Διπλωματική επιτυχία της Κύπρου - Υπό αίρεση η σύνοδος της Βάρνας

«Νέρωσε» και τέθηκε υπό αίρεση η ευρωτουρκική συνάντηση Κορυφής της Βάρνας, η οποία αν και δεν ακυρώθηκε, διασυνδέεται πλέον με τον τερματισμό της τουρκικής προκλητικότητας και επιθετικότητας στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, εκφράζοντας τη θέση των «27» κρατών-μελών που συμμετείχαν στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής, επέκρινε την Άγκυρα και στήριξε τη Λευκωσία και την Αθήνα, καθιστώντας μάλιστα σαφές ότι η στάση της Τουρκίας παραπέμπεται στην τακτική Σύνοδο Κορυφής, στις 22-23 Μαρτίου, όπου οι «28» σε πλήρη σύνθεση «θα αξιολογήσουν... κατά πόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη σύγκληση της (σ.σ ευρωτουρκικής) συνάντησης στη Βάρνα, στις 26 Μαρτίου».
Με άλλα λόγια, τρεις μέρες πριν την ευρωτουρκική συνάντηση, η Ε.Ε. θα κληθεί να κρίνει κατά πόσον οι τουρκικές προκλήσεις έχουν τερματιστεί στην κυπριακή ΑΟΖ και στο Αιγαίο, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η ευρωτουρκική συνάντηση, Τουσκ, Γιούνκερ και Ερντογάν στην παραλιακή πόλη της Βουλγαρίας.
Γίνεται κατανοητό ότι η δήλωση-δέσμευση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, εκ μέρους των «27», πέραν του αναμφισβήτητου υποστηρικτικού της χαρακτήρα, αποκτά ουσιαστική προστιθέμενη αξία μόνο στην περίπτωση χρονικής επέκτασης της παράνομης παραμονής του τουρκικού στόλου στην κυπριακή ΑΟΖ και μετά τη λήξη της υφιστάμενης NAVTEX στις 10 Μαρτίου. Κάτι που δεν μπορεί να αποκλεισθεί, δεδομένων των πληροφοριών που έχουν διαρρεύσει ότι το καθεστώς Ερντογάν προσανατολίζεται να στείλει και γεωτρύπανο στην περιοχή. Σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η συνάντηση της Βάρνας θα βρεθεί «στον αέρα», ενώ αντίθετα, στην περίπτωση κατά την οποία η Άγκυρα αποχωρήσει από την κυπριακή ΑΟΖ, στις 10 Μαρτίου, τότε η ευρωτουρκική συνάντηση αναμένεται να πραγματοποιηθεί κανονικά, κάτι που όπως πληροφορείται ο «Φ» έσπευσε να αναφέρει κοινοτική πηγή σε τουρκικούς κύκλους, λειτουργώντας πυροσβεστικά (βλέπε άλλη στήλη).
Στη δήλωσή του ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, εξέφρασε σαφή στήριξη προς Λευκωσία και Αθήνα. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο Πρωθυπουργός Τσίπρας μας ενημέρωσαν σχετικά με τις παράνομες παραβιάσεις της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο. Εκ μέρους όλων των ηγετών της Ε.Ε., εκφράζω αλληλεγγύη προς την Κύπρο και την Ελλάδα και καλώ την Τουρκία να τερματίσει κατεπειγόντως αυτές τις ενέργειες», ανέφερε ο κ. Τουσκ. Πρόσθεσε ότι «εκφράζουμε στήριξη στα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εξερευνά και να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, περιλαμβανομένης της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας», ενώ σημείωσε ότι «αυτές οι ενέργειες βρίσκονται σε αντίθεση με τη δέσμευση της Τουρκίας για καλές γειτονικές σχέσεις και για εξομάλυνση των σχέσεων με όλα τα κράτη-μέλη». Ο κ. Τουσκ κατέληξε σημειώνοντας ότι «είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με την Τουρκία και θα αξιολογήσουμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου κατά πόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη σύγκληση της συνάντησης των ηγετών με την Τουρκία, στις 26 Μαρτίου».
Σημειώνεται ότι οι εξελίξεις που σημειώθηκαν, η τοποθέτηση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εκ μέρους των «27» αλλά κυρίως η διασύνδεση της ευρωτουρκικής συνάντησης της Βάρνας με τον τερματισμό της τουρκικής προκλητικότητας στην κυπριακή ΑΟΖ, ήταν αποτέλεσμα των προσπαθειών που κατέβαλαν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, αλλά και ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας. Καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισαν οι χθεσινές νέες προκλήσεις της Άγκυρας στην κυπριακή ΑΟΖ και το μπλόκο στο γεωτρύπανο της ENI, κάτι που έδωσε την ευκαιρία στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να ψηλώσει τον πήχη των διεκδικήσεων της Λευκωσίας.
Όπως πληροφορούμαστε, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ενημέρωσε αναλυτικά για τις νέες τουρκικές προκλήσεις, δίνοντας παράλληλα έμφαση στις προσπάθειες της Άγκυρας να ελέγξει ενεργειακά όλη την Ε.Ε.
Στο περιθώριο της άτυπης Συνόδου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης συναντήθηκε με τους ηγέτες της Ιταλίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Βουλγαρίας, της Ισπανίας, της Αυστρίας, της Φινλανδίας, της Δανίας, της Πορτογαλίας καθώς και με τον Πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Ανησυχούν για τουρκικές αντιδράσεις
Κοινοτική πηγή, λειτουργώντας προφανώς πυροσβεστικά και προ του φόβου πρόκλησης αντιδράσεων από την Άγκυρα για τη δήλωση Τουσκ, επιχειρούσε να καθησυχάσει τουρκικούς κύκλους στις Βρυξέλλες, υποστηρίζοντας ότι σε πρακτικό επίπεδο, η ευρωτουρκική συνάντηση της Βάρνας αναμένεται να πραγματοποιηθεί κανονικά, αφού το γεωτρύπανο της ENI θα αποχωρήσει από την κυπριακή ΑΟΖ πολύ σύντομα και μαζί του και τα πλοία του τουρκικού στόλου. Άλλωστε, σύμφωνα με την ίδια κοινοτική πηγή, η NAVTEX της Άγκυρας λήγει στις 10 Μαρτίου, δύο περίπου βδομάδες πριν η Ε.Ε. «αξιολογήσει» την τουρκική συμπεριφορά για την πραγματοποίηση της συνάντησης της Βάρνας.
Στην ίδια περίπου γραμμή κινήθηκε και ο ηγέτης της προεδρεύουσας του Συμβουλίου, Βουλγαρίας, Μπόικο Μπορίσοφ, ο οποίος είπε ότι άκουσε τις ανησυχίες του Προέδρου Αναστασιάδη και σημείωσε ότι η ευρωτουρκική συνάντηση της Βάρνας με τον Ταγίπ Ερντογάν θα είναι εξαιρετικά δύσκολη, αλλά δεν έθεσε την πραγματοποίησή της εν αμφιβόλω... Άριστα ενημερωμένη πηγή, επεσήμανε ότι η δήλωση Τουσκ για σύγκληση ή όχι της ευρωτουρκικής συνάντησης στη Βάρνα, θα καταστεί επίκαιρη, εάν η Τουρκία δεν αποχωρήσει από την κυπριακή ΑΟΖ και επεκτείνει τη NAVTEX και μετά τις 10 Μαρτίου. «Τότε θα αποκτήσει σαφές και ουσιαστικό περιεχόμενο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Κυβερνητικός Εκπρόσωπος: Ευρωπαϊκό το πρόβλημα
Ικανοποιημένη έμεινε η Λευκωσία από την απόφαση των «27», την στήριξη που εξασφάλισε και τα μηνύματα που στάλθηκαν προς την Άγκυρα. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης τόνισε ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπήρξε συλλογική, ξεκάθαρη τοποθέτηση από το σύνολο των κρατών-μελών επί των τουρκικών προκλήσεων στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο εκπρόσωπος υπογράμμισε ότι «κρατούμε το γεγονός, όπως προκύπτει και από τις δηλώσεις του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εκ μέρους των ‘27’, ότι οι ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ευρωπαϊκό και όχι αποκλειστικά πρόβλημα της Κυπριακής Δημοκρατίας».  «Την ίδια στιγμή -υπέδειξε- σημαντικό είναι και το γεγονός ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας θα επαναξιολογηθεί στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον ερχόμενο Μάρτιο και ότι στη βάση της εν λόγω αξιολόγησης θα ληφθούν οι όποιες αποφάσεις σε σχέση με τη Σύνοδο ΕΕ-Τουρκίας στη Βάρνα».
Ουσιαστική αλληλεγγύη
«Είχα την ευκαιρία μέσα στη Σύνοδο να ενημερώσω τους εταίρους μας για την αυξημένη τουρκική παραβατικότητα στο Αιγαίο και τόνισα ότι ως ΕΕ έφθασε η ώρα να στείλουμε ένα σαφές μήνυμα στην Άγκυρα», δήλωσε ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής. «Έφτασε η ώρα να στείλουμε ένα πολύ σαφές μήνυμα: οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν μπορούν να προχωρήσουν με αυτό τον τρόπο και η Τουρκία οφείλει να σέβεται το διεθνές δίκαιο -αυτή πρέπει να είναι ‘κόκκινη γραμμή’ για την ΕΕ», δήλωσε. Ο κ. Τσίπρας είπε ότι ενημέρωσε για «το πρόσφατο απαράδεκτο και εξαιρετικά επικίνδυνο περιστατικό στα Ίμια, αλλά και την εν γένει αυξανόμενη παραβατική τουρκική αεροναυτική δραστηριότητα κατά το περασμένο έτος. Οι ευρωτουρκικές σχέσεις δεν μπορούν να προχωρήσουν με παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων κρατών μελών», είπε και σημείωσε ότι «η Τουρκία οφείλει να σέβεται το διεθνές δίκαιο τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο», για να προσθέσει πως «μόνο υπό αυτές τις προϋποθέσεις μπορούμε να οικοδομήσουμε οποιαδήποτε θετική ατζέντα ξανά στο μέλλον, στους πολλούς αυτούς τομείς που μπορούμε να συνεργαστούμε». Πρόσθεσε ότι «εμείς θα κρατάμε ανοικτές τις πόρτες του διαλόγου, αλλά πρέπει να γίνει απολύτως σαφές ότι υπάρχουν όρια».

  Παύλος Ξανθούλης  

Φιλελεύθερος