Η μεγάλη κλοπή των κειμηλίων της Αγίας Λαύρας και μία δικαστική πλάνη!!

Πώς εκλάπησαν τα ιερά άμφια του Π.Π. Γερμανού, αδαμαντοποίκιλτο ευαγγέλιο της Μεγάλης Αικατερίνης και κειμήλια του ’21! 

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

akontogiannidis@yahoo.gr

Το 1929,  η Ελλάδα ήταν ανάστατη  και συγκλονισμένη από το γεγονός, πως κάποιοι  έκλεψαν από  την Μονή της Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων τα ιερά άμφια του εθνεγέρτη Επισκόπου Παλαιών Πατρών Γερμανού, φιρμάνι του Σουλτάνου, κειμήλια της Επαναστάσεως του 1821 κι ένα αδαμαντοποίκιλτο ευαγγέλιο κοσμούμενο από 1200 διαμάντια και λεπτές αγιογραφίες που   δώρισε στην  Μονή  η αυτοκράτειρα της Ρωσίας Αικατερίνη η Μεγάλη, όλα αμυθήτου αξίας. Δεν άγγιξαν την κάρα του Αγίου Αλεξίου που δώρισε ο αυτοκράτορας Εμμανουήλ Κομνηνός και το ξακουστό Λάβαρο που εστάλη ως ανάθημα εκ Σμύρνης το 1700 και είχαν αμφότερα- και μερικά άλλα- πολλές περιπέτειες, γιατί το 1740 εκλάπησαν, μεταφέρθηκαν στην Πόλη και από εκεί στη Μολδαβία, εξαγοράστηκαν το 1772 και επανήλθαν στη Μονή. Το 1780 εκλάπησαν και πάλι, εστάλησαν στην ΄Ηπειρο, και  επέστρεψαν μετά στη Μονή.

Από τη στιγμή της διάπραξης της ιεροσυλίας συνέβησαν συγκλονιστικά γεγονότα. Γιατί, ενώ η κλοπή έγινε στις 3-3- 1929, ο  δράστης  συνελήφθη  το 1936 κι αφού εν τω μεταξύ κλείστηκε στις φυλακές, ένας αθώος μοναχός,  θύμα δικαστικής πλάνης! Ας δούμε όμως την εξέλιξη των γεγονότων  της συγκλονιστικής αυτής ιστορίας.

Στις 4-3-1929 ο Τύπος δημοσίευσε την είδηση ότι αρχαιοκάπηλοι εισέβαλαν και διέρρηξαν το σκευοφυλάκιο της Μονής και αφήρεσαν θησαυρούς και εθνικά κειμήλια ανεκτίμητης αξίας. Το γεγονός θεωρήθηκε ως εθνική συμφορά και απασχόλησε έντονα αστυνομικές, ανακριτικές αρχές, Εκκλησία και Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου. Κινητοποιήθηκαν  οι πάντες, άρχισαν  έρευνες για την ανακάλυψη και σύλληψη των διαρρηκτών. Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσόστομος εξέδωσε αφορισμό για όποιον  εγνώριζε τους δράστες και δεν τους κατέδιδε στην Αστυνομία. Παράλληλα τα τελωνεία, μήπως τα κλοπιμαία φυγαδευτούν  στο εξωτερικό, έκαναν σχολαστικούς ελέγχους στις αποσκευές, ενώ η Χωροφυλακή συνέλαβε πολλά ύποπτα άτομα  και σεσημασμένους χωρίς όμως να προκύψει κάτι θετικό.

Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλογεί το λάβαρο και τα όπλα της Επανάστασης

Σκευοφύλαξ της Μονής ήταν ο ιεροδιάκονος Φιλάρετος από την Αλέσταινα Καλαβρύτων. Ο επίσκοπος Αιγιαλείας και Καλαβρύτων Τιμόθεος  τον εξετίμησε, τον χειροτόνησε ιεροδιάκονο  και το Συμβούλιο της Μονής τον όρισε σκευοφύλακα και του εμπιστεύτηκε τους θησαυρούς της. Επειδή οι έρευνες δεν απέδωσαν, οι υποψίες στράφηκαν στον Φιλάρετο, του οποίου η διαγωγή στη Μονή ήταν άμεμπτος. Συνελήφθη κι οδηγήθηκε στα κρατητήρια της Χωροφυλακής.

Μετά από μέρες, ο Ηγούμενος της Μονής Πολύκαρπος Στάϊκος υπέδειξε  στις αρχές να ανακρίνουν τον επισκέπτη της Μονής Ιωάννη Σφυρή, που το βράδυ της κλοπής ήρθε ως προσκυνητής και αποχώρησε το πρωί.  Συνελήφθη, ανακρίθηκε, αλλά  αφέθη ελεύθερος διότι δεν προέκυψαν στοιχεία εναντίον του. Έτσι το βάρος το σήκωσε ο Φιλάρετος  που όταν τον είδε ο κόσμος, φώναζε  αγανακτισμένος «κρεμάλα!» και τον έκλεισαν στη φυλακή…

Μετά από καιρό, ο Ανδρέας Παπαχριστόπουλος σεσημασμένος διαρρήκτης,  κρατούμενος στις φυλακές Αθηνών, έμαθε για την κλοπή,  έγραψε και έστειλε επιστολή στον αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο, αποκαλύπτοντας ότι γνωρίζει τον δράστη! Ο Χρυσόστομος  έστειλε  στη φυλακή τον  πρωτοσύγκελο της αρχιεπισκοπής (τον μετέπειτα Αττικής Ιάκωβο) βρήκε τον Παπαχριστόπουλο κι εκείνος του αποκάλυψε ότι,  ήταν διαρρήκτης για πολλά χρόνια και στις φυλακές Πατρών,  εκρατείτο μ’ έναν άλλο διαρρήκτη τον Σφυρή, που του πρότεινε να συνεργαστούν στις κλοπές. Δέχτηκε και όταν αποφυλακίστηκαν, του πρότεινε να διαρρήξουν το σπίτι του Ανδρέα Πετιμεζά «για να σωθούμε μια για πάντα». ΄Ομως αντί για το σπίτι του Πετιμεζά, ο Σφυρής τον οδήγησε στην Αγία Λαύρα. Έξαλλος τότε  λέει στον Σφυρή « Εγώ φίλε μπορεί να είμαι κλέφτης αλλά εκκλησιές δεν κλέβω!» Προσπάθησε να τον μεταπείσει, στάθηκε αδύνατο και γύρισαν στα Καλάβρυτα. «Άγιε δέσποτα, πιάστε τον Σφυρή! Αυτός είναι ο κλέφτης!»

Ο δεσπότης τηλεφώνησε στον διοικητή Ασφαλείας Αθηνών κι εκείνος με την  σειρά του στην Χωροφυλακή Καλαβρύτων. Συνέλαβαν τον Σφυρή και ομολόγησε,  πως έκανε την κλοπή! Με συνοδεία χωροφυλάκων πήγαν στο χωριό του, Βυσωκά Καλαβρύτων, όπου είχε κρύψει τους θησαυρούς. Από το Ευαγγέλιο έλειπαν φύλλα χρυσού και 50 αδάμαντες τους οποίους πούλησε σε χρυσοχόο των Πατρών που συνελήφθη.

 Ο μητροπολίτης Τιμόθεος κάλεσε μετά στην Αγία Λαύρα μοναχούς, δικαστές και αστυνομικούς, μαζί και τον αποφυλακισθέντα Φιλάρετο και τέλεσαν σε συγκινητική ατμόσφαιρα δοξολογία. Μετά ο Τιμόθεος, παρέδωσε έναν σταυρό στον Φιλάρετο λέγοντας του « Και τώρα Φιλάρετε, που υπήρξες θύμα δικαστικής πλάνης, στρέψε το βλέμμα σου και συγχώρεσε όλους, όπως έκανε ο Χριστός πάνω στο σταυρό του μαρτυρίου!..» Η συγκίνηση όλων ήταν απερίγραπτη…