Δημοψήφισμα στο Κουρδιστάν: Οι Κούρδοι, ένας λαός χωρίς κράτος που ζητά την αναγνώριση

• (Φωτ.: EPA / Sedat Suna)

Ζουν στο Ιράκ (όπου σήμερα προσέρχονται στις κάλπες με ερώτημα την ανεξαρτησία από τη Βαγδάτη), το Ιράν, την Τουρκία και τη Συρία, όπου θα στηθούν κάλπες για τοπικές εκλογές. Οι Κούρδοι, ένας λαός 25-35 εκατ. ανθρώπων χωρίς κράτος, στην πλειονότητά τους είναι σουνίτες –με μη μουσουλμανικές μειονότητες και πολιτικά κινήματα συχνά κοσμικά–, και «καταλαμβάνουν» μια περιοχή σχεδόν μισού εκατ. τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Η πλειοψηφία των Κούρδων, περίπου 12-15 εκατ., βρίσκεται στην Τουρκία και αντιπροσωπεύει το 20% του συνολικού πληθυσμού.

Στο Ιράν ζουν περίπου 6 εκατ. (κάτι λιγότερο από το 10% του πληθυσμού της χώρας), στο Ιράκ ζουν 4,69 εκατ. και αντιπροσωπεύουν το 15-20% του συνολικού πληθυσμού, και στη Συρία πάνω από 2 εκατ., δηλαδή το 15% του πληθυσμού.

Κούρδοι του Ιράκ σε συγκέντρωση υπέρ του δημοψηφίσματος, στην πόλη Κιρκούκ (φωτ.: EPA / STR)

Μιας και εγκαταστάθηκαν στο εσωτερικό των χωρών, οι Κούρδοι διατήρησαν τη διάλεκτό τους, τις παραδόσεις τους, και έχουν οργανώσει τις κοινότητές τους με δικό τους τρόπο. Σημαντικές κοινότητές τους υπάρχουν επίσης στο Αζερμπαϊτζάν, την Αρμενία και τον Λίβανο, όπως και στην Ευρώπη, κυρίως στη Γερμανία.

Κατεστραμμένο όνειρο
Η κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο άνοιξε το δρόμο για τη δημιουργία ενός κουρδικού κράτους, με βάση τη Συνθήκης των Σεβρών του 1920.

Όμως, μετά τη νίκη του Μουσταφά Κεμάλ στην Τουρκία οι Σύμμαχοι άλλαξαν γνώμη, και το 1923 με τη Συνθήκη της Λοζάνης επικυρώθηκε η κυριαρχία της Τουρκίας, του Ιράν, της Βρετανίας (για το Ιράκ) και της Γαλλίας (για τη Συρία) επί του κουρδικού πληθυσμού.

Συγκρούσεις με την κεντρική εξουσία
Καθώς ζητούν τη δημιουργία ενός ενιαίου κράτους οι Κούρδοι θεωρούνται απειλή για την εδαφική ακεραιότητα των χωρών στις οποίες ζουν:

• Στην Τουρκία οι συγκρούσεις μεταξύ της κυβέρνησης και του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) ξεκίνησαν και πάλι το καλοκαίρι του 2015, διαλύοντας τις ελπίδες για την επίλυση της κρίσης που έχει προκαλέσει τον θάνατο περισσότερων από 40.000 ανθρώπων από το 1984.
• Στο Ιράν σποραδικές συγκρούσεις σημειώνονται μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας και Κούρδων ανταρτών, οι βάσεις των οποίων βρίσκονται στο γειτονικό Ιράκ. Μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979 μια εξέγερση των Κούρδων κατεστάλη βίαια.
• Στο Ιράκ οι Κούρδοι διώκονταν επί Σαντάμ Χουσέιν και εξεγέρθηκαν το 1991 μετά την ήττα της Βαγδάτης στο Κουβέιτ. Ανακήρυξαν την de facto αυτονομία τους, η οποία νομιμοποιήθηκε με το ιρακινό Σύνταγμα του 2005, βάσει του οποίου η χώρα έγινε ομοσπονδιακή δημοκρατία.
• Στη Συρία υπέφεραν επί δεκαετίες από την περιθωριοποίηση και την καταπίεση. Μετά την έναρξη του εμφυλίου το 2011 κράτησαν ουδέτερη στάση και επωφελήθηκαν από το χάος που προκλήθηκε από τον πόλεμο για να δημιουργήσουν μια αυτόνομη κυβέρνηση στο βορρά, η οποία αποτελείται από τρία καντόνια.

Εσωτερικές διαφωνίες
Οι Κούρδοι δεν έχουν ζήσει πότε υπό μια κεντρική εξουσία, είναι χωρισμένοι σε δεκάδες κόμματα και σχηματισμούς στις τέσσερις χώρες που έχουν παρουσία, ενώ κάποιες φορές τα κινήματα αυτά είναι ανταγωνιστικά.

Στο Ιράκ τα δύο βασικά κουρδικά κόμματα βρίσκονταν σε πόλεμο από το 1994 ως το 1998 στη διάρκεια του οποίου σκοτώθηκαν περίπου 3.000 άνθρωποι. Τελικά συμφιλιώθηκαν το 2003.

Οι Δυνάμεις Λαϊκής Άμυνας (YPG) αποτελούν το στρατιωτικό σκέλος του συριακού Κόμματος Δημοκρατικής Ενότητας
(φωτ.: EPA / Axel Heimken)

Μάχη κατά των τζιχαντιστών
Στη Συρία οι κουρδικές δυνάμεις κυριαρχούν στον συνασπισμό Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), που μάχεται κατά του Ισλαμικού Κράτους με τη στήριξη του διεθνούς συνασπισμού υπό τις ΗΠΑ. Ο συνασπισμός αυτός ξεκίνησε τον Νοέμβριο μια εκστρατεία για την εκδίωξη του ΙΚ από τη Ράκα.

Στο Ιράκ οι Κούρδοι μαχητές πεσμεργκά συμμετέχουν ενεργά στη μάχη κατά των τζιχαντιστών.

http://www.pontos-news.gr/article/169552/dimopsifisma-koyrdistan-oi-koyrdoi-enas-laos-horis-kratos-poy-zita-tin-anagnorisi

• Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ.