Οι προεκτάσεις του τουρκικού πραξικοπήματος

ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ, ΑΘΗΝΑΣ, ΗΠΑ, ΕΕ ΚΑΙ ΡΩΣΙΑΣ

Του Άντη Λοΐζου

Δυστυχώς ο πάντα επίκαιρος Ιούλης του 1974 δεν έχει διδάξει έστω και το ελάχιστο τους ηγέτες της ταλαίπωρης Κύπρου, πολύ δε περισσότερο της «μακράν ευρισκομένης» Ελλάδος
Κοινοβούλιο σε αδράνεια, διακυβέρνηση μέσω διαταγμάτων
Τη νύκτα της 15ης Ιουλίου 2016, ο τουρκικός λαός βίωσε ένα πραξικόπημα στο οποίο ο λοιπός κόσμος ήταν θεατής, χωρίς όμως να έχει σαφή εικόνα της όλης καταστάσεως. Ακόμα και τη στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο η κατάσταση δεν είναι σαφής στην Τουρκία. Ο Πρόεδρος Ερντογάν κυβερνά με διατάγματα και ανορθόδοξα, ενώ από το Σάββατο 15 Ιουλίου μέχρι τις 21 Ιουλίου βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη καλά προστατευόμενος. 

Μέχρι στιγμής ο Ερντογάν παραμένει στη θέση του σε ένα κλίμα όχι και τόσο σταθερό, λόγω του ότι οι πραξικοπηματίες δεν έχουν πλήρως εξουδετερωθεί και ελέγχουν μονάδες του τουρκικού στόλου και όχι μόνο. Διαφαίνεται ευκρινώς τώρα ότι ο Ερντογάν έγκαιρα επένδυσε στο να κυριαρχήσει στις μυστικές υπηρεσίες, την αστυνομία και τη στρατοχωροφυλακή της Τουρκίας, δημιουργώντας έτσι ένα αστυνομοκρατούμενο κράτος και όχι στρατοκρατούμενο, όπως ήταν επί των Κεμαλιστών.

Παράλληλα, αποδυνάμωνε σταδιακά την ισχύ των στρατιωτικών, περιορίζοντάς τους στα καθαρά στρατιωτικά τους καθήκοντα. Το αστυνομικό κράτος του Ερντογάν αποδεικνύεται περίτρανα ότι ήλεγχε την κατάσταση, από τις έγκαιρα προϋπάρχουσες τού πραξικοπήματος λίστες προγραφών για τους πραξικοπηματίες, τους αντιπάλους του Ερντογάν και τους οπαδούς του Φετουλάχ Γκιουλέν, περί το ποίοι ήσαν και πώς ενεργούσαν συνωμοτικά.

Νικητές και ηττημένοι

Πολλοί μίλησαν περί του ποίοι ήταν οι νικητές και ποίοι οι ηττημένοι από το πραξικόπημα. Με εξαίρεση τους μουλάδες και τον τουρκικό λαό, όλοι οι άλλοι βγήκαν χαμένοι για τους εξής λόγους:

1. Ο Ερντογάν μπορεί να φαίνεται ως ο νικητής και προσωρινά κυρίαρχος, αλλά σίγουρα υπάρχει μεγάλο ποσοστό αμφισβήτησης και απαξίωσής του στις ένοπλες δυνάμεις (ΕΔ), τη δικαστική εξουσία και την παιδεία της Τουρκίας. Δεν θα υποκύψουν οι στρατιωτικοί, ενώ πάντα θα υποβόσκει μια απειλή εναντίον του.

2. Οι Τουρκικές ΕΔ οι οποίες, από τη θέση τού υπ’ αριθμόν ένα θεσμού στη συνείδηση του τουρκικού λαού, έχουν τρωθεί και εξευτελίστηκαν σε τέτοιο βαθμό που κανένας δεν το φανταζόταν. Εικόνες εξευτελισμού, όχι μόνον της ανθρώπινης ζωής, είδαν το φως της δημοσιότητας, αλλά και εξευτελισμού του ύψιστου θεσμού του στρατού - για τον τουρκικό λαό του «ένδοξου» τουρκικού στρατού. Είδαμε σε όλο της το μεγαλείο την άγρια πρωτόγονη βαρβαρότητα του τουρκικού όχλου, όχι πρωτόγνωρη βαρβαρότητα για εμάς τους Έλληνες, τους Κούρδους, τους Αρμενίους, τους Άραβες και άλλους.

