Ο κλεφτοπόλεμος ΕΕ - Τουρκίας και τα μέτρα της Κυβέρνησης

Γιάννος Χαραλαμπίδης

Η ΕΕ δεν έχει την πολιτική πρόθεση να κάνει το πρώτο βήμα για την πλήρη διακοπή των τουρκικών ενταξιακών διαδικασιών με την Τουρκία, αλλά αφήσει την ίδια την Άγκυρα, εάν το θελήσει, να προσχωρήσει στα άκρα.

Αυτή είναι η θέση που έχει διατυπωθεί τεχνοκρατικά στις Βρυξέλλες και φαίνεται ότι υιοθετείται και από αριθμό κρατών μελών. Βεβαίως, γίνεται λόγος για λήψη μέτρων από την ΕΕ, προκειμένου να αντιληφθεί η Τουρκία ότι δεν μπορεί να συνεχίσει την αντιδημοκρατική της πολιτική, αλλά, όπως γίνεται αντιληπτό, την ίδια στιγμή, θα πρέπει να διατηρηθούν οι δεσμοί συμφερόντων μεταξύ των δύο μερών και ότι δεν πρέπει να αφεθούν οι πολίτες της χώρας στο έλεος των αντιδημοκρατικών μεθόδων και πρακτικών. Στην πραγματικότητα, έχουμε έναν κλεφτοπόλεμο μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας. 

Μέτρα για την Τουρκία

Ήδη, το Βερολίνο κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, δηλαδή της λήψης πρόσθετων μέτρων εναντίον της Τουρκίας, επί τη βάσει σχετικού εγγράφου. Οι θέσεις της Γερμανίας είναι τεχνοκρατικώς επεξεργασμένες και θα μελετηθούν από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο. Το γεγονός αυτό βοηθά τις προθέσεις της κυπριακής Κυβέρνησης για λήψη μέτρων σε βάρος της Άγκυρας μετά την αποτυχία του Κρανς Μοντανά. Η πρόθεση αυτή ανακοινώθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο Εθνικό Συμβούλιο, χωρίς να αποκαλύψει επακριβώς ποια είναι τα μέτρα τα οποία θα ληφθούν. Ενδεχομένως να τυγχάνουν επεξεργασίας, για να γίνουν αντικείμενο συζήτησης και διαπραγμάτευσης με τους εταίρους.

Αληθές είναι ότι η κυπριακή Κυβέρνηση διαθέτει μια μεγάλη κάβα νομικών εργαλείων για τη λήψη μέτρων έναντι  της Τουρκίας, τιμωρητικών και μη, όπως είναι:

Α. Ο σχεδιασμός για να διακοπεί  η προενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας, που φτάνει τα 4,6 δις ευρώ για την επταετία 2014-2020. Το 2017 η Τουρκία θα εισπράξει περί τα 634 εκ ευρώ. Εάν ληφθεί απόφαση από την ΕΕ, μπορεί να διακοπεί συνολικά ή κατά τομείς η προενταξιακή βοήθεια προς την Τουρκία. 
Β. Η επανεξέταση του κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή. Το πρόβλημα έγκειται στην, κατά καιρούς, εισαγωγή τουρκικών προϊόντων που βαφτίζονται ως τουρκοκυπριακά, και η εξέταση ποια εξ αυτών των προϊόντων προέρχονται από τον σφετερισμό των ελληνοκυπριακών περιουσιών. Εφόσον η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος μέλος, ενταγμένη επί τη βάσει του Πρωτοκόλλου 10 στο σύνολό της, η εκμετάλλευση ελληνοκυπριακών περιουσιών είναι παράνομη. Πώς μπορούν οι Αρχές του νόμιμου Κράτους να συμμετέχουν εμμέσως σε μια τέτοια διαδικασία; Και επειδή η φόρμουλα αυτή είχε καταρτιστεί ως αντίδοτο στις πιέσεις για την άρση της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων, θα πρέπει να επισημανθούν τα ακόλουθα ως σαφείς θέσεις προς την ΕΕ: 1. Η όποια απομόνωση οφείλεται στην κατοχή. 2. Αυτοί οι οποίοι είναι απομονωμένοι από τα σπίτια και τις περιουσίες τους είναι οι Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες.
Γ. Η εμβάθυνση της τελωνειακής ένωσης Τουρκίας - Ε.Ε. Επί τούτου, η κυπριακή Κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να εγείρει ζήτημα εκπλήρωσης των υποχρεώσεων της Τουρκίας προς την Κυπριακή Δημοκρατία, όπως αυτές προκύπτουν από το πρόσθετο Πρωτόκολλο. Αφενός αφορά στην άρση του εμπάργκο σε βάρος των πλοίων και των αεροσκαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας και αφετέρου στην έναρξη εμπορικών συναλλαγών. Εδώ θα πρέπει να εξεταστεί και το εξής: Η προσφυγή στο Δικαστήριο του Λουξεμβούργου για την άρνηση της Τουρκίας να δεχθεί εισαγωγή κυπριακών προϊόντων. Εγείρονται ζητήματα παραβίασης της τελωνειακής ένωσης και αθέμιτου ανταγωνισμού. Συνεπώς, η εμβάθυνση της τελωνειακής ένωσης  δεν μπορεί να αρχίσει προτού η Άγκυρα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς την Κυπριακή Δημοκρατία, όπως αυτές προκύπτουν από την υφιστάμενη τελωνειακή ένωση.
Δ. Η εφαρμογή της αντιδήλωσης της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, η οποία καθορίζει ότι: 
1. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της αναγνωρίζουν ως μόνο Κράτος στην Ένωση, αυτό της Κυπριακής Δημοκρατίας. 
2. Για να προχωρήσουν οι ενταξιακές διαδικασίες της Τουρκίας στην ΕΕ θα πρέπει η Άγκυρα να προχωρήσει σε ομαλοποίηση των σχέσεών της με την Κυπριακή Δημοκρατία και να την  αναγνωρίσει. Η ομαλοποίηση σχέσεων αφορά στην εφαρμογή της τελωνειακής ένωσης, τη διεξαγωγή εμπορίου και τις διπλωματικές επαφές. 
Εδώ έχει γίνει το μεγάλο στρατηγικό λάθος. Αντί ο στόχος να ήταν η επανενσωμάτωση των κατεχομένων στην Κυπριακή Δημοκρατία, επελέγη η συνέχεια για την επιδίωξη λύσης στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Και αντί, όπως η αντιδήλωση καθορίζει, να γίνει  αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία, υιοθετήθηκε, σιωπηρώς,  η αναγνώριση του νέου πολιτειακού συστήματος, δηλαδή της ομοσπονδίας, από την Τουρκία. Έτσι, το περιεχόμενο της αντιδήλωσης και η εφαρμογή της έχει μπει στο ράφι. 

Η ομοσπονδία και ο σταθμός του Κρανς Μοντανά
Πλέον η ομοσπονδία δεν μπορεί να  είναι επιλογή και στρατηγικός στόχος, για τους εξής λόγους:
Πρώτον, συνιστά τον στρατηγικό βρετανικό στόχο της διχοτόμησης από το 1956. 
Δεύτερον, τα θεμέλιά της έχουν τεθεί με την τουρκική εισβολή και τον γεωγραφικό, διοικητικό και πληθυσμιακό διαχωρισμό της Κύπρου. 
Τρίτον, έγιναν πάμπολλες προσπάθειες για την ομοσπονδία με συνεχείς υποχωρήσεις, που εξελίχθηκαν σε κεκτημένο, αλλά χωρίς να προκύψει λύση. 
Έχει δίκαιο ο Πρόεδρος όταν είπε ότι το Κρανς Μοντανά ήταν σταθμός. Εκεί  έχει υπογραφεί η ληξιαρχική πράξη θανάτου  της  ομοσπονδίας και της πολιτικής του εξευμενισμού, καθότι έχει αποδεχθεί ότι: Για να περάσει η ομοσπονδιακή λύση από την ουτοπία προς τον ρεαλισμό, θα πρέπει να γίνουν αποδεκτοί οι τουρκικοί όροι, που σημαίνει ότι η ομοσπονδία θα είναι η νομιμοποίηση του ψευδοκράτους και το προηγούμενο στάδιο της πλήρους τουρκοποίησης. Άρα, η ομοσπονδία δεν ήταν φόρμουλα για την επανένωση και τη λύση, αλλά για τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και την αναγνώριση του ψευδοκράτους ως ισότιμου συνιστώντος τουρκοκυπριακού κράτους με τις ελεύθερες περιοχές, οι οποίες θα υποβιβαστούν σε ισότιμο του ψευδοκράτους ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος. Ακόμη, όμως, και αυτό το ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος θα εξαφανιστεί σταδιακά από τα νέα κύματα νόμιμων, πλέον, εποίκων.  Τούρκων, δηλαδή, πολιτών, που θα έχουν καθεστώς  Ευρωπαίου πολίτη. 

Η βάση των συνομιλιών και η εναλλακτική στρατηγική
Εκ των πραγμάτων, γίνεται αντιληπτόν ότι, η εναλλακτική στρατηγική, δεν μπορεί να στηριχθεί στη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, αλλά στην αντιδήλωση  της 21ης Σεπτεμβρίου και στο Πρωτόκολλο 10, δηλαδή στην ίδια την ύπαρξη του ενιαίου πολιτειακού συστήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας ως υποκείμενου διεθνούς δικαίου, με στόχο τη βελτίωση των κακώς εχόντων, που την καθιστούσαν δυσλειτουργική. Και, ευτυχώς, υπάρχουν οι αρχές και αξίες της ΕΕ και οι τέσσερεις βασικές ελευθερίες, οι οποίες μαζί με την αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου θα συνιστούν βάση των συνομιλιών, για να βελτιωθεί το ενιαίο κράτος της Ζυρίχης μέσω διοικητικών αλλαγών, που δεν αποκλείουν τις ζώνες ή τις αυτοδιοικούμενες επαρχίες με παραλλαγές ενός ισπανικού μοντέλου.   

Φαύλος κύκλος
Υπό αυτές τις συνθήκες, η λήψη μέτρων κατά της Τουρκίας θα πρέπει να έχει και στρατηγικό στόχο. Ποιος θα είναι αυτός; Εφόσον ουδείς των υποψηφίων δεν απαγκιστρώνεται από την ομοσπονδία, η επανέναρξη των συνομιλιών μετά τις εκλογές σε ποια βάση θα γίνει; Προφανώς, όποιος και αν εκλεγεί, θα συνεχίσει τις συνομιλίες για μια λύση διχοτομικής διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, με καλό και σωστό ή κακό και άσχημο περιεχόμενο. Κανένα, δηλαδή, δίδαγμα απ' όσα έχουν συμβεί εδώ και 43 χρόνια. Μακάρι να δούμε κάτι άλλο. Χωρίς μισόλογα και σκιές. Ο πολίτης θέλει καθαρές λύσεις. Και θέσεις. Η θέση περί συνέχειας και υπεράσπισης της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν συνάδει με την ομοσπονδία.  Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, η επιμονή στην ομοσπονδία δεν αποτελεί αλλαγή στρατηγικής. Συνιστά φαύλο κύκλο. Με κερδισμένη, όπως και αν έχουν τα πράγματα, την Τουρκία.    
Σημερινή