε σχέση με το θέμα αυτό αναδείκνυε πέρα από άλλα θέματα και το ζήτημα της ανακήρυξης της ΑΟΖ εκμεταλλευόμενος το ενδιαφέρον των Αμερικανικων εταιρειών για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων και χρησιμοποιώντας το προηγούμενο που υπάρχει από την ομιλία της τότε Υπουργού Εξωτερικών και σήμερα υποψηφίας για το Προεδρικό Αξίωμα κας Χίλαρυ Κλίντον, στην επιτροπή Εξωτερικών της Αμερικανικής Γερουσίας στις 22 Μαίου 2012, για την Κύρωση της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας. Είχε αναφέρει τότε μεταξύ άλλων η κα Κλίντον ότι οι Αμερικανικές εταιρείες, προκειμένου να δραστηριοποιηθούν χρειάζονται τον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό νομικής ασφάλειας, όπως θα ήταν η κύρωση της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας και κατ’ επέκταση η ανακήρυξη και οριοθέτηση ΑΟΖ.
Το τρίτο αφορά στο ζήτημα των Σκοπίων, ιδιαίτερα μάλιστα αφού ο κ. Κοτζιάς θα συναντηθεί και με τον ειδικό διαπραγματευτή των Ηνωμένων Εθνών κ. Μάθιου Νίμιτς.Ο υπουργός θα πρέπει να έχει υπόψη του ιδιαίτερα μετά και την παραίτηση του Αλβανικής καταγωγής υφυπουργού Άμυνας της ΠΓΔΜ με την κατηγορία ότι η Κυβέρνηση της χώρας αυτής τηρεί εχθρική στάση απέναντι στον Αλβανόφωνο πληθυσμό των Σκοπίων, ότι οι ΗΠΑ ναι μεν ενδιαφέρονται για την σταθερότητα στην περιοχή των Βαλκανίων αλλά ταυτόχρονα ότι έχουν αξιοπρόσεκτη αλβανική μειονότητα που κατοικεί κυρίως στη πολιτεία της Νέας Αγγλίας με αξιόλογες προσωπικότητες όπως παλαιότερα ο Επίσκοπος Νόλι και ο καθηγητής του πανεπιστημίου ΜΙΤ Πέτερ Πρίφτι την οποία ενόψη Προεδρικών εκλογών λαμβάνουν υπόψη.
Το τέταρτο αφορά στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις. Εδώ πέρα από την παρουσίαση των ελληνικών θέσεων για τα θέματα και τα προβλήματα που τις συνιστούν θα ήταν χρήσιμο ο κ. Υπουργός να αναφερθεί στην ανάγκη της διατήρησης της στρατιωτικής ισορροπίας στο Αιγαίο υπενθυμίζοντας στους Αμερικανούς συνομιλητές του ότι αυτή ήταν μία αρχή που οι ΗΠΑ είχαν εφαρμόσει παλαιότερα, στη δεκαετία του ‘80 και υπογραμμίζοντας ότι σήμερα με δεδομένη την κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής η διατήρησητης αρχής αυτής έχει ιδιαίτερη σημασία.
Το πέμπτο αφορά στις συναντήσεις του Υπουργού με εκπροσώπους δεξαμενών σκέψης, θέμα μεγάλης σημασίας για την παρουσία της χώρας στις ΗΠΑ. Θα ήταν σωστό ο κ. Κοτζιάς οι γνώσεις του οποίου δεν αμφισβητούνται να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία και να ξεφύγει από τις στερεότυπες επιλογές των αμφιλεγόμενων συνήθως καλοπληρωμένων αλλά κατά κανόνα αναποτελεσματικών συμβούλων δημοσίων σχέσεων και να δημιουργήσει μια σχέση ουσίας με όσες δεξαμενές σκέψης επιλέξει χρηματοδοτώντας προγράμματα για την Ελλάδα όπως κάνουν άλλες χώρες με πρώτη και καλύτερη την Τουρκία.
Δεν θα πρέπει βέβαια να αποκλειστεί από τους στόχους του ταξιδιού και η προετοιμασία της επίσκεψης του Πρωθυπουργού κ Αλέξη Τσίπρα στις ΗΠΑ στο άμεσο μέλλον. Άλλωστε όπως δείχνουν τα πράγματα την κάθε επίσκεψη του κ. Κοτζιά ακολουθεί επίσκεψη του Πρωθυπουργού.
Πολύ σύντομα πολλά θα είναι πιο ξεκάθαρα.
* Ο Γιώργος Δημητρακόπουλος είναι πρώην Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Koινοβουλίου
Στοιχηματιζω ότι θα ανταλλαξει το πρωτο και δευτερο θεμα ανταλλασοντας τα με το τριτο και τεταρτο θεμα.Ηδη ο ΥΠΕΞ Κοτζιάς διεξαγει μυστικες συνομιλιες με τους σκοπιανούς οι οποιοι θετουν μονο απαιτησεις και ιδιως για υπαρξη 'Μακεδονικων' μεινοτητων στην Ελλαδα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟσο για το τεταρτο θεμα,μηπως ακουσε κανεις την λεξη Τουρκια από επισημά χειλη για τον χαμο που γινεται αυτές τις ημερες με τους εισβολεις ;,