3. Πολύ μεγάλο το πλήγμα και στη δικαστική εξουσία της Τουρκίας, καθώς επίσης και στην παιδεία και μάλιστα την τριτοβάθμια. Ουσιαστικά, αμφότερες τις αναδιοργανώνει εκ βάθρων και κατά τα πρότυπα των ισλαμιστών. Άποψη του γράφοντος είναι ότι η οπισθοδρόμηση στα θέματα παιδείας και δικαιοσύνης θα είναι τόσο μεγάλη, που όχι μόνο τα κριτήρια για ένταξη στην ΕΕ δεν θα πληροί η Τουρκία, αλλά θα πλησιάζει στο να προσομοιάζει με άλλα μουσουλμανικά κράτη της αραβικής χερσονήσου.

4. Τέλος, ο Φετουλάχ Γκιουλέν και οι επιχειρήσεις του στην Τουρκία, οι οποίες έχουν στοχοποιηθεί και θα υποστούν μεγάλο κόστος για όσο θα κυβερνάται η χώρα από τους Ισλαμιστές. Φυσικά δεν πρέπει να αποκλείεται σε καμιά περίπτωση το ενδεχόμενο ο Φετουλάχ Γκιουλέν να αποτελέσει το κρυφό χαρτί των ΗΠΑ, σε μια ενδεχόμενη περίπτωση αποσταθεροποίησης της Τουρκίας και της ανάγκης εγκατάστασης από αυτούς (ΗΠΑ) ελεγχόμενης δικής τους κυβέρνησης.

Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν

Οι τουρκικές ΕΔ, από αυτό το ανεπιτυχές πραξικόπημα, βγήκαν πολύ τραυματισμένες για να μην πω και εξευτελισμένες, κάτι πολύ επικίνδυνο. Είδαμε σκηνές που ούτε κανίβαλοι δεν θα έκαναν. Επικίνδυνο, γιατί όποιος και να ελέγξει την κατάσταση στην Τουρκία και σταθεροποιηθεί στην εξουσία, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα θα ασχοληθεί σίγουρα με την εξύψωση του ηθικού των ΕΔ της χώρας.

Ένας τρόπος που θα συμβάλει στην εξύψωση του ηθικού θα είναι, ενδεχομένως, η εξεύρεση πιθανού αδύνατου εχθρού, για πραγματοποίηση κάποιας -έστω και μικρής κλίμακας- επιτυχίας θριάμβου των ΕΔ της Τουρκίας. Στο θέμα αυτό Ελλάδα και Κύπρος όχι απλώς πρέπει, αλλά επιβάλλεται ν' αλλάξουν στάση στην αποδόμηση των ενόπλων δυνάμεών τους, να επανενεργοποιήσουν το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΔΕΑΧ) και να είναι σε εγρήγορση ν’ αντιμετωπίσουν κάποια τουρκική ενέργεια. (Προσωπικά δεν θεωρώ την ελληνική αλλά ούτε και την κυπριακή κυβέρνηση ικανές για κάτι τέτοιο.)

Χαμένοι ενδεχομένως να είναι και οι σύμμαχοι της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, όταν η Τουρκία με εκβιαστικό τρόπο θα επιδιώξει, ως συνήθως, κάποια ανταλλάγματα που θα είναι αντίθετα με διακηρυγμένες θέσεις αρχ (ΕΕ)τις ΗΠΑ και την ΕΕκατισμτρατιωτικο ών, μάλιστα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

Για τις ΗΠΑ και την ΕΕ, δυστυχώς, η σπουδαία γεωπολιτική θέση της Τουρκίας, καθώς και η επιρροή της σε μεγάλο μέρος του μουσουλμανικού κόσμου θα προκαλέσει πονοκεφάλους στο να πάρουν κάποια πρακτικά μέτρα εναντίον της. Από την άλλη, η Ρωσία θα χειριστεί το θέμα κατά τρόπον όχι συγκρουσιακό, που θα δημιουργεί πρόβλημα στις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, χωρίς να είναι υπερβολικό να λεχθεί ότι η Ρωσία θα πάρει την «εκδίκησή» της στη στάση των προαναφερθέντων κρατών στην ουκρανική κρίση, υπέρ της Ουκρανίας.

Χαλασμένο τηλέφωνο Ελλάδας-Κύπρου

Τι έγινε όμως στην Ελλάδα και τι στην Κύπρο τη νύκτα της 15ης Ιουλίου 2016. Η Ελλάδα αμέσως κήρυξε κατάσταση επιφυλακής, ενώ η Κύπρος, με την όση απέμεινε Εθνική Φρουρά, αρκέσθηκε στην πραγματοποίηση μιας ενημέρωσης στο ΓΕΕΦ για την όλη κατάσταση. Οι αξιωματικοί και ειδικά αυτοί της Γραμμής Αντιπαρατάξεως, αντί να είναι στις μονάδες τους, βρίσκονταν στα σπίτια τους.

Αμέσως ο γράφων έφερε στη σκέψη του την περίοδο της κρίσης των Ιμίων, όταν η Ελλάδα έκανε μερική επιστράτευση και η Κύπρος πάλι παρακολουθούσε ως θεατής την κατάσταση, χωρίς να προβεί έστω σε επιστράτευση πυρήνων. Από αυτά φαίνεται ξεκάθαρα το επίπεδο συνεργασίας των δύο κρατών στα σοβαρά θέματα άμυνας και ασφάλειας. Δυστυχώς ο πάντα επίκαιρος Ιούλης του 1974 δεν έχει διδάξει έστω και το ελάχιστο τους ηγέτες της ταλαίπωρης Κύπρου, πολύ δε περισσότερο της «μακράν ευρισκομένης» Ελλάδος.

Δεν θα σχολιάσω την πομποδώς εξαγγελθείσα υπό του Προέδρου της Δημοκρατίας σύγκληση του Γεωστρατηγικού Συμβουλίου, ενός μη θεσμικού αλλά απλώς και μόνο συμβουλευτικού οργάνου. Εδώ είναι η μεγάλη ανάγκη ύπαρξης ενός Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας στην Κύπρο, αυτού του θεσμικού οργάνου που το έχουν όλες οι χώρες, ώστε γρήγορα η κυβέρνηση της Δημοκρατίας να μπορεί να διαχειρίζεται κρίσεις και έκτακτες πολιτικοκοινωνικές καταστάσεις.

Η Κυπριακή Δημοκρατία τώρα πρέπει έγκαιρα να προετοιμαστεί για τον χειρισμό θεμάτων που δυνατό να προκύψουν, σε περίπτωση άφιξης στην Κύπρο Τούρκων πραξικοπηματιών, είτε μέσω ψευδοκράτους είτε ως φυγάδες κυνηγημένοι, με πτητικά ή πλωτά μέσα. Επίσης, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει ν’ αποκλείεται η δημιουργία προβοκάτσιας στα ελεύθερα εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας από πράκτορες της Τουρκίας, για δημιουργία καταστάσεως προς εκτροπή της προσοχής του κόσμου αλλού.

Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι ούτε οι ΗΠΑ αλλά ούτε και η ΕΕ θα συγκρουστούν άμεσα με την Τουρκία, αν η τελευταία προχωρήσει σε κατάργηση προνοιών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επαναφορά της θανατικής ποινής και άλλων μέτρων. Ας μην ξεχνάμε ότι ποτέ από το 1974 η Τουρκία δεν βρέθηκε απομονωμένη ή της υπεβλήθησαν κυρώσεις. Ακόμα και μετά την Τουρκική Εισβολή, όταν οι ΗΠΑ επέβαλαν εμπάργκο στην πώληση αμερικανικών όπλων στην Τουρκία, η τότε Δυτική Γερμανία του Χέλμουτ Κολ κάλυπτε όλες τις ανάγκες της Τουρκίας σε ανταλλακτικά, με την ανοχή των ΗΠΑ.

Η πραγματική εικόνα της γείτονος

Τελειώνοντας, τονίζεται εμφαντικά ότι, ίσως, το σημαντικότερο αυτής της κατάστασης που συνέβη στην Τουρκία είναι ότι ανέδειξε τον τριτοκοσμικό χαρακτήρα της χώρας σε όλη τη μεγαλοπρέπειά του και ότι μάλλον προλειαίνεται το έδαφος για τον Φετουλάχ Γκιουλέν -ή κάποιον του στενού του περιβάλλοντος- να κυβερνήσει την Τουρκία.

Αυτή η χώρα είναι που εισέβαλε και κατέχει το 37 τοις εκατόν της πατρίδας μας, και σε μια πιθανή λύση του κυπριακού προβλήματος απαιτεί να έχει επεμβατικά δικαιώματα, στρατεύματα στην Κύπρο και ουσιαστικά να ελέγχει ολόκληρη τη νήσο, καθιστάμενη ο χωροφύλακας της περιοχής.

Αυτήν τη χώρα η Ελλάδα και η Κύπρος ένθερμα υποστηρίζουν να ενταχθεί στην ΕΕ. Όσες χώρες υποστηρίζουν την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ πρέπει να προβληματιστούν πολύ.

Σημερινή