Η «ιστορία» ως υποβολή συλλογικών ενοχών

Του Πέτρου Παπαπολυβίου 

Την περασμένη Κυριακή, στον «Φιλελεύθερο», δημοσιεύθηκε συνέντευξη του Νιαζί Κιζιλγιουρέκ, καθηγητή του Πανεπιστημίου Κύπρου, στον Σταύρο Χριστοδούλου, με τίτλο «Πατρίδα είναι η συνείδηση, όχι οι ρίζες». Σε αυτήν, ο κ. Κιζιλγιουρέκ λέει, ανάμεσα σε άλλα, ότι «η ιστορική αφήγηση στις δύο κοινότητες τρέμει την ελάχιστη αυτοκριτική» και κορυφώνει τον λόγο του με τη ρητορική αποστροφή: «Αυτός είσαι. Δεν μπορείς να είσαι κάποιος άλλος. Δεν είσαι κυρίαρχη εθνοτική ομάδα. Ούτε στο σύνταγμα του '60 ήσουν, ούτε τώρα είσαι. Και έκανες και προσπάθεια να αλλάξεις τις συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου. Πού ήταν η ηθική τότε; Έσφαξες πεντακόσια άτομα με τις μυστικές οργανώσεις «Ακρίτας». Τα αντιμετώπισες αυτά καθόλου; Τα συζήτησες; Τα άφησες εκεί και μιλάς για ηθική.»

Ο κ. Κιζιλγιουρέκ (σύμβουλος «Γεωστρατηγικών Μελετών» του πρόεδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη), λέει, παρακάτω, ότι η «ομοσπονδία» και η «σχέση ισότητας» αποτελούν λίγο-πολύ τη νομοτελειακή λύση του Κυπριακού, ως «εξισορρόπηση» των εκατέρωθεν ιστορικών απαιτήσεων. Υποδεικνύει, ακόμη, την «έλλειψη ηθικής» που χαρακτηρίζει την πλευρά μας στο Κυπριακό. Παρότι που η ουσία του Κυπριακού δεν είναι θέμα «ηθικού πλεονεκτήματος» αλλά του διεθνούς δικαίου, όπως και η λύση του ζητήματος, αντίστοιχα, πρέπει κυρίως να στηρίζεται στις δημοκρατικές αρχές και όχι στις ρατσιστικές σοφιστείες περί «ισότητας» του 80% με το 18%, θυμίζουμε ότι τα παραπάνω απηχούν μια πάγια τουρκοκυπριακή πολιτική. Από τον Απρίλιο του 1882, η ηγεσία των Τούρκων της Κύπρου ζήτησε από τους Βρετανούς την «πολιτική ισότητα» με επιχείρημα ότι «Ουδεμία κοινότης ουδαμού γης δύναται ν’ απολαύση ασφαλείας ζωής, περιουσίας και τιμής υπό διοίκησιν Ελλήνων, όντων αλαζόνων επί τοις ενδόξοις κατορθώμασι των εαυτών προγόνων, εκτός εάν υπάρχη ίση αντιπροσώπευσις εν ταις διοικητικαίς υποθέσεσι της χώρας» Αυτό, διαχρονικά, στη διάρκεια της Αγγλοκρατίας, οδήγησε τις πολιτικές ελίτ των Τουρκοκυπρίων να βλέπουν ως αντιπάλους και εχθρούς όχι την αποικιοκρατία αλλά τους Έλληνες της Κύπρου. Σε αντίθεση με τους Έλληνες Κυπρίους που δεν είδαν ποτέ ως εχθρό τους Τουρκοκύπριους, ούτε πριν, ούτε μετά το 1960. Εξάλλου τα εκατέρωθεν πολιτικά αιτήματα ήταν απολύτως σαφή: Πολιτικό όραμα των Ελλήνων της Κύπρου ήταν η «ένωση», η  ένταξη ολόκληρου του νησιού στον ευρύτερο ελληνικό κόσμο. Από την άλλη, το αίτημα που επιβλήθηκε στην τουρκοκυπριακή κοινότητα ήταν το «ταξίμ», η παρά φύσιν διχοτόμηση. Αυτό, δηλαδή, που αποδέχθηκε περιχαρής στον γνωστό μύθο ως «σολομώντεια λύση» η ψεύτρα «μάνα», όχι η φυσική μητέρα του διεκδικούμενου παιδιού. Ξεκάθαροι είναι, εξάλλου, και οι ιστορικοί ορίζοντες ή οι μύθοι της κάθε πλευράς: Οι μεν ξεκινούν την ιστορία τους στην Κύπρο από τον Τεύκρο και τον Πράξανδρο του Τρωϊκού πολέμου και οι δε από τον Λαλά Μουσταφά και το 1570-1571…

Ο κ. Κιζιλγιουρέκ διερωτάται γιατί «δεν συζητήσαμε ποτέ» για τα θύματα του 1964. Απλούστατα επειδή η κοινωνία μας δεν στηρίχτηκε ποτέ στη μισαλλοδοξία της αναπαραγωγής της εθνοτικής βίας, όπως έκανε ο Ντενκτάς και οι επίγονοί του. Παρά το πένθος, την οδύνη και την απώλεια, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν επένδυσε ποτέ στον ανθρώπινο πόνο του πολέμου και στην προπαγάνδα του αίματος. Δεν έκτισε «μουσεία βαρβαρότητας», ούτε έβαψε ή φωταγωγεί τα βουνά της με εθνικά σύμβολα, ούτε φανατίζει τα παιδιά στα σχολεία της. Μάλιστα, οι αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν φρόντισαν ούτε για τα στοιχειώδη, την τήρηση δηλαδή ενός υποτυπώδους αρχείου με τα θύματα της εθνοτικής βίας. Με αποτέλεσμα, σήμερα, η τουρκική προπαγάνδα να αναπαράγεται, πλέον, ασυνείδητα ή ενσυνειδήτως και από πολλούς «δικούς μας»… Επιστρέφουμε, λοιπόν, με τη σειρά μας, στον κ. Κιζιλγιουρέκ, το ερώτημα: «Εσύ, πόσους έσφαξες το 1964;» Και ας μας εξηγήσει γιατί ΚΑΙ το 1964, με βάση την αναλογία του πληθυσμού, οι Έλληνες της Κύπρου είχαν πολύ περισσότερα θύματα…

Δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Ο Φιλελεύθερος» στις 7 Φεβρουαρίου 2016

Ο Π. Παπαπολυβίου είναι αναπλ. καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου

www.papapolyviou.com